تنگی وقت
عدم گنجایش زمان برای بهجا آوردن عبادت دارای وقت مشخص با اجزاء و شرایط آن راتنگی وقت گویند و از آن در بابهایی نظیر طهارت، صلات و حج سخن رفته است.
کسی که به واسطه‌ی تنگی وقت تیمّم کرده، چنانچه بعد از نماز آبی که داشته از دستش برود، اگر چه تیمّم خود را نشکسته باشد، در صورتی که وظیفه‌اش تیمّم باشد، باید دوباره تیمّم نماید.
عنوان مسئله:
کسی که به واسطه‌ی تنگی وقت تیمّم کرده، چنانچه بعد از نماز آبی که داشته از دستش برود، اگر چه تیمّم خود را نشکسته باشد، در صورتی که وظیفه‌اش تیمّم باشد، باید دوباره تیمّم نماید.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- وضو یا غسل جبیرهای در مواردی که ضم تیمّم لازم است، قبل از وقت برای نماز قضا صحیح است یا خیر؟
- هر گاه شخصِ جنب به اعتقاد وسعت وقت به حمّام رفت و برای نماز صبح غسل کرد - مثلاً - بعد معلوم شد که در واقع وقت ضیق بود و تکلیف او تیمّم بوده، غسل او چه صورت دارد؟
- در وضوی جبیره در مواضعی که احتیاط لازم به ضم تیمّم باشد، آیا قبل از وقت به قصد کَون بر طهارت و غیره میتوان گرفت یا خیر؟ و در صورت صحّت در موقع دخول وقت با این وضو و ضم تیمّم احتیاطی میتوان نماز خواند یا خیر؟
- در غیر وقت نماز، شخص جنب بخواهد غسل کند، در صورتی که قصد به جا آوردن کاری که مشروط به غسل است هم ندارد، آیا غسل او صحیح است یا خیر؟
- اگر کسی به گمان این که وقت به اندازه وضو و نماز دارد، وضو بگیرد، به مجرّد گرفتن وضو معلوم شود نمازش به علّت ترجیح وضو بر تیمّم قضا شده، آیا با این وضو میتواند قضای نماز را بخواند یا خیر؟
- ظن در نماز در حکم یقین است یا نه؟ مثل این که: در وقت نماز ظهر، یا عصر ظن پیدا نماید که نماز ظهر، یا عصر را خوانده است، آیا اکتفا می‌شود به آن یا نه؟ آیا حکم به خواندن کند یا نه؟ و ظن در افعال وضو و غسل و تیمّم و تطهیر و غیره در حکم علم است یا خیر؟ و هم چنین ظن بعد از آن ها؟
- هر گاه جنب از حرام به جهت عدم تمکّن از غسل، تیمّم بدل از غسل نمود و چند روز به همین عذر نماز خواند، در صورتی که بدنش عرق نموده و لباس او آلوده به عرق شده، آیا نمازهایی که در این چند روز خوانده از جهت این که لباسش آلوده به عرق جنابت از حرام بوده، باید اعاده نماید یا خیر؟
- زنی روز دوّم ذیحجّه وارد مکّه شده و حائض شده، شخصی رانایب خود قرار داده و طواف عمره و نماز آن را به جا آورده و خود آن زن سعی بین صفا و مروه به عمل آورده، بعد مُحرِم به احرام حج شده و اعمال حج را به جا آورده و پس از آن که از منی مراجعت نموده پاک شده و بعد از غسل بقیّه اعمال حج را به جا آورده و طواف نساء را به عمل آورده در صورتی که وظیفه چنین شخصی - مثل کسی که روز نهم ذیحجّه وارد مکّه می‌شود و وقت برای انجام عمره تمتّع ندارد - تبدیل به حج اِفراد است که بایستی اوّل اعمال حج را به جا آوردبعد عمره مفرده به جا آورد و این زن عمره مفرده به جا نیاورده، فقط قناعت به عمل حج نموده، آیا حج چنین شخصی باطل است، یا آن که حج او صحیح است و باید سال بعد عمره مفرده به جا آورد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] جهت روزه گرفتن روزه معیّن در تنگی وقت باید تیمّم کرد همچنین وقتی که طهارت آبی متعسّر و یا متعذّر باشد مراد از تنگی وقت چه مقدار زمانی که نسبت به اذان صبح باقی مانده می‌باشد؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر کسی در شبهای ماه مبارک رمضان در تنگی وقت (قبل از اذان صبح) تیمّم کند، در صورتی که تا طلوع آفتاب آب پیدا نکند، آیا شرعا میتواند با آن تیمّم که کرده، نماز بخواند یا باید تیمّم دیگری کند؟
- [آیت الله بهجت] آیا شخصی که جنب شده است می تواند در صورت تنگی وقت با تیمم و نجاست بدن نماز بخواند؟
- [سایر] آیا کسی که وظیفه‌اش به جای غسل تیمم بوده، میتواند دست به قرآن بزند و یا به مسجد برود؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر شخص جنب در ماه مبارک رمضان در تنگی وقت تیمّم کند آیا با این تیمّم میتواند نماز صبح بخواند و حال آنکه بیش از یک ساعت تا طلوع آفتاب وقت باقی مانده است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر بقدری نماز را به تاخیر بیاندازد که دیگر نتواند به جهت تنگی وقت وضو و غسل کند حکم تیمم و نماز او چیست؟
- [آیت الله نوری همدانی] اگر مسافری در دریا جنب شد آنجا حمّام نیست و خاک هم ندارد تا تیمّم کند وقت نماز هم تنگ است لطفاً بفرمائید وظیفه‌اش چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که آب برای وضو گرفتن و غسل کردن و خاک برای تیمّم کردن ندارد و در داخل وقت است، وظیفه‌اش نسبت به نماز چیست؟
- [آیت الله سبحانی] زنی که وظیفه او در روز ماه مبارک رمضان غسل استحاضه بوده است و عمداً تاًخیر می اندازد تا تنگی وقت به این امید که در تنگی وقت تیمم کند ولی در تنگی وقت تیمم را فراموش می کند حکم روزه او چیست؟
- [آیت الله علوی گرگانی] در ماه رمضان فردی عمداغسل نمیکند، تا وقت تنگ شود، سپس تیمّم میکند و تا طلوع آفتاب کاری که مبطل طهارت باشد انجام نمیدهد، آیا با تنگی وقت می‌شود با همین تیمّم نماز خواند یا خیر؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که آب دارد، اگر به واسطه‌ی تنگی وقت با تیمّم مشغول نماز شود و در بین نماز آبی که داشته از دستش برود، چنانچه وظیفه‌اش تیمّم باشد احتیاط واجب آن است که برای نمازهای بعد دوباره تیمّم کند.
- کسی که وظیفه‌اش تیمّم است، اگر بداند تا آخر وقت عذر او باقی میماند در وسعت وقت میتواند با تیمّم نماز بخواند، ولی اگر بداند که تا آخر وقت عذر او برطرف می‌شود، باید صبر کند و با وضو یا غسل نماز بخواند و نیز اگر امید دارد که عذرش برطرف شود، باید صبر کند و با وضو یا غسل نماز بخواند، یا در تنگی وقت با تیمّم نماز را به جا آورد.
- کسی که وظیفه‌اش تیمّم است نمیتواند پیش از وقتِ نماز برای نماز تیمّم کند، ولی اگر برای کار واجب دیگر یا مستحبی تیمّم کند و تا وقتِ نماز عذر او باقی باشد، میتواند با همان تیمّم نماز بخواند.
- کسی که وظیفه‌اش تیمّم است، اگر برای کاری تیمّم کند، تا تیمّم و عذر او باقیست کارهایی را که باید با وضو یا غسل انجام داد میتواند به جا آورد، ولی اگر به خاطر تنگی وقت بوده، یا با داشتن آب برای نماز میت یا خوابیدن تیمّم کرده، فقط کاری را که برای آن تیمّم نموده میتواند انجام دهد.
- اگر زن حائض به اندازهی غسل و وضو وقت ندارد، ولی میتواند با تیمّم نماز را در وقت بخواند، آن نماز بر او واجب نیست، اما اگر گذشته از تنگی وقت تکلیفش تیمّم است مثل آن که آب برایش ضرر دارد باید تیمّم کند و آن نماز را بخواند.
- کسی که در تنگی وقتِ نماز باید تیمّم کند، اگر به قصد قربت یا برای برای کارهای مستحبی مثل خواندن قرآن وضو بگیرد صحیح است و اگر برای خواندن آن نماز صورت بگیرد، باطل است.
- اگر به واسطه‌ی یقین یا ترس ضرر تیمّم کند و پیش از نماز بفهمد که آب برایش ضرر ندارد، تیمّم او باطل است و اگر بعد از نماز بفهمد، بنا بر احتیاط واجب باید دوباره نماز را با وضو یا غسل بخواند و اگر وقت گذشته قضا نماید.
- مکان نمازگزار باید بی حرکت باشد و اگر به واسطه‌ی تنگی وقت یا جهت دیگر ناچار باشد در جایی که حرکت دارد، مانند اتومبیل و کشتی و تِرن نماز بخواند، به قدری که ممکن است باید در حال حرکت چیزی نخواند و اگر آنها [این وسایل نقلیه] از قبله به طرف دیگر حرکت کنند، [ نماز گزار] به طرف قبله برگردد.
- اگر وقت نماز به قدری تنگ است که به واسطه‌ی به جا آوردنِ بعضی از کارهای مستحب نماز، مقداری از آن بعد از وقت خوانده می‌شود، باید آن مستحب را به جا نیاورد، مثلاً اگر به واسطه‌ی خواندن قُنوت مقداری از نماز بعد از وقت خوانده می‌شود، باید قنوت را نخواند.
- اگر امام جماعت به واسطه‌ی عذری با لباس نجس، یا با تیمّم، یا با وضوی جبیرهای نماز بخواند، می‌شود به او اقتدا کرد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] کسی که بهواسطه تنگی وقت تیمّم کرده، چنانچه بعد از نماز آبی که داشته از دستش برود، اگرچه تیمّم خود را نشکسته باشد، در صورتی که برای نمازهای بعد وظیفه‌اش تیمّم باشد، باید دوباره تیمم نماید.
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که به واسطة تنگی وقت تیمم کرده ، چنانچه بعد از نماز آبی که داشته از دستش برود ، اگر چه تیمم خود را نشکسته باشد ، در صورتی که وظیفه اش تیمم باشد ، باید دوباره تیمم نماید .
- [امام خمینی] کسی که به واسطه تنگی وقت تیمم کرده، چنانچه بعد از نماز آبی که داشته از دستش برود، اگر چه تیمم خود را نشکسته باشد، در صورتی که وظیفه اش تیمم باشد، باید دوباره تیمم نماید.
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که به واسطه تنگی وقت تیمّم کرده، چنانچه بعد از نماز آبی که داشته از دستش برود، اگرچه تیمّم خود را نشکسته باشد، در صورتی که وظیفه‌اش تیمّم باشد، باید دوباره تیمّم نماید مگر در صورتی که بعد از نماز وقتی که در آن وضو بگیرد نداشته باشد در این صورت همان تیمّم کافیاست.
- [آیت الله سیستانی] کسی که بواسطه تنگی وقت تیمم کرده ، و بعد از نماز میتوانسته وضو بگیرد و نگرفته تا آبی که داشته از دستش رفت ، در صورتی که وظیفه‌اش تیمم باشد ، باید برای نمازهای بعدی دوباره تیمم نماید ، اگر چه تیمم خود را نشکسته باشد .
- [آیت الله سیستانی] کسی که آب دارد ، اگر بواسطه تنگی وقت با تیمم مشغول نماز شود و در بین نماز آبی که داشته از دستش برود ، چنانچه وظیفه‌اش تیمم باشد لازم نیست برای نمازهای بعدی دوباره تیمم کند ، گر چه بهتر است .
- [آیت الله خوئی] کسی که آب دارد، اگر به واسط تنگی وقت با تیمم مشغول نماز شود، و در بین نماز آبی که داشته از دستش برود، چنانچه وظیفه‌اش تیمم باشد، احتیاط واجب آن است که برای نمازهای بعد دوباره تیمم کند.
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که آب دارد، اگر به واسطه تنگی وقت با تیمّم مشغول نماز شود و در بین نماز آبی که داشته از دستش برود، چنانچه وظیفه‌اش تیمّم باشد، برای نمازهای بعدی تیمّم دیگری نمیخواهد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که به واسطه تنگی وقت تیمم کرده، تیمم او فقط برای عملی که وقت آن ضیق است مفید است و بعداً بلافاصله باطل می شود لذا چنانچه بعد از نماز آبی که داشته از دستش برود، یا عذر دیگری برای او پیدا شود اگرچه تیمم خود را نشکسته باشد، در صورتی که وظیفه اش تیمم باشد باید دوباره تیمم نماید.
- [آیت الله خوئی] کسی که به واسط تنگی وقت تیمم کرده، و بعد از نماز میتوانست وضو بگیرد و نگرفت تا آبی که داشته از دستش رفت، در صورتی که وظیفه‌اش تیمم باشد، باید برای نمازهای بعدی دوباره تیمم نماید، اگرچه تیمم خود را نشکسته باشد.