تاخیر
به عقب انداختن عمل از اوّل وقت امکان آن را تأخیر می‌گویند که از عنوان تأخیر در بیشتر ابواب فقه ـ اعم از عبادات و معاملات ـ به مناسبت سخن رفته و احکامی بر آن مترتّب شده است.
کسی که به اندازه خواندن یک رکعت نماز وقت دارد، باید نماز را به نیّت ادا بخواند، ولی نباید عمدا نماز را تا این وقت تأخیر بیندازد.
عنوان مسئله:
کسی که به اندازه خواندن یک رکعت نماز وقت دارد، باید نماز را به نیّت ادا بخواند، ولی نباید عمدا نماز را تا این وقت تأخیر بیندازد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا میتوان در نماز، نیّت را از نماز ادا به نماز قضا و یا از نماز قضا به نماز ادا برگرداند؟
- نمازگزاری در رکعات نماز شک میکند و بنا را بر رکعت بیشتر گذاشته، نماز را تمام میکند؛ ولی بعد از سلام نماز، فراموش میکند که شک او بین سه رکعت و چهار رکعت بود تا یک رکعت نماز احتیاط بخواند یا شک بین دو و چهار بود تا وظیفهاش خواندن دو رکعت نماز احتیاط باشد. در این موقع، نماز احتیاط را به چه صورتی بخواند تا نمازش صحیح شود؟
- مکلّفی پس از شک در نماز و بنا گذاشتن بر رکعت بیشتر و سلام دادن نماز، می‌ایستد و آماده خواندن نماز احتیاط می‌شود، اما قبل از شروع به نماز احتیاط، یقین میکند که به اندازه رکعت کمتر، نماز خوانده، مثلاً پس از شک در دو و چهار و آماده شدن برای نماز احتیاط، میفهمد که دو رکعت خوانده نه چهار رکعت. حکم این نماز چیست؟
- کسی به گمان این که وقت نماز داخل شده، به نیّت نماز غسل کرده و بعد از غسل متوجه شده که هنوز وقت نماز نشده است. آیا میتواند با این غسل نماز بخواند؟
- اگر کسی در اول وقت، با وضوی جبیرهای و یا در موارد تیمّم، با تیمّم نماز بخواند، در حالی که میداند با تأخیر انداختن نماز از اول وقت، میتواند نماز را با وضوی عادی بخواند، آیا نماز اول وقتش صحیح است؟
- اگر امام جماعت در بعضی از افعال نماز اشتباه کند (مثل این که در رکعت اول نماز، قنوت بخواند یا در نماز چهار رکعتی، بعد از رکعت سوم تشهد بخواند یا سلام بدهد)، مأموم در این موقعیت، چه وظیفهای دارد؟
- اگر کسی به رکعت دوم نماز جمعه برسد، چگونه نماز بخواند و آیا نماز ظهر از او ساقط می‌شود؟
- در صورت احساس کسالت امام جماعت، پس از خواندن دو رکعت نماز عید و قبل از ایراد خطبه، حکم چیست؟
- برای امام و مأموم، در رکعت سوم و چهارم نماز، خواندن حمد بهتر است یا تسبیحات اربعه؟ در نماز انفرادی کدام یک بهتر است؟
- آیا بر بچه ممیزی که میخواهد نماز بخواند، شکسته خواندن نماز در سفر و کامل خواندن آن در وطن، لازم است یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] اگر انسانی با نیّت صادقه نیّت کند که بعد از بازگشت از سفر حج فوراً خمس را پرداخت کند، میتواند خمس را تا آن وقت تأخیر بیندازد یا اینکه حتماً باید قبل از سفر حج خمس را پرداخت نماید؟
- [آیت الله خامنه ای] چه مقدار از نماز اگر در وقت ادا واقع شود، نیت ادا صحیح است؟ در صورت شک در این که این مقدار، داخل وقت واقع شده یا خیر، وظیفه چیست؟
- [آیت الله سیستانی] اگر ندانیم وقت نماز گذشته است یا خیر در خواندن نماز چگونه باید نیت کنیم؟
- [آیت الله مظاهری] نماز خواندن در اوّل وقت و در منزل بهتر است یا با کمی تأخیر و به صورت فرادا در مسجد؟
- [آیت الله بهجت] کسی که نمازی را به نیّت ادا خوانده و بعد متوجّه شده که نمازش خارج از وقت بوده است، یعنی باید به نیّت قضا می خوانده، آیا باید دوباره بخواند؟
- [آیت الله بهجت] زن مستحاضه اگر بداند از وقتی که مشغول وضو یا غسل شده خونی از او بیرون نیامده وتا بعد از نماز هم خون در داخل فرج نیست وبیرون نمی آید، می تواند خواندن نماز را تأخیر بیندازد؟
- [سایر] امام زمان (عج) در مورد کسی که نماز صبح را عمداً تأخیر بیندازد چه فرمودند؟
- [آیت الله بهجت] آیا وضو گرفتن به نیّت خواندن نماز واجب، قبل از وقت نماز و با علم به این که وقت نماز نشده است، اشکال دارد؟
- [آیت الله نوری همدانی] کسی بعد از گذشتن وقت نماز ظهر و عصر میداند چهار رکعت نماز خوانده ولی نمیداند به کدام نیّت خوانده وظیفهاش چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی به گمان اینکه وقت نمازظهر گذشته است، قصد نماز عصر کرد و بعد از نماز متوجه شد که برای نماز ظهر لااقل به مقدار یک رکعت وقت داشته است، آیا نیّت کند نمازی که خوانده ظهر باشد و مجدداً نماز عصر را بخواند، یا وظیفه ای دیگر دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر خواندن نماز آیات را به قدری تأخیر بیندازد که تا باز شدن خورشید یا ماه به اندازه یک رکعت وقت باقی مانده باشد، باید نیّت ادا کند؛ ولی اگر کمتر از یک رکعت به شروع باز شدن باقی مانده باشد، بنابر احتیاط واجب نباید نیّت ادا و قضا کند.
