عربی
زبان عربی، یکی از زبان های زنده دنیا است که از آن به زبان اهل بهشت و زبان قرآن نیز تعبیر می کنند.
ذکر رکوع باید به دنبال هم و به عربی صحیح گفته شود و مستحب است (سُبْحانَ رَبّیَِ الْعَظیمِ وَبِحَمْدِهِ) را سه یا پنج یا هفت مرتبه و بلکه بیشتر بگویند.
عنوان مسئله:
ذکر رکوع باید به دنبال هم و به عربی صحیح گفته شود و مستحب است (سُبْحانَ رَبّیَِ الْعَظیمِ وَبِحَمْدِهِ) را سه یا پنج یا هفت مرتبه و بلکه بیشتر بگویند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر در رکوع و سجود، افزون بر ذکر واجب صحیح، دعا و ذکر غلط خوانده شود، آیا به نماز صدمه میزند؟ اگر در قنوت، ذکر و دعای اشتباه خوانده شود، چه حکمی دارد؟
- آیا میتوانیم در بین حمد یا سوره یا تسبیحات اربعه یا تشهد و یا سلام، به ذکر و دعا و قرائت قرآن مشغول شده، سپس بقیه حمد و... را بخوانیم؟ در صورت صحیح بودن، آیا میتوانیم به فارسی یا زبان دیگری غیر از عربی دعا نموده یا ذکر بگوییم؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] اگر شخصی در حال رکوع و یا سجود به جای "سبحان ربی الاعلی و بحمده" و یا "سبحان ربی العظیم و بحمده" بگوید "سبحان ربّنا الاعلی" و یا "سبحان ربنا العظیم"، آیا صحیح است؟
- [آیت الله سبحانی] اگر کسی عمداً در سجده سبحان ربی العظیم و در رکوع سبحان ربی الاعلی بگوید چه طور است؟
- [آیت الله بهجت] اگر در رکوع، ذکر "سبحان ربی العظیم و بحمده" را دو بار یا چهار بار بگوید، چه حکمی دارد؟ آیا حتما این ذکر را باید یک مرتبه یا به مقدار معیّنی بگوید؟
- [آیت الله خوئی] آیا مجزی است این که بگوید در رکوع (سبحان ربی الاعلی و بحمده) و در سجود (سبحان ربی العظیم و بحمده)؟
- [آیت الله بهجت] در موارد تنگی وقت، آیا می شود در ذکر رکوع و سجده به یک مرتبه سبحان اللّه اکتفا کرد؟
- [سایر] 1- اگر شخصی داخل مسجد شود و نداند امام جماعت مثلاً در رکعت دوم است یا سوم و اقتدا کند؛ بعد که به رکوع می رود بفهمد امام جماعت در رکعت سوم بوده، حکمش چیست؟ 2- اگر در رکوع یا سجده سهواً ذکر را برعکس بگوید؛ مثلاً در رکوع (سبحان ربی الاعلی و بحمده) بگوید، حکمش چیست؟ 3- اگر در رکوع یا سجده، عمداً ذکر را جا به جا بگوید، حکمش چیست؟ (مرجع تقلید مقام معظم رهبری).
- [سایر] آیا در ذکر رکوع و سجود اگر فقط یک سبحان الله بگوییم کافی است یا خیر؟
- [سایر] می خواستم بدانم راز این که ما در نماز این قدر لفظ سبحان را استفاده می کنیم -با ذکرهای معمولی که در نماز می گوییم در روز 72 بار تکرار می کنیم) و جالب تر این که حتما لفظ حمد را هم بعد از آن می آوریم (مثلا سبحان الله و الحمدلله و ... یا سبحان ربی العظیم و بحمده یا...- چیست؟ ثانیا منظور از سبحان چیست؟ و چرا این قدر خداوند به آن ارزش داده است؟
- [آیت الله خوئی] آیا مجزی است صلوات بر محمد صلی الله علیه و آله از ذکر رکوع و سجود اگر تکرار کند آن صلوات را سه مرتبه در سجود و رکوعش؟
- [آیت الله بهجت] اگر کسی عمدا در رکوع و سجده ها یک "سبحان اللّه " بگوید، آیا نمازش صحیح است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- حکم ذکر سجده مانند حکم ذکر رکوع است که در مسأله 1052 بیان شد، با این تفاوت که در سجده به جای ذکر (سُبْحانَ رَبّیَِ الْعَظیمِ وَبِحَمْدِهِ) ذکر (سُبْحانَ رَبّیَِ الاَعْلی وَبِحَمْدِهِ) گفته میشود.
- در حال رکوع، گفتن ذکر واجب است و ذکر رکوع (سُبْحانَ اللّهِ) و یا (سُبْحانَ رَبّیَِ الْعَظیمِ وَبِحَمْدِهِ) میباشد و چنانچه در رکوع ذکر (سُبْحانَ اللّهِ) بگوید، بنابر احتیاط واجب باید آن را سه مرتبه تکرار کند؛ ولی در صورت ضرورت و تنگی وقت، گفتن یک (سُبْحانَ اللّهِ) نیز کافی است و چنانچه ذکر (سُبْحانَ رَبّیَِ الْعَظیمِ وَبِحَمْدِهِ) را بگوید، یک بار کافی است. گفتن ذکرهای دیگر، مثل (اَلْحَمْدُ للّهِ) یا (اللّهُ اَکْبَرُ) به جای دو ذکر فوق نیز در رکوع جایز است، به شرط آن که به اندازه سه بار (سُبْحانَ اللّهِ) باشد.
- اگر به واسطه بیماری و مانند آن در رکوع آرام نگیرد، نماز صحیح است، ولی باید پیش از آن که از حال رکوع خارج شود، به مقدار ذکر واجب، یعنی (سُبْحانَ رَبّیَِ الْعَظیمِ وَبِحَمْدِهِ) یا سه مرتبه (سُبْحانَ اللّه)، ذکر بگوید.
- (سُبْحانَ رَبّیَِ الْعَظیمِ وَبِحَمْدِهِ) یعنی: (پروردگار بزرگ من از هر عیب و نقصی پاک و منزه است و من مشغول ستایش او هستم.) (سُبْحانَ رَبّیَِ الاْءعْلی وَبِحَمْدِهِ) یعنی: (پروردگار برتر من که از همه کس بالاتر میباشد از هر عیب و نقصی پاک و منزه است و من مشغول ستایش او هستم.) (سَمِعَ اللّهُ لِمَنْ حَمِدَهُ) یعنی: (خدا ثنای کسی که او را ستایش میکند میشنود و میپذیرد.) (أسْتَغْفِرُ اللّهَ رَبّی وَأتُوبُ إلَیْهِ) یعنی: (طلب آمرزش و مغفرت میکنم از خداوندی که پرورش دهنده من است و من به سوی او بازگشت مینمایم.) (بِحَوْلِ اللّهِ وَقُوَّتِهِ أقُومُ وَأقْعُدُ) یعنی: (به یاری خدای متعال وقوّت او برمیخیزم و مینشینم.)
- مستحب است انسان بعد از هر نمازی که میخواند سی مرتبه بگوید: (سُبْحانَ اللّهِ وَالْحَمْدُ للّهِ وَلا إِلهَ إِلاَّ اللّهُ وَاللّهُ أَکْبَرُ)، ولی این ذکر در تعقیب نمازهایی که مسافر به صورت شکسته میخواند بیشتر سفارش شده است، بلکه بهتر است مسافر بعد از این نمازها شصت مرتبه این ذکر را بگوید.
- اگر قبل از امام به رکوع یا سجده برود، در مواردی که لازم است برگردد و در مسائل قبل گفته شد بنابر احتیاط باید قبل از سر برداشتن ذکر رکوع یا سجده را حتی به مقدار یک (سبحان اللّه) بگوید و اگر با گفتن یک (سبحان اللّه) نیز به امام نمیرسد، میتواند ذکر نگوید و از امام متابعت نماید و یا نیّت فرادی کند و ذکر بگوید و نماز را تمام کند.
- نمازگزار میتواند در رکعت سوم و چهارم نماز، فقط سوره حمد بخواند و یا یک مرتبه (تسبیحات اربعه) را بگوید، یعنی بگوید: (سُبْحانَ اللّهِ وَالْحَمْدُ للّهِ وَلا إلهَ إلاَّ اللّهُ وَاللّهُ أَکْبَرُ) و احتیاط مستحب آن است که کمتر از سه مرتبه نگوید و میتواند در یک رکعت، حمد و در رکعت دیگر، تسبیحات را بگوید.
- اگر نتواند به مقدار ذکر واجب در رکوع بماند، در صورتی که بتواند پیش از آن که از حدّ رکوع خارج شود، ذکر را بگوید، باید در آن حال تمام کند و اگر نتواند، چنانچه به مقدار یک (سبحان اللّه) هم بتواند در حال رکوع بماند، باید در حال رکوع آن را بگوید و اگر به این مقدار هم نتواند، بنابر احتیاط ذکر را در حال برخاستن به قصد قربت مطلقه بگوید.
- بر نمازگزار واجب است که در حال رکوع و سجود و همچنین در رکعتهای سوم و چهارم نمازهای سه رکعتی و چهار رکعتی ذکر بگوید. احکام ذکر رکوع و سجود در مسائل آینده خواهد آمد.
