قسمت
قسمت به تمییز حقوق گویند. [۱]
اگر وصیّت کند چیز معیّنی را به کسی بدهند، بعد وصیّت کند که نصف همان را به دیگری بدهند، باید آن چیز را دو قسمت کنند و به هرکدام از آن دو نفر یک قسمت آن را بدهند.
عنوان مسئله:
اگر وصیّت کند چیز معیّنی را به کسی بدهند، بعد وصیّت کند که نصف همان را به دیگری بدهند، باید آن چیز را دو قسمت کنند و به هرکدام از آن دو نفر یک قسمت آن را بدهند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخص میّت وصیّت کرده که ثلث اموالم را به شخص معیّنی بدهید در صورتی که به این وصیّت عمل شود مفسده بزرگی اتّفاق می‌افتد آیا به وصیّت عمل شود یا خیر؟
- شخصی در 50 سال قبل وصیّت کرده به مبلغ 300 تومان برای من نماز و روزه بدهید الان چه مقدار باید بدهند؟
- اگر مردی دو زن یا بیشتر را کشته باشد و اولیاء آنان خواهان قصاص باشند بفرمائید: الف - آیا اولیاء خواهان قصاص باید چیزی به عنوان فاضل دیه بپردازند یا خیر؟ ب - در صورت لزوم پرداخت، آیا باید هر یک از اولیاء خواهان قصاص، مستقلاّو جداگانه نصف دیه یک مرد را بدهند یا این که نصف دیه یک مرد، به نسبت اولیاء خواهان قصاص تقسیم می‌شود؟ (مثلااگر مردی دو زن را کشته است و اولیاء هر دو خواهان قصاص هستند، آیا باید هر یک از اولیاء نصف دیه یک مرد را بدهند یا یک چهارّم دیه یک مرد)
- اگر مردی دو زن یا بیشتر را کشته باشد و اولیاء آنان خواهان قصاص باشند بفرمائید : الف - آیا اولیاء خواهان قصاص باید چیزی به عنوان فاضل دیه بپردازند یا خیر؟ ب - در صورت لزوم پرداخت، آیا باید هر یک از اولیاء خواهان قصاص، مستقلاو جداگانه نصف دیه یک مرد را بدهند یا اینکه نصف دیه یک مرد به نسبت اولیاء خواهان قصاص تقسیم می‌شود؟(مثلااگر مردی دو زن را کشته است و اولیاء هر دو خواهان قصاص هستند آیا باید هر یک از اولیاء نصف دیه یک مرد را بدهند یا یک چهارّم دیه یک مرد)
- اگر شخصی بخواهد عضوی از اعضای بدنش مانند کلیه را به دیگری بفروشد یا هدیه کند یا وصیّت کند پس از فوت او آن اعضاء را مجانایا با پول برداشته و به دیگری بدهند چه صورت دارد؟
- در رساله حضرت آقا در مسئله 612 آمده اگر میّت وصیّت کرده باشد شخص معیّنی بر او نماز بخواند احتیاط واجب آن است که آن شخص از ولیّ میّت اجازه بگیرد.... تا آخر حال اگر وصیّت نکرده باشد آیا باز هم اجازه می‌خواهد در صورتی که اجازه واجب باشد در هر دو صورت کسی که 5 پسر دارد و 5 دختر از چه کسی باید اجازه بگیرد و اگر اصلاپسر نداشته باشد چطور؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا سه نفر می توانند فطریه خود را به دو فقیر هرکدام به مقدار یک صاع و نیم بدهند یا نه؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی وصیت کرده است یک مبلغ معینی را به دیگری بدهند، ولی متصدی به وصیت عمل نمی کند آیا آن شخص می تواند مقداری که اختصاص به او داده شده، خودش از آن مال بردارد یا نه؟
- [آیت الله بهجت] شخص متوفّی پنجاه سال پیش وصیت کرده که مبلغ معینی را بابت زکات بدهند ولی ورثه عمل نکرده اند. حال که می خواهند عمل کنند، همان مبلغ را بدهند یا ارزش امروزی آن را حساب کنند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی وصیت کرده که از ثلث مالش بیست سال نماز و روزه استیجار کنند. و اندازه معینی هم از ثلث به پسر بچه صغیری که دارد بدهند. حال برای هردو کافی نیست، کدام از آنها مقدم است؟
- [آیت الله خوئی] زید وصیت نموده بعد از مرگ از ثلث او مبلغ معینی را خمس بدهند، چون فوت نمود، زوجهء سیدهء فقیرهء او می‌تواند از خمس شوهر چیزی بگیرد یا خیر؟
- [آیت الله بروجردی] شخصی وصیّت نموده که مبلغ معیّنی برای استنابت حج برای او بدهند، وصی شخصی را به کمتر از آن مبلغ اجیر نموده، تکلیف وصی نسبت به زاید آن چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر متوفی وصیت مسلمی داشته باشد که وارث معینی حج او را ادا کند، آیا این وصیت معتبر خواهد بود؟
- [آیت الله سیستانی] برای گرفتن روزه و نماز قضا برای میت (مثلا ده سال) آیا چند نفر در یک زمان می توانند این تکلیف را انجام دهند . ( برای مثال 5 نفر و هرکدام دو سال نماز و روزه بگیرند ) ؟
- [آیت الله سیستانی] برای گرفتن روزه و نماز قضا برای میت (مثلا ده سال) آیا چند نفر در یک زمان می توانند این تکلیف را انجام دهند . ( برای مثال 5 نفر و هرکدام دو سال نماز و روزه بگیرند ) ؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] چند نفر به زنی به اجبار تجاوز کرده اند: الف) آیا هرکدام باید جداگانه یک مهرالمثل بپردازند یا همه یک مهرالمثل می دهند؟ ب) هرگاه تجاوز از یک نفر چند بار واقع شود آیا مهرالمثل نیز تکرار می شود؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی را که انسان وصیّت می‌کند که چیزی به او بدهند باید وجود داشته باشد، پس اگر وصیّت کند به بچه‌اش که ممکن است فلان زن حامله شود چیزی بدهند، باطل است ولی اگر وصیّت کند به بچه‌ای که در شکم مادر است چیزی بدهند اگرچه هنوز روح نداشته باشد، وصیّت صحیح است پس اگر زنده به دنیا آمد باید آنچه را که وصیّت کرده به او بدهند و اگر مرده به دنیا آمد، وصیّت باطل می‌شود و آنچه را که برای او وصیّت کرده، ورثه میان خودشان قسمت می‌کنند.
- اگر چند نفر چیزی از معدن بیرون آورند، چنانچه قیمت آن به 15 مثقال طلا برسد، اگرچه سهم هرکدام آنها این مقدار نباشد، باید خمس آن را بدهند بنابر احتیاط واجب.
- هرگاه دو نفر باهم چیزی را غصب کنند، اگر هریک به تنهایی‌می توانسته‌اند آن را غصب نمایند، هرکدام آنان ضامن تمام آن است در صورتی که فعلاً عین مال در تصرّف هردو باشد و اگر هر کدام نصف آنرا تحت قدرت دارند ضامن نصف هستند.
- اگر وارث میّت فقط پدر ومادر ویک پسر باشد، مال را شش قسمت می‌کنند، پدر ومادر هرکدام یک قسمت وپسر چهار قسمت آن را می‌برد، و اگر چند پسر یا چند دختر باشند، آن چهار قسمت را بطور مساوی بین خودشان قسمت می‌کنند و اگر پسر ودختر باشند، آن چهار قسمت را طوری تقسیم می‌کنند که هر پسری دو برابر دختر ببرد.
- اگر وارث میّت فقط پدر ومادر ویک دختر باشد، چنانچه میّت دو برادر یا چهار خواهر یا یک برادر ودو خواهر پدری نداشته باشد، مال را پنج قسمت می‌کنند، پدر ومادر هرکدام یک قسمت ودختر سه قسمت آن را می‌برد و اگر دو برادر یا چهار خواهر یا یک برادر ودو خواهر پدری داشته باشد، مال را شش قسمت می‌کنند، پدر ومادر هرکدام یک قسمت ودختر سه قسمت می‌برد ویک قسمت باقیمانده را چهار قسمت می‌کنند، یک قسمت را به پدر وسه قسمت را به دختر می‌دهند مثلاً اگر مال میّت را 24 قسمت کنند، 15 قسمت آن را به دختر و5 قسمت آن را به پدر و4 قسمت آن را به مادر می‌دهند.
- اگر کسی بگوید که میّت وصیّت کرده فلان مبلغ به من بدهند، چنانچه دو مرد عادل گفته او را تصدیق کنند، یا قسم بخورد ویک مرد عادل هم گفته او را تصدیق نماید، یا یک مرد عادل و دو زن عادله یا چهار زن عادله به گفته او شهادت دهند باید مقداری را که می‌گوید به او بدهند، و اگر یک زن عادله شهادت دهد، باید یک چهارم چیزی را که مطالبه می‌کند به او بدهند، و اگر دو زن عادله شهادت دهند، نصف آن را و اگر سه زن عادله شهادت دهند، باید سه چهارم آن را به او بدهند و نیز اگر دو مرد کافر ذمّی که در دین خود عادل باشند گفته او را تصدیق کنند، در صورتی که میّت ناچار بوده است که وصیّت کند و مرد و زن عادلی هم در موقع وصیّت نبوده، باید چیزی را که مطالبه می‌کند به او بدهند.
- اگر کسی چند وصی برای خود معیّن کند، چنانچه اجازه داده باشد که هرکدام به تنهایی به وصیّت عمل کنند، لازم نیست در انجام وصیّت از یکدیگر اجازه بگیرند و اگر اجازه نداده باشد، چه گفته باشد که هر دو باهم به وصیّت عمل کنند یا نگفته باشد، باید با نظر یکدیگر به وصیّت عمل نمایند و اگر حاضر نشوند که با یکدیگر به وصیّت عمل کنند، حاکم شرع آنها را مجبور می‌کند و اگر اطاعت نکنند به جای آنان دیگران رامعیّن می‌نماید.
- باید سهم هرکدام نصف یا ثلث حاصل ومانند اینها باشد و اگر قرار بگذارند که مثلاً صد من از میوه‌ها مال مالک وبقیه مال کسی باشد که کار می‌کند، معامله باطل است.
- اگر انسان وصیّت کند که چیزی به کسی بدهند در صورتی آنکس آن چیز را مالک می‌شود که بعد از مردن وصیّت کننده یا در زمان زنده بودن او وصیّت را قبول کند.
- اگر کاری کند که معلوم شود از وصیّت خود برگشته مثلاً خانه را که وصیّت کرده به کسی بدهند بفروشد، یا دیگری را برای فروش آن وکیل نماید، وصیّت باطل می‌شود.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] اگر وصیّت کند چیز معینی را به کسی بدهند، بعد وصیّت کند که نصف همان را به دیگری بدهند، باید به هرکدام نصف آن را بدهند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر وصیّت کند چیز معیّنی را به کسی بدهند، بعد وصیّت کند که نصف همان را به دیگری بدهند، باید آن چیز را دو قسمت کنند و به هر کدام از آن دو نفر یک قسمت آن را بدهند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر وصیت کند چیز معینی را به کسی بدهند؛ بعد وصیت کند نصف همان را به دیگری بدهند؛ باید آن چیز را دو قسمت کنند و به هر کدام از آن دو نفر یک قسمت آن را بدهند.
- [آیت الله بروجردی] اگر وصیت کند چیز معینی را به کسی بدهند، بعد وصیت کند که نصف همان را به دیگری بدهند، باید آن چیز را دو قسمت کنند و به هر کدام از آن دو نفر یک قسمت آن را بدهند.
- [آیت الله بهجت] اگر وصیت کند چیز معینی را به کسی بدهند، بعد وصیت کند که نصف همان را به دیگری بدهند، باید آن چیز را دو قسمت کنند و به هر کدام از آن دو نفر یک قسمت آن را بدهند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر وصیت کند چیز معینی را به کسی بدهند، بعد وصیت کند که نصف همان را به دیگری بدهند، باید آن چیز را دو قسمت کنند، و به هر کدام از آن دو نفر یک قسمت آن را بدهند.
- [آیت الله خوئی] اگر وصیت کند چیز معینی را به کسی بدهند بعد وصیت کند که نصف همان را به دیگری بدهند، باید آن چیز را دو قسمت کنند و به هر کدام از آن دو نفر یک قسمت آن را بدهند.
- [امام خمینی] اگر وصیت کند چیز معینی را به کسی بدهند، بعد وصیت کند که نصف همان را به دیگری بدهند، باید آن چیز را دو قسمت کنند و به هر کدام از آن دو نفر یک قسمت آن را بدهند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر وصیّت کند چیز معیّنی را به کسی بدهند ، بعد وصیپت کند که نصف همان را به دیگری بدهند باید آن چیز را دو قسمت کنند و به هر کدام از آن دو نفر یک قسمت آن را بدهند .
- [آیت الله اردبیلی] اگر وصیّت کند چیز معیّنی را به کسی بدهند و بعد وصیّت کند که نصف همان چیز را به دیگری بدهند، باید آن چیز را دو قسمت کنند و به هر کدام از آن دو نفر یک قسمت آن را بدهند.