رطوبت
رطوبت به معنای تری و مقابل خشکی میباشد. از آن در بابهای طهارت، صلات، صوم، زکات و تجارت سخن گفتهاند.
جای مسح باید خشک باشد و اگر به قدری مرطوب باشد که رطوبت کف دست به آن اثر نکند، مسح باطل است؛ ولی اگر رطوبت آن به قدری کم باشد که رطوبتی که بعد از مسح در آن دیده می‌شود را فقط از رطوبت کف دست بدانند، اشکال ندارد.
عنوان مسئله:
جای مسح باید خشک باشد و اگر به قدری مرطوب باشد که رطوبت کف دست به آن اثر نکند، مسح باطل است؛ ولی اگر رطوبت آن به قدری کم باشد که رطوبتی که بعد از مسح در آن دیده می‌شود را فقط از رطوبت کف دست بدانند، اشکال ندارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر پس از شستن صورت و دستها با این که رطوبت کافی در کف دستها برای مسح کردن وجود دارد، باز هم کف دستها را به صورت یا دست خود بکشد، به طوری که رطوبت جدید، وارد کف دست شود و بعد مسح کند، وضویش چه حکمی دارد؟
- اگر قبل از مسح کردن در وضو، کف دست نجس شود، آیا میتوان دست را آب کشید و خشک کرد و سپس با گرفتن رطوبت از اعضای دیگر، مسح را انجام داد یا بعد از رفع نجاست باید دوباره وضو گرفت؟
- در تیمّم، آیا لازم است تمام عضو مسح کننده، بر تمام عضو مسح شونده کشیده شود یا مسح شدن تمام عضو مسح شونده کافی است؟ مثلاً وقتی با کف دست راست باید پشت دست چپ را مسح کنیم، آیا همین که تمام پشت دست چپ (ولو با قسمتی از کف دست راست) مسح شود، کافی است یا باید همه کف دست راست و انگشتان آن بر تمام پشت دست چپ کشیده شود؟
- اگر در وضو هنگام مسح نمودن، رطوبت دستها به علت گرما و غیر آن خشک شود، حکم مسح سر و پاها چه می‌شود؟
- از نظر حکم شرعی، چه فرقی است بین این که کسی میّت را با دست خشک لمس کند یا با دست مرطوب؟
- اگر بعد از شستن صورت و دستها، کف دو دست را به هم بمالد، به طوری که رطوبت از هر یک به دیگری منتقل شود، آیا مسح اشکالی پیدا میکند؟
- اگر هنگام مسح سر، دست انسان با رطوبت صورت تماس پیدا کند، آیا میتواند با آن پای خود را مسح کند؟
- اگر در وضو پس از شستن صورت و دستها، مقداری از آب صورت به کف دستها بریزد و یا مقداری آب از یک دست به کف دست دیگر ریخته شود، آیا مسح اشکالی پیدا میکند؟
- اگر برای غسل کردن، پارچهای را مرطوب کنیم و به بدن بکشیم، به طوری که رطوبت بسیار مختصری به بدن برسد و آب هم جاری نشود، غسل ما صحیح است یا باطل؟
- چرا در شستن دست راست و صورت در نوبت سوم، وضو باطل نمی شود، ولی نسبت به دست چپ در نوبت سوم مسح سر و پا باطل و در نتیجه وضو باطل می گردد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] آیا اگر بعد از مسح سر، انگشتان دست خشک بود، باید با کف دست، پا را مسح کرد؟
- [آیت الله مظاهری] آیا در مسح سر کافی است که موی سر مرطوب گردد یا لازم است رطوبت با دست به پوست سر برسد؟ اگر شخصی از موی مصنوعی استفاده کند چگونه مسح کند؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا در مسح سر، مرطوب شدن مو کافی است یا این که رطوبت باید به پوست سر هم برسد؟
- [سایر] اگر به جهت گرمی هوا یا جهات دیگر، برای مسح سر و پا رطوبتی در کف دست نمانده باشد، تکلیف چیست؟
- [آیت الله سیستانی] آیا رطوبت کم باقیمانده در کف دست برای مسح پا کافی است یا حتماً باید محل مسح کاملاً تر شود؟ و آیا مسح را می توان عمداً از سر انگشتی غیر از انگشت شصت پا شروع کرد؟
- [آیت الله بروجردی] هرگاه پس از تمام شدن غسلات در وضو و پیش از مسح نسیاناً دست خود را در آب وارد کرد، آیا این وضو قابل اتمام نیست و استیناف آن لازم است بنا بر لزوم مسح به بقیّه بلل در کف بعد از غسل ید یُسری و عدم جواز اخذ آن از لحیه و حاجب؟ مثلاً: اختیاراً، آیا جایز است دست خود را خشک کند و از رطوبت لحیه و حاجب، مثلاً بگیرد و وضو را تمام کند، مثل صورتی که عذراً دست خشک شود و رطوبت آن بر طرف گردد؟ یا حکم مذکور مختص جفاف است؟
- [آیت الله بروجردی] در حال وضو هرگاه در وقت مسح سر، کف دست به صورت خورد و از آب صورت به کف دست یعنی سر انگشتان رسید، آیا برای مسح ضرر دارد یا خیر؟ و هرگاه خواست از باب احتیاط مسح را مکرّر نماید، آیا تمام مکرّرات یک مسح محسوب است، یا این که مسح اوّل را که کشید رطوبت را از ممسوح باید پاک نماید و دو مرتبه برای احتیاط مسح نماید؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر سر و روی پا کمی رطوبت دارد، آیا مسح روی آن کافی است یا باید خشک باشند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی به قصد وضو دستها و صورت را میشوید، قبل از مسح کشیدن کف دست چپ را از آرنج دست راست بطرف انگشتان میکشد و بعد مسح میکند آیا این وضو صحیح است یا اشکال دارد؟
- [آیت الله نوری همدانی] ایا دست انسان به کافر و یا سگ و خوک خشک بخورد، بازهم نجس می‌شود یا باید مرطوب باشد تا دست نجس شود؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- بعد از تمام شدن شستن دست چپ، نباید آبی از خارج به کف دستها برسد و مسح باید با رطوبت باقی مانده در کف دست انجام گیرد و احتیاط واجب این است که از بقیه اعضای وضو نیز رطوبتی به کف دستها نرسد و اگر برای مسح، رطوبتی در کف دست نمانده باشد، احتیاط واجب آن است که از ریش و ابرو و مژگانی که داخل در حدّ صورتند رطوبت گرفته و با آن مسح نماید.
- اگر رطوبت کف دست فقط به اندازه مسح سر باشد، میتواند سر را با همان رطوبت مسح کند و برای مسح پاها از ریش و ابرو و مژگانی که داخل در حدّ صورتند، رطوبت بگیرد.
- اگر آب دهان یا بینی یا رطوبت دیگری از حیوان حرام گوشت مانند گربه بر بدن یا لباس نمازگزار باشد، چنانچه مرطوب باشد، نماز باطل و اگر خشک شده و عین آن برطرف شده باشد، نماز صحیح است.
- در وضوی ارتماسی، انسان میتواند تنها صورت را به قصد وضو با مراعات شستن از بالا از طرف پیشانی در آب فرو برد، ولی مسح سر و پاها با رطوبت دست در وضوی ارتماسی اشکال دارد، بنابر این میتوان در شستن دست راست آن را به قصد وضوی ارتماسی از طرف آرنج در آب فرو برد و در شستن دست چپ، آن را نیز به نحو ارتماسی در آب فرو برد ولی قسمتی از کف دست را باقی گذاشت و آن را با دست راست به صورت ترتیبی شست و در این صورت مسح با رطوبت باقی مانده در دست اشکال ندارد. در وضوی ارتماسی از ابتدای فرو بردن صورت و دستها در آب تا خروج آنها، باید قصد شستن به نیّت وضو داشته باشد و کفایت قصد وضوی ارتماسی در حال بیرون آوردن صورت و دست محلّ اشکال است.
- بعد از شستن هر دو دست، باید جلوی سر را با کف دست مسح کند و بنابر احتیاط واجب باید مسح سر با دست راست باشد و بنابر احتیاط مستحب باید دست را از بالا به پایین بکشد.
- پهنای مسح پا بنابر احتیاط باید به اندازه سه انگشت بسته باشد، ولی بهتر آن است که با تمام کف دست، تمام روی پا را مسح کنند.
- بعد از مسح سر باید با رطوبت آب وضو که در دست مانده، روی پاها را از سر انگشتان تا برآمدگی روی پا مسح کند و احتیاط مستحب آن است که تا مفصل پا را مسح نماید.