- مستحب است انسان بعد از نماز مقداری مشغول تعقیب، یعنی خواندن ذکر و دعا و قرآن شود و بهتر است پیش از آن که از جای خود حرکت کند و وضو، غسل یا تیمم او باطل شود، رو به قبله تعقیب را بخواند و لازم نیست تعقیب به عربی باشد، ولی بهتر است چیزهایی را که در کتابهای دعا دستور دادهاند بخواند و از تعقیبهایی که خیلی سفارش شده است، تسبیح حضرت زهرا علیهاالسلام است که باید به این ترتیب گفته شود: 34 مرتبه (اَللّهُ اَکْبَر)، 33 مرتبه (اَلْحَمْدُ للّهِ) و 33 مرتبه (سُبْحانَ اللّهِ) و میتوان (سُبْحانَ اللّهِ) را پیش از (اَلْحَمْدُ للّهِ) گفت، ولی بهتر است بعد از (اَلْحَمْدُ للّهِ) گفته شود.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر به واسطه مرض و مانند آن نتواند در رکوع آرام بگیرد، نماز صحیح است ولی باید پیش از آنکه از حال رکوع خارج شود ذکر واجب یعنی (سُبْحانَ رَبِّیَ الْعَظیمِ وَبِحَمْدِهِ) یا سه مرتبه (سُبْحانَ اللهِ) را بگوید.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] انسان هر ذکری در رکوع بگوید کافی است ولی باید از سه مرتبه (سبحان الله) یا یک مرتبه (سبحان ربی العظیم وبحمده) کمتر نباشد.
- [آیت الله علوی گرگانی] باید در سجده سه مرتبه )سُبْحانَ اللّهِ( یا یک مرتبه )سُبْحانَ رَبِّیَ الأعْلی وَبِحَمْدِهِ( بگوید و احتیاطاً مطلق ذکر کافی نیست. چنانچه در رکوع گذشت و باید این کلمات دنبال هم و به عربی صحیح گفته شود ومستحبّ است )سُبْحانَ رَبِّیَ الأعْلَی وَبِحَمْدِهِ( را سه یا پنج یا هفت مرتبه بگوید.
- [آیت الله شبیری زنجانی] لازم است در حال اختیار سه مرتبه (سُبحان اللَّهِ) یا یک مرتبه (سُبحانَ ربِّیَ العظیمِ وبِحَمْدِهِ) یا ذکر دیگری به این مقدار بگوید؛ ولی به احتیاط واجب در رکوع (سُبحانَ ربِّیَ الأعْلی وبِحَمْدِهِ) نگوید و در تنگی وقت و در حال ناچاری گفتن یک (سُبحان اللَّهِ) کافی است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] در رکوع واجب است ذکر بگوید، ذکر رکوع بنابر احتیاط واجب سه مرتبه (سبْحان الله) یا یک مرتبه (سبْحان ربی الْعظیم و بحمْده) است که باید به عربی صحیح گفته شود و مستحب است آن را سه یا پنج یا هفت مرتبه تکرار کند.
- [آیت الله وحید خراسانی] ذکر رکوع باید دنبال هم و به عربی صحیح گفته شود و مستحب است ان را سبحان ربی العظیم و بحمده سه یا پنج یا هفت مرتبه بلکه بیشتر بگویند
- [آیت الله مظاهری] هر ذکری در رکوع گفته شود کافی است ولی مستحب است سه مرتبه (سُبْحانَ اللَّهِ) یا یک مرتبه (سُبْحانَ رَبِّیَ الْعَظیمِ وَ بِحَمْدِهِ) گفته شود و اگر ذکر دیگری گفته شود باید از سه مرتبه (سُبْحانَ اللَّهِ) یا یک مرتبه (سُبْحانَ رَبِّیَ الْعَظیمِ وَ بِحَمْدِهِ) کمتر نباشد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] در رکوع واجب است ذکر بگوید، ذکر رکوع بنابر احتیاط واجب سه مرتبه (سبْحان الله) یا یک مرتبه (سبْحان ربی الْعظیم و بحمْده) است. ذکر سجده نیز واجب است و احتیاط آن است که حداقل سه مرتبه (سبْحان الله) یا یک مرتبه (سبْحان ربی الْأعْلی و بحمْده) بگوید و هرچه بیشتر بگوید بهتر است.
- [آیت الله سبحانی] ذکر رکوع، بنابر احتیاط واجب آن است که سه مرتبه سبحان الله یا یک مرتبه سُبْحانَ رَبِّیَ العَظِیمِ و بِحَمْدِهِ بگوید.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . احتیاط مستحب آن است که در سجده، سه مرتبه "سُبْحَانَ اللهِ"یا یک مرتبه "سُبْحَانَ رَبِّیَ الأْعْلی وَبِحَمْدِهِ" بگوید، هر چند ظاهر این است که اکتفا به گفتن هر ذکری که به این مقدار باشد، مثل سه مرتبه "الله اَکْبَر" جایز است، و باید این کلمات به عربی صحیح گفته شود، و مستحب است "سُبْحَانَ رَبِّیَ الأْعْلی وَبِحَمْدِهِ" را سه یا پنج یا هفت مرتبه بگوید.