زندگی
حیات مقابل ممات است. از آن به مناسبت در بسیاری از ابواب فقه نظیر طهارت، حج، وصیت، نکاح، استیلاد، اطعمه و اشربه، ارث و دیات سخن رفته است.
آیا خدا برای کسانی که زندگی و نعمت آن‌را نمی‌خواهند و دوست ندارند در این دنیا زندگی کنند، پاسخی دارد؟ و راه حلی برای این پرسش گذاشته است؟ و آیا میشود از دست خدا فرار کرد یا نه؟
به نظر می‌‌رسد همه‌ی انسان‌ها، بلکه تمام موجودات از این‌که از نعمت زندگی بر خوردارند و در این دنیا زندگی می‌‌کنند، راضی و خوشنود هستند؛ گواه روشن بر این رضایت و خوشنودی این است که همه مردن و از دست دادن نعمت زندگی در دنیا را دوست ندارند. در حقیقت عشق به زندگی انگیزه‌ی اصلی تمام تلاش و کوشش انسان است؛ یعنی چون زندگی دنیا را دوست دارند، برای ادامه آن مسائل بهداشتی را رعایت می‌‌کنند و به دنبال فعالیت اقتصادی می‌روند و ... اگر به حقیقت و واقع(نه ادعایی و زبانی) عشق و محبت به زندگی از وجود انسان‌های روی کره زمین رخت بر بندد، به مدت کوتاهی انتحار و خودکشی فراوان می‌گردد و کره زمین تبدیل به گورستان انسان‌ها خواهد شد؛ به همین جهت انتحار و خودکشی در میان تمام ملت‌های جهان منفور است و از نظر روان‌شناسان یک نوع مریضی محسوب می‌شود که باید درمان شود. فردی که در اثر مشکلات توان‌فرسا به فکر خودکشی می‌افتد، به آسانی دست به اقدام آن نمی‌‌زند، بلکه مدت‌ها با آن دست و پنجه نرم می‌کند. از سوی دیگر براستی کدام‌یک از نعمت‌های خداوند را می‌توان انکار کرد؟ آیا زیبایی و خوبی خورشید که با درخشش خود انرژی، حرارت و حیات را برای ما و موجودات زنده فراهم می‌کند قابل انکار است؟ آیا می‌توان فایده و خوبی اکسیژن، آب، میوه‌ها، غلات، مواد پروتئینی، شب، روز، چشم، گوش، دست، پا و ... را باور نداشت؟[1] به بیان دیگر کدام خوبی خداوند را می‌توان باور نداشت؟ آیا خداوند همان مهربانی نیست که هر کس فقط یک لحظه توجه به او کند، با آغوش باز او را می‌پذیرد، هر چند آن شخص هزاران گناه و معصیت انجام داده باشد؟ آیا خداوندی که بسیاری از مشکلات دنیا را زمینه پیشرفت و بهبودی قرار داده است مهربان نیست؟ آیا خداوندی که سختی و مریضی‌های دنیا را در آخرت به گونه‌ای جبران می‌کند که انسان در آخرت آرزو می‌کند ای کاش در تمام زندگی دنیا در مشکل و گرفتاری بود،[2] مهربان نیست؟ آیا این‌که خداوند به نیت و قصد خیر پاداش می‌دهد، هر چند شخص موفق به انجام آن نشود و هنگامی که آن‌را انجام داد، ده برابر ثبت می‌کند؛ اما قصد و نیت گناه را چیزی به حساب نمی‌آورد، حتی بعد از انجام نیز تا مدتی مهلت می‌دهد، اگر توبه کرد یا موفق به کار خیر شد عمل بد و گناه را ثبت نمی‌کند و اگر توبه نکرد فقط یک گناه برایش ثبت می‌شود؛[3] همه‌ی اینها نمی‌تواند نشانه محبت و علاقه خداوند به انسان باشد؟! در هر صورت به نظر می‌‌رسد وجود چنین افکار و خیالات در ذهن انسان نشانه خوبی برای سلامتی روان نیست. البته امروزه با پیشرفت دانش پزشکی این مشکلات به راحتی بر طرف می‌شود و پزشکانی که در زمینه اعصاب و روان تخصص دارند، از راه‌راهای مختلف – به وسیله دارو و غیر دارو- به آسانی آن‌را درمان می‌کنند. در پایان برای کسب آگاهی بیشتر در مورد هدف خلقت و آفرینش، یا هدف از خلقت انسان می‌‌توانید این پاسخ‌ها را مطالعه کنید: هدف خلقت؛ 76 و هدف از خلقت انسان؛ 224. [1] . برای اطلاع بیشتر از نعمت‌های خداوند توصیه می‌شود محتوای آیات قرآن بویژه سوره‌های الرحمن، النحل و... با دقت مطالعه شود. [2] . طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الأخلاق، ص 439، شریف رضی، قم، چاپ چهارم، 1412ق؛ 1370 ش. [3] . «مَنْ جاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثالِها وَ مَنْ جاءَ بِالسَّیِّئَةِ فَلا یُجْزی‏ إِلاَّ مِثْلَها وَ هُمْ لا یُظْلَمُون‏». انعام، 160.
به نظر می‌‌رسد همه‌ی انسان‌ها، بلکه تمام موجودات از این‌که از نعمت زندگی بر خوردارند و در این دنیا زندگی می‌‌کنند، راضی و خوشنود هستند؛ گواه روشن بر این رضایت و خوشنودی این است که همه مردن و از دست دادن نعمت زندگی در دنیا را دوست ندارند. در حقیقت عشق به زندگی انگیزه‌ی اصلی تمام تلاش و کوشش انسان است؛ یعنی چون زندگی دنیا را دوست دارند، برای ادامه آن مسائل بهداشتی را رعایت می‌‌کنند و به دنبال فعالیت اقتصادی می‌روند و ... اگر به حقیقت و واقع(نه ادعایی و زبانی) عشق و محبت به زندگی از وجود انسان‌های روی کره زمین رخت بر بندد، به مدت کوتاهی انتحار و خودکشی فراوان می‌گردد و کره زمین تبدیل به گورستان انسان‌ها خواهد شد؛ به همین جهت انتحار و خودکشی در میان تمام ملت‌های جهان منفور است و از نظر روان‌شناسان یک نوع مریضی محسوب می‌شود که باید درمان شود. فردی که در اثر مشکلات توان‌فرسا به فکر خودکشی می‌افتد، به آسانی دست به اقدام آن نمی‌‌زند، بلکه مدت‌ها با آن دست و پنجه نرم می‌کند. از سوی دیگر براستی کدام‌یک از نعمت‌های خداوند را می‌توان انکار کرد؟ آیا زیبایی و خوبی خورشید که با درخشش خود انرژی، حرارت و حیات را برای ما و موجودات زنده فراهم می‌کند قابل انکار است؟ آیا می‌توان فایده و خوبی اکسیژن، آب، میوه‌ها، غلات، مواد پروتئینی، شب، روز، چشم، گوش، دست، پا و ... را باور نداشت؟[1] به بیان دیگر کدام خوبی خداوند را می‌توان باور نداشت؟ آیا خداوند همان مهربانی نیست که هر کس فقط یک لحظه توجه به او کند، با آغوش باز او را می‌پذیرد، هر چند آن شخص هزاران گناه و معصیت انجام داده باشد؟ آیا خداوندی که بسیاری از مشکلات دنیا را زمینه پیشرفت و بهبودی قرار داده است مهربان نیست؟ آیا خداوندی که سختی و مریضی‌های دنیا را در آخرت به گونه‌ای جبران می‌کند که انسان در آخرت آرزو می‌کند ای کاش در تمام زندگی دنیا در مشکل و گرفتاری بود،[2] مهربان نیست؟ آیا این‌که خداوند به نیت و قصد خیر پاداش می‌دهد، هر چند شخص موفق به انجام آن نشود و هنگامی که آن‌را انجام داد، ده برابر ثبت می‌کند؛ اما قصد و نیت گناه را چیزی به حساب نمی‌آورد، حتی بعد از انجام نیز تا مدتی مهلت می‌دهد، اگر توبه کرد یا موفق به کار خیر شد عمل بد و گناه را ثبت نمی‌کند و اگر توبه نکرد فقط یک گناه برایش ثبت می‌شود؛[3] همه‌ی اینها نمی‌تواند نشانه محبت و علاقه خداوند به انسان باشد؟! در هر صورت به نظر می‌‌رسد وجود چنین افکار و خیالات در ذهن انسان نشانه خوبی برای سلامتی روان نیست. البته امروزه با پیشرفت دانش پزشکی این مشکلات به راحتی بر طرف می‌شود و پزشکانی که در زمینه اعصاب و روان تخصص دارند، از راه‌راهای مختلف – به وسیله دارو و غیر دارو- به آسانی آن‌را درمان می‌کنند. در پایان برای کسب آگاهی بیشتر در مورد هدف خلقت و آفرینش، یا هدف از خلقت انسان می‌‌توانید این پاسخ‌ها را مطالعه کنید: هدف خلقت؛ 76 و هدف از خلقت انسان؛ 224. [1] . برای اطلاع بیشتر از نعمت‌های خداوند توصیه می‌شود محتوای آیات قرآن بویژه سوره‌های الرحمن، النحل و... با دقت مطالعه شود. [2] . طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الأخلاق، ص 439، شریف رضی، قم، چاپ چهارم، 1412ق؛ 1370 ش. [3] . «مَنْ جاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثالِها وَ مَنْ جاءَ بِالسَّیِّئَةِ فَلا یُجْزی‏ إِلاَّ مِثْلَها وَ هُمْ لا یُظْلَمُون‏». انعام، 160.
عنوان سوال:
آیا خدا برای کسانی که زندگی و نعمت آن‌را نمی‌خواهند و دوست ندارند در این دنیا زندگی کنند، پاسخی دارد؟ و راه حلی برای این پرسش گذاشته است؟ و آیا میشود از دست خدا فرار کرد یا نه؟
پاسخ:
به نظر می‌‌رسد همه‌ی انسان‌ها، بلکه تمام موجودات از اینکه از نعمت زندگی بر خوردارند و در این دنیا زندگی میکنند، راضی و خوشنود هستند؛ گواه روشن بر این رضایت و خوشنودی این است که همه مردن و از دست دادن نعمت زندگی در دنیا را دوست ندارند. در حقیقت عشق به زندگی انگیزه‌ی اصلی تمام تلاش و کوشش انسان است؛ یعنی چون زندگی دنیا را دوست دارند، برای ادامه آن مسائل بهداشتی را رعایت میکنند و به دنبال فعالیت اقتصادی می‌روند و ... اگر به حقیقت و واقع(نه ادعایی و زبانی) عشق و محبت به زندگی از وجود انسان‌های روی کره زمین رخت بر بندد، به مدت کوتاهی انتحار و خودکشی فراوان می‌گردد و کره زمین تبدیل به گورستان انسان‌ها خواهد شد؛ به همین جهت انتحار و خودکشی در میان تمام ملت‌های جهان منفور است و از نظر روان‌شناسان یک نوع مریضی محسوب میشود که باید درمان شود. فردی که در اثر مشکلات توان‌فرسا به فکر خودکشی می‌افتد، به آسانی دست به اقدام آن نمی‌‌زند، بلکه مدت‌ها با آن دست و پنجه نرم می‌کند.
