دختر
دختر دو معنا دارد یکی به معنای فرزند مونث است که در مقابل پسر می باشد و دیگری به معنای دوشیزه و باکره است
اگر وارث میّت فقط یک نفر از دست اول باشد، مثلًا پدر یا مادر یا یک پسر یا یک دختر باشد، همه مال میّت به او می‌رسد. و اگر پسر و دختر باشند، مال را طوری قسمت می‌کنند که هر پسر دو برابر دختر ببرد.
عنوان مسئله:
اگر وارث میّت فقط یک نفر از دست اول باشد، مثلًا پدر یا مادر یا یک پسر یا یک دختر باشد، همه مال میّت به او می‌رسد. و اگر پسر و دختر باشند، مال را طوری قسمت می‌کنند که هر پسر دو برابر دختر ببرد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- کسی بچه صغیر دارد و کار می‌کند مزد میگیرد آیا پدر و مادر در مال آن میتوانند تصرف نمایند؟
- زید در حال حیات و زندگی به ثلث مال خود وصیت نموده و شخص معینی را غیر از وارث، وصیّ قرار داده و مصارف را هم معین نموده و حال که از دنیا رفته وارث میگوید که زید در حال حیات به من گفته که یک قطعه از ملک را برایم وقف محل معینی قرار بدهید، وصی میگوید در وصیتنامهای که به دست ما است از وقف چنین ملکی نامی نیست و من به مصارفی که زید معین نموده میرسانم و ملکی را وقف نمیکنم، با فرض چنین مسئلهای وارث چه کند؟ آیا بگذارد وصی به وظیفه خود عمل کند یا آنکه در قسمت وقف، وارث دخالت کند؟ آنچه حکم است بیان فرمائید.
- آیا زید از خمس مال خود میتواند برای دختر سیده خود که چیزی دختر از خود ندارد، جهیزیه مطابق شأن و آبروی او بگیرد یا خیر؟ و نیز آیا میتواند پدر به دختر سیده خود چیزی از خمس تملک نماید که در ولیمه عروسی خود صرف کند یا خیر؟
- زید فوت نموده وصیت کرده از ثلث مبلغ معین را بعد از فوت برایش خرج کنند و معین نکرده که در چه راهی مصرف شود، میّت نام برده نماز و روزه قضایی هم دارد که بر پسر بزرگتر واجب است، حال پسر بزرگتر میخواهد نماز و روزه پدر را از همین ثلث، اجیر بگیرد، جایز است یا خیر؟
- در بعضی جاها معمول است که قبل و یا مقارن اجرا صیغه عقد ازدواج پولی (که در واقع مهر عاجل است) از طرف پسر به کسان دختر میدهند و کسان دختر هم متقابلاً با این وجه و حتی مقداری اضافه ضمیمه کرده و برای دختر جهیزیه میخرند غرض این است، در صورتی که سال ربح کسان دختر منقضی شود و هنوز این دختر را به خانه شوهر نبرده باشند و چیزی از این وجه باقیمانده باشد (در دست کسان دختر) آیا خمس آن باید داده شود یا نه؟
- زیدی مقداری طلا خریده و در حیات خود در اختیار زوجهاش قرار داده و یا آنکه زن از مال شوهر با اطلاع او زیور آلات تهیه کرده پس از فوت آن مرد، آیا این طلا و امثال آن مال کیست؟ در صورتی که معلوم نیست که آیا هبه و یا صلح به زن نموده یا از باب عاریه بوده کما هو المتعارف بین عوام الناس الذین لا یهتمون بأمر الدین. مضافاً بر اینکه وارث کبیر متوفی یک نفر و چند نفر صغیر هم دارد، و هکذا لباس پوشیده و نپوشیده و اثاث البیت و چرخ خیاطی و غیره.
- راجع به نماز قضای پدر (مسئله 240 ص 197 ج1 منهاج آخر مسئله) عرض میشود در صورتی که پدر یا مادر قرائتش باطل بوده و یا از جهت تطهیر و طهارت و غیره قصور یا تقصیری کرده بعد از فوت آنها مثلاً بسیار متعسر و یا متعذر است که پسر بزرگتر در مدتی طولانی هفتاد سال یا زیادتر و کمتر نماز قضا استیجار نماید یا خودش بخواند، بنابر این وظیفه ولی چیست؟
- میتی که اهل دادن خمس بوده اگر ما یملک خود را بین ورثهاش به نحو وصیت تقسیم کند، و احیاناً بعض ورثه را نسبت به بعض دیگر امتیازی از مال قرار دهد یعنی به بعضی بیشتر از حصه مفروضه شرعاً بدهد، آیا این گونه فایده که به وصیت نصیب وارث شده است خمس دارد، یا میراث است که خمس نداشته باشد، یا در مسئله تفصیل بین ثلث مال میت و زاید بر ثلث است؟
- زید تمام ما یملک و دارایی خود را مصالحه نموده به بکر به یک سیر نبات به شرط آنکه زید تا زنده باشد تصرف در این مال برای او مباح باشد و چون بمیرد فلان مبلغ را خرج صوم و صلات و سایر امور تعزیه داری نماید، الباقی مال خود بکر باشد، آیا چنین مصالحه صحیح است یا خیر؟ و دست وارث از ارث کوتاه است یا خیر؟
- معمولاً در این محل جهیزیه را سال به سال تدریجاً تهیه می‌کنند بعداً به دخترشان میدهند به اندازه شؤونات خودشان از منافع بین سال و این خمس ندارد معلوم، و لکن آن دختر در منزل شوهر بعضی از آنها را در ایام سال همیشه لازم دارد و کارش میزند و بعضی از آنها را در سالهای بعد و موقع احتیاج کارش میزند و بسا میشود که لباسی است که بعد از دو سال یا بیشتر لازم میشود، یا بسا میشود که یک مرتبه میپوشد و کنار میگذارد که مورد احتیاجش بپوشد یا از قبیل لباس بچهگانه که هر موقع بچهدار شد به او بپوشاند در این صورت خمس تعلّق میگیرد و این دختر باید بدهد یا خیر؟ و دیگر اینکه چنانچه پدر و مادر جنس خمس داده را اگر به اولادشان بدهند به عنوان جهیزیه یا غیر جهیزیه آیا در ید آنها هم دو مرتبه خمس تعلق میگیرد یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر وارث میت فقط پدر و یک دختر یا فقط مادر و یک دختر باشد ارث چگونه تقسیم می شود
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر ورثه میت پدر و مادر با چند پسر یا چند دختر باشند ارث چگونه تقسیم می شود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر ورثه میت پدر و مادر با چند پسر و چند دختر باشند ارث چگونه تقسیم می شود؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر فرزند بزرگ میّت دختر و فرزند دوم او پسر باشد، آیا قضای نمازها و روزه های پدر و مادر بر این پسر واجب است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] متوفیه دختر عمه پدر وارث می باشد، ارث بین وراث به چه نحو تقسیم می گردد. توضیح اینکه ورثه منحصر در شش نفر می باشد، که سه نفر دختر و سه نفر پسر، هستند، آیا ارث بین ایشان بالسویه تقسیم می گرد یا با اختلاف پسر دو برابر دختر؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر وارث میت فقط یکی از والدین و پسر و دختر میت باشد چگونه ارث تقسیم می شود؟
- [آیت الله نوری همدانی] ارث پدر و مادر پس از فوت بین دختر و پسر چگونه تقسیم میشود؟
- [آیت الله نوری همدانی] پدر و مادر از اولاد چقدر ارث میبرند و از چه میبرند؟ البته غیر از پدر و مادر متوفّی یک پسر و دو دختر هم دارد.
- [آیت الله بهجت] اگر وارث پدر و مادر تنها یک دختر و برادرزاده هایش باشند، آیا به بردارزاده ها ارث می رسد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر ورثه میت فقط پدر و مادر و یک پسر باشند ارث چگونه تقسیم می شود؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر وارث میّت فقط یک نفر از دست اول باشد، مثلًا پدر یا مادر یا یک پسر یا یک دختر باشد، همه مال میّت به او می‌رسد. و اگر پسر و دختر باشند، مال را طوری قسمت می‌کنند که هر پسر دو برابر دختر ببرد.
- اگر وارث میت فقط پدر و مادر و یک پسر باشد، مال را شش قسمت می‌کنند، پدر و مادر هر کدام یک قسمت و پسر چهار قسمت آن را می‌برد. و اگر چند پسر یا دختر باشند، آنچهار قسمت را به طور مساوی بین خودشان قسمت می‌کنند و اگر پسر و دختر باشند، آنچهار قسمت را طوری تقسیم می‌کنند که هر پسری دو برابر دختر ببرد.
- اگر وارث میت فقط پدر و چند دختر، یا مادر و چند دختر باشد، مال را پنج قسمت می‌کنند، یک قسمت را پدر یا مادر می‌برد و چهار قسمت را دخترها به طور مساوی بین خودشان قسمت می‌کنند.
- اگر وارث میت فقط پدر و یک دختر، یا مادر و یک دختر باشد، مال را چهار قسمت می‌کنند، یک قسمت آن را پدر یا مادر و بقیه را دختر می‌برد.
- اگر وارث میت فقط پدر و یک پسر، یا مادر و یک یا چند پسر باشد، مال را شش قسمت می‌کنند، یک قسمت آن را پدر یا مادر، و پنج قسمت را پسر می‌برد و اگر چند پسر باشند آن پنج قسمت را به طور مساوی تقسیم مینمایند.
- اگر وارث میّت فقط پدر و مادر و یک دختر باشد، چنانچه میّت دو برادر یا چهار خواهر یا یک برادر و دو خواهر پدری نداشته باشد، مال را پنج قسمت می‌کنند، پدر و مادر، هر کدام یک قسمت و دختر سه قسمت آن را می‌برد. و اگر دو برادر یا چهار خواهر یا یک برادر و دو خواهر پدری داشته باشد، مشهور این است مال را شش قسمت می‌کنند، پدر و مادر، هر کدام یک قسمت، و دختر سه قسمت می‌برد، و یک قسمت باقیمانده را چهار قسمت می‌کنند، یک قسمت را به پدر و سه قسمت را به دختر میدهند. و در نتیجه مال میت را 24 قسمت کنند 15 قسمت آن را به دختر و پنج قسمت آن را به پدر و چهار قسمت آن را به مادر میدهند ولکن این حکم محل اشکال است و بعید نیست که در این صورت نیز پنج قسمت کنند.
- اگر وارث میّت فقط پدر و مادر او باشند، مال سه قسمت میشود، دو قسمت آن را پدر و یک قسمت را مادر می‌برد، ولی اگر میّت دو برادر یا چهار خواهر یا یک برادر و دو خواهر داشته باشد که همة آنان مسلمان و آزاد و پدری باشند یعنی پدر آنان با پدر میّت یکی باشد، خواه مادرشان هم با مادر میّت یکی باشد یا نه، اگرچه تا میّت پدر و مادر دارد اینها ارث نمیبرند، اما به واسطة بودن اینها مادر شش یک مال را می‌برد و بقیه را به پدر میدهند.
- اگر وارث میت فقط یک جد یا یک جده است، چه پدری باشد یا مادری، همة مال به او می‌رسد و با بودن جد میت پدر جد او ارث نمیبرد و اگر وارث میت فقط جد و جدة پدری باشد، مال سه قسمت میشود دو قسمت را جد و یک قسمت را جده می‌برد. و اگر جد و جدة مادری باشد مال را به طور مساوی بین خودشان قسمت می‌کنند.
- اگر وارث میت فقط یک عمو یا یک عمه است، چه پدر و مادری باشد یعنی با میت از یک پدر و مادر باشد، یا پدری باشد یا مادری همه مال به او می‌رسد، و اگر چند عمو یا چند عمه باشند و همه پدر و مادری یا همه پدری باشند، مال به طور مساوی بین آنان قسمت میشود، و اگر عمو و عمه هر دو باشند، و همه پدر و مادری، یا همه پدری باشند، مشهور این است که عمو دو برابر عمه می‌برد، مثلًا اگر وارث میت دو عمو و یک عمه باشد، مال را پنج قسمت می‌کنند، یک قسمت را به عمه میدهند و چهار قسمت را عموها به طور مساوی بین خودشان قسمت می‌کنند ولی بعید نیست که قسمت بین عمو و عمه نیز به طور مساوی باشد.
