فلاسفه می گویند شر از جانب خدا صادر نمی شود، ولی آیه 8 سوره شمس به طور واضح خلاف این مطلب را می فرماید. این تناقض را شرح دهید؟
آیه 8 سوره شمس تنها بیان می دارد که "بایدها و نبایدها" از سوی خداوند به انسان ها تعلیم داده شده است و آنها با عقل و و جدان بیداری که از سوی خدواند به آنان ارزانی شده است، به خوبی می توانند " فجور" و" تقوا" را تشخیص دهند و در‌یابند. پس در صدد بیان صدور شرور از ناحیه خداوند نیست. از سوی دیگر گرچه اکثر حکمای اسلامی خیر بودن وجود و وجودی بودن خیر   و عدمی بودن شر را مسلم انگاشته اند، اما این تنها یکی از تحلیل های ارائه شده است. بنابر تحلیل های دیگر می توان شرور را امر عدمی لحاظ نکرد و بر آن مبنا سخن گفت و به حل مشکلات مطروحه در بحث شرّ دست یازید. بله از ظاهر پاره ای از آیات صدور شرّ از خداوند یا انسان استفاده می شود، اما باید توجه داشت   که بر اساس تحلیل عدمی بودن شرّ، تقابل خیر و شر، تقابل عدم و ملکه است نه تقابل تناقص (نسبت سلب و ایجاب)، این را نیز می دانیم که عدم در تقابل عدم و ملکه برخلاف عدم محض، بهره و حظی از وجود را دارا است و به همین لحاظ نیز شرّ به فاعل استناد داده می شود.
عنوان سوال:

فلاسفه می گویند شر از جانب خدا صادر نمی شود، ولی آیه 8 سوره شمس به طور واضح خلاف این مطلب را می فرماید. این تناقض را شرح دهید؟


پاسخ:

آیه 8 سوره شمس تنها بیان می دارد که "بایدها و نبایدها" از سوی خداوند به انسان ها تعلیم داده شده است و آنها با عقل و و جدان بیداری که از سوی خدواند به آنان ارزانی شده است، به خوبی می توانند " فجور" و" تقوا" را تشخیص دهند و در‌یابند. پس در صدد بیان صدور شرور از ناحیه خداوند نیست. از سوی دیگر گرچه اکثر حکمای اسلامی خیر بودن وجود و وجودی بودن خیر   و عدمی بودن شر را مسلم انگاشته اند، اما این تنها یکی از تحلیل های ارائه شده است. بنابر تحلیل های دیگر می توان شرور را امر عدمی لحاظ نکرد و بر آن مبنا سخن گفت و به حل مشکلات مطروحه در بحث شرّ دست یازید. بله از ظاهر پاره ای از آیات صدور شرّ از خداوند یا انسان استفاده می شود، اما باید توجه داشت   که بر اساس تحلیل عدمی بودن شرّ، تقابل خیر و شر، تقابل عدم و ملکه است نه تقابل تناقص (نسبت سلب و ایجاب)، این را نیز می دانیم که عدم در تقابل عدم و ملکه برخلاف عدم محض، بهره و حظی از وجود را دارا است و به همین لحاظ نیز شرّ به فاعل استناد داده می شود.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین