زندگی
حیات مقابل ممات است. از آن به مناسبت در بسیاری از ابواب فقه نظیر طهارت، حج، وصیت، نکاح، استیلاد، اطعمه و اشربه، ارث و دیات سخن رفته است.
چیزی که از میت جدا می‌شود، اگر چه مو و ناخن و دندانش باشد، باید با او دفن شود و دفنِ ناخن و دندانی که در حال زندگی از انسان جدا می‌شود مستحب است.
عنوان مسئله:
چیزی که از میت جدا می‌شود، اگر چه مو و ناخن و دندانش باشد، باید با او دفن شود و دفنِ ناخن و دندانی که در حال زندگی از انسان جدا می‌شود مستحب است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- هر گاه برای دفن میّتی قبری کندند و استخوان میّت در آن پیدا شد که هنوز رمیم نشده، در این صورت میتوان این میّت را در آن دفن نمایند و در صورت جواز، جواز با کراهت است یا بیکراهت؟
- بر فرض جواز امانت گذاشتن میّت برای نقل به مشاهد مشرّفه باید به طریق دفن کردن باشد یا خیر و تلقین و نماز لیلة الدفن نیز در این صورت وارد است یا خیر؟
- شخصی در زمان حیات خود وصیّت نموده: وقتی که من وفات نمودم جنازه مرا ببرید در نجف دفن نمایید و وجهی هم برای مخارج حمل جنازه و دفن معیّن نموده، چون آن زمانی که این شخص وفات نمود راه نجف بسته بود و مانع میشدند از حمل جنازه، لذا آن میّت را در محلّی امانت گذاردند و فعلاً آن محل معلوم نیست، تکلیف چیست و آن وجه را به چه مصرفی باید صرف نمود؟
- در رسائل عملیّه است که: در نماز جماعت یومیّه مستحب است که اهل فضل را در صف اوّل جای دهند و در نماز میّت به عکس، آیا حکمت آن چیست؟
- اغسال میّت را هرگاه به خلاف ترتیب، داده دفن کردند، آیا باید نبش کرد برای غسل مجدّد یا نه؟ و آیا باب حرمت نبش و وجوب غسل باب تعارض است، یا باب تزاحم؟ زیرا ملاک وجوب و حرمت محرز و موجود است و آیا وجوب غسل و ترتیب آن از باب تعدّد مطلوب نیست به قرینه تبدیل به آب قراح در مورد فقد کافور و سدر؟ و بر فرض تعدّد مطلوب، آیا اهمّیّت مطلوب کامل و کمال آن رجحان بر ملاک حرمت دارد یا نه؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] اگر کسی مو و ناخن میّت را لمس کند، باید غسل کند؟
- [آیت الله سیستانی] با توجه به اینکه مو و ناخن جزء اعضای مرده بدن هستند آیا ناخن جزی اعضای وضو هست یا خیر همانطور که رنگ مو باعث ابطال غسل نمی شود آیا لاک روی ناخن باعث ابطال غسل و وضوء می‌شود؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] گرفتن ناخن و یا کندن مو، مثل اصلاح سر و صورت، در حال اعتکاف چه حکمی دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا محرم قبل از آن که خودش تقصیر کند و از احرام خارج شود می تواند برای دیگری تقصیر کند (ناخن بگیرد یا مو بچیند)؟
- [آیت الله خامنه ای] دفن استخوان میت
- [آیت الله فاضل لنکرانی] محرم قبل از آنکه خودش تقصیر کند و از احرام خارج شود آیا می تواند برای دیگری تقصیر کند؟ (ناخن بگیرد یا مو بچیند)؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر میّت در مورد محلّ دفن خود وصیتی نکرد و بین اولیای میّت در این مسأله اختلاف نظر پیش آمد، میّت را در کجا باید دفن نمود؟
- [آیت الله خامنه ای] چرا میّت را شب دفن نمی کنند؟ آیا دفن میّت در شب حرام است؟
- [آیت الله خوئی] میت را دفن کردند بعد از دفن ملتفت شدند که حنوط نشده تکلیف چه است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] چگونه باید میّت را دفن کرد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- سگ و خوکی که در خشکی زندگی میکنند حتّی مو و استخوان و پنجه و ناخن و رطوبتهای آنها نجس است، ولی سگ و خوک دریایی پاک است.
