احرام حج
نخستین عمل از مناسک عمره و حج را احرام گویند. احرام با نیت و تلبیه و پوشیدن دو جامه احرام تحقق می‌یابد. از آن در باب حج بحث شده است.
کاری را که انسان نمی‌تواند انجام دهد، یا شرعاً نباید انجام دهد، نمی‌تواند برای انجام آن از طرف دیگری وکیل شود، مثلاً کسی که در احرام حج است، چون نباید صیغه‌ی عقد زناشویی را بخواند، نمی‌تواند برای خواندن صیغه از طرف دیگری وکیل شود.
عنوان مسئله:
کاری را که انسان نمی‌تواند انجام دهد، یا شرعاً نباید انجام دهد، نمی‌تواند برای انجام آن از طرف دیگری وکیل شود، مثلاً کسی که در احرام حج است، چون نباید صیغه‌ی عقد زناشویی را بخواند، نمی‌تواند برای خواندن صیغه از طرف دیگری وکیل شود.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا در حال احرام قسم به هر صیغه و هر لغتی که باشد حرام است، یامخصوص به الفاظ و صِیَغِ خاصّه میباشد؟
- طلاق دختر غیر مدخوله که شوهر او با گرفتن نصف مهریه میخواهد طلاق بدهد، آیا میتوان به صیغه طلاق خُلع مطلّقه نمود یا خیر؟ و اگر اجرای صیغه خُلع واقع شد و زن میدانست طلاق غیر مدخوله بائن قطعیست و شوهر نمی‌تواند به زن رجوع نماید، خواست خدعه کند و به آن چه بذل نموده رجوع کند، چه صورت دارد؟ و از طرفی طلاق غیر مدخوله عدّه ندارد و طلاق خُلع مستلزم عدّه است که اگر بخواهد در عدّه رجوع به بذل کند بتواند، آیا در چنین فرضی اجرای صیغه طلاق باید به چه نحو باشد؟
- یکی از شرایط صحّت طلاق به اجماع فقها اِشهاد عدلین است، آیا شرط است عدالت عدلین نزد مطلِّق مُحرَز باشد، یا آن که اگر وکیل او هم اِحراز عدالت نمود کافی است؟ البتّه کاملاً متوجّه هستید و به خوبی میدانید مردم 95 درصد جاهل به مسأله هستند و برای طلاق به دفتر خانههای فعلی مراجعه میکنند، سر دفتران خودشان از طرف مطلِّق وکیل در طلاق میشوند و طلاق را واقع میسازند و بعضی از سردفتران کسِ دیگر را وکیل میکنند که وکیلِ وکیل اجرای صیغه طلاق مینماید، پس کدام یک از این سه نفر مطلِّق و یا وکیل و یا وکیلِ وکیل لازم است اِحراز عدالت عدلین را بنماید؟ و آیا این طلاقها را میتوانیم حمل بر صحّت کنیم یا خیر؟
- چون استظلال مردها در موقع احرام شرعاً ممنوع و موجب فدیه میباشد، اغلب حُجّاج ایرانی با بودن خطرِ گرمای حجاز، به منظور تمسّک به دستورات شرع انور و برای احتراز از دادن چندین فدیه که به اختلاف فتاوی برای هر دفعه، یا هر روز استظلال یک فدیه تَعَلُّق میگیرد با اتومبیلهای بدون سقف مسافرت میکنند و خود را در معرض خطر آفتاب زدگی میگذارند و ممکن است عدّهای از آنها در نتیجه آفتاب زدگی تلف شوند. و هم چنین در موقع رفتن به مسلخ برای قربانی، از استفاده از سایه چتر احتراز مینمایند، لذا از مقام آیت اللَّه العظمی استدعا می‌شود مقرّر فرمایید در حالت وجود احتمال خطر آفتاب زدگی برای استظلال در تمام مدّت احرام عمره یااحرام حج یک فدیه کافیست یا خیر؟ و آیا ممکن است با دادن فدیه از سایه چتر استفاده کرد؟ آیا در صورتی که حُجّاج مُحرِم در ساعاتی که آفتاب نباشد و مدلول استظلال منتفی گردد، میتوانند در اتومبیلهای سقف دار مسافرت نمایند، یا در این صورت نیز باید فدیه بدهند؟ چون با روشن شدن این دو موضوع مذکور، تکلیف حُجّاج شیعه روشن می‌شود. کمیسیون دایمی حج در وزارت امور خارجه آقای حاج اکبر اسماعیل نیا را برای عرض جریان به آن مقام محترم به قم اعزام داشت که در این باب از حضرت آیت اللَّه العظمی راجع به دو موضوع سابق الذکر استفتاء نمایند که به وسیله کمیسیون به استحضار آقایان حُجّاج برسد.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] کسی که نمی‌تواند صیغه عقد ازدواج را به زبان عربی بخواند، آیا میتواند خودش شخصاً صیغه را به زبان دیگری بخواند هر چند که وکیل او میتواند به زبان عربی صیغه را بخواند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا شرعاً لازم است قبل از خواندن صیغه عقد دائم دختر و پسر آزمایش خون بدهند؟
- [سایر] اگر دختر و پسری بخواهند خودشان صیغه عقد موقت بخوانند، کیفیت آن به چه شکل است؟- خواندن صیغه - صیغه عقد موقت -
- [سایر] اگر در خواندن صیغه عقد نکاح یک حرف یا بیشتر اشتباه شود، آیا عقد باطل است؟
- [آیت الله خامنه ای] برای عقد موقت اگر مرد خودش وکیل زن شود باید چگونه صیغه را قرائت کند تا صحیح باشد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا تکرار صیغه عقد دائم به فاصله چند روز توسط دو وکیل مختلف اشکال دارد؟
- [آیت الله بهجت] آیا انسان بدون وجود شاهدی می تواند صیغه عقد موقت را بخواند؟ در صورت مواجه شدن با نیروهای انتظمی چگونه باید جواب دهد؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر پس از جاری شدن صیغه عقد دائم معلوم شود که دختر باکره نبوده آیا عقد باطل است؟ و نیازی به خواندن صیغه طلاق است؟
- [آیت الله نوری همدانی] _ آیا جائز است انسان برای خودش یا شخص دیگری ( مرد یا زن ) صیغه عقد موقت بخواند ؟ در چه صورت جائز است ؟
- [آیت الله بهجت] در مواقعی که صیغه عقد توسط وکیل جاری می گردد، اگر او ضمن اجرای صیغه بعضی از حروف را اشتباهی به کار ببرد، آیا غلط بودن این حروف صحّت عقد را با مشکل رو به رو می کند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- وکیل لازم نیست مرد باشد، زن هم میتواند برای خواندن صیغه‌ی عقد از طرف دیگری وکیل شود.
- در زناشویی چه دائم و چه غیر دائم باید صیغه خوانده شود و تنها راضی بودن زن و مرد کافی نیست و صیغه‌ی عقد را یا خود زن و مرد میخوانند، یا دیگری را وکیل میکنند که از طرف آنان بخواند.
- یک نفر میتواند برای خواندن صیغه‌ی عقد دائم یا غیر دائم از طرف دو نفر وکیل شود و نیز انسان میتواند از طرف زن وکیل شود و او را برای خود به طور دائم یا غیر دائم عقد کند، ولی احتیاط مستحب آن است که عقد را دو نفر بخوانند.
- اگر کسی در حال احرام که یکی از کارهای حج است با زنی ازدواج نماید عقد او باطل است و چنانچه میدانسته که زن گرفتن بر او حرام است، دیگر نمی‌تواند آن زن را عقد کند.
- اگر زنی را برای خود عقد کند، دائمه باشد یا صیغه تا وقتی که آن زن در عقد او است، نمی‌تواند با خواهر آن زن ازدواج کند.
- عقد ازدواج چند شرط دارد:اوّل:آن که به عربی صحیح خوانده شود و اگر خود مرد و زن نتوانند صیغه را به عربی صحیح بخوانند، چنانچه ممکن باشد احتیاط واجب آن است کسی را که میتواند به عربی صحیح بخواند وکیل کنند و اگر ممکن نباشد خودشان میتوانند به غیر عربی بخوانند، امّا باید لفظی بگویند که معنی (زَوَّجْتُ) و (قَبِلْتُ) را بفهماند.دوم:مرد و زن یا وکیل آنها که صیغه را میخوانند قصد انشاء داشته باشند، یعنی اگر خود مرد و زن صیغه را میخوانند، زن به گفتن (زَوَّجْتُکَ نَفْسی) قصدش این باشد که خود را زن او قرار دهد و مرد به گفتن (قَبِلْتُ التَّزویجَ) زن بودن او را برای خود قبول نماید و اگر وکیل مرد و زن صیغه را میخوانند، به گفتن (زَوَّجْتُ و قَبِلْتُ) قصدشان این باشد که مرد و زنی که آنان را وکیل کردهاند زن و شوهر شوند.سوم:کسی که صیغه را میخواند بالغ و عاقل باشد، چه برای خودش بخواند یا از طرف دیگری وکیل شده باشد.چهارم:اگر وکیل زن و شوهر یا ولی آنها صیغه را میخوانند، در عقد، زن و شوهر را معین کنند، مثلاً اسم آنها را ببرند یا به آنها اشاره نمایند، پس کسی که چند دختر دارد، اگر به مردی بگوید:(زَوَّجْتُکَ اِحَدی بَناتی) (یعنی زن تو نمودم یکی از دخترانم را) و او بگوید:(قَبِلْتُ) (یعنی قبول کردم) چون در موقع عقد دختر را معین نکردهاند، عقد باطل است.پنجم:زن و مرد به ازدواج راضی باشند، ولی اگر زن ظاهراً به کراهت اذن دهد و معلوم باشد قلباً راضی است، عقد صحیح است.
- زن و مرد تا یقین نکنند که وکیل آنها صیغه را خوانده است، نمیتوانند به یکدیگر رفتار محرمانه نمایند و گمان به این که وکیل صیغه را خوانده است کفایت نمیکند، ولی اگر وکیل بگوید صیغه را خواندهام کافی است.
