اشتباه
مردّد شدن چیزی میان چند چیز را اشتباه گویند. از این موضوع در باب‌های مختلف از جمله طهارت، صلات، جهاد، صید و ذباحه، اطعمه و اشربه و ارث سخن رفته است.
اگر کسی احکاﻡ غسل را بد متوجه شده باشد و در برخی نکات، اشتباه عمل کرده باشد و غسل با جا به جایی در ترتیب صورت گرفته باشد، حکم نمازهایی که به این صورت خوانده چیست؟
اکثر مراجع عظام تقلید معتقدند؛ اگر غسل را به نحوی انجام داده که شرعاً باطل است [مثل اینکه ترتیب را رعایت نکرده باشد]، قضای نمازهایی که در این حالت با حدث اکبر ] مثل جنابت[ خوانده، واجب است ولی روزه‌اش، اگر در آن هنگام اعتقاد به صحت غسل خود داشته، محکوم به صحت است.[1] و قضا و کفاره ندارد. بنابراین، جهت صحت نمازی که می خواند باید غسل به صورت صحیح انجام گرفته باشد. در عین حال نظر بعضی از مراجع، آن است که اگر در یادگیری مسئله مقصر نبوده و کوتاهی نکرده باشد، غسلش صحیح است.[2] و برخی نیز اصلاً ترتیب را در غسل، شرط نمی دانند.[3] ضمائم: پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[4] حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی): اگر غسل به کیفیتی که در رساله ها بیان شده انجام نشود، غسل باطل است و موجب رفع حدث نمی شود. لذا نمازهایی که با چنین غسلی خوانده شده، باطل و قضای آنها واجب است. ولی روزه‌ها با فرض اینکه معتقد به صحت غسل به صورت مذکور بوده و بقای بر جنابت، عمدی نبوده است، محکوم به صحت است. حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): اگر از روی جهل قصوری باشد اشکال ندارد. حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): طبق فتوای اخیر ما رعایت ترتیب در غسل لازم نیست و همین که تمام بدن را به نیت غسل بشوید کافی است. حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): به احتیاط لازم باید نمازهایش را اعاده کند. [1] . حضرات آیات: خمینی، گلپایگانی، خامنه ای، بهجت، صافی؛ توضیح المسائل (محشی - امام خمینی)، ج1، ص 759، س 529؛ خمینی، سید روح اللّٰه موسوی، استفتاءات ، ج1، ص 57، س 121 ، دفتر انتشارات اسلامی ، قم ، پنجم، 1422 ه ق؛ گلپایگانی، سید محمد رضا، مجمع المسائل، ج1، ص 287، س 108 ، دار القرآن الکریم، قم ، دوم، 1409 ه ق. بهجت، محمد تقی، استفتاءات، ج1، ص 206، دفتر حضرت آیت الله بهجت، قم، اول، 1428 ه ق. [2] . آیت الله سیستانی. [3] . آیت الله مکارم شیرازی. [4] . استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنه ای، سیستانی، مکارم شیرازی، صافی گلپایگانی (مد ظلهم العالی)، توسط سایت اسلام کوئست.
اکثر مراجع عظام تقلید معتقدند؛ اگر غسل را به نحوی انجام داده که شرعاً باطل است [مثل اینکه ترتیب را رعایت نکرده باشد]، قضای نمازهایی که در این حالت با حدث اکبر ] مثل جنابت[ خوانده، واجب است ولی روزه‌اش، اگر در آن هنگام اعتقاد به صحت غسل خود داشته، محکوم به صحت است.[1] و قضا و کفاره ندارد. بنابراین، جهت صحت نمازی که می خواند باید غسل به صورت صحیح انجام گرفته باشد. در عین حال نظر بعضی از مراجع، آن است که اگر در یادگیری مسئله مقصر نبوده و کوتاهی نکرده باشد، غسلش صحیح است.[2] و برخی نیز اصلاً ترتیب را در غسل، شرط نمی دانند.[3] ضمائم: پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[4] حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی): اگر غسل به کیفیتی که در رساله ها بیان شده انجام نشود، غسل باطل است و موجب رفع حدث نمی شود. لذا نمازهایی که با چنین غسلی خوانده شده، باطل و قضای آنها واجب است. ولی روزه‌ها با فرض اینکه معتقد به صحت غسل به صورت مذکور بوده و بقای بر جنابت، عمدی نبوده است، محکوم به صحت است. حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): اگر از روی جهل قصوری باشد اشکال ندارد. حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): طبق فتوای اخیر ما رعایت ترتیب در غسل لازم نیست و همین که تمام بدن را به نیت غسل بشوید کافی است. حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): به احتیاط لازم باید نمازهایش را اعاده کند. [1] . حضرات آیات: خمینی، گلپایگانی، خامنه ای، بهجت، صافی؛ توضیح المسائل (محشی - امام خمینی)، ج1، ص 759، س 529؛ خمینی، سید روح اللّٰه موسوی، استفتاءات ، ج1، ص 57، س 121 ، دفتر انتشارات اسلامی ، قم ، پنجم، 1422 ه ق؛ گلپایگانی، سید محمد رضا، مجمع المسائل، ج1، ص 287، س 108 ، دار القرآن الکریم، قم ، دوم، 1409 ه ق. بهجت، محمد تقی، استفتاءات، ج1، ص 206، دفتر حضرت آیت الله بهجت، قم، اول، 1428 ه ق. [2] . آیت الله سیستانی. [3] . آیت الله مکارم شیرازی. [4] . استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنه ای، سیستانی، مکارم شیرازی، صافی گلپایگانی (مد ظلهم العالی)، توسط سایت اسلام کوئست.
عنوان سوال:
اگر کسی احکاﻡ غسل را بد متوجه شده باشد و در برخی نکات، اشتباه عمل کرده باشد و غسل با جا به جایی در ترتیب صورت گرفته باشد، حکم نمازهایی که به این صورت خوانده چیست؟
پاسخ:
اکثر مراجع عظام تقلید معتقدند؛ اگر غسل را به نحوی انجام داده که شرعاً باطل است [مثل اینکه ترتیب را رعایت نکرده باشد]، قضای نمازهایی که در این حالت با حدث اکبر ] مثل جنابت[ خوانده، واجب است ولی روزه‌اش، اگر در آن هنگام اعتقاد به صحت غسل خود داشته، محکوم به صحت است.[1] و قضا و کفاره ندارد. بنابراین، جهت صحت نمازی که می خواند باید غسل به صورت صحیح انجام گرفته باشد. در عین حال نظر بعضی از مراجع، آن است که اگر در یادگیری مسئله مقصر نبوده و کوتاهی نکرده باشد، غسلش صحیح است.[2] و برخی نیز اصلاً ترتیب را در غسل، شرط نمی دانند.[3] ضمائم: پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[4] حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی): اگر غسل به کیفیتی که در رساله ها بیان شده انجام نشود، غسل باطل است و موجب رفع حدث نمی شود. لذا نمازهایی که با چنین غسلی خوانده شده، باطل و قضای آنها واجب است. ولی روزه‌ها با فرض اینکه معتقد به صحت غسل به صورت مذکور بوده و بقای بر جنابت، عمدی نبوده است، محکوم به صحت است. حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): اگر از روی جهل قصوری باشد اشکال ندارد. حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): طبق فتوای اخیر ما رعایت ترتیب در غسل لازم نیست و همین که تمام بدن را به نیت غسل بشوید کافی است. حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): به احتیاط لازم باید نمازهایش را اعاده کند. [1] . حضرات آیات: خمینی، گلپایگانی، خامنه ای، بهجت، صافی؛ توضیح المسائل (محشی - امام خمینی)، ج1، ص 759، س 529؛ خمینی، سید روح اللّٰه موسوی، استفتاءات ، ج1، ص 57، س 121 ، دفتر انتشارات اسلامی ، قم ، پنجم، 1422 ه ق؛ گلپایگانی، سید محمد رضا، مجمع المسائل، ج1، ص 287، س 108 ، دار القرآن الکریم، قم ، دوم، 1409 ه ق. بهجت، محمد تقی، استفتاءات، ج1، ص 206، دفتر حضرت آیت الله بهجت، قم، اول، 1428 ه ق. [2] . آیت الله سیستانی. [3] . آیت الله مکارم شیرازی. [4] . استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنه ای، سیستانی، مکارم شیرازی، صافی گلپایگانی (مد ظلهم العالی)، توسط سایت اسلام کوئست.
- [آیت الله خامنه ای] به قصد انجام یکی از غسل های واجب غسل کردم. پس از خروج از حمام شک کردم که آیا ترتیب را رعایت کرده ام یا نه، و چون احتمال می دادم که نیّت ترتیب کافی است، دوباره غسل نکردم. اکنون در کارم متحیّر هستم، آیا قضای همه نمازهایی که خوانده ام، واجب است؟
- [آیت الله بهجت] به جهت ندانستن مسأله، وضو را اشتباه می گرفتم. آیا نمازهایی که با آن وضوها خوانده ام باید قضا نمایم؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] آیا نمازهایی را که به سبب جهل به مسأله با وضوی اشتباه خوانده ام را باید قضا نمایم؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی بعداز تحقیق یقین کرده که فاصله محل کار تا وطن او کمتر از 8 فرسخ می باشد، لذا نماز خود را تمام خوانده و روزه هم گرفته است و بعد از مدتی متوجه شدکه اشتباه کرده است و مسافت بیش از 8 فرسخ بوده است، وظیفه او نسبت به نمازهایی که تمام خوانده و روزه های که گرفته چیست؟
- [سایر] بنده متوجه شدم رطوبتی که قبلاً فکر میکردم منی است، و بعد از آن غسل جنابت میکردم، منی نبوده است. حکم نمازهایی که با آن غسلها و بدون وضو خوانده شده است، چیست؟
- [آیت الله نوری همدانی] اگر نمازگزار سهواً مدّتی یک ذکر مستحبّی در نماز را اشتباه تلفظ کرده باشد، آیا نمازهایی را که خوانده است باید قضا کند؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر نمازگزار مدتی سهوا یک ذکر مستحبّی در نماز را اشتباه تلفّظ کرده باشد، آیا نمازهایی که خوانده است، نیاز به اعاده و قضا دارد؟
- [آیت الله بهجت] فردی سال های متمادی در خانه اش به سمتی که فکر می کرده جهت درست قبله است نماز می خوانده اکنون فهمیده است که اشتباه می کرده؛ تکلیف نمازهایی که قبلاً خوانده چیست؟
- [آیت الله مظاهری] حدود چند روز بعد از غسل واجب متوجه شدم که مقدار کمی لکه به ناخنم چسبیده که احتمال می دهم از قبل غسل روی ناخن بوده اکنون چه وظیفه ای در قبال غسل خود و نمازهایی که در این چند روز خوانده ام دارم؟
- [آیت الله خامنه ای] ج: قضای همه نمازهایی که بعد از خروج آن مایع، بدون وضو و با غسل جنابت خوانده اید، واجب است.
- [آیت الله بروجردی] کسی که جنب شده اگر شک کند غسل کرده یا نه، نمازهایی را که خوانده صحیح است، ولی برای نمازهای بعد باید غسل کند.
- [آیت الله نوری همدانی] لازم نیت قضای نمازهای میت به ترتیب خوانده شود ، اگر چه بدانند که میت ترتیب نمازهای خود را می دانسته است . بلی نمازهائی که اداء آنها ترتیب دارد مثل نماز ظهر و عصر یا مغربو عشاء از یک روز باید به ترتیب قضا شود .
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که جنب شده اگر شک کند غسل کرده یا نه نمازهایی را که خوانده صحیح است ولی برای نمازهای بعد باید غسل کند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که جنب شده اگر شک کند غسل کرده یا نه نمازهایی را که خوانده صحیح است، ولی برای نمازهای بعد باید غسل کند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که جنب شده اگر شک کند غسل کرده یا نه، نمازهایی را که خوانده صحیح است ولی برای نمازهای بعد، باید غسل کند.
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که جنب شده اگر شده اگر شک کند غسل کرده یا نه ، نمازهائی را که خوانده است صحیح است ، ولی برای نمازهای بعد باید غسل کند .
- [امام خمینی] کسی که جنب شده اگر شک کند غسل کرده یا نه، نمازهایی را که خوانده صحیح است، ولی برای نمازهای بعد باید غسل کند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه کسی جنب شده و نمازهایی خوانده است، بعداً شک کند غسل کرده یا نه، آن نمازها صحیح است، ولی برای نمازهای بعد باید غسل کند.
- [آیت الله نوری همدانی] در قضای نمازهای یومیه ترتیب لازم نیست مگر در نمازهائی که د ر ادای آنها ترتیب هست
- [آیت الله سبحانی] اگر در لباس خود منی ببیند و بداند که از خود او است و برای آن غسل نکرده، باید غسل کند و نمازهایی را که یقین دارد، بعد از بیرون آمدن منی خوانده قضا کند ولی نمازهایی را که احتمال می دهد، بعد از بیرون آمدن آن منی خوانده، لازم نیست قضا نماید.