در پیشینه، اصل و جریان صدور این روایت، آمده است: رسول خدا(ص) بر مرگ فرزندش ابراهیم آهسته می گریست، ولی اسامة بن زید با صدای بلند و با فریاد گریه می کرد. در این هنگام پیامبر(ص) او را منع فرمود. اسامه عرض کرد: دیدم شما گریه می کنید. رسول اکرم(ص) فرمود: «البُکاءُ مِنَ الرّحمة و الصُّراخُ مِنَ الشّیطان»؛ یعنی، هنگام مصیبت، گریه و اشک ریختن، از سر رحمت و مهربانی است، در حالی که فریاد و شیون، از کارهای شیطان است. گریه و زاری ای که در روایات –مانند حدیث مزبور- مورد مذمّت و نکوهش قرار گرفته، گریه ای است که مایۀ رضایت و خوشنودی خداوند متعال نباشد و عزادار با انجام کارهایی؛ مانند فریاد زدن و گفتن سخنانی که در شأن یک بندۀ شایستۀ خداوند نیست، معترض به قضای الاهی باشد، و چنین گریه و داد و فریاد زدن بیشتر جنبۀ نمایشی دارد تا ابراز حزن و اندوه واقعی. در روایات، چنین گریه ای از اعمال مردم عصر جاهلیّت و پیش از اسلام شمرده شده است. بنابراین، نمی توان با تمسّک به ظاهر این حدیث و احادیثی از این دست، به طور کلّی عزاداری مسلمانان در سوگ پیامبر اکرم (ص) و ائمه اطهار (ع) را نکوهش دانست و رد نمود.
