نفاس خونی است که زن در وقت زایمان یا بعد از آن قبل از گذشت ده روز از هنگام زایمان می‌بیند، هر چند جنین سقط شده باشد [و به زنی که چنین خونی را ببیند نفساء می‌گویند].[1] در کتاب‌های فقهی برای آن احکامی ذکر نموده‌اند، از جمله: 1. کارهایی که بر حائض حرام است، بر نفساء هم حرام است و آن چه بر حائض واجب و مستحبّ و مکروه است، بر نفسا هم واجب و مستحبّ و مکروه می‌باشد.[2] 2. نمازهایی که زن در زمان نفاس نخوانده قضا ندارد، ولی قضای روزه‌های نگرفته را باید بگیرد. 3. طلاق دادن زنی که در حال نفاس می‌باشد باطل است و نزدیکی کردن با او حرام می‌باشد و اگر شوهرش با او نزدیکی کند احتیاط واجب[3] آن است به دستوری که در احکام حیض گفته شده کفّاره بدهد.[4] 4. وقتی زن از خون نفاس پاک شد، باید غسل کند و عبادت‌های خود را به‌جا آورد. و اگر دوباره خون ببیند چنانچه روزهایی که خون دیده با روزهایی که در وسط پاک بوده، روی هم ده روز یا کمتر از ده روز باشد، تمام آن نفاس است و اگر روزهایی که پاک بوده روزه گرفته باشد، باید قضا نماید.[5] 5. چنانچه زن پس از گذشت ده روز از زایمان باز هم خونی ببیند، محکوم به استحاضه است، و باید به احکام استحاضه عمل نموده و عبادتهای خود را انجام دهد.[6] جهت آگاهی از احکام زن حائض، می‌توانید به نمایه های زیر مراجعه نمایید: نمایه 954: (تکلیف حائض در دوران قاعدگی) نمایه 3983: (ورود به مسجد در حال جنابت یا حیض) نمایه 5938: (قرائت قرآن جنب و حائض) [1] . امام خمینی، تحریر الوسیلة، ج ‌1، ص 60، مؤسسه مطبوعات دار العلم، قم، چاپ اول، بی تا. [2] . امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، ج ‌1، ص 300، م 513، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ هشتم، 1424ق. [3] . آیات عظام گلپایگانی، اراکی، فاضل، مکارم، زنجانی، صافی، نوری: «احتیاط مستحبّ ..». [4] . توضیح المسائل (محشّی)، ج ‌1، ص 300، م 514؛ آیات عظام خوئی، تبریزی، سیستانی: «کفاره ندارد». [5] . همان، م 515؛ آیات عظام مکارم و شبیری: «روزهایی که در وسط پاک بوده عباداتش صحیح است»؛ آیات عظام سیستانی، گلپایگانی، صافی: «بنا بر احتیاط واجب روزهایی را که خون دیده نفاس قرار دهد و در روزهایی که در بین پاک بوده آن چه را بر نفساء حرام است ترک کند و عبادت‌های خود را به جا آورد». آیت الله سیستانی: «و اگر خونی که آخر دیده، از ده روز تجاوز کرد باید مقداری از آن را که در ده روز دیده، نفاس و آن چه بعد از آن است، استحاضه قرار دهد»؛ ر.ک: همان، ص 301. [6] . گلپایگانی، سید محمد رضا، مجمع المسائل، ج‌4، ص 56، دار القرآن الکریم، قم، دوم، 1409 ه‍ ق.
نفاس خونی است که زن در وقت زایمان یا بعد از آن قبل از گذشت ده روز از هنگام زایمان میبیند، هر چند جنین سقط شده باشد [و به زنی که چنین خونی را ببیند نفساء میگویند].[1] در کتابهای فقهی برای آن احکامی ذکر نمودهاند، از جمله:
1. کارهایی که بر حائض حرام است، بر نفساء هم حرام است و آن چه بر حائض واجب و مستحبّ و مکروه است، بر نفسا هم واجب و مستحبّ و مکروه میباشد.[2]
2. نمازهایی که زن در زمان نفاس نخوانده قضا ندارد، ولی قضای روزههای نگرفته را باید بگیرد.