- اگر خون بدن یا لباس کمتر از درهم باشد و رطوبتی از خارج به آن برسد، در صورتی که خون و رطوبتی که به آن رسیده به اندازه درهم یا بیشتر شود و اطراف را آلوده کند، نماز با آن باطل است و اگر رطوبت و خون به اندازه درهم نشود ولی اطراف را آلوده کند، احتیاطا نمیتوان با آن نماز خواند، ولی اگر اطراف را آلوده نکند، نماز خواندن با آن بی اشکال است. همچنین اگر رطوبت با خون مخلوط شود و از بین برود، نماز صحیح است.
- اگر مختصری از پیشانی و پشت دستها را نیز مسح نکند، تیمّم باطل است، چه عمدا مسح نکند و چه مسأله را نداند یا فراموش کرده باشد، ولی دقت زیاد نیز لازم نیست و همین قدر که بگویند تمام پیشانی و پشت دست مسح شده کافی است.
- کسی که در کف دست و انگشتان جبیره دارد و در هنگام وضو دست تر روی آن کشیده است، احتیاط آن است که با جبیره کف دست و همچنین با پشت دست که جبیره ندارد، سر و پا را مسح کند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] جای مسح باید خشک باشد. و اگر به قدری تر باشد که رطوبت کف دست به آن اثر نکند مسح باطل است. ولی اگر تری آن به قدری کم باشد که رطوبتی که بعد از مسح در آن دیده می شود بگویند فقط از تری کف دست است اشکال ندارد.
- [آیت الله بروجردی] جای مسح باید خشک باشد و اگر به قدری تر باشد که رطوبت کف دست به آن اثر نکند مسح باطل است، ولی اگر تری آن به قدری کم باشد که رطوبتی که بعد از مسح در آن دیده می‌شود بگویند فقط از تری کف دست است اشکال ندارد.
- [آیت الله بهجت] جای مسح باید خشک باشد ، و اگر به قدری تر باشد که رطوبت کف دست به آن اثر نکند مسح باطل است، ولی اگر تری آن به قدری کم باشد که رطوبتی که بعد از مسح در آن دیده می شود بگویند فقط از تری کف دست است، اشکال ندارد.
- [آیت الله مظاهری] جای مسح باید خشک باشد، و اگر به قدری تر باشد که رطوبت کف دست به آن اثر نکند مسح باطل است. ولی اگر تری آن به قدری کم باشد، که به رطوبتی که بعد از مسح در آن دیده می‌شود بگویند فقط از تری کف دست است اشکال ندارد.
- [آیت الله وحید خراسانی] جای مسح باید خشک باشد و اگر به قدری تر باشد که رطوبت کف دست به ان اثر نکند مسح باطل است ولی اگر تری ان به قدری کم باشد که رطوبتی که بعد از مسح در ان دیده می شود عرفا بگویند فقط از تری کف دست است اشکال ندارد
- [آیت الله وحید خراسانی] جای مسح باید خشک باشد و اگر به قدری تر باشد که رطوبت کف دست به ان اثر نکند مسح باطل است ولی اگر تری ان به قدری کم باشد که رطوبتی که بعد از مسح در ان دیده می شود عرفا بگویند فقط از تری کف دست است اشکال ندارد
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] جای مسح باید خشک باشد و اگر به قدری تر باشد که رطوبت کف دست به آن اثر نکند مسح باطل است؛ ولی اگر تری آن به قدری کم باشد که رطوبتی که بعد از مسح در آن دیده می شود بگویند فقط از تری کف دست است اشکال ندارد.
- [آیت الله نوری همدانی] جای مسح باید خشک باشد و اگر بقدری تر باشد که رطوبت کف دست به آن اثر نکند ، مسح باطل است . ولی اگر تری آن بقدری کم باشد که رطوبتی که بعد از مسح در آن دیده می شود بگویند فقط از تری کف دست است . اشکال ندارد .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . جای مسح باید خشک باشد و اگر به قدری تر باشد که رطوبت کف دست به آن اثر نکند، مسح باطل است. ولی اگر تری آن به قدری کم باشد که رطوبتی که بعد از مسح، در آن دیده می شود بگویند فقط از تری کف دست است اشکال ندارد.
- [آیت الله خوئی] جای مسح باید خشک باشد و اگر به قدری تر باشد که رطوبت کف دست بهآن اثر نکند مسح باطل است. ولی اگر تری آن به قدری کم باشد که رطوبتی که بعد از مسح در آن دیده می‌شود بگویند فقط از تری کف دست است اشکال ندارد.