اولین کسی که در کربلا ساکن شد و در آن‌جا خانه برگزید که بود؟
سید ابراهیم فرزند سید محمد عابد، نوه‌ی امام موسی‏ بن جعفر(ع)، معروف به سید ابراهیم مجاب[1] -که در منابع قدیمی از وی با عنوان ضریر کوفی یاد می‌شود-[2] اوّلین شخصیت از اولاد فاطمه زهرا(س) بود که در سال 247ه.ق به کربلا رفته و در آن‌جا سکونت گزید.[3] امروزه نیز چندین طائفه بزرگ از سادات موسوی از نسل همین سید بزرگوار در کربلا زندگی می‏کنند. یکی از پژوهش‌گران معاصر در این خصوص چنین می‏نویسد: «بین مورّخان و نسب شناسان اتّفاق نظر است که پس از ویرانی کربلا به دستور متوکل، اوّلین علوی که در دوره مستنصر بالله فرزند متوکّل به سال 247 ه.ق، کربلا را مسکن دائمی خویش قرار داد، سید ابراهیم مجاب بود. وی که از کوفه به کربلا هجرت کرد بینایی خود را از دست داده بود».[4] معروف است؛ هنگامی که او را به کنار قبر سید الشهداء(ع) هدایت کردند و بر امام حسین(ع) سلام داد، از داخل قبر مطهّر پاسخ سلام او داده شد؛ لذا بدین جهت وی به سید ابراهیم مجاب(جواب داده شده) شهرت یافت.[5] علامه سید محسن امین پس از نقل این داستان می‌گوید: «و الله اعلم بصحة ذلک»؛[6] خداوند داناتر به درستی این داستان است. امروزه بقعه ابراهیم مجاب، در زاویه شمال غربی رواق مطهّر حسینی در نقطه تلاقی رواق شاهی و رواق بالای سر واقع است و دارای ضریحی از برنج به ابعاد 3* 3 و ارتفاع حدود 2 متر است. در وسط ضریح صندوق نفیس خاتم کاری قرار دارد. این بقعه از زیارتگاه‌های مهم داخل آستانه حسینی است.[7]   [1] . ابن عنبه حسنی، سید احمد بن علی، عمدة الطالب فی أنساب آل أبی طالب‏، ص 197، انتشارات انصاریان، قم، 1417ق. [2] . فخر رازی، محمد بن عمر، الشجرة المبارکة فی أنساب الطالبیة، ص 103، مکتبة آیة الله المرعشی النجفی‏، قم، چاپ دوم، 1419ق. [3] . امین عاملی‏، سید محسن، أعیان الشیعة، ج 2، ص 230، دار التعارف‏، بیروت، 1403ق؛ آل طعمة، سلمان هادی، مشاهیر المدفونین فی کربلاء، ص 18، نشر مشعر، تهران، بی‌تا. [4] . دائرة المعارف تشیع، ج 3، ص 345، با اندکی تصرّف، به نقل از: صحتی سردرودی، محمد، سیمای کربلا حریم حریت‏، ص 85- 86، نشر مشعر، تهران،  بهار 1388ش. [5] . حمویی جوینی شافعی، ابراهیم بن سعد الدین‏، فرائد السمطین فی فضائل المرتضی و البتول و السبطین و الأئمة من ذریتهم(علیهم السلام)‏، ج 1، ص 54، مؤسسة المحمود، چاپ اول، 1400ق؛ أعیان الشیعة،  ج 2، ص 224؛ شبّر، جواد، ادب الطف أو شعراء الحسین (علیه السلام‏)، ج 8، ص 57، دار المرتضی‏، بیروت، چاپ اول، 1409ق. [6] . أعیان الشیعة،  ج 2، ص 224. [7] . سیمای کربلا حریم حریت‏، ص 86.
عنوان سوال:

اولین کسی که در کربلا ساکن شد و در آن‌جا خانه برگزید که بود؟


پاسخ:

سید ابراهیم فرزند سید محمد عابد، نوه‌ی امام موسی‏ بن جعفر(ع)، معروف به سید ابراهیم مجاب[1] -که در منابع قدیمی از وی با عنوان ضریر کوفی یاد می‌شود-[2] اوّلین شخصیت از اولاد فاطمه زهرا(س) بود که در سال 247ه.ق به کربلا رفته و در آن‌جا سکونت گزید.[3] امروزه نیز چندین طائفه بزرگ از سادات موسوی از نسل همین سید بزرگوار در کربلا زندگی می‏کنند.
یکی از پژوهش‌گران معاصر در این خصوص چنین می‏نویسد:
«بین مورّخان و نسب شناسان اتّفاق نظر است که پس از ویرانی کربلا به دستور متوکل، اوّلین علوی که در دوره مستنصر بالله فرزند متوکّل به سال 247 ه.ق، کربلا را مسکن دائمی خویش قرار داد، سید ابراهیم مجاب بود. وی که از کوفه به کربلا هجرت کرد بینایی خود را از دست داده بود».[4]
معروف است؛ هنگامی که او را به کنار قبر سید الشهداء(ع) هدایت کردند و بر امام حسین(ع) سلام داد، از داخل قبر مطهّر پاسخ سلام او داده شد؛ لذا بدین جهت وی به سید ابراهیم مجاب(جواب داده شده) شهرت یافت.[5] علامه سید محسن امین پس از نقل این داستان می‌گوید: «و الله اعلم بصحة ذلک»؛[6] خداوند داناتر به درستی این داستان است.
امروزه بقعه ابراهیم مجاب، در زاویه شمال غربی رواق مطهّر حسینی در نقطه تلاقی رواق شاهی و رواق بالای سر واقع است و دارای ضریحی از برنج به ابعاد 3* 3 و ارتفاع حدود 2 متر است. در وسط ضریح صندوق نفیس خاتم کاری قرار دارد. این بقعه از زیارتگاه‌های مهم داخل آستانه حسینی است.[7]   [1] . ابن عنبه حسنی، سید احمد بن علی، عمدة الطالب فی أنساب آل أبی طالب‏، ص 197، انتشارات انصاریان، قم، 1417ق. [2] . فخر رازی، محمد بن عمر، الشجرة المبارکة فی أنساب الطالبیة، ص 103، مکتبة آیة الله المرعشی النجفی‏، قم، چاپ دوم، 1419ق. [3] . امین عاملی‏، سید محسن، أعیان الشیعة، ج 2، ص 230، دار التعارف‏، بیروت، 1403ق؛ آل طعمة، سلمان هادی، مشاهیر المدفونین فی کربلاء، ص 18، نشر مشعر، تهران، بی‌تا. [4] . دائرة المعارف تشیع، ج 3، ص 345، با اندکی تصرّف، به نقل از: صحتی سردرودی، محمد، سیمای کربلا حریم حریت‏، ص 85- 86، نشر مشعر، تهران،  بهار 1388ش. [5] . حمویی جوینی شافعی، ابراهیم بن سعد الدین‏، فرائد السمطین فی فضائل المرتضی و البتول و السبطین و الأئمة من ذریتهم(علیهم السلام)‏، ج 1، ص 54، مؤسسة المحمود، چاپ اول، 1400ق؛ أعیان الشیعة،  ج 2، ص 224؛ شبّر، جواد، ادب الطف أو شعراء الحسین (علیه السلام‏)، ج 8، ص 57، دار المرتضی‏، بیروت، چاپ اول، 1409ق. [6] . أعیان الشیعة،  ج 2، ص 224. [7] . سیمای کربلا حریم حریت‏، ص 86.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین