اذان و اقامه
این مقاله درباره اذان و اقامه که ذکرهای مخصوص اعلان وقت نماز و آمادگی برای آن می‌باشد است.
اگر برای نماز جماعتی اذان و اقامه گفته باشند، کسی که با آن جماعت نماز می‌خواند نباید برای نماز خود اذان و اقامه بگوید.
عنوان مسئله:
اگر برای نماز جماعتی اذان و اقامه گفته باشند، کسی که با آن جماعت نماز می‌خواند نباید برای نماز خود اذان و اقامه بگوید.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی در محلّی قصد ماندن ده روز یا زیادتر میکند و در حین قصد اقامه، قصد خارج شدن از محل اقامه ندارد، بعد از تحقّق اقامه و خواندن نماز تمام، دعوت می‌شود به کمتر از مسافت شرعیّه برای منبر، هر روز میرود و عصر بر میگردد به محل اقامه خود، آیا این خروج به مادون مسافت ضرر به اقامه او دارد یا نه و در نماز و روزه چه نحو عمل کند؟
- کسی که اقامه ده روز و یا بیشتر برای تحصیل و غیره نموده و در بین اقامه از محل اقامه به دو فرسخی {سفر} مینماید، آیا نماز او در مسافرت و بعد از برگشتن به محل اقامه - که دیگر بعد از برگشتن، اقامه نخواهد نمود – قصر بخواند یا اتمام؟
- راجع به مسافری که قصد اقامه کرده در مشهد مثلاً و در اثنای اقامه، یا بعد از اقامه برود به خواجه ربیع، آیا اقامه او به هم میخورد یا خیر؟
- شخصی که مأمور دولتی است، از موطن اصلی خود به شش فرسخی منتقل شده، در بدو ورود، قصد اقامه عشره نموده و نماز را تمام خوانده، بعد از قصد اقامه، در هر جمعه برای دیدن عائله خویش به محل خود میرود و روز شنبه بر میگردد و مدّت هفت ماه و نیم از این مُقَدَّمه میگذرد، تکلیف او در باب نماز و روزه چیست؟
- مسافر بعد از قصد اقامه، یا در اثنای آن از حد ترخّص خارج شد و باز گشت نمود به محل اقامه و قصد اقامه جدید نکرد، تکلیف آن چیست؟
- هرگاه شخص مسافر در محلی قصد اقامه عشره کند و از اوّل قصد اقامه، قصد خروج از آن جا را نداشته باشد بعد اتّفاقاً در بین ده روز به کمتر از مسافت برود، همان روز یا شب آن روز برگردد، تکلیف او در نماز و روزه چیست؟
- اشخاصی از خارج به کویت آمدهاند، بعضی پیش از اقامه و بعضی بعد از اقامه برای شغلی، کمتر از مسافت و یا به قدر مسافت، از شهر بیرون میروند و گاهی همان روز یا همان شب بر میگردند و گاهی یک هفته فاصله می‌شود، تکلیف آنها در باب نماز و روزه چیست؟
- چون اختلاف از فتاوی حضرت آیت اللَّه نسبت به این مسأله نقل شده که هرگاه کسی در بلدی قصد اقامه ده روز کرد و در بین یا بعد از ده روز برود سَرِ دو فرسخی یا سه فرسخی و برگردد و نمیداند ده روز دیگر اقامه او در بلد محل اقامه طول میکشد یا نه و فرض اینست که بلد اقامه در طول سفر نیست، بلکه باید از بلداقامه انشای سفر کند، نماز و روزه او در اِیاب و ذهاب و مقصد، قصر است یا تمام؟
- آیا توطّن با قصد اقامه در جایی 5 یا 10 یا 20 یا 30 سال حاصل می‌شود، یا باید قصد اقامه تا آخر عمر را داشته باشد؟
- شخصی در ماه رمضان قصد اقامه در محلّی کرده و روزه هم گرفت، هنوز نماز چهار رکعتی نخوانده از قصد خود منصرف شد، روزه آن روز او چطور است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] آیا تیمم بدل از غسل نسبت به امام جماعتی که معذور است، برای اقامه نماز جماعت کافی است؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا بدون اذن امام جماعتی که بیش از هفده سال در مسجدی نماز جماعت برپا داشته و اعراض هم ننموده است، شخص دیگری میتواند اقامه جماعت کند؟
