آیا برای مسلمانان نشر اسلام (یعنی: تعلیم دادن و راهنمایی کردن دیگران و یا به اسلام روی آوردن غیر مسلمانان) واجب است؟
اسلام یک دین جهانی، همگانی و کامل ترین و آخرین ادیان است. به همین دلیل است که همه مردم از همه اقوام و ملت ها باید با آن آشنا شوند. تنها راه آشنایی دیگر ملت ها از این آئین انسان ساز تبلیغ کردن حقایق، دستورات، احکام و آداب اسلام است. بر این اساس در آیات متعددی از قرآن کریم تبلیغ دین مورد اهتمام قرار گرفته است قرآن مجید می فرماید:"   چه کسی خوش گفتارتر است از آن کس که دعوت به سوی خدا می‏کند و عمل صالح انجام می‏دهد و می‏گوید: من از مسلمانانم.!"[1] همچنین در جای دیگر می فرماید:"   و باید گروهی از شما باشند که دعوت‏کنند به نیکی و امر کنند به خوبی و نهی کنند از بدی و آنانند رستگاران ".[2]   گرچه وظیفه تبلیغ دین به قشر خاصی منحصر نیست اما قرآن دستور داده است تا عده ای از مؤمنان با تحصیل علوم اسلامی خود را برای انجام این کار مهم مجهز نمایند و می فرماید :"   شایسته نیست مؤمنان همگی (بسوی میدان جهاد) کوچ کنند،اما چرا از هر گروهی از آنان، طایفه‏ای کوچ نمی‏کند (و طایفه‏ای در مدینه بماند)، تا در دین (و معارف و احکام اسلام) آگاهی یابند و به هنگام بازگشت بسوی قوم خود، آنها را بیم دهند؟! شاید (از مخالفت فرمان پروردگار) بترسند، و خودداری کنند![3] بر طبق این آیه تبلیغ دین نیاز به آمادگی های علمی دارد و هر کس به هر اندازه از شناخت و معرفت دینی بهره برده، در مورد تبلیغ و ارشاد دیگران موظف است. امام صادق (ع) می‏فرماید: «کسی که احادیث ما را بسیار نقل می‏کند و با آن دل‏های شیعیان را محکم می‏سازد، از هزار عبادت کننده بهتر و با فضیلت‏تر است».[4]   یکی از بهترین مصادیق یاری امام زمان (عج)، دفاع از اعتقادات اصیل تشیع، مقابله با هجوم مخالفان و پاسخگویی به شبهات است. کسی که غیرت دینی دارد، باید خود را به علم دین مجهز کند و در حد توان پاسخگوی نیاز های علمی و تبلیغی پیرامون دین باشد. البته تبلیغ دین منحصر در تبلیغ گفتاری یا نوشتاری نیست بلکه بهترین و مؤثرترین شیوه تبلیغ از نظر اسلام تبلیغ عملی و رفتاری است .[5]     [1]  . فصلت،33،" وَ مَنْ أَحْسَنُ قَوْلاً مِمَّنْ دَعا إِلَی اللَّهِ وَ عَمِلَ صالِحاً وَ قالَ إِنَّنی‏ مِنَ الْمُسْلِمینَ ." [2]  .آل عمران ، 104،" وَ لْتَکُنْ مِنْکُمْ أُمَّةٌ یَدْعُونَ إِلَی الْخَیْرِ وَ یَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ أُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُون‏" [3]  . توبه،122 ، "وَ ما کانَ الْمُؤْمِنُونَ لِیَنْفِرُوا کَافَّةً فَلَوْ لا نَفَرَ مِنْ کُلِّ فِرْقَةٍ مِنْهُمْ طائِفَةٌ لِیَتَفَقَّهُوا فِی الدِّینِ وَ لِیُنْذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذا رَجَعُوا إِلَیْهِمْ لَعَلَّهُمْ یَحْذَرُونَ " [4]  . الکافی ج : 1 ص : 33حدیث 9- الْحُسَیْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ إِسْحَاقَ عَنْ سَعْدَانَ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ مُعَاوِیَةَ بْنِ عَمَّارٍ قَالَ قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع رَجُلٌ رَاوِیَةٌ لِحَدِیثِکُمْ یَبُثُّ ذَلِکَ فِی النَّاسِ وَ یُشَدِّدُهُ فِی قُلُوبِهِمْ وَ قُلُوبِ شِیعَتِکُمْ وَ لَعَلَّ عَابِداً مِنْ شِیعَتِکُمْ لَیْسَتْ لَهُ هَذِهِ الرِّوَایَةُ أَیُّهُمَا أَفْضَلُ قَالَ الرَّاوِیَةُ لِحَدِیثِنَا یَشُدُّ بِهِ قُلُوبَ شِیعَتِنَا أَفْضَلُ مِنْ أَلْفِ عَابِدٍ " [5]  الکافی ج 2، ص 10 ،حدیث60 :"....عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ کُونُوا دُعَاةً لِلنَّاسِ بِالْخَیْرِ بِغَیْرِ أَلْسِنَتِکُمْ لِیَرَوْا مِنْکُمُ الِاجْتِهَادَ وَ الصِّدْقَ وَ الْوَرَعَ "  
عنوان سوال:

آیا برای مسلمانان نشر اسلام (یعنی: تعلیم دادن و راهنمایی کردن دیگران و یا به اسلام روی آوردن غیر مسلمانان) واجب است؟


پاسخ:

اسلام یک دین جهانی، همگانی و کامل ترین و آخرین ادیان است. به همین دلیل است که همه مردم از همه اقوام و ملت ها باید با آن آشنا شوند. تنها راه آشنایی دیگر ملت ها از این آئین انسان ساز تبلیغ کردن حقایق، دستورات، احکام و آداب اسلام است. بر این اساس در آیات متعددی از قرآن کریم تبلیغ دین مورد اهتمام قرار گرفته است قرآن مجید می فرماید:"   چه کسی خوش گفتارتر است از آن کس که دعوت به سوی خدا می‏کند و عمل صالح انجام می‏دهد و می‏گوید: من از مسلمانانم.!"[1] همچنین در جای دیگر می فرماید:"   و باید گروهی از شما باشند که دعوت‏کنند به نیکی و امر کنند به خوبی و نهی کنند از بدی و آنانند رستگاران ".[2]   گرچه وظیفه تبلیغ دین به قشر خاصی منحصر نیست اما قرآن دستور داده است تا عده ای از مؤمنان با تحصیل علوم اسلامی خود را برای انجام این کار مهم مجهز نمایند و می فرماید :"   شایسته نیست مؤمنان همگی (بسوی میدان جهاد) کوچ کنند،اما چرا از هر گروهی از آنان، طایفه‏ای کوچ نمی‏کند (و طایفه‏ای در مدینه بماند)، تا در دین (و معارف و احکام اسلام) آگاهی یابند و به هنگام بازگشت بسوی قوم خود، آنها را بیم دهند؟! شاید (از مخالفت فرمان پروردگار) بترسند، و خودداری کنند![3] بر طبق این آیه تبلیغ دین نیاز به آمادگی های علمی دارد و هر کس به هر اندازه از شناخت و معرفت دینی بهره برده، در مورد تبلیغ و ارشاد دیگران موظف است. امام صادق (ع) می‏فرماید: «کسی که احادیث ما را بسیار نقل می‏کند و با آن دل‏های شیعیان را محکم می‏سازد، از هزار عبادت کننده بهتر و با فضیلت‏تر است».[4]   یکی از بهترین مصادیق یاری امام زمان (عج)، دفاع از اعتقادات اصیل تشیع، مقابله با هجوم مخالفان و پاسخگویی به شبهات است. کسی که غیرت دینی دارد، باید خود را به علم دین مجهز کند و در حد توان پاسخگوی نیاز های علمی و تبلیغی پیرامون دین باشد. البته تبلیغ دین منحصر در تبلیغ گفتاری یا نوشتاری نیست بلکه بهترین و مؤثرترین شیوه تبلیغ از نظر اسلام تبلیغ عملی و رفتاری است .[5]     [1]  . فصلت،33،" وَ مَنْ أَحْسَنُ قَوْلاً مِمَّنْ دَعا إِلَی اللَّهِ وَ عَمِلَ صالِحاً وَ قالَ إِنَّنی‏ مِنَ الْمُسْلِمینَ ." [2]  .آل عمران ، 104،" وَ لْتَکُنْ مِنْکُمْ أُمَّةٌ یَدْعُونَ إِلَی الْخَیْرِ وَ یَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ أُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُون‏" [3]  . توبه،122 ، "وَ ما کانَ الْمُؤْمِنُونَ لِیَنْفِرُوا کَافَّةً فَلَوْ لا نَفَرَ مِنْ کُلِّ فِرْقَةٍ مِنْهُمْ طائِفَةٌ لِیَتَفَقَّهُوا فِی الدِّینِ وَ لِیُنْذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذا رَجَعُوا إِلَیْهِمْ لَعَلَّهُمْ یَحْذَرُونَ " [4]  . الکافی ج : 1 ص : 33حدیث 9- الْحُسَیْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ إِسْحَاقَ عَنْ سَعْدَانَ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ مُعَاوِیَةَ بْنِ عَمَّارٍ قَالَ قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع رَجُلٌ رَاوِیَةٌ لِحَدِیثِکُمْ یَبُثُّ ذَلِکَ فِی النَّاسِ وَ یُشَدِّدُهُ فِی قُلُوبِهِمْ وَ قُلُوبِ شِیعَتِکُمْ وَ لَعَلَّ عَابِداً مِنْ شِیعَتِکُمْ لَیْسَتْ لَهُ هَذِهِ الرِّوَایَةُ أَیُّهُمَا أَفْضَلُ قَالَ الرَّاوِیَةُ لِحَدِیثِنَا یَشُدُّ بِهِ قُلُوبَ شِیعَتِنَا أَفْضَلُ مِنْ أَلْفِ عَابِدٍ " [5]  الکافی ج 2، ص 10 ،حدیث60 :"....عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ کُونُوا دُعَاةً لِلنَّاسِ بِالْخَیْرِ بِغَیْرِ أَلْسِنَتِکُمْ لِیَرَوْا مِنْکُمُ الِاجْتِهَادَ وَ الصِّدْقَ وَ الْوَرَعَ "  





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین