احتیاط مستحب
احتیاط غیر الزامآور را احتیاط مستحب گویند.
مرد نمی‌تواند زن دائمی خود را به گونه‌ای ترک کند که نه مثل زن شوهردار باشد نه مثل زن بی‌شوهر و احتیاط مستحب آن است که هر چهار شب یک شب نزد او بماند مگر این که زن گذشت نماید.
عنوان مسئله:
مرد نمی‌تواند زن دائمی خود را به گونه‌ای ترک کند که نه مثل زن شوهردار باشد نه مثل زن بی‌شوهر و احتیاط مستحب آن است که هر چهار شب یک شب نزد او بماند مگر این که زن گذشت نماید.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر زنی علیرغم دریافت تمامی صداقیه و جهازیه‌اش نه از شوهر تمکین کند و نه به او اجازة ازدواج مجدد بدهد و دادگاه صالحه پس از تأیید نشوز زن و ناتوانی‌اش در الزام زن به زندگی مشترک، بدون تفهیم عواقب ازدواج مجدد به مرد اجازة ازدواج مجدد بدهد و زن منتظر بماند تا مرد در اثر فشارهای روحی و روانی مجبور به ازدواج شود تا او بتواند با تکیه بر بند 12 شرط ضمن عقد سند نکاحیه که زوج نمی‌تواند بدون اجازة زوجه، زن دیگری بگیرد، دادگاه را مجاب نماید که اجازة دادگاه اسقاط حق زن در توکیل حق طلاق نمی‌باشد و به علت تخلف مرد از شرط ضمن عقد، دادگاه حکم به مطلقه شدن زن بدهد، از آنجایی که این‌گونه سوء استفاده از قانون جلوة آشکاری از پاداش به زنان ناشزه تلقی می‌گردد و سوء استفاده از قانون بر اساس مادة 40 قانون اساسی ممنوع می‌باشد و از آنجایی که مرد به خاطر دفع حرج ناشی از مجردی و نص صریح شرع مقدس اسلام به تشکیل خانواده برای سلامتی دین باید مشمول تنبیه مدنی مطلقه شدن زنش بدون اذن او گردد و از آنجایی که یکی از ترفندهای برخی زنان اخاذی مالی در قالب مهریه‌های کلان از مردان می‌باشد، طلاق این‌گونه زنان از نظر دین مبین اسلام چه وجهی دارد؟
- اگر زنی علیرغم دریافت تمامی صداقیه و جهازیه‌اش نه از شوهر تمکین کند و نه به او اجازة ازدواج مجدد بدهد و دادگاه صالحه پس از تأیید نشوز زن و ناتوانی‌اش در الزام زن به زندگی مشترک، بدون تفهیم عواقب ازدواج مجدد به مرد اجازة ازدواج مجدد بدهد و زن منتظر بماند تا مرد در اثر فشارهای روحی و روانی مجبور به ازدواج شود تا او بتواند با تکیه بر بند 12 شرط ضمن عقد سند نکاحیه که زوج نمی‌تواند بدون اجازة زوجه، زن دیگری بگیرد، دادگاه را مجاب نماید که اجازة دادگاه اسقاط حق زن در توکیل حق طلاق نمی‌باشد و به علت تخلف مرد از شرط ضمن عقد، دادگاه حکم به مطلقه شدن زن بدهد، از آنجایی که این‌گونه سوء استفاده از قانون جلوة آشکاری از پاداش به زنان ناشزه تلقی می‌گردد و سوء استفاده از قانون بر اساس مادة 40 قانون اساسی ممنوع می‌باشد و از آنجایی که مرد به خاطر دفع حرج ناشی از مجردی و نص صریح شرع مقدس اسلام به تشکیل خانواده برای سلامتی دین باید مشمول تنبیه مدنی مطلقه شدن زنش بدون اذن او گردد و از آنجایی که یکی از ترفندهای برخی زنان اخاذی مالی در قالب مهریه‌های کلان از مردان می‌باشد، طلاق این‌گونه زنان از نظر دین مبین اسلام چه وجهی دارد؟
