وقت نماز
هر یک از نمازهای واجب باید در وقت مخصوصی اقامه گردد، که به آن اوقات نمازهای یومیه می گویند.
کسی که وظیفه‌اش تیمّم است نمی‌تواند پیش از وقتِ نماز برای نماز تیمّم کند، ولی اگر برای کار واجب دیگر یا مستحبی تیمّم کند و تا وقتِ نماز عذر او باقی باشد، می‌تواند با همان تیمّم نماز بخواند.
عنوان مسئله:
کسی که وظیفه‌اش تیمّم است نمی‌تواند پیش از وقتِ نماز برای نماز تیمّم کند، ولی اگر برای کار واجب دیگر یا مستحبی تیمّم کند و تا وقتِ نماز عذر او باقی باشد، می‌تواند با همان تیمّم نماز بخواند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- هر گاه شخصی به خیال دخول وقت برای اتیان نماز صبح غسل جنابت نمود، بعد معلوم شد که غسلش پیش از صبح به عمل آمده، آیا با آن طهارت پیش از دخول صبح می‌تواند نماز صبح را بخواند یا خیر؟
- هر گاه شخص جنب پیش از دخول وقت نماز، به نیّت وجوب غسل کند که بعد از دخول وقت با آن غسل نماز بخواند، آیا غسل او صحیح است یاخیر؟ و آیا فرقی بین کسی که یقین به عدم دخول وقت دارد یا شک دارد، می‌باشد یا خیر؟
- وضو یا غسل جبیرهای در مواردی که ضم تیمّم لازم است، قبل از وقت برای نماز قضا صحیح است یا خیر؟
- هر گاه شخصِ جنب به اعتقاد وسعت وقت به حمّام رفت و برای نماز صبح غسل کرد - مثلاً - بعد معلوم شد که در واقع وقت ضیق بود و تکلیف او تیمّم بوده، غسل او چه صورت دارد؟
- در وضوی جبیره در مواضعی که احتیاط لازم به ضم تیمّم باشد، آیا قبل از وقت به قصد کَون بر طهارت و غیره میتوان گرفت یا خیر؟ و در صورت صحّت در موقع دخول وقت با این وضو و ضم تیمّم احتیاطی میتوان نماز خواند یا خیر؟
- در غسل جبیرهای و وضوی جبیرهای آیا بعد از رفع عذر به آن غسل می‌تواند اکتفاء کند و نماز بخواند، یا تجدید نماید؟ در حاشیه حضرت عالی بر (عروة الوثقی) یک جا فرمودهاید: غسل جبیرهای رافع حدث است نه مبیح (51) و سپس در جای دیگر فرمودهاید: بعد از رفع عذر نمازهای گذشته او صحیح است، ولی برای نمازهای آینده نباید به آن اکتفاء کند باید وضو را تجدید نماید (52)، آیا این منافات ندارد؟ و آیا در مورد غسل هم باید غسل را تجدید نماید؟
- نماز گزار خم شد برای رکوع، هنوز کف هایِ دست او به زانو نرسیده یقین کرد حمد را نخوانده، می‌تواند برگردد و حمد را بخواند، یا بگذرد؟
- هر گاه جنب از حرام به جهت عدم تمکّن از غسل، تیمّم بدل از غسل نمود و چند روز به همین عذر نماز خواند، در صورتی که بدنش عرق نموده و لباس او آلوده به عرق شده، آیا نمازهایی که در این چند روز خوانده از جهت این که لباسش آلوده به عرق جنابت از حرام بوده، باید اعاده نماید یا خیر؟
- یک عدّه از کارکنان شرکت نفت وضع کارشان طوریست که در یک محل معیّن نمیمانند بلکه به طور سیّار هر مدّتی در یک محلّی مشغول کار هستند و اختیار کارشان با خودشان نیست، یعنی نمیدانند که الآن که برای کاربه فلان نقطه میروند تا چه وقت آن جا هستند، ممکن است دو روز یا سه روز بمانند، یا دو ماه یا سه ماه یا بیشتر بمانند و کار فرما در اوّل امر مدّت توقّف درمحل کار را تعیین نمیکند و نمی‌تواند تعیین کند و این کار مستمر آنهاست که در هر محلّی مدّت نامعلومی باید بمانند و کار کنند، وظیفه آنها راجع به قصر و اتمام چیست؟
- شخصی در شش فرسخی تهران سکونت دارد و در تهران خانهای خریده و آن را اجاره میدهد حتّی یک اتاق هم برای خود باقی نگذاشته که هر وقت میآید تهران در آن منزل کند و ماهی یک مرتبه یا بیشتر یا کمتر میآید تهران، آیا نمازش را باید تمام بخواند یا قصر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر شخص جنب در ماه مبارک رمضان در تنگی وقت تیمّم کند آیا با این تیمّم می‌تواند نماز صبح بخواند و حال آنکه بیش از یک ساعت تا طلوع آفتاب وقت باقی مانده است؟
- [سایر] کسی که نمی‌تواند غسل کند، ولی تیمم برایش ممکن است؛ آیا می‌تواند با همسرش نزدیکی کند و با تیمم نماز بخواند؟
- [سایر] کسی که نمی‌تواند غسل کند، ولی تیمم برایش ممکن است ؛ آیا می‌تواند با همسر خود نزدیکی کند و با تیمم نماز بخواند؟