3. طلاق دادن زنی که در حال نفاس میباشد باطل است و نزدیکی کردن با او حرام میباشد و اگر شوهرش با او نزدیکی کند احتیاط واجب[3] آن است به دستوری که در احکام حیض گفته شده کفّاره بدهد.[4]
4. وقتی زن از خون نفاس پاک شد، باید غسل کند و عبادتهای خود را بهجا آورد. و اگر دوباره خون ببیند چنانچه روزهایی که خون دیده با روزهایی که در وسط پاک بوده، روی هم ده روز یا کمتر از ده روز باشد، تمام آن نفاس است و اگر روزهایی که پاک بوده روزه گرفته باشد، باید قضا نماید.[5]
5. چنانچه زن پس از گذشت ده روز از زایمان باز هم خونی ببیند، محکوم به استحاضه است، و باید به احکام استحاضه عمل نموده و عبادتهای خود را انجام دهد.[6]
جهت آگاهی از احکام زن حائض، میتوانید به نمایه های زیر مراجعه نمایید:
نمایه 954: (تکلیف حائض در دوران قاعدگی)
نمایه 3983: (ورود به مسجد در حال جنابت یا حیض)
نمایه 5938: (قرائت قرآن جنب و حائض) [1] . امام خمینی، تحریر الوسیلة، ج 1، ص 60، مؤسسه مطبوعات دار العلم، قم، چاپ اول، بی تا. [2] . امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، ج 1، ص 300، م 513، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ هشتم، 1424ق. [3] . آیات عظام گلپایگانی، اراکی، فاضل، مکارم، زنجانی، صافی، نوری: «احتیاط مستحبّ ..». [4] . توضیح المسائل (محشّی)، ج 1، ص 300، م 514؛ آیات عظام خوئی، تبریزی، سیستانی: «کفاره ندارد». [5] . همان، م 515؛ آیات عظام مکارم و شبیری: «روزهایی که در وسط پاک بوده عباداتش صحیح است»؛ آیات عظام سیستانی، گلپایگانی، صافی: «بنا بر احتیاط واجب روزهایی را که خون دیده نفاس قرار دهد و در روزهایی که در بین پاک بوده آن چه را بر نفساء حرام است ترک کند و عبادتهای خود را به جا آورد». آیت الله سیستانی: «و اگر خونی که آخر دیده، از ده روز تجاوز کرد باید مقداری از آن را که در ده روز دیده، نفاس و آن چه بعد از آن است، استحاضه قرار دهد»؛ ر.ک: همان، ص 301. [6] . گلپایگانی، سید محمد رضا، مجمع المسائل، ج4، ص 56، دار القرآن الکریم، قم، دوم، 1409 ه ق.