- اگر وارث میت فقط یک برادر یا یک خواهر باشد، هم مال به او می‌رسد. و اگر چند برادر پدر و مادری، یا چند خواهر پدر و مادری باشد، مال به طور مساوی بین آنان قسمت میشود و اگر برادر و خواهر پدر و مادری با هم باشند، هر برادری دو برابر خواهر می‌برد، مثلًا اگر دو برادر و یک خواهر پدر و مادری دارد، مال را پنج قسمت می‌کنند، هر یک از برادرها دو قسمت و خواهر یک قسمت آن را می‌برد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] اگر وارث میّت فقط پدر یا مادر با چند پسر و دختر باشد ، مال را شش قسمت می‌کنند : یک قسمت آن را پدر یا مادر می‌برد ، و بقیه را طوری قسمت می‌کنند ، که هر پسری دو برابر دختر ببرد .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر وارث میت، فقط پدر، یا مادر، با پسر و دختر باشد، مال را شش قسمت می‌کنند، یک قسمت آن را پدر، یا مادر می‌برد، و بقیه را طوری قسمت می‌کنند که هر پسری دو برابر دختر ببرد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر وارث میّت فقط یک نفر از طبقه اوّل باشد، مثلاً پدر یا مادر یا یک پسر یا یک دختر باشد، همه مال میّت به او می‌رسد و اگر تنها چند پسر یا چند دختر باشند همه مال را به طور مساوی قسمت می‌کنند و اگر پسر و دختر باشند، مال را طوری قسمت می‌کنند که هر پسر دو برابر هر دختر ببرد.
- [آیت الله بروجردی] اگر وارث میت فقط پدر یا مادر با پسر و دختر باشد، مال را شش قسمت می‌کنند:یک قسمت آن را پدر یا مادر می‌برد و بقیه را طوری قسمت می‌کنند که هر پسری دو برابر دختر ببرد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر وارث میّت فقط پدر یا مادر با پسر و دختر باشد، مال را شش قسمت می‌کنند، یک قسمت آن را پدر یا مادر می‌برد وبقیه را طوری قسمت می‌کنند که هر پسری دو برابر دختر می‌برد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر وارث میّت فقط یکنفر از دسته اوّل باشد مثلاً پدر یا مادر یا یک پسر یا یک دختر باشد، همه مال میّت به او می‌رسد و اگر چند پسر یا چند دختر باشند همه مال بطور مساوی بین آنان قسمت میشود، و اگر یک پسر ویک دختر باشد مال را سه قسمت می‌کنند، دو قسمت را پسر ویک قسمت را دختر می‌برد و اگر چند پسر وچند دختر باشند، مال را طوری قسمت می‌کنند که هر پسری دو برابر دختر ببرد.
- [امام خمینی] اگر وارث میت فقط پدر یا مادر، با پسر و دختر باشد، مال را شش قسمت می‌کنند، یک قسمت آن را پدر یا مادر می‌برد و بقیه را طوری قسمت می‌کنند که هر پسری دو برابر دختر ببرد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر وارث میّت فقط پدر ، یا مادر ، یا پسر و دختر باشد ، مال را شش قسمت می کنند ، یک قسمت آن را پدر ، یا مادر می برد ، وبقّیه را طوری قسمت می کنند که هر پسری دو برابر دختر ببرد .
- [آیت الله سیستانی] اگر وارث میّت فقط یک نفر از دسته اول باشد ، مثلاً پدر یا مادر یا یک پسر یا یک دختر باشد ، همه مال میّت به او می‌رسد . و اگر پسر و دختر باشند ، مال را طوری قسمت می‌کنند که هر پسر دو برابر دختر ببرد .
- [آیت الله اردبیلی] اگر وارث میّت فقط (پدر و مادر و یک پسر) باشند، مال را شش قسمت می‌کنند، پدر و مادر هر کدام یک قسمت و پسر چهار قسمت آن را می‌برد و اگر (چند پسر) یا (چند دختر) باشند، آن چهار قسمت را به طور مساوی بین خودشان قسمت می‌کنند و اگر (پسر و دختر) باشند، آن چهار قسمت را طوری تقسیم می‌کنند که هر پسری دو برابر دختر ببرد.