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی نماز خود را در ضرورت با لباس نجس یا غصبی بخواند و تا وقت آن نماز باقی است، یا بعد از گذشت وقت، آن ضرورت یا عذر برطرف شود، باید نماز خود را اعاده یا قضا نماید؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] خانمی که وظیفه‌اش حجّ افراد است، عمره مفرده را تا چه وقتی بدون عذر می‌تواند تأخیر بیندازد؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که وظیفه‌اش تیمّم بدل از وضو یا غسل است، آیا می‌تواند نمازهای قضای خود را هم با تیمّم بخواند؟
- [آیت الله نوری همدانی] اگر مسافری در دریا جنب شد آنجا حمّام نیست و خاک هم ندارد تا تیمّم کند وقت نماز هم تنگ است لطفاً بفرمائید وظیفه‌اش چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که آب برای وضو گرفتن و غسل کردن و خاک برای تیمّم کردن ندارد و در داخل وقت است، وظیفه‌اش نسبت به نماز چیست؟
- [سایر] آیا کسی که وظیفه‌اش به جای غسل تیمم بوده، می‌تواند دست به قرآن بزند و یا به مسجد برود؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا در طواف مستحبی می‌تواند دو یا سه طواف پشت سر هم انجام دهد، و بعد برای هرکدام نماز بخواند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که وظیفه‌اش تیمّم است، اگر بداند تا آخر وقت عذر او باقی میماند در وسعت وقت می‌تواند با تیمّم نماز بخواند، ولی اگر بداند که تا آخر وقت عذر او برطرف می‌شود، باید صبر کند و با وضو یا غسل نماز بخواند و نیز اگر امید دارد که عذرش برطرف شود، باید صبر کند و با وضو یا غسل نماز بخواند، یا در تنگی وقت با تیمّم نماز را به جا آورد.
- هرگاه انسان عذری دارد که اگر بخواهد در اوّل وقت نماز بخواند، ناچار است مثلاً با تیمّم یا با لباس نجس نماز بخواند، چنانچه بداند عذر او تا آخر وقت باقی است، می‌تواند در اوّل وقت نماز بخواند، ولی اگر احتمال بدهد که عذر او از بین میرود، باید صبر کند تا عذرش برطرف شود و چنانچه عذر او برطرف نشد، در آخر وقت نماز بخواند و لازم نیست به قدری صبر کند که فقط بتواند کارهای واجب نماز را انجام دهد، بلکه اگر برای مستحبات نماز مانند اذان و اقامه و قنوت هم وقت دارد، می‌تواند تیمّم کند و نماز را با آن مستحبات به جا آورد.
- کسی که وظیفه‌اش تیمّم است، اگر برای کاری تیمّم کند، تا تیمّم و عذر او باقیست کارهایی را که باید با وضو یا غسل انجام داد می‌تواند به جا آورد، ولی اگر به خاطر تنگی وقت بوده، یا با داشتن آب برای نماز میت یا خوابیدن تیمّم کرده، فقط کاری را که برای آن تیمّم نموده می‌تواند انجام دهد.
- کسی که باید با وضو یا غسل جبیرهای نماز بخواند، چنانچه بداند که تا آخر وقت عذر او برطرف نمیشود، می‌تواند در اوّل وقت نماز بخواند، ولی اگر امید دارد که تا آخر وقت عذر او برطرف شود، احتیاط واجب آن است که صبر کند و اگر عذر او برطرف نشد در آخر وقت نماز را با وضو یا غسل جبیرهای به جا آورد.
- اگر زن حائض به اندازهی غسل و وضو وقت ندارد، ولی می‌تواند با تیمّم نماز را در وقت بخواند، آن نماز بر او واجب نیست، اما اگر گذشته از تنگی وقت تکلیفش تیمّم است مثل آن که آب برایش ضرر دارد باید تیمّم کند و آن نماز را بخواند.
- کسی که آب دارد، اگر به واسطهی تنگی وقت با تیمّم مشغول نماز شود و در بین نماز آبی که داشته از دستش برود، چنانچه وظیفه‌اش تیمّم باشد احتیاط واجب آن است که برای نمازهای بعد دوباره تیمّم کند.
- کسی که نمی‌تواند غسل کند ولی تیمّم برایش ممکن است، بعد از داخل شدن وقت نماز هم می‌تواند با عیال خود نزدیکی کند.
- اگر انسان به قدری وقت دارد که می‌تواند وضو بگیرد، یا غسل کند و نماز را بدون کارهای مستحبی آن مثل اقامه و قنوت بخواند، باید غسل کند یا وضو بگیرد و نماز را بدون کارهای مستحبی آن به جا آورد، بلکه اگر به اندازهی سوره هم وقت ندارد، باید غسل کند یا وضو بگیرد و نماز را بدون سوره بخواند.