- اگر زنی کسی را وکیل کند که مثلاً ده روز او را به عقد مردی در آورد و ابتدای ده روز را معین نکند، آن وکیل میتواند هر وقت که بخواهد او را ده روزه به عقد آن مرد در آورد، ولی اگر معلوم باشد که زن روز یا ساعت معینی را قصد کرده، باید صیغه را مطابق قصد او بخواند.
- طلاق باید به صیغه‌ی عربی صحیح خوانده شود و دو مرد عادل آن را بشنوند و اگر خود شوهر بخواهد صیغه‌ی طلاق را بخواند و اسم زن او مثلاً فاطمه باشد، باید بگوید:(زَوْجَتی فاطِمَةَ طالِقٌ)؛ یعنی:زن من فاطمه رهاست و اگر دیگری را وکیل کند، آن وکیل باید بگوید:(زَوْجَةَ مُوَکِّلِی فاطِمَةَ طالِقٌ).
- زن مسلمان نمی‌تواند به عقد کافر در آید، مرد مسلمان هم نمی‌تواند با زنهای کافره به طور دائم ازدواج کند، ولی صیغه کردن زنهای اهل کتاب، مانند یهود و نصاری، مانعی ندارد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] کاری را که انسان نمی‌تواند انجام دهد، یا شرعاً نباید انجام دهد نمی‌تواند برای انجام آن از طرف دیگری وکیل شود، مثلاً کسی که در احرام حجّ است، چون نباید صیغه عقد زناشویی را بخواند، نمی‌تواند برای خواندن صیغه از طرف دیگری وکیل شود.
- [آیت الله سیستانی] کاری را که انسان نمی‌تواند انجام دهد ، یا شرعاً نباید انجام دهد ، نمی‌تواند برای انجام آن از طرف دیگری وکیل شود ، مثلاً کسی که در احرام حج است ، چون نباید صیغه عقد زناشوئی را بخواند ، نمی‌تواند برای خواندن صیغه از طرف دیگری وکیل شود .
- [آیت الله مظاهری] کاری را که انسان نمی‌تواند انجام دهد، یا شرعاً نباید انجام دهد، نمی‌تواند برای انجام آن از طرف دیگری وکیل شود، مثلاً کسی که در احرام حجّ است، چون نباید صیغه عقد زناشویی را بخواند، نمی‌تواند برای خواندن صیغه از طرف دیگری وکیل شود.
- [آیت الله بهجت] کاری را که انسان نمی‌تواند انجام دهد، یا شرعاً نباید انجام دهد نمی‌تواند برای انجام آن از طرف دیگری وکیل شود؛ مثلاً کسی که در احرام حج است، چون نباید صیغه عقد زناشویی را بخواند، نمی‌تواند برای خواندن صیغه از طرف دیگری وکیل شود.
- [آیت الله اردبیلی] انسان نمی‌تواند برای انجام کاری که قدرت انجام آن را ندارد یا شرعاً نباید آن را انجام دهد، از طرف دیگری وکیل شود، مثلاً کسی که در احرام حجّ است، چون نباید صیغه عقد زناشویی را بخواند، نمی‌تواند برای خواندن صیغه از طرف دیگری وکیل شود.
- [آیت الله خوئی] کاری را که انسان نمی‌تواند انجام دهد، یا شرعاً نباید انجام دهد نمی‌تواند برای انجام آن از طرف دیگری وکیل شود، مثلًا کسی که در احرام حج است چون نباید، صیغ عقد زناشویی را بخواند، نمی‌تواند برای خواندن صیغه از طرف دیگری وکیل شود.
- [آیت الله سبحانی] کاری را که انسان نمی تواند انجام دهد، یا شرعاً نباید انجام دهد نمی تواند برای انجام آن از طرف دیگری وکیل شود، مثلاً کسی که در احرام حج است چون نباید صیغه عقد زناشوئی را بخواند، نمی تواند برای خواندن صیغه از طرف دیگری وکیل شود.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کاری را که انسان نمی تواند انجام دهد یا شرعا نباید انجام دهد؛ نمی تواند برای انجام آن از طرف دیگری وکیل شود؛ مثلا کسی که در احرام حج است؛ چون نباید صیغه عقد زناشوئی را بخواند؛ نمی تواند برای خواندن صیغه از طرف دیگری وکیل شود.
- [امام خمینی] کاری را که انسان نمی‌تواند انجام دهد، یا شرعاً نباید انجام دهد نمی‌تواند برای انجام آن از طرف دیگری وکیل شود. مثلًا کسی که در احرام حج است چون نباید صیغه عقد زناشویی را بخواند، نمی‌تواند برای خواندن صیغه از طرف دیگری وکیل شود.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کاری را که انسان نمی تواند انجام دهد، یا شرعاً نباید انجام دهد نمی تواند برای انجام آن از طرف دیگری وکیل شود. مثلا کسی که در احرام حج است چون نباید صیغه عقد زناشویی را بخواند، نمی تواند برای خواندن صیغه از طرف دیگری وکیل شود.