1. در مورد آیه: "... وَ کَفَی اللَّهُ الْمُؤْمِنینَ الْقِتال..."،[1] مفسران شیعه و بسیاری از مفسران اهل سنت معتقدند که در شأن امام علی (ع) نازل شده است. ابن شهر آشوب از دانشمندان امامیه در تفسیر این آیه از قول امام صادق (ع) چنین نقل کرده است: در جنگ خندق خداوند به سبب کارزار علی (ع) کفایت مؤمنان را نموده است.[2] برای اطلاع بیشتر درباره شأن نزول این آیه به تفاسیر، از جمله مجمع البیان،[3] البرهان فی تفسیر القرآن،[4] تأویل الآیات الظاهرة،[5] و ... مراجعه نمایید. برخی از مفسران اهل سنت نیز که شأن نزول آیه را درباره امیر مؤمنان (ع) می دانند؛ این افراد هستند: ابن ابی حاتم در تفسیر القرآن العظیم،[6] آلوسی در روح المعانی،[7] و .. 2. آیه "وَ قُلِ الْحَقُّ مِنْ رَبِّکُمْ فَمَنْ شاءَ فَلْیُؤْمِنْ وَ مَنْ شاءَ فَلْیَکْفُرْ إِنَّا أَعْتَدْنا لِلظَّالِمینَ ناراً أَحاطَ بِهِمْ ...وَ ساءَتْ مُرْتَفَقا"،[8] نیز در شأن حضرت علی (ع) نازل شده است. کلینی (ره) در کتاب کافی چنین نقل می کند: امام باقر (ع) فرمود: "... وَ قُلِ الْحَقُّ مِنْ رَبِّکُمْ"، مراد از حق، ولایت علی (ع) است. "فَمَنْ شاءَ فَلْیُؤْمِنْ وَ مَنْ شاءَ فَلْیَکْفُرْ إِنَّا أَعْتَدْنا لِلظَّالِمِینَ..."، مراد از ظالمان در آیه ستمگران به حقوق اهل بیت (ع) می باشند.[9] این سؤال، پاسخ تفصیلی ندارد. [1] ا حزاب، 25. [2] ابن شهر آشوب مازندرانی، محمد، مناقب آل ابی طالب (ع)، ج 3، ص 134، مؤسسه انتشارات علامه، قم، 1379 ق. [3] طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج 8، ص 538، ناصر خسرو، تهران، 1372ش. [4] بحرانی، سید هاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، ج 4، ص 433، بنیاد بعثت، تهران، 1416 ق. [5] حسینی استرآبادی، سید شرف الدین علی، تأویل الآیات الظاهرة، ص 443، دفتر انتشارات اسلامی، قم، 1409 ق. [6] ابن ابی حاتم، عبدالرحمن بن محمد، تفسیر القرآن العظیم، ج 9، ص 3126، مکتبة نزار مصطفی الباز، عربستان سعودی، 1419 ق. [7] آلوسی، سید محمود، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، ج 11، ص 171، دارالکتب العلمیه، بیروت، 1415 ق. [8] کهف، 29. [9] کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج 1، ص 424، ح 64، دار الکتب الإسلامیة، تهران، 1365ش.
سلام.1- آیا آیه "کفی الله المومنین القتال"، درباره حضرت علی (ع) است؟ 2- آیا آیه "قل الحق من ربکم" درباره علی (ع) و "فمن شاء فلیؤمن و من شاء فلیکفر انا اعتدنا للظالمین" درباره ستمگران به حقوق آل پیامبر است؟
1. در مورد آیه: "... وَ کَفَی اللَّهُ الْمُؤْمِنینَ الْقِتال..."،[1] مفسران شیعه و بسیاری از مفسران اهل سنت معتقدند که در شأن امام علی (ع) نازل شده است. ابن شهر آشوب از دانشمندان امامیه در تفسیر این آیه از قول امام صادق (ع) چنین نقل کرده است: در جنگ خندق خداوند به سبب کارزار علی (ع) کفایت مؤمنان را نموده است.[2] برای اطلاع بیشتر درباره شأن نزول این آیه به تفاسیر، از جمله مجمع البیان،[3] البرهان فی تفسیر القرآن،[4] تأویل الآیات الظاهرة،[5] و ... مراجعه نمایید. برخی از مفسران اهل سنت نیز که شأن نزول آیه را درباره امیر مؤمنان (ع) می دانند؛ این افراد هستند: ابن ابی حاتم در تفسیر القرآن العظیم،[6] آلوسی در روح المعانی،[7] و .. 2. آیه "وَ قُلِ الْحَقُّ مِنْ رَبِّکُمْ فَمَنْ شاءَ فَلْیُؤْمِنْ وَ مَنْ شاءَ فَلْیَکْفُرْ إِنَّا أَعْتَدْنا لِلظَّالِمینَ ناراً أَحاطَ بِهِمْ ...وَ ساءَتْ مُرْتَفَقا"،[8] نیز در شأن حضرت علی (ع) نازل شده است. کلینی (ره) در کتاب کافی چنین نقل می کند: امام باقر (ع) فرمود: "... وَ قُلِ الْحَقُّ مِنْ رَبِّکُمْ"، مراد از حق، ولایت علی (ع) است. "فَمَنْ شاءَ فَلْیُؤْمِنْ وَ مَنْ شاءَ فَلْیَکْفُرْ إِنَّا أَعْتَدْنا لِلظَّالِمِینَ..."، مراد از ظالمان در آیه ستمگران به حقوق اهل بیت (ع) می باشند.[9] این سؤال، پاسخ تفصیلی ندارد.
[1] ا حزاب، 25. [2] ابن شهر آشوب مازندرانی، محمد، مناقب آل ابی طالب (ع)، ج 3، ص 134، مؤسسه انتشارات علامه، قم، 1379 ق. [3] طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج 8، ص 538، ناصر خسرو، تهران، 1372ش. [4] بحرانی، سید هاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، ج 4، ص 433، بنیاد بعثت، تهران، 1416 ق. [5] حسینی استرآبادی، سید شرف الدین علی، تأویل الآیات الظاهرة، ص 443، دفتر انتشارات اسلامی، قم، 1409 ق. [6] ابن ابی حاتم، عبدالرحمن بن محمد، تفسیر القرآن العظیم، ج 9، ص 3126، مکتبة نزار مصطفی الباز، عربستان سعودی، 1419 ق. [7] آلوسی، سید محمود، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، ج 11، ص 171، دارالکتب العلمیه، بیروت، 1415 ق. [8] کهف، 29. [9] کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج 1، ص 424، ح 64، دار الکتب الإسلامیة، تهران، 1365ش.
- [سایر] آیا آیه "کفی الله المؤمنین القتال"، درباره حضرت علی (ع) است؟
- [سایر] 1. در خطبهای از نهج البلاغه امیرالمؤمنین علی(ع)، عثمان را به عنوان داماد پیامبر معرفی میکند. آیا آن دو دختر واقعاً دختر پیامبر بودهاند یا ربیبه آن حضرت؟ 2. آیا در این خطبه، حضرت علی(ع)؛ ابوبکر و عمر را عمل کننده به سنت و به حق میداند؟
- [سایر] در برخی از زیارات؛ امیرالمؤمنین علی(ع)، خامس آل عباء معرفی شده، در حالیکه در مواردی حضرت زهرا(س) متصف به این صفت است و در مواردی سید الشهداء(ع) را متصف به این صفت نمودهاند. علت این نامگذاری برای امیرالمؤمنین علی(ع) چیست؟
- [سایر] 1-یک آیه که 4 تا ماه در قرآن باشد 2- رابطه اسم علی (ع) در بین ائمه و ماههای حرام
- [آیت الله بهجت] آیا افزودن جملات: "إلها واحدا..." پس از ذکر شهادت اوّل در تشهّد و جمله ی "أرسله بالهُدی و دین الحقّ..." پس از ذکر شهادت دوّم و "بارک علی محمّدٍ و آل محمّد و تفضّل علی محمّدٍ و آل محمّد..." پس از ذکر صلوات، مشروعیّت دارد؟
- [سایر] دفن مخفیانه و شبانة جسد حضرت زهرا (س) توسط علی (ع) هیچگونه توجیهی نداشته و مخالف با سیرة پیامبر است!
- [سایر] دفن مخفیانه و شبانة جسد حضرت زهرا (س) توسط علی (ع) هیچگونه توجیهی نداشته و مخالف با سیرة پیامبر است!
- [سایر] حمله به بیت وحی، خانه حضرت علی(ع) و فاطمه(س) چند روز پس از رحلت پیامبر(ص) بود؟
- [سایر] با سلام و خسته نباشید؛1. چرا به نامه 31 نهج البلاغه وصیتنامه هم گفته میشود؟ 2. چرا این نامه به امام حسن مجتبی(ع) خطاب شده است؟
- [سایر] چرا در آیه 2 سوره محمد (وَ الَّذِینَ ءَامَنُواْ وَ عَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ وَ ءَامَنُواْ بِمَا نُزِّلَ عَلیَ محُمَّدٍ وَ هُوَ الحْقُّ مِن رَّبهِّمْ کَفَّرَ عَنهمْ سَیِّاتهِمْ وَ أَصْلَحَ بَالهَمْ) به مانند آیات دیگر (بما انزل علی رسوله) گفته نشده، بلکه به اسم پیامبر (ص) تصریح شده است؟
- [امام خمینی] مستحب است در شب اول قبر دو رکعت نماز وحشت برای میت بخوانند. و دستور آن این است که در رکعت اول بعد از حمد، یک مرتبه آیة الکرسی و در رکعت دوم بعد از حمد، ده مرتبه سوره "انا انزلناه" بخوانند، و بعداز سلام نماز بگویند: "اللهم صل علی محمد و آل محمد و ابعث ثوابها الی قبر فلان" و به جای کلمه فلان، اسم میت را بگویند.
- [آیت الله بروجردی] مستحب است در شب اوّل قبر، دو رکعت نماز وحشت برای میت بخوانند و دستور آن اینست که:در رکعت اوّل بعد از حمد یک مرتبه (آیة الکرسی) و در رکعت دوم بعد از حمد ده مرتبه سورهی (اِنّا اَنْزَلْناه) بخوانند و بعد از سلام نماز بگویند:(اللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ ابْعَثْ ثَوابَها اِلَی قَبْرِ فُلانَ)و به جای کلمه فلان اسم میت را بگویند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] مستحب است به امید این که مطلوب پروردگار باشد در شب اول قبر دو رکعت نماز وحشت برای میت بخوانند، به این ترتیب که در رکعت اول بعد از حمد یک مرتبه (آیة الکرسی) و در رکعت دوم بعد از حمد ده مرتبه انا انْزلْناه بخواند و بعد از سلام نماز بگوید: (اللهم صل علی محمد و آل محمد و ابْعثْ ثوابها الی قبْر فلان) (و به جای فلان، اسم میت را بگوید).
- [آیت الله شبیری زنجانی] مستحب است در شب اول قبر دو رکعت نماز وحشت برای میت بخوانند و دستور آن این است که در رکعت اول بعد از حمد یک مرتبه (آیة الکرسی) و در رکعت دوم بعد از حمد ده مرتبه سوره (إنّا أنزلناه) بخوانند و بعد از سلام نماز بگویند: (اللّهمّ صَلِّ علی محمَّدٍ و آلِ محمّدٍ، وابْعَثْ ثوابَها إلی قَبْرِ فُلانٍ) و به جای کلمه فلان اسم میت را بگویند.