- [آیت الله بهجت] آیا اذان و اقامه شخص دیگری غیر از امام، در نماز جماعت کافی است؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا اقامه نماز جماعت دوم در نزدیکی مکانی که نماز جماعت در آن جا با حضور تعداد زیادی از نمازگزاران اقامه می شود، و صدای اذان و اقامه آن شنیده می شود، صحیح است؟
- [آیت الله بهجت] آیا اذان و اقامه ای که توسط امام جماعت گفته می شود، از اذان و اقامه مأمومین کفایت می کند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] گفتن اذان و اقامه در نماز جماعت در مدارس دخترانه توسط دختران که امام جماعت نامحرم است و صدای او را میشنود چه صورت دارد؟
- [آیت الله بهجت] اگر در مسجدی، توسط امام جماعت اذان و اقامه گفته شود و فرد دیگری بخواهد نماز را فرادا بخواند، می تواند به اذان و اقامه امام اکتفا کند، یا خود نیز بگوید؟
- [آیت الله نوری همدانی] نماز خواندن پشت سر امام جماعتی که مأمورم او را به عدالت قبول ندارد ولی از روی مصالح پشت سر او نماز می‌خواند چه حکمی دارد؟
- [آیت الله خوئی] یک امام جماعتی در مسجدی مدت طولانی مشغول نماز جماعت بوده، این امام مسافرتی کرده به قصد برگشتن، وقتی که برگشت دید که یک امام جماعت دیگری با اجازه صاحب مسجد جای او نماز جماعت می‌خواند - اولاً آیا صاحب مسجد میتواند آن امام راتبی را که مدت طولانی مشغول نماز جماعت بوده اخراج و یک امام جماعت دیگری را جایگزین او نماید؟ ثانیاً، با راضی نبودن امام اوّل آیا امام دوّم غاصب است یا نه؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی برای خواندن نماز جماعت وارد مسجدالنبی یا مسجدالحرام یا یکی از مساجد اهل سنت شده در حالی که جماعت تمام شده ولی صفها به هم نخورده، آیا اذان و اقامه ساقط است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اذان و اقامة نماز جماعت را باید مرد بگوید، ولی در جماعت زنان اگر زن اذان و اقامه بگوید کافی است.
- در جایی که عدّهای مشغول نماز جماعتند، یا نماز آنان تازه تمام شده و صفها به هم نخورده است، اگر انسان بخواهد فُرادی، یا با جماعت دیگری که بر پا می‌شود نماز بخواند با شش شرط اذان و اقامه از او ساقط می‌شود:اوّل:آن که نماز جماعت در مسجد باشد و اگر در مسجد نباشد ساقط شدن اذان و اقامه اشکال دارد.دوم:آن که برای آن نماز اذان و اقامه گفته باشند.سوم:آن که نماز جماعت باطل نباشد.چهارم:آن که نماز او و نماز جماعت در یک مکان باشد، پس اگر نماز جماعت داخل مسجد باشد و او بخواهد در بام مسجد نماز بخواند، مستحب است اذان و اقامه بگوید.پنجم:آن که نماز او و نماز جماعت هر دو ادا باشد.ششم:آن که وقت نماز او و نماز جماعت مشترک باشد، مثلاً هر دو نماز ظهر، یا هر دو نماز عصر بخوانند، یا نمازی که به جماعت خوانده می‌شود، نماز ظهر باشد و او نمازِ عصر بخواند، یا او نماز ظهر بخواند و نماز جماعت نماز عصر باشد.
- باید بین اذان و اقامه فاصله ندهد و اگر بین آنها به قدری فاصله دهد که اذانی را که گفته اذان این اقامه حساب نشود، مستحب است دوباره اذان و اقامه را بگوید و نیز اگر بین اذان و اقامه و نماز به قدری فاصله دهد که اذان و اقامة آن نماز حساب نشود، مستحب است دوباره برای آن نماز اذان و اقامه بگوید.
- اگر برای خواندن نماز جماعت به مسجد برود و ببیند جماعت تمام شده، تا وقتی که صفها به هم نخورده و جمعیَّت متفرّق نشده، میتواند برای نماز خود اذان و اقامه نگوید.
- احتیاط واجب آن است که تکبیرة الاحرامِ نماز را به چیزی که پیش از آن می‌خواند مثلاً به اقامه یا به دعایی که پیش از تکبیر می‌خواند نچسباند.
- کسی که اذان و اقامة دیگری را شنیده، چه با او گفته باشد یا نه، در صورتی که بین آن اذان و اقامه و نمازی که میخواهد بخواند زیاد فاصله نشده باشد، میتواند برای نماز خود اذان و اقامه نگوید.
- مستحب است بین اذان و اقامه یک قدم بردارد، یا قدری بنشیند، یا سجده کند، یا ذکر بگوید، یا دعا بخواند، یا قدری ساکت باشد، یا حرفی بزند، یا دو رکعت نماز بخواند؛ ولی حرف زدن بین اذان و اقامة نماز صبح و نماز خواندن بین اذان و اقامة نماز مغرب مستحب نیست.
- اگر در شرط سوم از شرطهایی که در مسألة پیش گفته شد شک کند، یعنی شک کند که نماز جماعت صحیح بوده یا نه، اذان و اقامه از او ساقط است؛ ولی اگر در یکی از پنج شرط دیگر شک کند، مستحب است اذان و اقامه بگوید.
- کسی که نماز میت را به جماعت می‌خواند باید تکبیرها و دعاهای آن را هم بخواند.
- مستحب است در نماز عید بر زمین سجده کنند و در حال گفتن تکبیرها دستها را بلند کنند و کسی که نماز عید می‌خواند اگر امام جماعت است، یا فُرادی نماز می‌خواند نماز را بلند بخواند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] اگر برای نماز جماعتی اذان و اقامه گفته باشند، کسی که با آن جماعت نماز می‌خواند، نباید برای نماز خود اذان و اقامه بگوید.
- [آیت الله بهجت] اگر برای نماز جماعتی اذان و اقامه گفته باشند، کسی که با آن جماعت نماز می‌خواند، میتواند برای نماز خود اذان و اقامه نگوید.
- [آیت الله مظاهری] اگر برای نماز جماعتی اذان و اقامه گفته باشند، کسی که با آن جماعت نماز می‌خواند، نباید برای نماز خود اذان و اقامه بگوید.
- [آیت الله خوئی] اگر برای نماز جماعتی اذان و اقامه گفته باشند، کسی که با آن جماعت نماز می‌خواند، نباید برای نماز خود اذان و اقامه بگوید.
- [آیت الله سیستانی] اگر برای نماز جماعتی اذان و اقامه گفته باشند ، کسی که با آن جماعت نماز می‌خواند ، نباید برای نماز خود اذان و اقامه بگوید .
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر برای نماز جماعتی اذان واقامه گفته باشند، کسی که با آن جماعت نماز می‌خواند، نباید برای نماز خود، اذان و اقامه بگوید.
- [آیت الله مکارم شیرازی] در جماعتی که مردان و زنان شرکت دارند اذان و اقامه نماز جماعت را باید مرد بگوید، ولی در جماعت زنان اذان و اقامه زنان کافی است.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر برای نماز جماعتی اذان و اقامه گفته باشند کسی که با ان جماعت نماز می خواند نباید برای نماز خود اذان و اقامه بگوید
- [امام خمینی] اگر برای نماز جماعتی اذان و اقامه گفته باشند، کسی که با آن جماعت نماز می خواند، نباید برای نماز خود اذان و اقامه بگوید.
- [آیت الله سبحانی] اگر برای نماز جماعتی اذان و اقامه گفته باشند، کسی که با آن جماعت نماز می خواند، نباید برای نماز خود اذان و اقامه بگوید.