اختیار
اختیار در چند معنا به کار رفته است:۱. مقابل جبر، ۲. در برابر اکراه، ۳. مقابل ضرورت و اضطرار، ۴. برگزیدن یکی یا بیشتر، از چند چیز. از اختیار به معنای چهارم در باب نکاح سخن رفته است.
بنا بر احتیاط انسان اگر فقط گل یا لجن یا آب گل‌آلود و مانند آن در اختیار دارد، دو نماز بخواند:
در یک نماز با گل و مانند آن خود را بپوشاند و در نماز دیگر مانند کسی که چیزی ندارد که در نماز خود را با آن بپوشاند رفتار کند، چنانچه در مسأله 805 خواهد آمد.
عنوان مسئله:
بنا بر احتیاط انسان اگر فقط گل یا لجن یا آب گل‌آلود و مانند آن در اختیار دارد، دو نماز بخواند:
در یک نماز با گل و مانند آن خود را بپوشاند و در نماز دیگر مانند کسی که چیزی ندارد که در نماز خود را با آن بپوشاند رفتار کند، چنانچه در مسأله 805 خواهد آمد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] فردی وضو نداشته است و آب هم در اختیار او بوده امّا تیمم کرده، آیا نماز میّت را می تواند بخواند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی بدلیل رماتیسم از وضو گرفتن با آب سرد، معذور است زیرا باعث تشدید درد اعضاء وی می‌شود، در صورتی که آب گرم در اختیار او نباشد آیا میتواند با تیمّم نماز بخواند؟
- [آیت الله اردبیلی] نمازگزاری در رکعات نماز شک میکند و بنا را بر رکعت بیشتر گذاشته، نماز را تمام میکند؛ ولی بعد از سلام نماز، فراموش میکند که شک او بین سه رکعت و چهار رکعت بود تا یک رکعت نماز احتیاط بخواند یا شک بین دو و چهار بود تا وظیفهاش خواندن دو رکعت نماز احتیاط باشد. در این موقع، نماز احتیاط را به چه صورتی بخواند تا نمازش صحیح شود؟
- [آیت الله علوی گرگانی] س18 میگویند مگر خداوند به زنها نامحرم است که زن گرچه در اطاق هفتم باشد و خواست نماز بخواند بایستی خود را بپوشاند؟
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی در نماز شک کند و بنا بر وظیفه عمل نماید و بعد از اتمام، از راهی متوجّه شود که شکّ او اشتباه بوده است، مثلاً بین رکعات 3 و 4 شک کند و بنا را بر 4 بگذارد و نماز احتیاط بخواند و بعد مطمئن شود که 3 رکعت خوانده بوده، در این صورت باید نماز خود را اعاده کند یا وظیفه دیگری دارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] گاهی پیش میآید انسان در بین راه به مسجدی میرود و تطهیر میکند و وضو میگیرد آیا بدون تحقیق از وقفی بودن آب آن مسجد ، میتواند با آن وضو در جای دیگر نماز بخواند یا خیر؟
- [آیت الله خامنه ای] بنا بر نظر بعضی از مفسرین، تعدادی از سوره های قرآن کریم مثل سوره فیل، قریش، انشراح، وضحی یک سوره کامل محسوب نمی شوند. آنان می گویند: کسی که یکی از آن دو سوره مثل سوره فیل را در نماز قرائت کند، حتماً باید بعد از آن، سوره قریش را هم بخواند و همچنین دو سوره انشراح وضحی باید با هم قرائت شوند. بنا بر این اگر کسی بر اثر جهل به مسأله، سوره فیل یا انشراح را به تنهایی در نماز بخواند، وظیفه او چیست؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر شخص بی نماز، خانه انسان بیاید آیا جایز است آب و غذا جلو او بگذاریم؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] گاه انسان شک می کند که فلان شوط طواف را درست انجام داده، یا نه؟ آیا جایز است بعد از طواف یک شوط دیگر به عنوان احتیاط به جا آورد، سپس نماز طواف را بخواند؟
- [آیت الله وحید خراسانی] گاهی انسان شک می کند که این شوط طوافم به هم خورد یا نه ایا می شود بعد از طواف یک شوط هم به عنوان احتیاط اضافه بر هفت شوط اورد و بعد نماز بخواند یا خیر
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که یک لباس دارد، اگر بدن و لباسش نجس شود و به اندازه آب کشیدن یکی از آنها آب داشته باشد، بنا بر احتیاط واجب باید بدنش را آب بکشد و پس از صرف آب اگر لباسش به منی نجس شده و میتواند آن را بیرون آورد، به دستوری که برای برهنگان در مسأله 805 گفته شد عمل کند و اگر به غیر منی نجس شده یا به جهتی؛ مثلاً سرما، نتواند آن را بیرون آورد در لباس نجس نماز بخواند.
- تا انسان میتواند بنشیند، نباید خوابیده نماز بخواند و اگر نتواند راست بنشیند، باید هر طور که میتواند بنشیند و اگر به هیچ قسم نمیتواند بنشیند بنا بر احتیاط به طوری که در احکام قبله (مسأله 787) گفته شد، به پهلوی راست بخوابد و اگر نمیتواند بنا بر احتیاط به پهلوی چپ و اگر آن هم ممکن نیست، بنا بر احتیاط به پشت بخوابد.