- [آیت الله وحید خراسانی] مستحب است در شب اول قبر دو رکعت نماز وحشت برای میت بخوانند و دستور ان این است که در رکعت اول بعد از حمد یک مرتبه ایه الکرسی و در رکعت دوم بعد از حمد ده مرتبه سوره انا انزلناه را بخوانند و بعد از سلام نماز بگویند اللهم صل علی محمد و ال محمد و ابعث ثوابها الی قبر فلان و به جای کلمه فلان اسم میت را بگویند
- [آیت الله بهجت] دستور سجده سهو این است که بعد از سلام نماز فوراً نیت سجده سهو کند و پیشانی را به چیزی که سجده بر آن صحیح است بگذارد و بنابر احتیاط واجب بهنحو مأثور بگوید: (بسم اللّه و بِاللّه و صَلَّی اللّه عَلی محمّدٍ و آلِ محمّد) یا (بسم اللّه و باللّه اللّهمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ)، ولی بهتر است بگوید: (بسم اللّه و باللّه السّلامُ عَلَیکَ اَیّهَا النَّبِیُّ و رَحْمَةُ اللّه وَ بَرَکاتُه)، بعد باید بنشیند و دوباره به سجده رود و یکی از ذکرهایی را که گفته شد بگوید و بنابر اظهر وقتی سر از سجده برداشت تشهد بخواند، سپس سلام بدهد.
- [آیت الله نوری همدانی] مستحب است بعد از تکبیره الاحرام بگوید : یا مُحسنُ قداتاکَ المسیءُ و قد امَرتَ المحسنَ ان یتجاوَز عنِ المسی ءِ انتَ المحسنُ و انا المُسی ءُ بحقّ محمّدٍ و آلِ محّمدٍ صل عَلی محّمدِ و ال محّمدِ و تجاوَز عن قبیحِ ما تعلمُ منّی .یعنی ای خدائی که به بندگان احسان می کنی بندة گنهکار به در خانة تو آمده و تو امر کرده ای که نییکوکار از گنهکار بگذرد ، تو نیکو کاری و من گناهکار بحقّ محّمدٍ و آل محّمدٍ صلی اللهُ علیه و آله و سّلم .رحمت خود را بر محمد و آل محمد بفرست و از بدیها یی که می دانی از من سر زده . بگذر .
- [امام خمینی] مستحب است بعد از تکبیرة الاحرام بگوید: "یا محسن قد اتاک المسیی ء و قد امرت المحسن ان یتجاوز عن المسیی ء انت المحسن و انا المسیی ء بحق محمد و آل محمد صل علی محمد و آل محمد و تجاوز عن قبیح ما تعلم منی"، یعنی ای خدایی که به بندگان احسان می کنی، بنده گنهکار به در خانه تو آمده و تو امر کرده ای که نیکوکار از گنهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گناهکار، به حق محمد و آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم رحمت خود را بر محمد و آل محمد بفرست و از بدیهایی که می دانی از من سر زده بگذر.
- [آیت الله مظاهری] مستحب است بعد از تکبیرة الاحرام بگوید: (یا مُحْسِنُ قَد أَتاکَ الْمُسیئُ وَ قَدْ أَمَرْتَ الُْمحْسِنَ أَنْ یَتَجاوَزَ عَنِ الْمُسیءِ أَنْتَ الْمُحْسِنُ وَ أَنَا الْمُسیئُ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ وَ تَجاوَزْ عَنْ قَبیحِ ما تَعْلَمُ مِنّی) (ای خدایی که به بندگان احسان میکنی بنده گنهکار به در خانه تو آمده و تو امر کردهای که نیکوکار از گنهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گنهکار به حقّ محمّد و آل محمّدصلی الله علیه وآله وسلم رحمت خود را بر محمّد و آل محمّد بفرست و از بدیهایی که میدانی از من سر زده بگذر).
- [آیت الله مکارم شیرازی] مستحب است بعد از تکبیرة الاحرام به قصد رجاء این دعا را بخوانند: (یا محْسن قدْ اتاک الْمسیء و قدْ أمرْت الْمحْسن انْ یتجاوز عن الْمسیئ انت الْمحْسن و أنا الْمسیئ بحق محمد و آل محمد صل علی محمد و آل محمد و تجاوزْ عنْ قبیح ما تعْلم منی. یعنی: (ای خدای نیکوکار! بنده گنهکارت به در خانه تو آمده است تو امر کرده ای که نکوکار از گنهکار بگذرد،تو نیکو کاری و من گنهکارم، به حق محمد و آل محمد رحمتت را بر محمد و آل محمد بفرست و از کارهای زشتی که می دانی از من سرزده بگذر!)