برای دست‌یابی به پاسخ توجه به چند نکته لازم است. 1. همان‌گونه که می‌دانید انسان‌‌ها جایز الخطاء هستند؛ برخی وقت‌‌ها فراموش می‌کنند؛ گاهی نیز غفلت می‌‌کنند در بعضی مواقع نیز به دلیل غلبه شیطان و هوای نفس دانسته و با توجه گناه می‌‌کنند؛ لذا خداوند نیز می‌فرماید استغفار کنید؛[1] (و از زبان پیامبر می‌‌گوید:) از پروردگار خود، آمرزش بطلبید و به سوی او بازگردید که پروردگارم مهربان و دوستدار (بندگان توبه‌‏کار) است؛[2] و از رخمت خدا ناامید نشوید.[3] 2. خداوند به ما انسان‌‌ها سفارش فرموده که اگر انتظار گذشت از خدا را دارید، پس از اشتباهات یکدیگر بگذرید و خطاهای دیگران درگذرید.[4] 3. انسان‌های ربّانی و کسانی که رنگ خدا به خود می­گیرند، تلاششان بر این است که خداگونه عمل کنند و کاری انجام دهند که خداوند خشنود می‌شود؛ لذا در مرحله اول از شما می‌خواهیم که از ایشان بگذرید به ویژه که اگر ظلمی کوچک باشد. 4. به هر حال ظلم و ستم از امور قبیح و زشتی است که نه عقل آن‌را می‌پسندد و نه شرع، بلکه مورد نکوهش هر دو واقع شده است و در منابع ما پیرامون نکوهش و پیامدهای ناگوار آن روایاتی گزارش شده است که به چند مورد آن اشاره می‌‌کنیم. الف. ابو عبیده حذّاء از امام باقر(ع) روایت می‌‌کند: در کتاب امیر المؤمنین(ع) آمده: سه ویژگی است که دارنده آن نمی‌‌میرد تا آن‌‌که پیامد آنها را ببیند: ستم، قطع رابطه با خویشاوندان، و سوگند دروغ.[5] ب. امام صادق(ع) فرمود: پدرم می‌‌فرمود: پنج دعا است که از درگاه پروردگار تبارک و تعالی مخفی نخواهد ماند (و به عبارتی با مانعی جهت استجابت برخورد نخواهد کرد). دعای امام عادل. دعای ستمدیده که خدای عز و جل می‌‌فرماید: هر آینه به‌ طور مسلم انتقام تو را (از ستمکارت) بگیرم، گرچه پس از زمانی باشد. دعای فرزند صالح (و نیکوکار) برای پدر و مادر. دعای پدر صالح برای فرزندش. دعای مؤمن برای برادرش در پشت سر او که خدا می‌‌فرماید: برای تو باد مانند آن.[6] ج. امام پنجم(ع) فرمود: چون مرگ پدرم فرا رسید مرا به ‌سینه چسبانید و فرمود: پسر جان همان سفارشی را به‌ تو می‌‌کنم که پدرم هنگام مرگش به ‌من کرد و گفت: پدرش به ‌او سفارش کرده و فرمود: پسر جان مبادا به ‌کسی ستم کنی که جز خدا یاری ندارد.[7] [1] . مزمل، 20. [2] . هود، 90. [3] . زمر، 53. [4] . نور، 22. [5] . مفید، أمالی، ص 98، کنگره شیخ مفید، قم‏، چاپ اول‏، 1413 ق‏، «عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ الْبَاقِرِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ (ع) قَالَ فِی کِتَابِ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ (ع) ثَلَاثُ خِصَالٍ لَا یَمُوتُ صَاحِبُهُنَّ حَتَّی یَرَی وَبَالَهُنَّ- الْبَغْیُ وَ قَطِیعَةُ الرَّحِمِ وَ الْیَمِینُ الْکَاذِبَة». [6] . کلینی، کافی، ج ‏2، ص 509، اسلامیه، تهران‏، چاپ دوم‏، 1362 ش‏، «عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ کَانَ أَبِی ع یَقُولُ خَمْسُ دَعَوَاتٍ لَا یُحْجَبْنَ عَنِ الرَّبِّ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی دَعْوَةُ الْإِمَامِ الْمُقْسِطِ وَ دَعْوَةُ الْمَظْلُومِ یَقُولُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَأَنْتَقِمَنَّ لَکَ وَ لَوْ بَعْدَ حِینٍ وَ دَعْوَةُ الْوَلَدِ الصَّالِحِ لِوَالِدَیْهِ وَ دَعْوَةُ الْوَالِدِ الصَّالِحِ لِوَلَدِهِ وَ دَعْوَةُ الْمُؤْمِنِ لِأَخِیهِ بِظَهْرِ الْغَیْبِ فَیَقُولُ وَ لَکَ مِثْلُه»‏. [7] . صدوق، أمالی، ص 182، اعلمی، بیروت‏، چاپ پنجم،1400 ق، «عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ (ع) قَالَ لَمَّا حَضَرَتْ عَلِیَّ بْنَ الْحُسَیْنِ (ع) الْوَفَاةُ ضَمَّنِی إِلَی صَدْرِهِ ثُمَّ قَالَ یَا بُنَیَّ أُوصِیکَ بِمَا أَوْصَانِی بِهِ أَبِی (ع) حِینَ حَضَرَتْهُ الْوَفَاةُ وَ بِمَا ذَکَرَ أَنَّ أَبَاهُ أَوْصَاهُ بِهِ فَقَالَ یَا بُنَیَّ إِیَّاکَ وَ ظُلْمَ مَنْ لَا یَجِدُ عَلَیْکَ نَاصِراً إِلَّا اللَّه‏».
با سلام میخواهم بدانم که اگر کسی در حق آدم، بدی کند و آدم او را به خدا واگذار کند، خدا جزای آن شخص را میدهد؟
برای دستیابی به پاسخ توجه به چند نکته لازم است.
1. همانگونه که میدانید انسانها جایز الخطاء هستند؛ برخی وقتها فراموش میکنند؛ گاهی نیز غفلت میکنند در بعضی مواقع نیز به دلیل غلبه شیطان و هوای نفس دانسته و با توجه گناه میکنند؛ لذا خداوند نیز میفرماید استغفار کنید؛[1] (و از زبان پیامبر میگوید:) از پروردگار خود، آمرزش بطلبید و به سوی او بازگردید که پروردگارم مهربان و دوستدار (بندگان توبهکار) است؛[2] و از رخمت خدا ناامید نشوید.[3]
2. خداوند به ما انسانها سفارش فرموده که اگر انتظار گذشت از خدا را دارید، پس از اشتباهات یکدیگر بگذرید و خطاهای دیگران درگذرید.[4]
3. انسانهای ربّانی و کسانی که رنگ خدا به خود میگیرند، تلاششان بر این است که خداگونه عمل کنند و کاری انجام دهند که خداوند خشنود میشود؛ لذا در مرحله اول از شما میخواهیم که از ایشان بگذرید به ویژه که اگر ظلمی کوچک باشد.
4. به هر حال ظلم و ستم از امور قبیح و زشتی است که نه عقل آنرا میپسندد و نه شرع، بلکه مورد نکوهش هر دو واقع شده است و در منابع ما پیرامون نکوهش و پیامدهای ناگوار آن روایاتی گزارش شده است که به چند مورد آن اشاره میکنیم.
الف. ابو عبیده حذّاء از امام باقر(ع) روایت میکند: در کتاب امیر المؤمنین(ع) آمده: سه ویژگی است که دارنده آن نمیمیرد تا آنکه پیامد آنها را ببیند: ستم، قطع رابطه با خویشاوندان، و سوگند دروغ.[5]
ب. امام صادق(ع) فرمود: پدرم میفرمود: پنج دعا است که از درگاه پروردگار تبارک و تعالی مخفی نخواهد ماند (و به عبارتی با مانعی جهت استجابت برخورد نخواهد کرد). دعای امام عادل. دعای ستمدیده که خدای عز و جل میفرماید: هر آینه به طور مسلم انتقام تو را (از ستمکارت) بگیرم، گرچه پس از زمانی باشد. دعای فرزند صالح (و نیکوکار) برای پدر و مادر. دعای پدر صالح برای فرزندش. دعای مؤمن برای برادرش در پشت سر او که خدا میفرماید: برای تو باد مانند آن.[6]
ج. امام پنجم(ع) فرمود: چون مرگ پدرم فرا رسید مرا به سینه چسبانید و فرمود: پسر جان همان سفارشی را به تو میکنم که پدرم هنگام مرگش به من کرد و گفت: پدرش به او سفارش کرده و فرمود: پسر جان مبادا به کسی ستم کنی که جز خدا یاری ندارد.[7] [1] . مزمل، 20. [2] . هود، 90. [3] . زمر، 53. [4] . نور، 22. [5] . مفید، أمالی، ص 98، کنگره شیخ مفید، قم، چاپ اول، 1413 ق، «عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ الْبَاقِرِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ (ع) قَالَ فِی کِتَابِ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ (ع) ثَلَاثُ خِصَالٍ لَا یَمُوتُ صَاحِبُهُنَّ حَتَّی یَرَی وَبَالَهُنَّ- الْبَغْیُ وَ قَطِیعَةُ الرَّحِمِ وَ الْیَمِینُ الْکَاذِبَة». [6] . کلینی، کافی، ج 2، ص 509، اسلامیه، تهران، چاپ دوم، 1362 ش، «عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ کَانَ أَبِی ع یَقُولُ خَمْسُ دَعَوَاتٍ لَا یُحْجَبْنَ عَنِ الرَّبِّ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی دَعْوَةُ الْإِمَامِ الْمُقْسِطِ وَ دَعْوَةُ الْمَظْلُومِ یَقُولُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَأَنْتَقِمَنَّ لَکَ وَ لَوْ بَعْدَ حِینٍ وَ دَعْوَةُ الْوَلَدِ الصَّالِحِ لِوَالِدَیْهِ وَ دَعْوَةُ الْوَالِدِ الصَّالِحِ لِوَلَدِهِ وَ دَعْوَةُ الْمُؤْمِنِ لِأَخِیهِ بِظَهْرِ الْغَیْبِ فَیَقُولُ وَ لَکَ مِثْلُه». [7] . صدوق، أمالی، ص 182، اعلمی، بیروت، چاپ پنجم،1400 ق، «عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ (ع) قَالَ لَمَّا حَضَرَتْ عَلِیَّ بْنَ الْحُسَیْنِ (ع) الْوَفَاةُ ضَمَّنِی إِلَی صَدْرِهِ ثُمَّ قَالَ یَا بُنَیَّ أُوصِیکَ بِمَا أَوْصَانِی بِهِ أَبِی (ع) حِینَ حَضَرَتْهُ الْوَفَاةُ وَ بِمَا ذَکَرَ أَنَّ أَبَاهُ أَوْصَاهُ بِهِ فَقَالَ یَا بُنَیَّ إِیَّاکَ وَ ظُلْمَ مَنْ لَا یَجِدُ عَلَیْکَ نَاصِراً إِلَّا اللَّه».
- [آیت الله جوادی آملی] واگذار کردن اموال جهت صرف در امور خیریه با توجه به مقروض بودن شخص سلام علیکم
- [سایر] سلام و خسته نباشید چرا خداوند در قرآن فرموده (فالهمها فجورها و تقواها) منظورم این است که چرا خداوند فرموده اول بدی را به آن ها الهام کردیم بعد خوبی را ؟ و براستی چرا خدا اول بدی را به ما الهام کرد بعد خوبی را مهدی یارتان
- [سایر] سلام خانم کهتری خواهش میکنم به سوال من جواب کامل بذید من شهرستان زندگی میکنم مشاور خوبی نداره برم پیشش بزرگترین مشکل من اضطراب و استرس من خیلی ادم استرسی هستم هر روز استرس دارم وقتی تلفن زنگ میزنه احساس میکنم میخان خبر بدی بدن وقتی 2 نفر با هم حرف میزنن احساس میکنم راجب من حرف میزنن تورو خدا کمکم کنین
- [سایر] الهامات خاصی که ناخودآگاه به آدم میشه و بعضا نتایج خوب یا بدی بجا می گذاره، ازکجاست؟
- [سایر] سلام، آدم چه جوری می تونه بفهمه که خدا گناهشو بخشیده؟ امکان داره خدا با آدم قهر کنه؟ اگه آره چه جوری می شه فهمید که خدا الان قهره یا آشتی؟ خواهشا سریع جواب منو بدین، من واقعا داغونم، احساس می کنم دارم خدا رو از دست می دم!!!
- [سایر] سلام، این آخرین پیامی است که من برای شما ارسال میکنم و برای همیشه با شما و سایتتان خداحافظی میکنم،خیلی چیزها این مدت از شما یاد گرفتم.مرا حلال کنید .من آدم خیلی بدی هستم و لیاقت هیچ چیز را ندارم... ... امیدوارم از اینکه فکر میکردید من معصومتر هستم و بعد دیدید آدم کثیفی هستم... من را حلال کنید.خداحافظ آقای مرادی.
- [سایر] گفته می شود زندگی همه مخلوقات به دست خداوند است وقتی یک انسان به دنیا می آید و از دنیا می رود همه خواست خداوند بوده آیا این حقیقت دارد؟ آیا هر اتفاقی که می افتد حتی اگر حادثه ای سبب مرگ یک انسان گردد همه خواست خدا بوده و همه را خدا وسیله ای قرار داده که جان این شخص را بگیرد؟ اگر این جوری باشد پس آدم کشتن هم گناه نیست اگر یک شخص شخص دیگری را می کشد این شخص وسیله خداوند بوده که جان آن شخص دیگر را بگیرد.
- [سایر] سلام تنهام دنیای تنها بودنو تنها موندنه دلم تنگه خدا اینجاست ومن تنهام تو هم تنها؟ چرا؟؟؟ ای بابا خدا تنهام منم تنهام خدا خستم از آدم ها از افراط و از این غم ها خدایا هوامو داشته باش.
- [سایر] سلام. نمی دونم چرا هیچ وقت به من جواب نمیدین.من فقط می خوام بدونم اگه یه نفرو به خدا واگذار کنی تا خود خدا حقتو از اون طرف بگیره گناهه؟ و آیا اون طرف تو همین دنیا هم مجازات میشه؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] شخصی برادری دارد که کافر است و به خدا ایمان ندارد. می خواستم بدانم که احکام یک فرد کافر اعم از نجس بودن و ... شامل این شخص می شود یا خیر؟ و بطور کلی در منزل چه باید بکند؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . لازمه ایمان به خداوند متعال و ایمان به انبیاء عظام صلوات الله علیهم اجمعین و ایمان به احکام الهی آن است که شخص مؤمن، قلباً از منکر و معصیت خداوند متعال، منزجر باشد، و منکر را قلباً انکار کند.
- [آیت الله علوی گرگانی] واجب نیست که نمازگزار جواب سلام را به قصد دعا بگوید یعنی از خداوند عالم برای کسی که سلام کرده سلامتی بخواهد اگرچه قصد دعا بهتر است.
- [آیت الله بروجردی] احتیاط واجب آن است که نمازگزار جواب سلام را به قصد دعا بگوید، یعنی از خداوند عالم برای کسی که سلام کرده، سلامتی بخواهد.
- [آیت الله مظاهری] معاشرت با رفیق بد و افراد معصیتکار گرچه از ارحام و خویشان باشد، اگر خوف این باشد که خود او یا وابستگان او معصیت کار شوند حرام است و باید ترک رابطه کند، ولی اگر بداند که از بدی او بد نمیشود، گرچه حرام نیست، مخصوصاً اگر معاشرت او برای شخص معصیتکار سازندگی داشته باشد، امّا باید مواظبت کامل برای خود و وابستگان داشته باشد تا بدی و اثر گناه او را نگیرد، و اگر از ارحام و خویشان باشد و یا با معاشرت بتواند امر به معروف و نهی از منکر کند، آن معاشرت واجب میشود. [1]. جاثیه، 23. [2]. یس، 60. [3]. اعراف، 32.
- [آیت الله مکارم شیرازی] السلام علیْک ایها النبی و رحْمة الله و برکاته: سلام بر توای پیغمبر و رحمت خدا و برکات او بر تو باد. السلاْم علیْنا و علی عباد الله الصالحین: سلام بر ما و بر تمام بندگان صالح خدا. السلام علیْکمْ و رحْمة الله و برکاته: سلام بر شما ای جمعیت نمازگزاران و رحمت و برکات او بر شما باد.
- [امام خمینی] احکام وکالت -وکالت آن است که انسان کاری را که میتواند در آن دخالت کند، به دیگری واگذار نماید تا از طرف او انجام دهد، مثلًا کسی را وکیل کند که خانه او را بفروشد یا زنی را برای او عقد نماید پس آدم سفیهی که مال خود را در کارهای بیهوده مصرف میکند، اگر حاکم شرع او را از تصرف منع کرده یا در حالی که بالغ شده سفیه بوده، نمیتواند برای فروش مال خودش کسی را وکیل نماید.
- [آیت الله اردبیلی] نمازگزار باید جواب سلام را به قصد جواب بگوید نه به قصد قرائت قرآن، ولی گفتن جواب سلام به قصد دعا به معنای طلب سلامت از خدا برای گوینده سلام، اشکال ندارد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] واجب نیست که نمازگزار جواب سلام را به قصد دعا بگوید یعنی از خداوند عالم برای کسی که سلام کرده سلامتی بخواهد؛ بلکه به قصد تحیت نیز بگوید مانعی ندارد.
- [آیت الله خوئی] واجب نیست که نمازگزار جواب سلام را به قصد دعا بگوید، یعنی از خداوند عالم برای کسی که سلام کرده سلامتی بخواهد. بلکه به قصد تحیت نیز بگوید مانعی ندارد.
- [آیت الله اردبیلی] (اَشْهَدُ أنْ لا إلهَ إلاَّ اللّهُ وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ) یعنی: (شهادت میدهم که هیچ معبودی سزاوار پرستش نیست مگر خدایی که یگانه است و شریک ندارد.) (وَأشْهَدُ أنَّ مُحَمَّدا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ) یعنی: (شهادت میدهم که محمد صلیاللهعلیهوآلهوسلم بنده خدا و فرستاده اوست.) (أللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ) یعنی: (خدایا بر محمد و آل محمد رحمت فرست.) (وَتَقَبَّلْ شَفاعَتَهُ وَارْفَعْ دَرَجَتَهُ) یعنی: (و شفاعت پیامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلم را قبول کن و مقام آن حضرت را نزد خود بلند فرما.) (اَلسَّلامُ عَلَیْکَ أیُّهَا النَّبِیُّ وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ) یعنی: (سلام بر تو ای پیامبر و رحمت و برکات خدا بر تو باد.) (اَلسَّلامُ عَلَیْنا وَعَلی عِبادِ اللّهِ الصّالِحینَ) یعنی: (سلام خداوند بر ما نمازگزاران و تمام بندگان نیکوکار او باد.) (اَلسَّلامُ عَلَیْکُمْ وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ) یعنی: (سلام و رحمت و برکات خداوند بر شما باد.)