- اگر غیر از لباس غصبی و لباسی که از مردار تهیه شده لباس دیگری ندارد و ناچار نیست لباس بپوشد، باید به دستوری که در مسأله 805 برای برهنگان گفته شد نماز بخواند.
- کسی که شک دارد نماز با بدن و لباس نجس باطل است یا نه، چنانچه بدون تحقیق در مسأله با توجّه و اختیار با بدن یا لباس نجس نماز بخواند، نمازش باطل است؛ بلکه بنا بر احتیاط اگر تحقیق هم کرده باشد و شک او برطرف نشده باشد، یا اصلاً از مسأله غافل باشد، یا مسأله را به نحو اشتباه دانسته باشد و با بدن یا لباس نجس نماز بخواند، نمازش باطل است.
- انسان هنگامی که پوشاک ندارد میتواند در نماز خود را به علف و برگ درختان بپوشاند و بنا بر احتیاط، هنگامی که پوشاک دارد با علف و برگ درختان خود را نپوشاند.
- در صورتی که خاک و مانند آن پیدا نشود باید به گرد و غباری که روی اشیاء نشسته تیمم کند و اگر آن هم پیدا نشد باید به گِل تیمم کند و در صورتی که گِل هم پیدا نشد، بنا بر احتیاط مستحب بدون تیمم نماز بخواند ولی باید بعداً نماز را قضا نماید.
- اگر با توجّه به مسأله شرعی با لباسی که غفلت دارد که از حیوان حرامگوشت است، یا فکر میکند از حیوان حرامگوشت نیست نماز بخواند، بنا بر احتیاط مستحب آن نماز را دوباره بخواند؛ اما اگر از روی فراموشی در لباسی که از حیوان حرامگوشت است نماز بخواند، باید آن نماز را دوباره بخواند
- بنا بر احتیاط واجب انسان نباید با زنی که برادر انسان را شیر کامل داده ازدواج کند، همچنان که نباید مانند یکی از محارم با او رفتار کند؛ مثلاً به موی او نگاه کند یا به او دست بزند.
- کسی که به جهتی؛ چون ترس از دزد و درنده، جستجوی آب برای او واجب نبود، میتواند در اول وقت با تیمم نماز بخواند و اگر پس از خواندن نماز در وقت یا خارج وقت آب هم پیدا کند لازم نیست نماز خود را دوباره بخواند، هر چند مطابق احتیاط استحبابی است؛ ولی اگر یقین داشته باشد که آب پیدا نمیکند و در وسعت وقت بدون جستجو با تیمم نماز بخواند و بعد از نماز در وقت آب پیدا کند، یا بفهمد که اگر جستجو میکرد آب پیدا میکرد، بنا بر احتیاط واجب باید نمازی را که خوانده دوباره بخواند و اگر در وقت نخواند آن را قضا کند.
- اگر انسان هنگامی که آیه سجده را گوش میدهد، خودش نیز بخواند، بنا بر احتیاط واجب باید دو سجده بنماید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] بنابر احتیاط واجب انسان در حال ناچاری هم نمیتواند در نماز خود را با گِل بپوشاند پس احتیاط واجب آنست که یک نماز با گِل خود را بپوشاند و یک نماز دیگر هم با حالات برهنه بجا آورد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . انسان در حال نماز اگر ناچار باشد که خود را با گل بپوشاند و نماز بخواند احتیاط لازم آن است که یک مرتبه دیگر مثل برهنه نماز بخواند، یعنی با ایماء و اشاره.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر غیر از گل چیزی ندارد که در نماز خود را بپوشاند گل ساتر نیست و می تواند برهنه نماز بخواند. ولی احتیاط مستحب جمع است یعنی یک بار به کیفیت برهنه نماز بخواند و یک بار با گل عورتین را بپوشاند و نماز بخواند.
- [آیت الله اردبیلی] بنابر احتیاط واجب در حال اختیار نمازگزار نمیتواند با گِل عورت خود را بپوشاند، ولی در حال اضطرار پوشاندن آن با گِل کافی است.
- [آیت الله بهجت] اگر غیر از گِل هیچ چیز ندارد که در نماز خود را بپوشاند واجب نیست خود را با گِل بپوشاند ولی بنابر احتیاط برای اینکه رکوع و سجود بهجا آورد خود را با گِل بپوشاند با عدم مشقّت.
- [آیت الله بروجردی] انسان در حال ناچاری میتواند در نماز خود را با گِل بپوشاند.
- [امام خمینی] اگر غیر از گل هیچ چیز ندارد که در نماز خود را بپوشاند، گل ساتر نیست و می تواند برهنه نماز بخواند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] انسان در حال ناچاری می تواند در نماز خود را با گل بپوشاند.
- [آیت الله خوئی] انسان در حال ناچاری میتواند در نماز خود را با گل بپوشاند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر غیر از گل هیچ چیز ندارد که در نماز خود را بپوشاند ، گل ساتر نیست و می تواند برهنه نماز بخواند .