بدیهیات
بَدیهیّات (جمع‌ِ بدیهی)، اصطلاح و مبحثی در منطق (از ماده بدء که با تبدیل همزه به ها، در بدیئه و بداءه، به صورت بدیهه و بداهه به کار رفته است).
می خواستم بدانم نظر کسانی مانند هیوم در مورد بدیهیات عقلی؛ مثل امتناع تناقض و... چیست؟ آیا آنها را قبول ندارد و یا فقط منحصر به این دنیا می داند؟ جواب فلاسفه اسلامی چیست؟
هیوم می گوید؛ مفاهیم ذهنی یا تحلیلی هستند یا خارجی. مفاهیم خارجی هم یا مستقیماً یا با واسطه، از حس گرفته می شود. در مورد مفاهیم خارجی می گوید این گونه مفاهیم در خارج قابل استفاده است ولی یقینی نیست؛ زیرا بعد از بررسی یک مفهوم خارجی به این نتیجه می رسیم که تمام مفاهیم خارجی مبتنی بر یک اصل می باشد که آن هم اصل علیّت است، و وقتی از مبنای این اصل سؤال شود، جواب خواهید شنید که تجربه تنها مبنای این اصل کلی است. بعد تفسیری که از علیّت ارائه می دهد آن را یک تعاقب و عادت می داند، نه یک اصل و قانون و با این پیش فرض، باب انکار او در همه موارد حتی انکار خویشتن نیز باز می شود. در مفاهیم تحلیلی می گوید؛ مفاهیم تحلیلی مثل ریاضیات و تمام بدیهیات عقلی، قطعی و یقینی اند. این قسم از قضایا به صرف تفکر و بدون این که متکی به چیزی باشند که در عالم موجود است، قابل کشف اند ولی چون این مفاهیم با خارج رابطه ای ندارد واقعیت خارجی نخواهند داشت و در واقعیات قابل استفاده نیستند.
هیوم می گوید؛ مفاهیم ذهنی یا تحلیلی هستند یا خارجی. مفاهیم خارجی هم یا مستقیماً یا با واسطه، از حس گرفته می شود. در مورد مفاهیم خارجی می گوید این گونه مفاهیم در خارج قابل استفاده است ولی یقینی نیست؛ زیرا بعد از بررسی یک مفهوم خارجی به این نتیجه می رسیم که تمام مفاهیم خارجی مبتنی بر یک اصل می باشد که آن هم اصل علیّت است، و وقتی از مبنای این اصل سؤال شود، جواب خواهید شنید که تجربه تنها مبنای این اصل کلی است. بعد تفسیری که از علیّت ارائه می دهد آن را یک تعاقب و عادت می داند، نه یک اصل و قانون و با این پیش فرض، باب انکار او در همه موارد حتی انکار خویشتن نیز باز می شود. در مفاهیم تحلیلی می گوید؛ مفاهیم تحلیلی مثل ریاضیات و تمام بدیهیات عقلی، قطعی و یقینی اند. این قسم از قضایا به صرف تفکر و بدون این که متکی به چیزی باشند که در عالم موجود است، قابل کشف اند ولی چون این مفاهیم با خارج رابطه ای ندارد واقعیت خارجی نخواهند داشت و در واقعیات قابل استفاده نیستند.
عنوان سوال:
می خواستم بدانم نظر کسانی مانند هیوم در مورد بدیهیات عقلی؛ مثل امتناع تناقض و... چیست؟ آیا آنها را قبول ندارد و یا فقط منحصر به این دنیا می داند؟ جواب فلاسفه اسلامی چیست؟
پاسخ:
هیوم می گوید؛ مفاهیم ذهنی یا تحلیلی هستند یا خارجی. مفاهیم خارجی هم یا مستقیماً یا با واسطه، از حس گرفته می شود. در مورد مفاهیم خارجی می گوید این گونه مفاهیم در خارج قابل استفاده است ولی یقینی نیست؛ زیرا بعد از بررسی یک مفهوم خارجی به این نتیجه می رسیم که تمام مفاهیم خارجی مبتنی بر یک اصل می باشد که آن هم اصل علیّت است، و وقتی از مبنای این اصل سؤال شود، جواب خواهید شنید که تجربه تنها مبنای این اصل کلی است. بعد تفسیری که از علیّت ارائه می دهد آن را یک تعاقب و عادت می داند، نه یک اصل و قانون و با این پیش فرض، باب انکار او در همه موارد حتی انکار خویشتن نیز باز می شود. در مفاهیم تحلیلی می گوید؛ مفاهیم تحلیلی مثل ریاضیات و تمام بدیهیات عقلی، قطعی و یقینی اند. این قسم از قضایا به صرف تفکر و بدون این که متکی به چیزی باشند که در عالم موجود است، قابل کشف اند ولی چون این مفاهیم با خارج رابطه ای ندارد واقعیت خارجی نخواهند داشت و در واقعیات قابل استفاده نیستند.
- [سایر] پرسش من در مورد بدیهیات عقلی است، طبق نظر بعضی از فلاسفه بدیهیات عقلی مربوط به ساختار ذهنی ما در این دنیا است و اگر ما مثلا در سیاره ای دیگر بودیم شاید این نظام عقلی را نداشتیم. جواب فلاسفه مسلمان به این شبهه چیست؟
- [سایر] می خواهم بدانم خدا از دیدگاه لاییک ها و کمونیست ها چگونه می باشد و آیا آنها برای اعتقادات خود دلیل عقلی دارند و آیا طرز فکر آنها هنوز در دنیا مورد قبول است و یا منسوخ شده است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسانی هستند که هرچه از رادیوهای بیگانه می شنوند قبول می کنند و برای دیگران هم نقل می کنند. آیا لازم است که ما به این رادیوها گوش کنیم و جواب این افراد را بدهیم یا خیر؟ (چون از بعضی ها شنیده ام که حرام است حال می خواستم نظر حضرت عالی را بدانم).
- [سایر] من مدتی (یکسال) است که به همه اعتقاداتم شک می کنم و با براهین مختلف و تفکر زیاد سعی کرده ام که شکم را بر طرف کنم اما متأسفانه این شک من به مرحله کفر نیز رسیده است. حال می خواهم بدانم راه چاره چیست؟ و چه موقعی از نظر عقلی حجت بر انسان تمام می شود؟ و اگر تا به حال از نظر عقلی توانسته باشم اعتقاداتم را درست کنم چرا ایمان به قلبم وارد نمی شود؟ (خودم فکر می کنم که بر قلبم مهر زده شده است) و آیا در این حالت (بدون ایمان) اعمال نیک انسان و دعاهای انسان مورد قبول قرار می گیرد؟ می خواهم بدانم چه گناهی مرتکب شده ام که ایمان از من گرفته شده است.
- [سایر] به نام خدا سلام علیکم 1- دختر 29 ساله ای هستم . سه جلسه باموردی صحبت کردیم و ایشان نظر مثبتشان را گفتند و قرار شد ما جواب بدهیم 2- در جلسه سوم پرسیدند هدف از دواج چیست من گفتم انشاصورت انسانی نه اطفای شهوت حیوانی 3- برایشان ایجاد نگرانی کرد که بنده تارک دنیا نباشم، شبی تماس گرفتند و کلی حدیث سکس برایم خواندند . لذت نگاه به بدن تمام عریان همسر ... ... مزایای جماع و ... به خیالشان که شاید بنده خیلی بسته هستم و نمی دانم زناشویی یعنی چه 4- ما هنوز جواب ندادیم و مهریه هم تمام نشده 5- نظرتان در مورد این آدم که ادعای مذهبی بودن هم دارد چیست؟ کارشان شرعا مشکل ندارد که به خانم نا محرمی این حرفها را زدند؟ 6- کلا می خواهم بدانم این کار را پررویی و بی حیایی حساب می کنید یا به نظرتان عادی است؟ این عملکرد طبیعی است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] چرا پیامبران فقط در بین النهرین و خاور میانه مبعوث شده اند؟ اگر علّت، تمدّن آنهاست، پس چرا برای تمدّنهای بزرگی مثل یونان (فراموش نکنیم که حضرت عیسی(علیه السلام) در خاور میانه به دنیا آمده است) و مایاهای سرخپوست، یا تمدّنهای بزرگ سیاهپوست، پیامبری فرود نیامد؟ آیا می توان کنفسیوس (در چین)، بودا (در هند)، زردتشت و کوروش (در ایران)، بقراط و سقراط (در یونان) را پیامبران الهی دانست؟ از آنجا که در منابع دینی ما آمده که: (برای هر دو نفر یکی را پیامبر قرار دادیم.) پس باید برای اسکیموها و همه اقوام، پیامبرانی آمده باشد. و اگر جواب منفی است، پس این نظریّه تقویت می شود که پیامبری هم با توجّه به پیشرفت تمدّن، و خداپرستی هم با توجّه به شکوفایی های فکری مردم، به تکامل رسیده است! چرا که انسانها، نخست خورشید پرست، ماه پرست، و مانند آن بودند، سپس با توجّه به شکوفایی عقلی، خدای عینی را برگزیدند. نظر شما چیست؟
- [آیت الله علوی گرگانی] با توجّه به اینکه در سنین کمتر از 18 سال کودکان و نوجوانان آنچنان رشد عقلی و فکری پیدا نکردهاند و به یک معنی مستحقّ توجّه و کمک ویژهای هستند تا بتوانند نقش خود را در جامعه ایفا کنند و با توجّه به وضعیت زندانهای فعلی که افراد در این سنین مسلمادر معرض آسیب و تأثیرات منفی زندانیان قرار میگیرند و امروزه دنیا به فکر افتاده (با تهیّه کنوانسیون حقوق کودک که مورد پذیرش بیش 186 کشور جهان نیز قرار گرفته و جمهوری اسلامی ایران نیز در سنوات اخیر با حقّ شرط به این قانون پیوسته) که نظام دادرسی ویژهای را برای افراد کمتر از 18 سال اعمال نماید و در آن سیستم عمدتااز نظام جایگزین استفاده می‌شود به نظر حضرتعالی با توجّه به وسعت اختیارات قضا خصوصادر تعزیرات آیا میتوان نظام دادرسی ویژهای برای آنان ترتیب داد تا در موارد تعزیری از یک نظام جایگزینی که در ترمیم شخصیت آسیب دیده آنان مؤثر است استفاده نمود مثلابه توبیخ شفاهی اکتفا نمود یا متّهم را به یک مؤسسه تخصّصی با مربیان اجتماعی که برای این منظور در نظر گرفته شده فرستاد یا صرفابه جریمه نقدی اکتفا کرد یا کار اجباری بدون حقوق به نفع مؤسسات و انجمنهای حقوقی عمومی زیر نظر و مراقبت قاضی محکوم کرد و یا به هر شیوه جدیدی که در ساختار شخصیتی آنان نقش مؤثری داشته باشد و حالت بازدارندگی خود را نیز حفظ کند حکم داد؟
- [سایر] سلام من هروقت میام سایت شما بیشتر پیام ها رو میخونم یه جستجو هم میکنم ولی به جواب نمیرسم همه مشکلشون ازدواج و دوست داشتن های قبل از اونه ولی من حس میکنم هنوز انقدر بزرگ نشدم که حتی به شکل ونوع ازدواج فکر بکنم (21 سالمه)من نمیدونم چیکاره هم تو این دنیا خدا با من چیکار میکنه یا باید چیکار کنم که به مقدراتی که خدا برام تعیین کرده برسم یا این وضعین الانم دست خودمه یا خدا مشکل خیلی حادی ندارم فقط خیلی گمراهم وباعث شده ایمانم یه ذزه سست بشه گفتم شاید شما وسیله از طرف خدا باشید که به من کمک کنه من اونقدری که بقیه قوی اند تو زندگی شون نیستم اصلا نمیدونم دنیا چه خبره شاید اشتباهم اینه که می خوام برا همه چی یه دلیل عقلی پیدا کنم یا یه جوری مربوطش کنم به خدا ولی وقتی فلسفه چیزی رو نمیفهمم حتی خیلی امورمعمولی زندگیوآرامشمو ازدست میدم در هرصورت ممنون که پیامم رو میخونید یه نشونه برا خوندنتون برام بزارید مرسی حتی نوشتنش برا شما یه ذزه آرومم کرد
- [سایر] سلام من مدرس دانشگاه هستم و هر از گاهی از طرف دانشجویان دخترم ایمیلهای عاشقانه و پر از التماس برای برقراری رابطه دریافت می کنم. اما من هیچ جوابی نمی دم. اما این نامه فکرم رو مشغول کرده لطفا بخونید: با خستگی تمام اما یه دنیا انرژی وارد کلاس میشه. قوی و محکم شروع به صحبت میکنه که یه دفعه گوشیش زنگ می خوره، با کلی شرمندگی و عذرخواهی جواب میده الو... بله ... بفرمائید... من سر کلاس هستم ... خدانگهدار... و با اقتدار آموزشش رو ادامه میده و من بی توجه به تمام این موضوعات به فکر نگاهی هستم که بی هدف مرا دنبال می‌کند.دلم می لرزد واو نمی داند الان چند وقتی ست که مضطربش هستم. وای خدایا این چه شوریست که در دلم برپاشده وای و صد وای... بعضیا میگن اون متاهل بعضیا هم میگن چه فرقی میکنه اون که سر و گوشش می جنبه، چندایشون هم می خوان سند رو کنن که بابا اون اینکارس و راحت بهت میگه بیا شرکتم! دستام می لرزه و نمی خوام اینارو بشنوم. من فقط دوستش دارم یه دنیا به قد خودش دوستش دارم. یادم رفت بگم استاد اون شماید من عاشقتون هستم و می پرستمتون تو دنیای منی و عاشق آغوش گرمت هستم حق منه که راهنمایی کنی حقمه که بهم بگی در نبودت باید چه کار کنم به من بگو من چطوری عاشق مردی غیر تو بشم و یا به حضور همکلاسی هامو چطوری توجه کنم وقتی تو اینجا در قلبمی منو راهنمایی کن. عشق من به نظر شما چی باید بگم. من متاهلم، زندگیمو دوست دارم و سر و گوشم هم نمی جنبه و اعتقادات بدی ندارم. و هر کسی رو هم به شرکتم دعوت نمی کنم. آیا باید جواب بدم، اگر باید جواب بدم چی باید بگم که احساساتش جریحه دار نشه و متوجه بشه کارش اشتباهه و البته این حرفهایی که به ناحق بعضی ها پشت سرم گفتن پاسخ داده بشه. ممنون میشم جوابم بدید. و من رو راهنمایی کنید.
- [سایر] سلام آقای مرادی بعد از خواندن پیام آقای محمدی، در رابطه با پیشنهاد همکاری در حوزه ی روان شناسی، از اینکه احساس کرم افراد دیگری هم مثل من به این موضوع علاقه مندند خوشحال شدم . البته من هنوز دانشجوی دوره ی کارشناسی هستم، ولی احساس می کنم اشکال نداشته باشه که از همین ابتدا به سمتی برم که به آن علاقه دارم . من هم با نظر آقای محمدی موافقم که مهم ترین نیاز روان شناسی ، به ویژه برای مردم ما، داشتن دیدگاه اسلامی است . من بسیار علاقه مندم که در هر مبحثی از روان شناسی نظر دین اسلام را بدانم . خیلی وقت ها با درک نظرات مختلف در یک مبحث خاص، می بینم که نمی توانم هیچ کدام را به طور کامل قبول کنم ؛ اماهمیشه نظر اسلام من را قانع کرده و مطمئنم که کامل تر از آن وجود ندارد. مشخصات: دانشجوی ترم 5 روان شناسی بالینی در دانشگاه الزهرا(س) به امید اینکه در پناه اسلام، همیشه خدمتگذار مردم باشیم. یا علی.