مقصود از این حدیث چیست: (کَفاکَ مِنْ عَقْلِکَ ما اوْضَحَ لَکَ سُبُلَ غَیِّکَ مِنْ رُشْدِکَ)؟

امام علی(ع) درباره کاربرد عقل می‌فرماید: «‏از عقلت آن اندازه تو را بس که راه‌های ‏گمراهیت را از رستگاریت برای تو روشن کند».[1]
درباره معنا و توضیح این حدیث به چند نکته اشاره می‌شود:
1. نیاز انسان به عقل، این است که بتواند با آن، حق و باطل را از هم تشخیص دهد. و در کسب فضایل و معنویت از آن بهره ببرد،[2] چنان‌که آن‌حضرت در جای دیگر می‌فرماید: «ای بندگان خدا! تقوای الهی پیشه کنید، تقوای خردمندی که اندیشه و تفکر دلش را مشغول کرده است».[3]
2. در مورد عقل مراحل بالاتری نیز وجود دارد که انسان به ‏وسیله آن دقایق معانی و مسائل عمیق علمی را درک می‌کند و می‌تواند نوآوری‌ها و ابتکارات فراوانی در علوم مختلف از خود به یادگار بگذارد. این مرحله از عقل، بسیار خوب است و مهم و تاثیرگذار ولی برای نجات انسان کافی نیست‏. امام(ع) در این گفتار حکیمانه‌اش انگشت روی آن شاخه از عقل گذاشته که مایه نجات انسان در دنیا و آخرت است و هدف اصلی از آفرینش عقل همان می‌باشد.[4] [1] . سید رضی، محمد بن حسین، نهج البلاغه، محقق، صبحی صالح، حکمت 421، ص 550، قم، هجرت، چاپ اول، 1414ق. [2] . ر.ک: خوئی، ابراهیم بن حسن، الدره النجفیه، ص 389، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا؛ آقا جمال خوانساری، محمد، شرح بر غرر الحکم و درر الکلم، ج 4، ص 586، دانشگاه تهران، چاپ چهارم، 1366ش. [3] . نهج البلاغه، خطبه 83، ص 111. [4] . مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المؤمنین(ع)، ج ‏15، ص 398، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ اول، 1386ش.