- [آیت الله بهجت] آیا تمام احکام تعلیم و تعلم که برای مردان وجود دارد، برای بانوان نیز هست؟
- [سایر] با سلام میخواستم بدانم احکام نماز زن زائو و در دوران نفاس چیست.ایا باید قضای انها را بجا اورد
- [سایر] ضوابط شرعی اشتغال بانوان چیست؟
- [آیت الله مظاهری] از نظر شرعی ورزش بانوان چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بهجت] پزشک زنان (اعم از متخصص زنان و ماما و...) که بانوان دچار خونریزی نامنظم رحمی را تحت درمان قرار می دهند آیا لازم است احکام مربوطه را بیاموزند تا بیماران خود را راهنمایی کنند؟
- [سایر] احکام و آداب یهودیت در رابطه با احکام زنان، قضاوت، اموات، ارث، احکام ذبح و قربانی را ذکر کنید؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] بچه را بوسیله عمل جراحی از مجرای غیر طبیعی از رحم خارج کرده اند ولی خون از مجرای طبیعی خارج می شود آیا این خون احکام نفاس را دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا پس از این که نطفه شوهر و تخمک همسرش را در رحم زن دیگری پرورش دادند، مادر جانشین به هنگام تولد آن بچه نفساء محسوب میشود یا احکام نفاس مخصوص مادران حقیقی است؟
- [سایر] معنای احکام اولیه و ثانویه چیست؟ نماز و روزه جزو کدامیک از این احکام هستند؟
- [سایر] آیا «احکام حکومتی»، همان «احکام ثانوی» است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر خون نفاس زن از ده روز بگذرد، چنانچه در حیض عادت دارد به اندازه روزهای عادت او نفاس و احتیاط واجب آن است که از روز بعد از عادت تا روز دهم زایمان عبادت های خود را طبق احکام استحاضه به جا آورد و کارهایی را که بر نفساء حرام است ترک کند و بقیه استحاضه است و اگر عادت ندارد تا ده روز نفاس و بقیه استحاضه می باشد. و احتیاط مستحب در هر دو صورت آن است که بعد از روز دهم تا روز هیجدهم زایمان، عبادتهای خود را طبق احکام استحاضه بجا آورد و کارهایی را که بر نفساء حرام است ترک کند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] طلاق دادن زنی که در حال نفاس است باطل و نزدیکی کردن با او حرام میباشد و اگر شوهرش با او نزدیکی کند، احتیاط مستحب آن است که به دستوری که در احکام حیض گفته شد کفاره بدهد.
- [آیت الله مظاهری] زنی که پیش از اذان صبح از حیض یا نفاس پاک میشود، اگر میتواند باید غسل کند و اگر نمیتواند باید تیمّم نماید و احکام جنابت که قبلاً گفته شد، در مورد او جاری نمیشود.
- [آیت الله بروجردی] طلاق دادن زنی که در حال نفاس است و نزدیکی کردن با او حرام میباشد و اگر شوهرش با او نزدیکی کند، احتیاط مستحب آن است به دستوری که در احکام حیض گفته شد کفاره بدهد.
- [آیت الله علوی گرگانی] طلاق دادن زنی که در حال نفاس است ونزدیکی کردن با او حرام میباشد و اگر شوهرش با او نزدیکی کند، احتیاط مستحبّ آن است به دستوری که در احکام حیض گفته شد کفّاره بدهد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] طلاق دادن زنی که در حال نفاس می باشد باطل است و نزدیکی کردن با او حرام می باشد و اگر شوهرش با او نزدیکی کند احتیاط مستحب آن است به دستوری که در احکام حیض گفته شد کفاره بدهد.
- [آیت الله نوری همدانی] طلاق دادن زنی که در حال نفاس می باشد باطل است و نزدیکی کردن با او حرام می باشد و اگر شوهرش با او نزدیکی کند ، احتیاط مستحب آن است به دستوری که در احکام حیض کفته شد ، کفاره بدهد .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . طلاق زن در حال نفاس باطل است، و نزدیکی کردن با او حرام می باشد، و اگر شوهرش با او نزدیکی کند، احتیاط مستحب آن است به دستوری که در احکام حیض گفته شد کفاره بدهد.
- [امام خمینی] طلاق دادن زنی که در حال نفاس می باشد، باطل است، و نزدیکی کردن با او حرام می باشد. و اگر شوهرش با او نزدیکی کند، احتیاط واجب آن است به دستوری که در احکام حیض گفته شد، کفاره بدهد.
- [آیت الله علوی گرگانی] زنی که عادت حیضش کمتر از ده روز است، اگر بیشتر از روزهای عادتش خون نفاس ببیند، باید به اندازه روزهای عادت خود نفاس قرار دهد و بعد از آن بنابر احتیاط واجب باید استظهار کند بترک عبادت تا وقتی که ظن پیدا کند که خون از ده روز میگذرد، چنانچه در احکام حیض ذکر شد.