امام جماعت
امام جماعت به معنی پیش نمازاست واز آن در باب صلاة، سخن رفته است. ومهم‌ترین مباحث آن عبارت است از:
اگر عدالت ملکه باشد جوان تازه بالغ فاقد آنست اما می تواند امام جماعت باشد چرا؟
عدل در اصطلاح فقها در چند معنا استعمال شده است. اکثر فقها و دانشمندان شیعه بر این باورند که (عدالت) ملکه است و عبارت است از این که: (انسان به جهت ترس از خدا، از گناهان کبیره اجتناب کند و بر گناهان صغیره اصرار ننماید و برخی نیز بر این عقیده اند که عدالت معتبر در امام جماعت عبارت است از: حسن ظاهر، اما تعدادی از فقها نیز عدالت را به معنای استقامت در اصول می دانند؛ حال اگر عدالت را به معنای اول گرفتیم: اگر این شخص قبل از تکلیف و بلوغ، اوامر و نواهی الاهی ای که شامل مکلفین می شده را مراعات می نموده، بدیهی است که برای چنین شخصی به محض رسیدن به حد بلوغ عدالت محرز می شود، اقتدا به او از نظر عقل و شرع مطلوب و پسندیده است، اما اگر این شخص از جمله افرادی بود که قبل از تکلیف هیچ توجهی به اوامر و نواهی الاهی نداشته یا این که ما از آن بی خبریم، در این صورت چنین شخصی را به محض رسیدن به حد بلوغ نمی شود عادل و یا فاسق دانست؛ از این رو اقتدای به او جایز نیست. اما اگر عدالت را به معنای حسن ظاهر یا استقامت در دین گرفتیم در این صورت کسی که متظاهر به دین و حسن ظاهر باشد عادل است و اقتدای به این شخص اشکالی ندارد و لو این که تازه به بلوغ رسیده باشد. اما اگر این طور نباشد و استقامت در دین نداشته باشد یا رعایت حسن ظاهر را ننماید در این صورت اقتدای به او جایز نیست.
عدل در اصطلاح فقها در چند معنا استعمال شده است. اکثر فقها و دانشمندان شیعه بر این باورند که (عدالت) ملکه است و عبارت است از این که: (انسان به جهت ترس از خدا، از گناهان کبیره اجتناب کند و بر گناهان صغیره اصرار ننماید و برخی نیز بر این عقیده اند که عدالت معتبر در امام جماعت عبارت است از: حسن ظاهر، اما تعدادی از فقها نیز عدالت را به معنای استقامت در اصول می دانند؛ حال اگر عدالت را به معنای اول گرفتیم: اگر این شخص قبل از تکلیف و بلوغ، اوامر و نواهی الاهی ای که شامل مکلفین می شده را مراعات می نموده، بدیهی است که برای چنین شخصی به محض رسیدن به حد بلوغ عدالت محرز می شود، اقتدا به او از نظر عقل و شرع مطلوب و پسندیده است، اما اگر این شخص از جمله افرادی بود که قبل از تکلیف هیچ توجهی به اوامر و نواهی الاهی نداشته یا این که ما از آن بی خبریم، در این صورت چنین شخصی را به محض رسیدن به حد بلوغ نمی شود عادل و یا فاسق دانست؛ از این رو اقتدای به او جایز نیست. اما اگر عدالت را به معنای حسن ظاهر یا استقامت در دین گرفتیم در این صورت کسی که متظاهر به دین و حسن ظاهر باشد عادل است و اقتدای به این شخص اشکالی ندارد و لو این که تازه به بلوغ رسیده باشد. اما اگر این طور نباشد و استقامت در دین نداشته باشد یا رعایت حسن ظاهر را ننماید در این صورت اقتدای به او جایز نیست.
پاسخ:
عدل در اصطلاح فقها در چند معنا استعمال شده است. اکثر فقها و دانشمندان شیعه بر این باورند که (عدالت) ملکه است و عبارت است از این که: (انسان به جهت ترس از خدا، از گناهان کبیره اجتناب کند و بر گناهان صغیره اصرار ننماید و برخی نیز بر این عقیده اند که عدالت معتبر در امام جماعت عبارت است از: حسن ظاهر، اما تعدادی از فقها نیز عدالت را به معنای استقامت در اصول می دانند؛ حال اگر عدالت را به معنای اول گرفتیم: اگر این شخص قبل از تکلیف و بلوغ، اوامر و نواهی الاهی ای که شامل مکلفین می شده را مراعات می نموده، بدیهی است که برای چنین شخصی به محض رسیدن به حد بلوغ عدالت محرز می شود، اقتدا به او از نظر عقل و شرع مطلوب و پسندیده است، اما اگر این شخص از جمله افرادی بود که قبل از تکلیف هیچ توجهی به اوامر و نواهی الاهی نداشته یا این که ما از آن بی خبریم، در این صورت چنین شخصی را به محض رسیدن به حد بلوغ نمی شود عادل و یا فاسق دانست؛ از این رو اقتدای به او جایز نیست. اما اگر عدالت را به معنای حسن ظاهر یا استقامت در دین گرفتیم در این صورت کسی که متظاهر به دین و حسن ظاهر باشد عادل است و اقتدای به این شخص اشکالی ندارد و لو این که تازه به بلوغ رسیده باشد. اما اگر این طور نباشد و استقامت در دین نداشته باشد یا رعایت حسن ظاهر را ننماید در این صورت اقتدای به او جایز نیست.
- [سایر] آیا عدالت معتبر در مرجع تقلید با عدالت امام جماعت، تفاوت دارد؟
- [آیت الله سبحانی] اگر از بین رفتن ملکه عدالت با انجام کبیره حاصل می شود آیا بازگشت این ملکه زمان مقرری لازم دارد؟
- [سایر] فرق عدالت امام جمعه و جماعت را بیان نمایید. منبع مسئله زیر را بیان نمایید. امام جمعه باید علاوه بر مأمومین که او را عادل می دانند، خود نیز خود را عادل بداند بر خلاف امام جماعت؟
- [آیت الله بهجت] آیا بین عدالت لازم در تقلید، با عدالت قاضی و یا امام جماعت تفاوت مرتبه وجود دارد؟
- [آیت الله بهجت] شرایط امام جماعت چیست و منظور از عدالت امام جماعت چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا در نماز میّت، عدالت امام جماعت شرط است؟
- [آیت الله اردبیلی] مراد از عادل بودن که شرط امام جماعت است، چیست؟
- [سایر] آیا اظهار نظر سیاسی، باعث رد عدالت امام جماعت می‌شود؟
- [آیت الله خامنه ای] چگونه می توان به عدالت امام جماعت پی برد؟
- [آیت الله بهجت] شخصی می دانسته که عدالت از شرایط امام جماعت است. او عملی را از امام جماعت می دیده که در حقیقت ساقط کننده ی عدالت بوده، ولی او نمی دانسته و به آن امام اقتدا می کرده است، بعدا می فهمد عمل مذکور امام را از عدالت خارج می کند. تکلیف نمازهایی که به این صورت به جماعت خوانده است، چیست؟
- [آیت الله بهجت] امام جماعت باید شیعه دوازده امامی، عاقل، عادل و حلالزاده باشد و نماز را بهطور صحیح بخواند و بنابر احتیاط باید بالغ باشد و نیز اگر مأموم مرد است امام او هم باید مرد باشد.
- [آیت الله مظاهری] از مجتهدی باید تقلید کرد که اعلم باشد یعنی در فهمیدن حکم خدا از تمام مجتهدهای زمان خود استادتر باشد، و همچنین باید مرد، بالغ، عاقل، شیعه دوازده امامی، حلالزاده و عادل باشد؛ و همچنین باید حریص به دنیا نباشد. عادل کسی است که دارای ملکه عدالت و خداترسی باطنی باشد به صورتی که او را از گناهان باز دارد و نشانه آن این است که اگر از کسانی که با او معاشرت دارند حال او را بپرسند تقوای او را تصدیق نمایند.
- [آیت الله اردبیلی] عدالت امام جماعت از چند راه ثابت می‌شود: اوّل: انسان به عدالت امام جماعت وثوق و اطمینان پیدا کند و فرقی نمی‌کند که اطمینان از چه راهی حاصل شود، به شرط این که انسان از افراد آشنا به مسائل باشد و از افرادی نباشد که با کمترین چیز به امری اطمینان کند. دوم: شهادت دو مرد عادل به شرط آن که دو مرد عادل دیگر برخلاف آن شهادت ندهند و حتّی اگر یک مرد عادل که گفته او موجب وثوق است، بر خلاف آن شهادت دهد، نمیتوان به شهادت آنها اکتفا کرد. سوم: حسن ظاهر امام جماعت که از رفتار او در اجتماع حاصل می‌شود.
- [آیت الله اردبیلی] عدالت، ملکه انجام واجبات و ترک محرمات است، و به وسیله حسن ظاهر شناخته می‌شود، و با شهادت دو مرد عادل یا شیاعی که موجب وثوق و اطمینان شود و یا هر طریق عقلایی که اطمینانآور باشد، ثابت می‌شود.
- [آیت الله علوی گرگانی] امام جماعت باید بالغ و عاقل و شیعه دوازده امامی و عادل و حلال زاده باشد و نماز را بطور صحیح بخواند، و نیز اگر مأموم مرد است، امام او هم باید مرد باشد واقتدا کردن بچه ممیّز که خوب و بد را میفهمد به بچه ممیّز دیگر اشکال ندارد و لکن اقتدا کردن شخص بالغ به بچه ممیّز اشکال دارد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] عدالت امام جماعت باید برای مأموم محرز باشد و با شک در اصل عدالت نمی توان به او اقتدا کرد و در صورتی که امامی را که عادل می دانسته، اگر شک کند به عدالت خود باقی است یا نه، می تواند به او اقتدا نماید.
- [آیت الله خوئی] امام جماعت باید بالغ و عاقل و شیعه دوازده امامی و عادل و حلالزاده باشد و نماز را به طور صحیح بخواند، و نیز اگر مأموم مرد است امام او هم باید مرد باشد و اقتدا کردن بچه ممیز که خوب و بد را میفهمد به بچه ممیز دیگر مانعی ندارد اگرچه آثار جماعت بر او مترتب نمیشود.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] امام جماعت باید بالغ و عاقل و شیعه دوازده امامی و عادل و حلال زاده باشد و نماز را به طور صحیح بخواند و نیز امام جماعت باید مرد باشد حتی برای زنان بنابر احتیاط واجب و اقتدا کردن بچّه ممیّز که خوب و بد را می فهمد به بچّه ممیّز دیگر مانعی ندارد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] امام جماعت باید بالغ و عاقل و شیعه دوازده امامی و عادل و حلال زاده باشد و نماز را به طور صحیح بخواند و نیز اگر ماموم مرد است امام او هم باید مرد باشد و اقتدا کردن بچه ممیز که خوب و بد را می فهمد به بچه ممیز دیگر مانعی ندارد اگرچه آثار جماعت بر او مترتب نمی شود.
- [آیت الله نوری همدانی] امام جماعت باید بالغ و عاقل و شیعه دوازده امامی و عادل حلال زاده باشد و نماز را بطور صحیح بخواند و نیز اگر ماموم مرد است امام اوهم باید مرد باشد و اقتدا کردن بچة ممیز که خوب وبد را می فهمد به بچة ممیز دیگر مانعی ندارد اگر چه آثار جماعت بر او مترتب نمی شود .