- تمام بدن کافر حتّی مو و ناخن و رطوبتهای او نجس است.
- اگر کسی بدن انسان مردهای را که سرد شده و غسلش ندادهاند مس کند (یعنی جایی از بدن خود را به آن برساند) باید غسل مس میت نماید، چه در خواب مس کند چه در بیداری، با اختیار مس کند یا بیاختیار، حتی اگر ناخن و استخوان او به ناخن و استخوان میت برسد باید غسل کند، ولی اگر حیوان مردهای را مس کند غسل بر او واجب نیست.
- شکافتن قبر در چند مورد حرام نیست:اوّل:آن که میت در زمین غصبی دفن شده باشد و مالک زمین راضی نشود که در آن جا بماند.دوم:آن که کفن یا چیز دیگری که با میت دفن شده غصبی باشد و صاحب آن راضی نشود که در قبر بماند و همچنین است اگر چیزی از مال خودِ میت که به ورثه او رسیده با او دفن شده باشد و ورثه راضی نشوند که آن چیز در قبر بماند، ولی اگر وصیت کرده باشد که دعا یا قرآن یا انگشتری را با او دفن کنند، برای بیرون آوردن اینها نمیتوانند قبر را بشکافند.سوم:آن که میت بیغسل یا بیکفن دفن شده باشد، یا بفهمند غسلش باطل بوده، یا به غیر دستور شرع کفن شده، یا در قبر او را رو به قبله نگذاشتهاند.چهارم:آن که برای ثابت شدن حقی بخواهند بدن میت را ببینند.پنجم:آن که میت را در جایی که بیاحترامی به اوست مثل قبرستان کفار یا جایی که کثافت و خاکروبه میریزند دفن کرده باشند.ششم:آن که برای یک مطلب شرعی که اهمیت آن از شکافتن قبر بیشتر است قبر را بشکافند، مثلاً بخواهند بچّهی زنده را از شکم زن حاملهای که دفنش کردهاند بیرون آورند.هفتم:آن که بترسند درندهای بدن میت را پاره کند، یا سیل او را ببرد، یا دشمن بیرون آورد.هشتم:آن که قسمتی از بدن میت را که با او دفن نشده بخواهند دفن کنند، ولی احتیاط مستحب آن است که آن قسمت از بدن را طوری در قبر بگذارند که بدن میت دیده نشود.
- بعد از دفن مستحب است صاحبان عزا را سر سلامتی دهند، ولی اگر مدتی گذشته است که به واسطهی سر سلامتی دادن مصیبت یادشان میآید، ترک آن بهتر است و نیز مستحب است تا سه روز برای اهل خانهی میت غذا بفرستند و غذا خوردن نزد آنان و در منزلشان مکروه است.
- دفن میت در قبر مرده دیگر جائز نیست، مگر آن که قبر کهنه شده و میت اوّلی از بین رفته باشد.
- اگر میت را عمداً، یا از روی فراموشی، یا به جهت عذری بدون نماز دفن کنند، یا بعد از دفن معلوم شود نمازی که بر او خوانده شده باطل بوده است، تا وقتی جسد او از هم نپاشیده واجب است با شرطهایی که برای نماز میت گفته شد به قبرش نماز بخوانند.
- اگر بخواهند میت را به شهر دوری ببرند یا به جهت دیگر دفن او تأخیر بیفتد، باید نماز وحشت را تا شب اوّل قبر او تأخیر بیندازند.نبش قبر
- اگر مال میت بیشتر از خرج واجب کفن و دفن و بدهی او نباشد، باید مالش را به همین مصرفها برسانند و به وارث او چیزی نمیرسد.
- بعد از مرگ مستحب است، چشمها و لبها و چانة میت را ببندند و دست و پای او را دراز کنند و پارچه ای روی او بیندازند و اگر شب مرده است در جایی که مرده چراغ روشن کنند و برای تشییع جنازة او مؤمنین را خبر کنند و در دفن او عجله نمایند، ولی اگر یقین به مردن او ندارند باید صبر کنند تا معلوم شود و نیز اگر میت حامله باشد و بچّه در شکم او زنده باشد، باید به قدری دفن را عقب بیندازند، که پهلوی چپ او را بشکافند و طفل را بیرون آورند و پهلو را بدوزند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] چیزی که از میّت جدا می‌شود ، اگر چه مو و ناخن و دندانش باشد باید با او دفن شود ، و چنانچه آن چیز بعد از دفن شدن میّت پیدا شود بنابر احتیاط لازم اگر چه مو یا ناخن یا دندانش باشد باید در جائی جدا دفن شود . و دفن ناخن و دندانی که در حال زندگی از انسان جدا می‌شود ، مستحب است .
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] چیزی که از میت جدا می شود؛ اگرچه مو و ناخن و دندانش باشد؛ بنا بر احتیاط باید با او دفن شود. و دفن ناخن و دندانی که در حال زندگی از انسان جدا می شود؛ مستحب است.
- [آیت الله مظاهری] چیزی که از میّت جدا می‌شود، گرچه مو و ناخن و دندانش باشد باید با او دفن شود، و اگر موجب نبش شود، باید جدا دفن شود. و دفن ناخن و دندانی که از انسان زنده جدا می‌شود مستحب است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . چیزی که از میت جدا می شود اگر چه مو و ناخن و دندانش باشد بنابر احتیاط باید با او دفن شود و دفن ناخن و دندانی که در حال حیات از انسان جدا می شود، مستحب است.
- [آیت الله سبحانی] چیزی که از میّت جدا می شود، اگرچه مو و ناخن و دندانش باشد باید با او دفن شود و اگر موجب نبش شود احتیاط آن است که جدا دفن شود. و دفن ناخن و دندانی که در حال زندگی از انسان جدا می شود، مستحب است.
- [آیت الله وحید خراسانی] چیزی که از میت جدا می شود اگر قطعه ای از بدن او باشد باید با او دفن شود و اگر مو و ناخن و دندانش باشد بنابر احتیاط واجب باید با او دفن شود و دفن ناخن و دندانی که در حال زندگی از انسان جدا می شود مستحب است
- [امام خمینی] چیزی که از میت جدا می شود، اگر چه مو و ناخن و دندانش باشد، بایدبا او دفن شود. و اگر موجب نبش شود، احتیاط آن است که جدا دفن شود. و دفن ناخن و دندانی که در حال زندگی از انسان جدا می شود، مستحب است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] چیزی که از میت جدا می‌شود، اگر چه مو و ناخن و دندانش باشد، بنا بر احتیاط باید با او دفن شود، همچنین قطعهای که از زنده جدا می‌شود بنا بر احتیاط باید دفن شود؛ ولی دفن ناخن و دندانی که در حال حیات از انسان جدا می‌شود لازم نیست، بلکه مستحب است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] چیزی که از میّت جدا می شود، اگرچه مو و ناخن و دندانش باشد، باید با او دفن شود، ودفن ناخن ودندانی که در حال زندگی ازانسان جدامی شود مستحب است.
- [آیت الله اردبیلی] چیزی که از میّت جدا می‌شود، اگرچه مو، ناخن و دندان او باشد، باید دفن شود و اگر موجب نبش نشود، احتیاط واجب آن است که با خود او دفن شود و نیز دفن ناخن و دندانی که در حال حیات از انسان جدا می‌شود مستحب است.