- اگر مسافر تا غروب آفتاب به اندازه خواندن سه رکعت نماز وقت داشته باشد، باید نماز ظهر و عصر را بخواند و اگر کمتر وقت داشته باشد، باید احتیاطا یک نماز دو رکعتی به قصد ادا و به نیّت ما فی الذمّه (بدون قصد ظهر و عصر) بخواند و پس از آن یک نماز دو رکعتی دیگر بدون قصد ادا و قضا و به نیّت ما فی الذمّه بجا آورد و اگر تا مغرب به اندازه خواندن سه رکعت نماز وقت داشته باشد، باید هر دو نماز ظهر و عصر را احتیاطا بدون قصد ادا و قضا بخواند و اگر به اندازه سه رکعت وقت نداشته باشد، باید نماز عصر را احتیاطا بدون نیّت ادا و قضا بخواند و سپس نماز ظهر را قضا کند و اگر تا نیمه شب به اندازه خواندن چهار رکعت نماز وقت داشته باشد، باید نماز مغرب و عشاء را بخواند و اگر کمتر وقت داشته باشد، باید فقط نماز عشاء را بخواند و بعد نماز مغرب را احتیاطا بدون نیّت ادا و قضا بجا آورد و سپس احتیاطا نماز عشاء را نیز بدون نیّت ادا و قضا اعاده کند و چنانچه بعد از خواندن نماز عشاء معلوم شود که به مقدار یک رکعت یا بیشتر وقت به نیمه شب باقی مانده است، باید فورا نماز مغرب را به نیّت ادا بخواند اگرچه احتیاط مستحب این است که آن را به قصد ما فی الذمّه بجا آورد و سپس بنابر احتیاط واجب نماز عشاء را بدون نیت ادا و قضا، اعاده نماید.
- کسی که مسافر نیست اگر تا غروب آفتاب به اندازه خواندن پنج رکعت نماز وقت داشته باشد، باید هر دو نماز ظهر و عصر را بخواند و اگر به اندازه پنج رکعت وقت نداشته باشد، باید احتیاطا یک نماز چهار رکعتی به قصد ادا و به نیّت ما فی الذمّه (بدون قصد ظهر و عصر) بخواند و پس از آن یک نماز چهار رکعتی دیگر بدون قصد ادا و قضا و به نیّت ما فی الذمّه بجا آورد و اگر تا مغرب به اندازه خواندن پنج رکعت نماز وقت داشته باشد، باید هر دو نماز ظهر و عصر را احتیاطا بدون قصد ادا و قضا بخواند و اگر به اندازه پنج رکعت وقت نداشته باشد، باید نماز عصر را احتیاطا بدون نیّت ادا و قضا بخواند و سپس نماز ظهر را قضا کند و اگر تا نیمه شب به اندازه خواندن پنج رکعت نماز وقت داشته باشد، باید نماز مغرب و عشاء را بخواند و اگر کمتر وقت داشته باشد، باید نماز عشاء را به نیّت ادا خوانده و بعد نماز مغرب را بخواند و احتیاط واجب این است که نیّت ادا و قضا ننماید و سپس نماز عشاء را احتیاطا بدون نیّت ادا و قضا اعاده نماید.
- اگر خواندن نماز آیات را به قدری تأخیر بیندازد که خورشید یا ماه شروع به باز شدن کند، بنابر احتیاط واجب نباید نیّت ادا و قضا کند، ولی اگر بعد از باز شدن تمام آن نماز بخواند، باید نیّت قضا نماید.
- هرگاه وقت نماز داخل شود و بداند که اگر نماز را تأخیر بیندازد حائض می‌شود، باید فورا نماز بخواند.
- اگر انسان گمان داشته باشد که تا آخر وقت میتواند ایستاده نماز بخواند، باید نماز را به تأخیر بیندازد، ولی اگر احتمال دهد، لازم نیست آن را به تأخیر بیندازد.
- کسی که باید با وضو یا غسل جبیرهای نماز بخواند، میتواند در اوّل وقت نماز بخواند، هرچند احتمال بدهد که تا آخر وقت عذر او برطرف شود، ولی در این فرض بهتر است نماز را به تأخیر بیندازد.
- اگر مسافر بعضی از خصوصیّات نماز مسافر را نداند، مثلاً نداند که اگر چهار فرسخ برود و همان روز یا شب آن برگردد باید شکسته بخواند، چنانچه به نیّت نماز چهار رکعتی مشغول نماز شود و پیش از رکوع رکعت سوم مسأله را بفهمد، باید نماز را دو رکعتی تمام کند و اگر به رکوع رکعت سوم رفته باشد، نماز او باطل است و در صورتی که به مقدار یک رکعت نیز از وقت باقی مانده باشد، باید نماز را به صورت شکسته بخواند و چنانچه به اندازه خواندن یک رکعت نیز وقت نداشته باشد، باید قضای آن را در خارج وقت به جا آورد.
- اگر زن در آخر وقت نماز از خون پاک شود و به اندازه غسل و وضو و مقدمات دیگر نماز، مانند تهیه کردن لباس یا آب کشیدن آن و خواندن یک رکعت نماز (یعنی تا پایان ذکر سجده دوم از رکعت اول) یا بیشتر از یک رکعت وقت داشته باشد، باید نماز را بخواند و اگر نخواند، باید قضای آن را بجا آورد و اگر فقط به اندازه خواندن یک رکعت نماز با طهارت وقت داشته باشد، ولی برای بقیه مقدمات مانند تهیه کردن و یا آب کشیدن لباس و مانند آن وقت نداشته باشد، احتیاط واجب آن است که در این صورت نیز قضای آن نماز را بجا آورد.
- کسی که نماز قضایی از روزهای پیش دارد، میتواند قبل از خواندن نمازی که قضا شده نماز ادا بخواند و لازم نیست نماز قضا را مقدم بدارد، ولی اگر نماز قضا از همان روز باشد مثل این که نماز صبح او قضا شده و بخواهد نماز ظهر بخواند و وقت نیز برای خواندن آن داشته باشد، بنابر احتیاط واجب باید نماز قضا را پیش از نماز ادا بخواند و اگر سهوا مشغول نماز ادا شده باشد، چنانچه قبل از گذشتن از محل عدول متوجّه شود، بنابر احتیاط واجب باید نیّت خود را به نماز قضا برگرداند و آن را بخواند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که به اندازه خواندن یک رکعت نماز وقت دارد، باید نماز را به نیت ادا بخواند. ولی نباید عمداً نماز را تا این وقت تأخیر بیندازد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که به اندازه خواندن یک رکعت نماز وقت دارد، باید نماز را به نیّت ادا بخواند ولی نباید عمداً نماز را تا این وقت تأخیر بیندازد.
- [آیت الله مظاهری] کسی که به اندازه خواندن یک رکعت نماز وقت دارد، باید نماز را به نیّت ادا بخواند ولی نباید عمداً نماز را تا این وقت تأخیر بیندازد.
- [آیت الله بروجردی] کسی که به اندازهی خواندن یک رکعت نماز وقت دارد، باید نماز را به نیت ادا بخواند، ولی نباید عمداً نماز را تا این وقت تأخیر بیندازد.
- [آیت الله خوئی] کسی که به انداز خواندن یک رکعت نماز وقت دارد، باید نماز را به نیت ادا بخواند، ولی نباید عمداً نماز را تا این وقت تأخیر بیندازد.
- [امام خمینی] کسی که به اندازه خواندن یک رکعت نماز وقت دارد، باید نماز را به نیت ادا بخواند. ولی نباید عمدا نماز را تا این وقت ت اخیر بیندازد.
- [آیت الله سبحانی] کسی که به اندازه خواندن یک رکعت نماز وقت دارد، باید نماز را به نیت اداء بخواند، ولی نباید عمداً نماز را تا این وقت تأخیر بیندازد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی که به اندازه خواندن یک رکعت نماز وقت دارد؛ باید نماز را به نیت اداء بخواند؛ ولی نباید عمدا نماز را تا این وقت تاخیر بیندازد.
- [آیت الله سیستانی] کسی که به اندازه خواندن یک رکعت نماز وقت دارد ، باید نماز را به نیّت اداء بخواند ، ولی نباید عمداً نماز را تا این وقت تأخیر بیندازد .
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که به اندازة خواندن یک رکعت نماز وقت دارد ، باید نماز را به نیت اداء بخواند ، ولی نباید عمداً نماز را تا این وقت تاخیر بیندازد .