در مورد اسلام آوردن ابوطالب توضیح فرمایید؟

جواب اجمالی:
با توجّه به فداکاری‌های ابوطالب در راه اسلام و وجود آثار بجای مانده از او و اعتراف نزدیکان و دوستان بی‌غرض آن حضرت، روزی که جان از بدن ابوطالب خارج گردید دلی مالامال از ایمان و اخلاص به اسلام و مسلمانان داشت.
جواب تفصیلی:
در مورد اسلام ابوطالب به ذکر چند دلیل بسنده می‌کنیم:
1 با نظری ژرف، به زندگی ابوطالب این پرسش مطرح می‌شود که چه عاملی او را وادار کرد تا در راه اسلام از جان و مال بگذرد و از مقام و قبیله، مایه بگذارد و همة این‌ها را فدای برادرزاده‌اش نبی گرامی اسلام بکند. قدر مسلم علّت این همه فداکاری‌های ابوطالب، تنها رشته خویشاوندی نبود، زیرا این مطلب باعث نمی‌شود که انسان تمام هستی خود را فدای فردی از خویشان خود بکند و حاضر گردد از فرزند خود در راه او بگذرد.
بلکه علّت همة این جانبازی‌های او اعتقاد راسخ او نسبت به نبوّت محمّد صلّی الله علیه و آله می‌باشد. با نظر در صفحات تارخی زندگی ابوطالب مشاهده می‌شود که او چهل دو سال تمام پیامبر را یاری نمود. ابن ابی الحدید در این باره می‌گوید (هرگاه ابوطالب و فرزند او نبود، هرگز دین ، قد راست نمی‌کرد.[1] او در درراه حفظ پیامبر صلّی الله علیه و آله از پا ننشست و سه سال در به دری و زندگی در کوه‌ها و دره‌ها را بر ریاست و سیادت مکّه ترجیح داد. او راضی بود تمام فرزندانش کشته شوند ولی او زنده بماند. و در هنگام مرگ به فرزندان خود گفت: من (محمّد) را به شما توصیه می‌کنم، زیرا او امین قریش و راستگوی عرب، و حائز تمام کمالات است آئینی آورد که دل‌ها بدان ایمان آورد...)[2]
2 اشعار و سروده‌های وی، کاملاً گواهی بر ایمان و اخلاص او می‌دهد که ما به ترجمة قسمتی از آن‌ها می‌پردازیم (اشخاص شریف و فهمیده بدانند که، محمّد بسان موسی و عیسی پیامبر است. همان نور آسمانی را که آن دو نفر داشتند او نیز دارد. او پیامبر است وحی از ناحیة خدا بر او نازل می‌گرد و کسی که این را انکار کند انگشت پشیمان به دندان خواهد گرفت. برادر زاده‌ام! هرگز قریش به تو دست نخواهد یافت و من دست از یاری تو بر نخواهم داشت، به آن‌چه مأموری آشکار کن، از هیچ چیزی مترس... مرا به آئین خود دعوت کردی و در این دعوت خود امین و درست‌کاری، حقا که کیش (محمّد) از بهترین آئین‌هاست...)[3] آری هریک از این اشعار در اثبات ایمان و اخلاص گوینده آن‌ها کافیست ولی از آن‌جا که دستگاه تبلیغاتی سازمان‌های اموی و عباسی پیوسته بر ضد آل ابوطالب کار می‌کرد از این نظر گروهی نخواسته‌اند یک چنین فضیلت و مزیتی را برای او ثابت کنند.
3 راه سوّم برای اثبات اسلام او، اعتراف نزدیکان بی‌غرض او بر این مطلب می‌باشد؛ که پیامبر صلّی الله علیه و آله و علی علیه السّلام و دیگر ائمه علیهم السّلام بر ایمان او تأکید کردند. امام باقر علیه السّلام می‌فرمایند (ایمان ابی‌طالب، بر ایمان بسیاری از مردم ترجیح دارد و علی علیه السّلام دستور می‌داد از طرف وی حج به جای آورند)[4] آری جای هیچ شک نیست که هرگاه یک دهم گواهی‌هایی که بر ایمان و اسلام ابوطالب در تاریخ و منابع معتبر دیگر آمده، دربارة یک فرد دیگری دور از کینه و بغض، آورده بودند همه به اتّفاق ایمان و اسلام او را تصدیق می‌کردند.
در پایان این سؤال مطرح می‌شود که چگونه با وجود این همه دلایل قاطع و ده‌ها گواه محکم بر ایمان، باز گروهی وی را تکفیر کرده‌اند؟ حتّی بعضی گفته‌اند که برخی از آیات که مشعر بر عذاب است، در حق او نازل گردیده است!، باید انصاف داد، که هدف از طرح این مسئله جز، طعن در فرزندان ابوطالب و بالاخص علی علیه السّلام چیز دیگری نیست از این رو که بنی امیه متولی و بانی این کار بود حتّی برای این‌که بهتر بتوانند، ابوطالب را تکفییر کنند، دامنة بحث را به پدران پیامبر هم کشانیدند و پدر و مادر آن حضرت را نیز غیر مؤمن قلمداد نمودند.
خلاصه همة علمای امامیه و زیدیه، با پیروی از اهل بیت همگی اتّفاق دارند که ابوطالب یکی از افراد با ایمان و برجستة اسلام بوده است و هم‌چنین عدّه‌ای از دانشمندان اهل سنّت چون (زینی رحلان) مفتی مکّه، هم حکم به اسلام و ایمان ابوطالب نموده است.
برای آگاهی بیشتر در این مورد مطالعه کتاب‌های زیر توصیه می‌شود.
1 ترجمة کتاب الغدیر، ج 7.
2 ابوطالب مؤمن قریش.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] ابن ابی الحدید، شرح نهج‌البلاغه، ج 14، ص 84.
[2] سیرة حلبی، ج 1، ص 390؛ آمدی ، تاریخ الخمیس، ج 1، ص 339.
[3] سیرة ابن هشام، ج 1، ص 373؛ تاریخ ابن کثیر، ج 2، ص 42؛ دیوان ابوطالب، ص 32.
[4] ابن ابی الحدید، شرح نهج‌البلاغه، ج 14، ص 68.