- اگر زنی علیرغم دریافت تمامی صداقیه و جهازیه‌اش نه از شوهر تمکین کند و نه به او اجازة ازدواج مجدد بدهد و دادگاه صالحه پس از تأیید نشوز زن و ناتوانی‌اش در الزام زن به زندگی مشترک، بدون تفهیم عواقب ازدواج مجدد به مرد اجازة ازدواج مجدد بدهد و زن منتظر بماند تا مرد در اثر فشارهای روحی و روانی مجبور به ازدواج شود تا او بتواند با تکیه بر بند 12 شرط ضمن عقد سند نکاحیه که زوج نمی‌تواند بدون اجازة زوجه، زن دیگری بگیرد، دادگاه را مجاب نماید که اجازة دادگاه اسقاط حق زن در توکیل حق طلاق نمی‌باشد و به علت تخلف مرد از شرط ضمن عقد، دادگاه حکم به مطلقه شدن زن بدهد، از آنجایی که این‌گونه سوء استفاده از قانون جلوة آشکاری از پاداش به زنان ناشزه تلقی می‌گردد و سوء استفاده از قانون بر اساس مادة 40 قانون اساسی ممنوع می‌باشد و از آنجایی که مرد به خاطر دفع حرج ناشی از مجردی و نص صریح شرع مقدس اسلام به تشکیل خانواده برای سلامتی دین باید مشمول تنبیه مدنی مطلقه شدن زنش بدون اذن او گردد و از آنجایی که یکی از ترفندهای برخی زنان اخاذی مالی در قالب مهریه‌های کلان از مردان می‌باشد، طلاق این‌گونه زنان از نظر دین مبین اسلام چه وجهی دارد؟
- اگر زنی از شوهرش کراهت داشته باشد و برای طلاق هم حاضر به بخشش مهریه‌اش باشد طبق نظر یکی از مراجع بر مرد واجب است او را طلاق دهد، اما معمولا از وقتی که زن اظهار کراهت و تقاضای طلاق خود را مطرح می‌کند مرد سعی می‌کند که او را متقاعد کند و او را راضی به ادامه زندگی نماید. همچنین در صورت عدم توفیق برای ادامه زندگی، اجرای طلاق منوط به مراجعه به دادگاه و طی تشریفات قانونی است لذا معمولاً از زمانی که زن اظهار کراهت و درخواست طلاق می‌کند تا وقتیکه طلاق جاری شود مدتی طول می‌کشد. آیا در این مدت زن حق دارد خانه را ترک کند و از شوهرش تمکین نکند یا این که تا طلاق جاری نشده موظف به تمکین است؟ در صورت عدم تمکین آیا زن حق‌الناس را ضایع نکرده و نباید در پیشگاه خدا پاسخگو باشد؟
- اگر زنی از شوهرش کراهت داشته باشد و برای طلاق هم حاضر به بخشش مهریه‌اش باشد طبق نظر یکی از مراجع بر مرد واجب است او را طلاق دهد، اما معمولا از وقتی که زن اظهار کراهت و تقاضای طلاق خود را مطرح می‌کند مرد سعی می‌کند که او را متقاعد کند و او را راضی به ادامه زندگی نماید. همچنین در صورت عدم توفیق برای ادامه زندگی، اجرای طلاق منوط به مراجعه به دادگاه و طی تشریفات قانونی است لذا معمولاً از زمانی که زن اظهار کراهت و درخواست طلاق می‌کند تا وقتیکه طلاق جاری شود مدتی طول می‌کشد. آیا در این مدت زن حق دارد خانه را ترک کند و از شوهرش تمکین نکند یا این که تا طلاق جاری نشده موظف به تمکین است؟ در صورت عدم تمکین آیا زن حق‌الناس را ضایع نکرده و نباید در پیشگاه خدا پاسخگو باشد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] در چه صورت، مرد باید حداقل هر چهار شب یک شب در بستر زن دائمی بخوابد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا مرد می تواند به زن دائمی خود بگوید نباید بچّه دار شوی؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] شوهر نطفه ندارد و همسرش سالم و نطفه دار است. آیا می شود نطفه مرد اجنبی را با نطفه این زن شوهردار مخلوط کرد و به رحم این زن تزریق نمود؟
- [سایر] آیا برای جلوگیری از تماس زن و مرد، زن باید درخانه بماند و با مردان هیچ گونه تماسی نداشته باشد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] زن می گوید ازدواج دائمی کرده ام و مرد می گوید ازدواج انقطاعی بوده است. دلیل و بیّنه هم ندارند. قول کدام مقدم می باشد؟
- [سایر] چرا یک زن مسلمان با یک مرد مسیحی نمی‌تواند ازدواج کند امّا یک مرد مسلمان می‌تواند با یک زن مسیحی ازدواج کند؟
- [آیت الله نوری همدانی] اگر مرد در ضمن عقد نکاح منقطع تعهد کند که پس از انقضای مدت، زن را به نکاح دائمی خود در اورد و یا در ضمن عقدی لازم تعهد کند زنی را به عقد نکاح دائمی خود درآورد، آیا تعهد مزبور لازم الوفاء می‌باشد؟ در صورت امتناع مرد از انجام تعهد، آیا حاکم طبق قاعده (الحاکم ولی المتنع) می‌تواند زن را به نکاح دائم مرد (متعهد) در آورد؟
- [آیت الله خامنه ای] مردی به زن خود هدیه ای می دهد. بعد از گذشت مدتی مرد هدیه را طلب می کند. اما به علت سهل انگاری محرز زن هدیه به سرقت رفته است. آیا زن به مرد بدهکار می شود؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] زنی نذر کرده که اگر شوهرش سیگار را ترک کرد، خرج هر هفته سیگار او را صدقه دهد. حال اگر شوهر یک هفته سیگار نکشید فوراً باید بپردازد یا منتظر باشد تا از ترک سیگار وی مطمئن شود؟ در صورتی که در ذهن زن ترک موقت یا دائمی نبوده است. اگر شوهر مدتی ترک کرده و دو مرتبه شروع کرد تکلیف زن چیست؟ و اگرچند هفته به نذر خود وفا نکرد، آیا تعدد کفاره لازم است؟
- [آیت الله سیستانی] بین زن و مردی عقد واقع شده که زن ادعا دارد دائمی است و مرد ادعا دارد موقت است با توجه به اینکه شاهد و سندی نیست قول کدامیک مقبول است ؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- شوهر نمی‌تواند بیش از چهار ماه، آمیزش با همسر دائمی خود را ترک کند.
- اگر وارث، خُنْثای مشکل باشد به گونه‌ای که با هیچ یک از نشانه‌های تعیین شده، مرد یا زن بودن او مشخّص نشود نصف ارث یک مرد و نصف ارث یک زن را به او می‌دهند.
- اگر مرد، زن را و زن، مرد را غسل بدهد، غسل باطل است، ولی زن می‌تواند شوهر خود را غسل دهد و شوهر نیز می‌تواند زن خود را غسل دهد، اگرچه احتیاط مستحب آن است که زن، شوهر خود و شوهر ، زن خود را غسل ندهد.
- اگر مرد در مرگ زن یا فرزند، یقه یا لباس خود را پاره کند یا اگر زن در عزای میّت صورت خود را به گونه‌ای بخراشد که خون بیاید یا موی خود را بکند، بنابر احتیاط واجب باید یک بنده آزاد کند یا ده فقیر را غذا دهد و یا آنها را بپوشاند و اگر نتواند، باید سه روز روزه بگیرد.
- در مدّتی که مادر عهده‌دار حضانت و نگهداری فرزند است، چنانچه زن و شوهر با هم زندگی کنند و یا زن در عدّه طلاق رجعی آن مرد باشد، نمی‌تواند اجرت بگیرد وگرنه استحقاق دریافت اجرت را دارد و ترتیب کسانی که دادن اجرت حضانت طفل بر آنان واجب است، به همان نحوی است که در مسأله 2991 گذشت.
- اگر زنی بچّه‌ای را با شرایطی که در مسأله 2954 گفته می‌شود شیر دهد، پدر آن بچّه نمی‌تواند با دخترهایی که از آن زن به دنیا آمده‌اند و دخترهای شوهری که شیر متعلّق به اوست ازدواج نماید، بلکه احتیاط واجب آن است که دخترهای رضاعی آن مرد را هم برای خود عقد ننماید، ولی چنانچه آن زن شیرده، دخترهای رضاعی دیگری داشته باشد که وقتی همسر مرد دیگری بوده، از شیر آن مرد به آنها داده است، پدر آن بچه می‌تواند با آن دخترها ازدواج کند، اگرچه احتیاط مستحب آن است که با آنان ازدواج نکند و نگاه محرمانه یعنی نگاهی که انسان می‌تواند به محرم‌های خود کند نیز به آنان ننماید.
- برای جماع با زن حائض کفاره واجب نمی‌شود، اگرچه دادن کفاره بر مرد مستحب است.
- زکات مستحب یا صدقات مستحب دیگر را می‌توان به سیّد داد، هرچند خلاف احتیاط است؛ ولی بنابر احتیاط واجب غیر سیّد نمی‌تواند کفّاره و صدقه واجب خود را به سیّد بدهد.
- اگر به واسطه آن که مرد عنّین است و نمی‌تواند آمیزش کند، زن عقد را به هم بزند، شوهر باید نصف مهر را بدهد؛ ولی اگر به واسطه یکی از عیب‌های دیگری که گفته شد، مرد یا زن عقد را به هم بزنند، چنانچه مرد با زن آمیزش نکرده باشد، چیزی بر او نیست و اگر نزدیکی کرده باشد، باید تمام مهر را بدهد.
- زن مسلمان نمی‌تواند به عقد کافر درآید، مرد مسلمان هم نمی‌تواند با زن‌های کافر غیر اهل کتاب یهودی، مسیحی و زرتشتی ازدواج کند، ولی ازدواج دائم یا موقّت با زن‌های اهل کتاب مانعی ندارد؛ البته چنانچه مردی همسر مسلمان داشته باشد، بدون اجازه او نمی‌تواند با زن کتابی ازدواج نماید مگر آن که او را متعه نماید و مدّت ازدواجش بسیار کوتاه باشد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [امام خمینی] مرد نمی تواند زن دائمی خود را به طوری ترک کند که نه مثل زن شوهردار باشد نه مثل زن بی شوهر، لکن واجب نیست هر چهار شب یک شب نزد او بماند.
- [آیت الله سبحانی] مرد نمی تواند زن دائمی خود را به طوری ترک کند که نه مثل زن شوهردار باشد نه مثل زن بی شوهر، لکن واجب نیست هر چهار شب یک شب نزد او بماند.
- [آیت الله علوی گرگانی] مرد بنابر احتیاط واجب باید در هر چهار شب یک شب نزد زن دائمی خود بماند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] مرد حق ندارد زن دائمی خود را طوری ترک کند که نه مانند زن شوهردار باشد نه بی شوهر، ولی واجب نیست هر چهار شب یک شب نزد او بماند، ولی اگر همسرهای متعدد دارد باید در میان آنها از این جهات با عدالت رفتار نماید که شرح آن در کتابهای مفصل فقهی آمده است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] مرد باید در هر چهار شب یک شب نزد زن دائمی خود بماند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر مرد بیش از یک زن دائمی داشته باشد و نزد یکی از آنها یک شب بماند، باید نزد دیگران نیز هر چهار شب یک شب بماند، بلکه اگر یک زن داشته باشد نیز بنابر احتیاط.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر مرد بیش از یک زن دائمی داشته باشد و نزد یکی از آنها یک شب بماند، باید نزد دیگران نیز هر چهار شب یک شب بماند، بلکه اگر یک زن داشته باشد نیز بنابر احتیاط همین‌طور است.
- [آیت الله نوری همدانی] مرد نمی تواند زن دائمی خود را به طوری ترک کند که نه مثل زن شوهر دار با شد نه مثل زن بی شوهر ، لکن واجب نیست هر چهار شب یک شب نزد او بماند .
- [آیت الله مظاهری] مرد نمی‌تواند زن خود را به طوری ترک کند که نه مثل زن شوهردار باشد و نه مثل زن بی‌شوهر، لکن واجب نیست هر چهار شب یک شب نزد او بماند، ولی باید اقلاً هر چهار ماه یک مرتبه با او نزدیکی کند.
- [آیت الله وحید خراسانی] مرد بنابر احتیاط واجب در هر چهار شب یک شب نزد زن دایمی خود بماند ولی اگر دو زن داشته باشد و نزد یکی از انها یک شب بماند واجب است نزد دیگری نیز یک شب در ضمن چهار شب بماند