وقتی می‌گوییم ذات دائماً در تغییر است، آیا ذات خالق هم در تغییر است؟ آیا این تغییر می‌تواند به سوی مثبت و منفی باشد، یا هرکدام در محدوده‌ای دیگر؟
آنچه در باب «تغییر ذات» گفته می‌شود براساس مبنای «حرکت جوهری» است که در فلسفه اسلامی وجود دارد. طبق این ایده، هر چیزی که وجودش مرکب از «قوه» و «فعلیت» می‌باشد دارای حرکت است؛ یعنی دارای کمال و کمالاتی است که الآن و بالفعل برای او حاصل است و کمالاتی که فعلاً ندارد، ولی توانایی و قوه آن در او وجود دارد؛ تبدیل قوه به فعلیت را «حرکت» می‌گویند و چنین موجودی را متحرک و متغیر می‌نامند. اما خدای تبارک و تعالی تمام کمالات را بالفعل داراست، هیچ کمالی را نمی‌توان تصور کرد که خداوند بالفعل دارای آن نباشد و فقط توانایی و قوه آن در خدا باشد. بنابر این حرکت در مورد خداوند معنا ندارد. مشروح مطالب یاد شده را در پاسخ‌های شماره: 8177، 1826، 8191 مطالعه فرمایید.
عنوان سوال:

وقتی می‌گوییم ذات دائماً در تغییر است، آیا ذات خالق هم در تغییر است؟ آیا این تغییر می‌تواند به سوی مثبت و منفی باشد، یا هرکدام در محدوده‌ای دیگر؟


پاسخ:

آنچه در باب «تغییر ذات» گفته می‌شود براساس مبنای «حرکت جوهری» است که در فلسفه اسلامی وجود دارد.
طبق این ایده، هر چیزی که وجودش مرکب از «قوه» و «فعلیت» می‌باشد دارای حرکت است؛ یعنی دارای کمال و کمالاتی است که الآن و بالفعل برای او حاصل است و کمالاتی که فعلاً ندارد، ولی توانایی و قوه آن در او وجود دارد؛ تبدیل قوه به فعلیت را «حرکت» می‌گویند و چنین موجودی را متحرک و متغیر می‌نامند. اما خدای تبارک و تعالی تمام کمالات را بالفعل داراست، هیچ کمالی را نمی‌توان تصور کرد که خداوند بالفعل دارای آن نباشد و فقط توانایی و قوه آن در خدا باشد. بنابر این حرکت در مورد خداوند معنا ندارد.
مشروح مطالب یاد شده را در پاسخ‌های شماره: 8177، 1826، 8191 مطالعه فرمایید.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین