تغییر
تبدیل یعنی تغییر دادن و عوض کردن یک چیز با چیز دیگر.
آیا تغییر در ذات ممکن است؟
اگر منظور از تغییر ذات این باشد که موجوداتی که در طبیعت وجود دارند، دارای ماهیت یک نواخت نبوده و ذاتاً در حرکت‌اند و همواره تغییر ماهیت‏ می‌دهند، این مطلب مورد قبول است؛ زیرا بر اساس حرکت جوهری[1] طبیعت با تمام جواهر و اعراض خود در حرکت ذاتی و دائمی است. و نظریه سکون موجودات طبیعت قابل پذیرش نیست. اما اگر منظور از تغییر ذات این باشد که صورت‌های ذهنی ماهیات که در پیش ما هستند، همواره در حرکت و تغییر هستند؛ این مطلب قابل پذیرش نیست؛ زیرا صورت‌های ذهنی و علمی، از آن‌جا که مجرد هستند، دارای حرکت و تغییر نیستند. به بیان دیگر، نژاد مفهوم و صورت‌های ذهنی از احکام و مقررات ماده بر کنار است، و صورت علمی از سنخ جهان حرکت نمی‌باشد‏.[2] [1] . ر. ک: 1826. [2] . ر. ک: طباطبائی، محمد حسین، اصول فلسفه و روش رئالیسم، ج 2، ص 82، تهران، صدرا، چاپ دوم، 1364ش.
اگر منظور از تغییر ذات این باشد که موجوداتی که در طبیعت وجود دارند، دارای ماهیت یک نواخت نبوده و ذاتاً در حرکت‌اند و همواره تغییر ماهیت‏ می‌دهند، این مطلب مورد قبول است؛ زیرا بر اساس حرکت جوهری[1] طبیعت با تمام جواهر و اعراض خود در حرکت ذاتی و دائمی است. و نظریه سکون موجودات طبیعت قابل پذیرش نیست. اما اگر منظور از تغییر ذات این باشد که صورت‌های ذهنی ماهیات که در پیش ما هستند، همواره در حرکت و تغییر هستند؛ این مطلب قابل پذیرش نیست؛ زیرا صورت‌های ذهنی و علمی، از آن‌جا که مجرد هستند، دارای حرکت و تغییر نیستند. به بیان دیگر، نژاد مفهوم و صورت‌های ذهنی از احکام و مقررات ماده بر کنار است، و صورت علمی از سنخ جهان حرکت نمی‌باشد‏.[2] [1] . ر. ک: 1826. [2] . ر. ک: طباطبائی، محمد حسین، اصول فلسفه و روش رئالیسم، ج 2، ص 82، تهران، صدرا، چاپ دوم، 1364ش.
پاسخ:
اگر منظور از تغییر ذات این باشد که موجوداتی که در طبیعت وجود دارند، دارای ماهیت یک نواخت نبوده و ذاتاً در حرکت‌اند و همواره تغییر ماهیت می‌دهند، این مطلب مورد قبول است؛ زیرا بر اساس حرکت جوهری[1] طبیعت با تمام جواهر و اعراض خود در حرکت ذاتی و دائمی است. و نظریه سکون موجودات طبیعت قابل پذیرش نیست.
اما اگر منظور از تغییر ذات این باشد که صورت‌های ذهنی ماهیات که در پیش ما هستند، همواره در حرکت و تغییر هستند؛ این مطلب قابل پذیرش نیست؛ زیرا صورت‌های ذهنی و علمی، از آن‌جا که مجرد هستند، دارای حرکت و تغییر نیستند. به بیان دیگر، نژاد مفهوم و صورت‌های ذهنی از احکام و مقررات ماده بر کنار است، و صورت علمی از سنخ جهان حرکت نمی‌باشد.[2] [1] . ر. ک: 1826. [2] . ر. ک: طباطبائی، محمد حسین، اصول فلسفه و روش رئالیسم، ج 2، ص 82، تهران، صدرا، چاپ دوم، 1364ش.
- [سایر] وقتی میگوییم ذات دائماً در تغییر است، آیا ذات خالق هم در تغییر است؟ آیا این تغییر میتواند به سوی مثبت و منفی باشد، یا هرکدام در محدودهای دیگر؟
- [سایر] نظر علامه طباطبائی در مورد مسخ چه بوده است؟ آیا مسخ به معنای تغییر در ذات انسان است؟
- [سایر] اگر بگوییم خداوند علم به ذات خودش دارد، پس باید گفت خدا قادر به ذات است، بنابراین خدا ذو جهتین می‌شود، هم قادر به ذات و هم مقدور به ذات. این چگونه حل می‌شود؟
- [سایر] سلام؛ فرق بین ذات هویت و ذات ماهویت دقیقاً چه است؟
- [سایر] منظور از احاطه داشتن ذات خداوند بر اشیاء چیست و ذات در مورد خداوند چه مفهومی دارد؟
- [سایر] در قضیه به آتش افتادن حضرت ابراهیم(ع) آیا سوزندگی جزء ذات آتش است یا خیر؟ اگر آری، چگونه ذات آن گرفته شده؟ اگر خیر، پس ذات آتش چیست؟
- [سایر] ذات خدا بسیط است، پس یا همه خدا را می توان شناخت یا هیچ چیز از ذات خدا را نمی توان شناخت و چون محدودیم و او نامحدود پس نمی توان ذات خدا را به هیچ مقدار شناخت. پس چرا در اول کار ذات خدا را به بساطت شناختیم؟
- [سایر] قرآن ذات است یا عرض؟
- [سایر] چرا نباید به ذات پروردگار فکر کرد؟
- [سایر] آیا تشکیک در ذات وجود راه دارد؟
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر نجاستی در چاه بریزد و بو یا رنگ یا مزه آب آن را تغییر دهد؛ چنانچه تغییر آب چاه از بین برود پاک می شود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر عین نجس، مانند: خون، به آبی که بیشتر از کر است برسد و بو، رنگ یا مزه قسمتی از آن را تغییر دهد، چنانچه مقداری که تغییر نکرده کمتر از کر باشد، تمام آب نجس می‌شود و اگر به اندازه کر یا بیشتر باشد، فقط مقداری که بو، رنگ یا مزه آن تغییر کرده، نجس است.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر عین نجس مانند خون به ابی که بیشتر از کر است برسد و بو یا رنگ یا مزه قسمتی از ان را تغییر دهد چنانچه مقداری که تغییر نکرده کمتر از کر باشد تمام اب نجس می شود و اگر به اندازه کر یا بیشتر باشد مقداری که بو یا رنگ یا مزه ان تغییر کرده نجس است
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر عین نجس مانند خون به آبی که بیشتر از کر است برسد و بو یا رنگ یا مزه قسمتی از آن را تغییر دهد؛ چنانچه مقداری که تغییر نکرده کمتر از کر باشد تمام آب نجس می شود و اگر به اندازه کر یا بیشتر باشد فقط مقداری که بو یا رنگ یا مزه آن تغییر کرده نجس است.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر عین نجس مانند خون به آبی که بیشتر ازکُر است برسد و بو یا رنگ یا مزه قسمتی از آن را تغییر دهد، چنانچه مقداری که تغییر نکرده کمتر ازکُر باشد،تمام آب نجس می شود.و اگر به اندازة کُر یا بیشتر باشد ، فقط مقداری که بو یا رنگ یا مزة آن تغییر کرده نجس است .
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر عین نجس یا شیء نجس شده, به آبی که بیشتر از کُر است برسد و بو یا رنگ یا مزه قسمتی از آن را تغییر دهد, چنانچه مقداری که تغییر نکرده است کمتر از کُر باشد, تمام آب نجس می شود و اگر به اندازه کُر یا بیشتر باشد, فقط مقداری که تغییر کرده, نجس است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر عین نجس مانند خون به آبی که بیشتر از کر است برسد و بو یا رنگ یا مزه قسمتی از آن را تغییر دهد، چنانچه مقداری که تغییر نکرده کمتر از کر باشد تمام آب نجس می شود، و اگر به اندازه کر یا بیشتر باشد فقط مقداری که بو یا رنگ یا مزه آن تغییر کرده نجس است.
- [آیت الله بروجردی] اگر عین نجس مانند خون به آبی که بیشتر از کر است برسد و بو یا رنگ یا مزهی قسمتی از آن را تغییر دهد، چنانچه مقداری که تغییر نکرده، کمتر از کر باشد تمام آب نجس می‌شود و اگر به اندازهی کر یا بیشتر باشد، فقط مقداری که بو یا رنگ یا مزهی آن تغییر کرده نجس است.
- [آیت الله خوئی] اگر عین نجس مانند خون به آبی که بیشتر از کر است برسد و بو یا رنگ یا مزه قسمتی از آن را تغییر دهد، چنانچه مقداری که تغییر نکرده کمتر از کر باشد تمام آب نجس می‌شود. و اگر به انداز کر یا بیشتر باشد، مقداری که بو یا رنگ یا مز آن تغییر کرده نجس است.
- [آیت الله اردبیلی] اگر نجاست به آب کُر یا جاری و مانند آنها برسد و بو، رنگ یا طعم آن را تغییر ندهد ولی پس از مدتی بو یا رنگ یا طعم آن آب تغییر کند، چنانچه معلوم شود این تغییر به سبب آن نجاست بوده، بنابر احتیاط آن آب نجس می‌شود.