از سوی دیگر براستی کدام‌یک از نعمت‌های خداوند را می‌توان انکار کرد؟ آیا زیبایی و خوبی خورشید که با درخشش خود انرژی، حرارت و حیات را برای ما و موجودات زنده فراهم می‌کند قابل انکار است؟ آیا می‌توان فایده و خوبی اکسیژن، آب، میوه‌ها، غلات، مواد پروتئینی، شب، روز، چشم، گوش، دست، پا و ... را باور نداشت؟[1]
به بیان دیگر کدام خوبی خداوند را می‌توان باور نداشت؟ آیا خداوند همان مهربانی نیست که هر کس فقط یک لحظه توجه به او کند، با آغوش باز او را می‌پذیرد، هر چند آن شخص هزاران گناه و معصیت انجام داده باشد؟ آیا خداوندی که بسیاری از مشکلات دنیا را زمینه پیشرفت و بهبودی قرار داده است مهربان نیست؟ آیا خداوندی که سختی و مریضی‌های دنیا را در آخرت به گونه‌ای جبران می‌کند که انسان در آخرت آرزو می‌کند ای کاش در تمام زندگی دنیا در مشکل و گرفتاری بود،[2] مهربان نیست؟ آیا اینکه خداوند به نیت و قصد خیر پاداش می‌دهد، هر چند شخص موفق به انجام آن نشود و هنگامی که آن‌را انجام داد، ده برابر ثبت می‌کند؛ اما قصد و نیت گناه را چیزی به حساب نمی‌آورد، حتی بعد از انجام نیز تا مدتی مهلت می‌دهد، اگر توبه کرد یا موفق به کار خیر شد عمل بد و گناه را ثبت نمی‌کند و اگر توبه نکرد فقط یک گناه برایش ثبت میشود؛[3] همه‌ی اینها نمی‌تواند نشانه محبت و علاقه خداوند به انسان باشد؟!
در هر صورت به نظر می‌‌رسد وجود چنین افکار و خیالات در ذهن انسان نشانه خوبی برای سلامتی روان نیست. البته امروزه با پیشرفت دانش پزشکی این مشکلات به راحتی بر طرف میشود و پزشکانی که در زمینه اعصاب و روان تخصص دارند، از راه‌راهای مختلف – به وسیله دارو و غیر دارو- به آسانی آن‌را درمان میکنند.
در پایان برای کسب آگاهی بیشتر در مورد هدف خلقت و آفرینش، یا هدف از خلقت انسان می‌‌توانید این پاسخ‌ها را مطالعه کنید: هدف خلقت؛ 76 و هدف از خلقت انسان؛ 224. [1] . برای اطلاع بیشتر از نعمت‌های خداوند توصیه میشود محتوای آیات قرآن بویژه سوره‌های الرحمن، النحل و... با دقت مطالعه شود. [2] . طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الأخلاق، ص 439، شریف رضی، قم، چاپ چهارم، 1412ق؛ 1370 ش. [3] . «مَنْ جاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثالِها وَ مَنْ جاءَ بِالسَّیِّئَةِ فَلا یُجْزی إِلاَّ مِثْلَها وَ هُمْ لا یُظْلَمُون». انعام، 160.
- [سایر] خداوند با بندگان مومن که در دنیا از نعمت ها محروم بوده اند، چگونه برخورد می نماید؟
- [سایر] (الاسلام) در آیه (انّ الذین عنداللَّه الاسلام) (آل عمران، 19) گاهی به معنای (تسلیم در برابر خداوند) تأویل میشود و آن‌را اسم مصدر قلمداد میکنند، لطفاً در این رابطه توضیح بفرمایید.
- [سایر] فلسفهی زندگی محدود در این دنیا چیست؟ چرا خدا عمر طولانیتری به انسان نمیدهد؟
- [سایر] در کتاب طاعون اثر آلبر کوما پرسشی مطرح شده که البته برای این پرسش پاسخی توسط نویسنده داده نشده است.نویسنده از زبان یکی از شخصیت های داستان این پرسش را مطرح می کند که چرا در جهان باید شاهد رنج و شکنجه ی کودکان بی گناه باشیم؟اگر هر اتفاقی در این دنیا دارای علتی است و هر کس نتیجه ی اعمال خود را می بیند، یک کودک به کدام گناه باید دارای بیماری های درد اور باشد؟ اگر رنج یک کودک به دلیل بیدار شدن اطرافیان است آیا این با عدل خداوند جور است که کودکی برای بیداری دیگران شکنجه شود؟
- [سایر] فلسفه ی زندگی محدود در این دنیا چیست؟ چرا خدا عمر طولانی تری به انسان نمی دهد؟
- [سایر] سلام،خدا حفظتون کنه که انقدر خوبید-حاج آقا من از زندگی خسته شدم،از دنیا خسته شدم،دوست داشتم اصلا به دنیا نمی اومدم اگر به خاطر گناهش نبود تا حالا خودکشی کرده بودم،همیشه آرزو میکنم یادنیا تموم بشه یا من بمیرم اگر خواستید جواب بدید خواهشن نگید که برو پیش روانشناس، خیلی با زندگی راه اومدم ولی اون با من راه نمیاد-یک کلام چیکار کنم؟؟؟
- [سایر] آیا بودن من در این جهان اجباری است، انسانی که نه خوبی ها و زیبایی و بدی های زندگی این دنیا را بخواهد و نه بهشت و جهنم و حساب پس دادن در آن دنیا را، مجبور به زندگی است؟ اگر من عدم بودم چه تغییری در این جهان بزرگ به وجود می آمد؟ در آن صورت نه با مشکلات این دنیا دست به گریبان بودم و نه با بایدها و نبایدهای خدا برای زندگی اخروی؟ این سوال تمام فکرم را مشغول کرده و باعث شده رابطه خوبی با خدا نداشته باشم. همیشه آرزو می کنم ایکاش عدم بودم!
- [سایر] با توجه به اینکه در هنگام خلقت انسان پرسش و پاسخی بین خداوند و ملایکه صورت گرفته آیا این به معنای این نیست که فرشتگان به نوعی دارای اختیار میباشند؟ بنده در کتابی خواندم که این هم نوعی امتحان برای فرشتگان بوده است.
- [سایر] طبق آیه قرآن و روایات، خداوند نعمتی را از بنده اش نمی گیرد مگر این که گناهی کرده باشد که شایستگی از دست دادن آن نعمت را داشته باشد. پس امامان که معصوم هستند نباید مریض می شدند یا مشکل مالی و ...برای آنها پیش می آمد! سؤال این است که آیا آنها مریض می شدند و اگر آنها مریض می شدند، آیا گناهی کرده اند که شایستگی نعمت را از دست داده اند؟
- [سایر] پرسش: چطور ممکن است امام زمان(عج) بتواند در مقابل این همه قدرتهای اتمی دنیا که روز به روز هم افزایش می یابد مقابله کنند؟ اگر کمک غیبی خدا همراه ایشان است، چرا خداوند این کمک را همان دوران کودکی نکرد تا همه مسلمانان در آرامش باشند؟ آیا فقط زمانی باید کمک کرد که جهان در ظلم فرو رفته باشد؟ چرا مسلمانان نباید به وسیله امامشان از همان ابتدا از دست ظلم راحت شوند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر برای جلوگیری از صدای خنده حالش تغییر کند، مثلاً رنگش سرخ شد چنانچه به حدّی باشد که از صورت نمازگزار خارج شود نمازش باطل است. هشتم: از مبطلات نماز آن است که برای کار دنیا عمداً با صدا گریه کند، و احتیاط واجب آن است که برای کار دنیا بی صدا هم گریه نکند، ولی اگر از ترس خدا یا برای آخرت گریه کند، آهسته باشد یا بلند اشکال ندارد، بلکه از بهترین اعمال است. نهم: از مبطلات نمازکاری است که صورت نماز رابهم بزندمثل دست زدن، رقصیدن و به هوا پریدن و مانند اینها، کم باشد یا زیاد، عمداً باشد یا از روی فراموشی فرقی ندارد. ولی کاری که صورت نماز را بهم نزند مثل اشاره کردن به دست اشکال ندارد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر برای جلوگیری از صدای خنده حالش تغییر کند، مثلاً رنگش سرخ شود چنانچه از صورت نمازگزار بیرون رود ، باید نمازش را دوباره بخواند . هشتم : از مبطلات نماز آن است کهبر ای کار دنیا عمداً گریه کند ، احتیاط واجب آن است که برای کار دنیا بی صدا هم گریه نکند و اگر از ترس خدا یا برای آخرت گریه کند ، آهسته باشد یا بلند اشکال ندارد ، بلکه از بهترین اعمال است . نهم : ا ز مبطلات نماز کاری است که صور ت نماز را به هم بزند ، مثل دست زدن و به هوا پریدن ومانند اینها کم باشد یازیاد، عمداً باشد یا از روی فراموشی ، ولش کاری که صورت نماز را به هم نزند مثل اشاره کردن با دست ، اشکال ندارد .
- [آیت الله اردبیلی] اگر برای جلوگیری از صدای خنده حال او تغییر کند، مثلاً رنگش سرخ شود، چنانچه از صورت نمازگزار بیرون رود، باید نماز را دوباره بخواند. * هشتم:آن که برای کار دنیا عمدا با صدا گریه کند، ولی اگر برای کار دنیا بیصدا گریه کند، اشکال ندارد و همچنین اگر از ترس خدا یا برای آخرت گریه کند، آهسته باشد یا بلند، اشکال ندارد، بلکه از بهترین اعمال است. * نهم:آن که کاری مثل دست زدن و به هوا پریدن و مانند آنها، انجام دهد که صورت نماز را به هم بزند، کم باشد یا زیاد، عمدا باشد یا از روی فراموشی؛ ولی انجام عملی مثل اشاره کردن با دست که صورت نماز را به هم نمی‌‌زند، اشکال ندارد.
- [آیت الله خوئی] اگر برای جلوگیری از صدای خنده حالش تغییر کند مثلًا رنگش سرخ شود، بهتر آن است که نمازش را دوباره بخواند. هشتم- از مبطلات نماز آن است که برای کار دنیا عمداً با صدا گریه کند و احتیاط واجب آن است که برای کار دنیا بیصدا گریه نکند، ولی اگر از ترس خدا یا برای آخرت گریه کند، آهسته باشد یا بلند اشکال ندارد بلکه از بهترین اعمال است. نهم- از مبطلات نماز کاری است که صورت نماز را به هم بزند، مثل دست زدن و به هوا پریدن و مانند اینها عمداً باشد یا از روی فراموشی، ولی کاری که صورت نماز را به هم نزند، مثل اشاره کردن با دست اشکال ندارد.
- [آیت الله بهجت] اگر برای جلوگیری از صدای خنده حالش تغییر کند، مثلاً رنگش سرخ شود، نمازش صحیح است. هشتم: آنکه برای کار دنیا عمداً با صدا گریه کند، ولی اگر برای کار دنیا بیصدا گریه کند اشکال ندارد؛ و اگر از ترس خدا یا برای آخرت گریه کند، آهسته باشد یا بلند، اشکال ندارد، بلکه از بهترین اعمال است. نهم: از مبطلات نماز کار زیادی است که نزد افراد متشرعه صورت نماز را بههم بزند، مثل دست زدن و به هوا پریدن و مانند اینها، کم باشد یا زیاد، عمداً باشد یا از روی فراموشی. ولی کاری که صورت نماز را بههم نزند، مثل کشتن عقرب، حفظ کردن مال، ساکت کردن و بغل کردن و شیر دادن بچه، و اشاره کردن با دست، اشکال ندارد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر برای جلوگیری از صدای خنده حالش تغییر کند، مثلاً رنگش سرخ شود، بنابر احتیاط واجب، باید نمازش را دوباره بخواند. هشتم از مبطلات نماز آن است که برای کار دنیا عمداً با صدا گریه کند، و احتیاط واجب آن است که برای کار دنیا بیصدا هم گریه نکند، ولی اگر از ترس خدا یا برای آخرت گریه کند، آهسته باشد یا بلند اشکال ندارد، بلکه از بهترین اعمال است. نهم از مبطلات نماز کاری است که صورت نماز را به هم بزند مثل دست زدن و به هوا پریدن و مانند اینها، کم باشد یا زیاد اگر عمداً باشد یا سهواً، ولی کاری که صورت نماز را به هم نزند مثل اشاره کردن به دست اشکال ندارد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر برای جلوگیری از صدای خنده حالش تغییر کند به حدی که از صورت نمازگزار خارج شود، نمازش باطل است. هشتم از مبطلات نماز آن است که برای کار دنیا عمداً با صدا گریه کند، و احتیاط واجب آن است که برای کار دنیا بی صدا هم گریه نکند، ولی اگر از ترس خدا یا برای آخرت گریه کند، آهسته باشد یا بلند، اشکال ندارد، بلکه از بهترین اعمال است. نهم از مبطلات نماز کاری است که صورت نماز را به هم بزند مثل دست زدن، و از روی بازی به هوا پریدن و مانند اینها کم باشد یا زیاد، عمداً باشد یا از روی فراموشی، ولی کاری که صورت نماز را به هم نزند، مثل اشاره کردن به دست اشکال ندارد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر برای جلوگیری از صدای خنده حالش تغییر کند؛ مثلا رنگش سرخ شود؛ بهتر آن است که نمازش را دوباره بخواند. هشتم از مبطلات نماز بنا بر احتیاط آن است که برای کار دنیا عمدا با صدا گریه کند و احتیاط واجب آن است که برای کار دنیا بی صدا هم گریه نکند؛ ولی اگر از ترس خدا یا برای آخرت گریه کند؛ آهسته باشد یا بلند اشکال ندارد بلکه از بهترین اعمال است. نهم از مبطلات نماز؛ کاری است که صورت نماز را به هم بزند؛ مثل دست زدن و به هوا پریدن و مانند اینها؛ عمدا باشد یا از روی فراموشی؛ ولی کاری که صورت نماز را به هم نزند؛ مثل اشاره کردن با دست اشکال ندارد.
- [آیت الله مظاهری] اگر برای جلوگیری از صدای خنده حالش تغییر کند، مثلاً رنگش سرخ شود، نماز باطل نمیشود ولی بهتر است که نماز را دوباره بخواند. هشتم از مبطلات نماز آن است که برای دنیا با صدا گریه کند ولی اگر برای دنیا بی صدا یا سهواً یا بیاختیار یا از روی ندانستن مسئله گریه کند اشکال ندارد و همچنین اگر از ترس خدا یا برای آخرت یا مصائب ائمّهعلیهم السلام گریه کند، آهسته باشد یا بلند، اشکال ندارد بلکه از بهترین اعمال است. نهم از مبطلات نماز کاری است که صورت نماز را به هم زند مثل به هوا پریدن یا ساکت ماندن به مقداری که نگویند نماز میخواند عمداً باشد یا سهواً، با اختیار باشد یا بدون اختیار، از روی جهل به مسئله باشد یا نه، ولی کاری که صورت نماز را به هم نزند مثل اشاره کردن به وسیله دست اشکال ندارد.
- [آیت الله سیستانی] اگر برای جلوگیری از صدای خنده حالش تغییر کند ، مثلاً رنگش سرخ شود ، احتیاط واجب آن است که نمازش را دوباره بخواند . هشتم : از مبطلات نماز بنابر احتیاط واجب آن است که برای کار دنیا عمداً با صدا یا بی صدا گریه کند ، ولی اگر از ترس خدا یا از روی شوق به سوی او یا برای آخرت گریه کند ، آهسته باشد یا بلند ، اشکال ندارد بلکه از بهترین اعمال است . بلکه اگر برای خواستن حاجت دنیوی از خدا از روی تذلل در پیشگاه او گریه کند ، اشکال ندارد . نهم : از مبطلات نماز ، کاری است که صورت نماز را بهم بزند ، مثل به هوا پریدن و مانند آن ، عمداً باشد یا از روی فراموشی ؛ ولی کاری که صورت نماز را بهم نزند ، مثل اشاره کردن با دست اشکال ندارد .