استفراغ
قی کردن و بیرون آمدن مواد درون معده از راه گلو را استفراغ گویند. از این عنوان در باب‌های طهارت، صلات، صوم و حدود سخن گفته شده است.
باردار هستم و هر روز صبح تهوع و استفراغ داشتم و نتوانستم روزه بگیرم. خواستم بدانم آیا کفارة روزه بر من واجب است یا نه؟
چنانچه روزه گرفتن برای خودتان یا جنین ولو به لحاظ تهوع و استفراغ ضرر داشته، روزه واجب نبوده اما برای روزه نگرفتن به جهت ضرر بر جنین باید برای هر یک روز یک مدّ طعام (ده سیر) به فقیر بدهید و اگر برای خودتان ضرر داشته نیز بنابر احتیاط واجب باید ده سیر طعام برای هر روز به فقیر بدهید و در هر دو صورت روزه‌هایی را که نگرفته‌اید باید قضا کنید.
چنانچه روزه گرفتن برای خودتان یا جنین ولو به لحاظ تهوع و استفراغ ضرر داشته، روزه واجب نبوده اما برای روزه نگرفتن به جهت ضرر بر جنین باید برای هر یک روز یک مدّ طعام (ده سیر) به فقیر بدهید و اگر برای خودتان ضرر داشته نیز بنابر احتیاط واجب باید ده سیر طعام برای هر روز به فقیر بدهید و در هر دو صورت روزه‌هایی را که نگرفته‌اید باید قضا کنید.
عنوان سوال:
باردار هستم و هر روز صبح تهوع و استفراغ داشتم و نتوانستم روزه بگیرم. خواستم بدانم آیا کفارة روزه بر من واجب است یا نه؟
پاسخ:
چنانچه روزه گرفتن برای خودتان یا جنین ولو به لحاظ تهوع و استفراغ ضرر داشته، روزه واجب نبوده اما برای روزه نگرفتن به جهت ضرر بر جنین باید برای هر یک روز یک مدّ طعام (ده سیر) به فقیر بدهید و اگر برای خودتان ضرر داشته نیز بنابر احتیاط واجب باید ده سیر طعام برای هر روز به فقیر بدهید و در هر دو صورت روزه‌هایی را که نگرفته‌اید باید قضا کنید.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- بیماری زن باردار یا شیرده، سه سال پشت سر هم طول کشیده و در این مدت، روزه نگرفته و اکنون شفا یافته است. آیا قضای روزهها بر او واجب است یا دادن کفّاره کافی است؟
- آیا فطریه روزه بر جنین داخل رحم مادر واجب است یا بر زنی که باردار است؟
- آیا فطریه روزه بر جنین داخل رحم مادر واجب است یا بر زنی که باردار است؟
- من از زمانی که 9 ساله شدم و روزه گرفتن واجب شد تا الآن که 20 سال دارم، به دلیل مشکل معده درد حدود 10 یا 15 روز روزه گرفتم. حالا میخواهم بدانم کفارة روزهام در این سالها چقدر می‌شود؟
- مکلّفی که در شب، نیّت روزه مستحبّی یا روزه قضای رمضان یا روزه نذری یا روزه کفّاره میکند و میخوابد، ولی بعد از اذان صبح با حالت جنابت بیدار می‌شود، آیا میتواند در آن روز روزه بگیرد؟
- همسرم پنج ماه است که باردار است و اکنون متوجه شدهایم که فرزندمان دارای معلولیت جسمی است میخواستم نظرتان را در مورد سقط آن بدانم.
- همسرم پنج ماه است که باردار است و اکنون متوجه شدهایم که فرزندمان دارای معلولیت جسمی است میخواستم نظرتان را در مورد سقط آن بدانم.
- در صورتی که کفّاره روزه، بر کسی واجب شود و نتواند آن را به صورت کامل به جا آورد و نهایتا منجر به ذکر استغفار گردد، آیا بعد از مرگ او کفّاره روزه بر پسر بزرگترش واجب است؟
- شخصی قضا و کفّاره روزه بر او واجب شده و قضا را به جا آورده و کفّاره باقی مانده است. برای ادای کفّاره، مخیّر بین اطعام شصت فقیر و یا گرفتن شصت روز روزه است. با توجه به این که به طور معیّن، گرفتن روزه بر او واجب نشده است، آیا جایز است روزه مستحبّی بگیرد؟
- آیا جایز است مکلّفی کفّاره روزه خود را به واجب النفقه خود بپردازد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] با سلام؛ اگر انسان غیر عمد و از روی ضرورت استفراغ کند آیا روزه اش باطل است یا خیر؟ اگر این کار حکم بی هدف و برای باطل کردن روزه باشد چطور؟ آیا کفاره دارد؟
- [سایر] همسرم به دلیل سردرد شدید هنگام روزه مجبور در وعده سحر وافطار قرص مسکن بخورد واین سردرد همراه حالت تهوع می‌باشد ایا روزه بر او واجب است 3
- [سایر] سلام چند روزی هست مدفوع من قسمتیش حالت منسجم نداره.یعنی فقط قسمت ابتداییش منسجم.اما بقیش نه. نه اینکه بیرون روی باشه.اما محکم و سفت نیست. درد تهوع استفراغ یا چیز دیگه ای هم ندارم.... مشکلی دارم؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر روزه دار به جهت حالت تهوع، قی کند؛ روزه اش چه حکمی دارد؟
- [سایر] اگر در ماه مبارک رمضان شخص جنب عمداً تا صبح غسل نکند، اما روزه اش را نخورد و آن را بگیرد، آیا فقط قضای روزه بر عهده او است یا کفاره هم بر او واجب می شود؟
- [سایر] با سلام من یک دختر پیش دبستانی دارم که حدودا یک ماه است صبح ها موقع رفتن به مدرسه دچار حالت تهوع و استفراغ می‌شود در حالی که در چند هفته اول مهر مشکلی نداشت وقتی با او صحبت میکنم میگوید معلم ومدرسه ام را دوست دارم و چیزی مرا ناراحتم نمیکند و خودم نمیدانم علت استفراغ و دلدردم چیست . ضمنا یک بار هم به مادر بزرگش گفته بود از مدرسه میترسم اما ان را دوست دارم . چند باری هم با دادن قول جایزه خودش را کنترل کرده است لطفا راهنمایی فرمایید با تشکر
- [آیت الله خامنه ای] من به علّت عدم قدرت مالی و بدنی نتوانستم برای انجام کفّاره هایی که بر من واجب شده بود روزه بگیرم و یا به مساکین اطعام نمایم و در نتیجه، استغفار نمودم لکن به لطف الهی اکنون توان روزه گرفتن یا اطعام نمودن دارم، وظیفه ام چیست؟
- [سایر] با سلام مجدد و آرزوی قبولی طاعات کفاره تمام روزهای ماه مبارک رمضان اطعام 60فقیر هست یا هر روز روزه گرفتن؟ بنده سنگ کلیه دارم می خواستم بدانم کفاره روزه هایی که نمی گیرم چگونه هست؟ در ضمن اگر خدا خواست و زمستان توانستم روزه بگیرم باز هم کفاره دارم؟
- [سایر] روزه گرفتن برای زن باردار - که نمیداند روزه برای جنین ضرر دارد - چه حکمی دارد؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] زن باردار یا شیرده که روزه برای خودش یا بچه اش ضرر دارد باید کفاره روزههایش را بلافاصله پس از ماه رمضان بپردازد یا صبر کند اگر نتوانست تا سال بعد قضایشان را بگیرد آن موقع بپردازد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر زنی شوهر روزهدار خود را مجبور کند که جماع نماید یا کار دیگری که روزه را باطل میکند انجام دهد، واجب نیست کفّاره روزه شوهر را بدهد و بر شوهر نیز کفّاره واجب نیست.
- آخرین وقتی که میتوان برای روزه رمضان و یا هر روزه واجب معیّن دیگر نیّت نمود، هنگام اذان صبح است.
- کسی که در شب ماه رمضان جنب است و میداند که اگر بخوابد تا صبح بیدار نمیشود، قبل از غسل کردن نباید بخوابد و چنانچه بخوابد و تا صبح بیدار نشود، روزه او باطل است و قضا و کفّاره بر او واجب می‌شود.
- اگر بچّهای پیش از اذان صبح ماه رمضان بالغ شود، باید روزه بگیرد و اگر بعد از اذان بالغ شود، روزه آن روز بر او واجب نیست.
- اگر اعتکافِ واجب را با غیر جماع باطل کند، کفّاره ندارد و اگر با جماع هر چند در شب باطل نماید، علاوه بر قضا باید کفّاره نیز بدهد و کفّاره آن مانند کفّاره باطل نمودن عمدی روزه ماه رمضان است و بنابر احتیاط واجب، ترتیب در کفاره را نیز باید رعایت کند؛ یعنی در صورت امکان یک بنده آزاد کند و اگر امکان نداشت، دو ماه پشت سر هم روزه بگیرد و اگر آن نیز ممکن نبود، به شصت فقیر طعام بدهد.
- اگر روزهدار در ماه رمضان با زن روزهدار خود که خواب است جماع نماید، یک کفّاره بر او واجب می‌شود و روزه زن صحیح است و کفّاره نیز بر او واجب نیست.
- اگر جنب در شب ماه رمضان بخوابد و بیدار شود و بداند یا احتمال دهد که اگر دوباره بخوابد پیش از اذان صبح بیدار می‌شود و تصمیم داشته باشد که بعد از بیدار شدن غسل کند، چنانچه دوباره بخوابد و تا اذان بیدار نشود، باید روزه آن روز را قضا کند، ولی کفّاره ندارد و اگر از خواب دوم بیدار شود و با احتمال بیدار شدن برای مرتبه سوم بخوابد و تا اذان صبح بیدار نشود، علاوه بر قضا احتیاطا کفّاره نیز بر او واجب می‌شود و خوابهای بعد از خواب سوم که تا اذان صبح ادامه پیدا میکنند نیز حکم خواب سوم را دارند.
- اگر روزهدار در ماه رمضان با زن خود که روزهدار است جماع کند، چنانچه زن را مجبور کرده باشد، کفّاره روزه خودش و روزه زن را باید بدهد و اگر زن به جماع راضی بوده، بر هر کدام یک کفّاره واجب می‌شود و چنانچه زن در ابتدای عمل مجبور بوده و در بین جماع راضی شود، بنابر احتیاط واجب باید مرد دو کفّاره و زن یک کفّاره بپردازند.
- در روزه رمضان و قضای آن اگر جنب عمدا تا اذان صبح غسل نکند یا اگر وظیفه او تیمّم است عمدا تیمّم ننماید، روزه او باطل است و بنابر احتیاط واجب، حکم بقیه روزههای واجب نیز همین است.
- در چند صورت فقط قضای روزه بر انسان واجب است و کفّاره واجب نیست: اوّل: آن که روزه خود را با قِی کردن یا اماله نمودن باطل کند. دوم: آن که در شب ماه رمضان جنب باشد و به تفصیلی که در مسأله 1710 گفته شد، تا اذان صبح از خواب دوم بیدار نشود. سوم: عملی که روزه را باطل میکند بجا نیاورد، ولی نیّت روزه نکند یا ریا کند یا قصد کند که روزه نباشد یا این که قصد کند آنچه روزه را باطل میکند، بجا آورد. چهارم: آن که در ماه رمضان غسل جنابت را فراموش کند و با حال جنابت یک یا چند روز، روزه بگیرد. پنجم: آن که در ماه رمضان با شک در این که صبح شده و بدون این که تحقیق کند، عملی که روزه را باطل میکند انجام دهد و بعد معلوم شود صبح بوده است و تفاوتی ندارد که میتوانسته تحقیق کند یا نه و نیز اگر بعد از تحقیق اطمینان پیدا نکند که شب باقی است و صبح نشده و عملی که روزه را باطل میکند انجام دهد و بعد معلوم شود صبح بوده، قضای آن روزه بر او واجب است؛ اما اگر بعد از تحقیق و مراعات فجر اطمینان یابد که صبح نشده و عملی که روزه را باطل میکند انجام دهد و بعد معلوم شود صبح بوده، قضا واجب نمیشود. ششم: آن که کسی بگوید: (صبح نشده) و انسان با اعتماد به گفته او عملی که روزه را باطل میکند انجام دهد و بعد معلوم شود صبح بوده است. هفتم: آن که کسی بگوید صبح شده و انسان به گفته او یقین نکند یا گمان کند شوخی میکند و عملی که روزه را باطل میکند انجام دهد و بعد معلوم شود صبح بوده است. هشتم: آن که نابینا و مانند او که نمیتواند در مورد وقت تحقیق کند، با اعتماد به گفته کسی که میگوید مغرب شده، افطار کند و بعد معلوم شود مغرب نبوده است. نهم: آن که در هوای صاف به واسطه تاریکی یقین کند که مغرب شده و افطار کند و بعد معلوم شود مغرب نبوده است، ولی اگر به علّت وجود مانعی، مانند ابری بودن هوا یا وجود گرد و غبار به گمان این که مغرب شده افطار کند و بعد معلوم شود مغرب نبوده، قضا لازم نیست. دهم: آن که برای خنک شدن یا بیجهت مضمضه کند (یعنی آب در دهان بگرداند) و آب بیاختیار فرو رود؛ ولی اگر فراموش کند که روزه است و آب را فرو دهد یا برای وضویی که برای نماز واجب میگیرد، مضمضه کند و بیاختیار آب فرو رود، قضا بر او واجب نیست.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] روزهدار تا اطمینان به مغرب پیدا نکند، نباید افطار کند، هر چند گمان به مغرب داشته باشد، ولی در هنگام سحر تا اطمینان به صبح شدن نداشته باشد جایز است کاری که روزه را باطل میکند انجام دهد و لازم نیست تحقیق کند، ولی در صورتی که بدون اطمینان به صبح شدن کاری که روزه راباطل میکند انجام دهد، بعد معلوم شود که صبح شده بوده، قضای روزه واجب است ولی کفاره واجب نیست.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر موقعی که مشغول غذا خوردن است بفهمد صبح شده باید لقمه را از دهان بیرون اورد و چنانچه عمدا فرو ببرد روزه اش باطل است و به دستوری که خواهد امد کفاره هم بر او واجب می شود
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر روزه دار در ماه مبارک رمضان با زن روزه دار خود که خواب است جماع نماید؛ یک کفاره بر او واجب می شود و روزه زن صحیح است و کفاره هم بر او واجب نیست.
- [امام خمینی] اگر روزه دار در ماه رمضان با زن روزه دار خود که خواب است جماع نماید،یک کفاره بر او واجب می شود، و روزه زن صحیح است و کفاره هم بر او واجب نیست.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر در روزه رمضان عمداً قی کند باید روزه را قضا کند و بنابر احتیاط واجب کفّاره هم بدهد و اگر در شب جنب شود و به تفصیلی که در )مسأله 1646) گفته شد بیدار شود ودوباره بخوابد وتا اذان صبح بیدار نشود، باید قضایآن روزه را بگیرد و بنابر احتیاط مستحبّ کفّاره هم بدهد ولی اگر کار دیگریکه روزه را باطل میکند، عمداً انجام دهد در صورتی که میدانسته آن کار روزه را باطل میکند، قضا وکفّاره بر او واجب می‌شود ولی کفّاره در اماله و دروغ به خدا و رسول بنابر احتیاط است.
- [آیت الله نوری همدانی] گفته شد سه مرتبه بیدار شود و بخوابد و تا اذان صبح بیدار نشود فقط باید قضای آن روز را بگیرد و چنانچه عمداً اماله کند یا سر زیر آب ببرد بنابر احتیاط واجب باید کفاره هم بدهد و اگر کار دیگری که روزه را باطل می کند عمداً انجام دهد قضا و کفاره بر او واجب می شود .
- [آیت الله بهجت] کسی که در شب ماه رمضان یا روزه واجب معین، جنب است و میداند که اگر بخوابد تا صبح بیدار نمیشود، در صورتی که در نخوابیدن عسر و حرج برای او نباشد، نباید بخوابد مگر بعد از غسل، و چنانچه بخوابد و تا صبح بیدار نشود، روزهاش باطل است و قضا و کفاره بر او واجب می‌شود.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر موقعی که مشغول غذا خوردن است بفهمد صبح شده باید لقمه را از دهان بیرون آورد، و چنانچه عمداً فرو برد روزه اش باطل است، و بدستوری که بعداً گفته خواهد شد کفاره هم بر او واجب می شود.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر در روزه واجب غیر روزه رمضان و قضای آن تا اذان صبح جنب بماند ولو از روی عمد باشد، چنانچه وقت آن روز معین است، مثلاً نذر کرده که آن روز را روزه بگیرد، روزهاش صحیح است، و اگر مثل روزه کفاره وقت آن معین نیست، احتیاط مستحب آن است که غیر از آن روز، روز دیگری را روزه بگیرد.
- [آیت الله سیستانی] کسی که در شب ماه رمضان جنب است و میداند که اگر بخوابد تا صبح بیدار نمیشود بنا بر احتیاط واجب نباید غسل نکرده بخوابد، و چنانچه پیش از غسل اختیاراً بخوابد و تا صبح بیدار نشود، باید روزه آن روز را تمام کند، و قضا و کفاره بر او واجب می‌شود.