- کسی که یقین دارد وقت نماز تنگ است، اگر بدون جستجو با تیمّم نماز بخواند و بعد از نماز بفهمد که برای جستجو وقت داشته، احتیاط واجب آن است که دوباره نمازش را بخواند و اگر وقت گذشته قضا نماید.
- کسی که به واسطهی تنگی وقت تیمّم کرده، چنانچه بعد از نماز آبی که داشته از دستش برود، اگر چه تیمّم خود را نشکسته باشد، در صورتی که وظیفه‌اش تیمّم باشد، باید دوباره تیمّم نماید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که وظیفه‌اش تیمّم است نمی‌تواند پیش از وقت نماز برای نماز بنابر احتیاط واجب تیمّم کند، ولی اگر برای کار واجب دیگر یا مستحبّی تیمّم کند وتا وقت نماز عذر باقی باشد، اگر مأیوس از پیدا کردن آب باشد، می‌تواند با همان تیمّم نماز بخواند.
- [آیت الله سیستانی] کسی که وظیفه‌اش تیمم است ، چنانچه از بر طرف شدن عذرش در تمام وقت نماز مأیوس باشد ، و یا احتمال دهد اگر تیمم را به تأخیر بیندازد نتواند در وقت تیمم کند ، می‌تواند قبل از وقت نماز تیمم کند . و اگر برای کار واجب دیگر یا مستحبّی تیمم کند و تا وقت نماز عذر او باقی باشد می‌تواند با همان تیمم نماز بخواند.
- [آیت الله مظاهری] کسی که وظیفه‌اش تیمّم است نباید پیش از وقت نماز برای نماز تیمّم کند ولی اگر برای کار واجب دیگر یا مستحبّ، تیمّم کند و تا وقت نماز عذر او باقی باشد، می‌تواند با همان تیمّم نماز بخواند.
- [آیت الله بهجت] کسی که وظیفه‌اش تیمّم است بنابر احتیاط واجب نباید پیش از وقت نماز برای نماز تیمّم کند، ولی اگر برای کار واجب دیگر یا مستحبی تیمّم کند و تا وقت نماز عذر او باقی باشد، می‌تواند با همان تیمّم نماز بخواند.
- [آیت الله مظاهری] کسی که وظیفه‌اش تیمّم است، اگر بداند تا آخر وقت عذر او باقی میماند، در وسعت وقت می‌تواند با تیمّم نماز بخواند، و اگر امید دارد که عذر او بر طرف شود یا بداند که تا آخر وقت عذر او بر طرف می‌شود نمی‌تواند در وسعت وقت با تیمّم نماز بخواند.
- [آیت الله اردبیلی] کسی که وظیفه او تیمّم است، بنابر احتیاط واجب نباید پیش از وقت نماز برای نماز تیمّم کند، ولی اگر برای کار واجب دیگری یا عمل مستحبّی تیمّم کند و تا وقت نماز عذر او باقی باشد، می‌تواند با همان تیمّم نماز بخواند.
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که وظیفه اش تیمم است نمی تواند پیش از وقت نماز برای ان نماز تیمم کند ولی اگر برای کار واجب دیگر یا مستحبی تیمم کند و تا وقت نماز عذر او باقی باشد در صورتی که از زوال عذر تا اخر وقت مایوس باشد می تواند با همان تیمم نماز بخواند و در غیر این صورت محل اشکال است
- [آیت الله خوئی] کسی که وظیفه‌اش تیمم است، اگر بداند تا آخر وقت عذر او باقی میماند، در وسعت وقت می‌تواند با تیمم نماز بخواند، ولی اگر بداند که تا آخر وقت عذر او برطرف می‌شود، باید صبر کند و با وضو یا غسل نماز بخواند، و نیز اگر امید دارد که عذرش برطرف شود، احتیاط واجب آن است که صبر کند و با وضو یا غسل نماز بخواند، یا در تنگی وقت با تیمم نماز را بهجا آورد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی که وظیفه اش تیمم است نباید پیش از وقت نماز تیمم کند، ولی اگر برای کار واجب دیگر یا کار مستحبی تیمم کند و تا وقت نماز عذرش باقی باشد می تواند با همان تیمم نماز بخواند.
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که وظیفه‌اش تیمّم است، اگر بداند تا آخر وقت عذر او باقی میماند یا مأیوس از برطرف شدن عذر باشد در وسعت وقت می‌تواند با تیمّم نماز بخواند، ولی اگر بداند که تا آخر وقت عذر او برطرف می‌شود، باید صبر کند و با وضو یا غسل نماز بخواند و نیز اگر امید دارد که عذرش برطرف شود، به احتیاط مستحبّ باید صبر کند و با وضو یا غسل نماز بخواند، یا در تنگی وقت با تیمّم نماز را بجا آورد.