لطفاً چند نمونه از احادیثی که صحیح السند یا موثّق یا متواتر یا مشهور، که در خصوص شأن و منزلت زن از ائمه اطهار(ع) وارد شده، را بیان کنید.
پیش از بیان روایات باید گفت؛ قرآن بارها اعلام کرده که زن و مرد با یکدیگر در برابر خداوند از جایگاه مساوی برخوردار بوده و ملاک ارزش افراد تقوای آنان است: «خداوند، درخواست آنها را پذیرفت؛ [و فرمود:] من عمل هیچ عمل‌کننده‌ای از شما را، زن باشد یا مرد، ضایع نخواهم کرد؛ شما هم‌نوعید، و از جنس یکدیگر!».[1] «و کسی که چیزی از اعمال صالح را انجام دهد، خواه مرد باشد یا زن، در حالی که ایمان داشته باشد، چنان کسانی داخل بهشت می‌شوند؛ و کمترین ستمی به آنها نخواهد شد».[2] «هر کس بدی کند، جز بمانند آن کیفر داده نمی‌شود؛ ولی هر کس کار شایسته‌ای انجام دهد -خواه مرد یا زن- در حالی که مؤمن باشد آنها وارد بهشت می‌شوند و در آن روزی بی‌حسابی به آنها داده خواهد شد».[3] روایاتی که در شأن و منزلت زن در منابع روایی ذکر شده بسیار است که به ذکر چند نمونه بسنده می‌کنیم: 1. امام صادق(ع): «هر گاه زن نماز پنج‌گانه خود را بخواند و روزه ماه رمضانش را بگیرد، و حج خانه خدا را [در صورت استطاعت] انجام‏ دهد، و از شوهر خود اطاعت کند و دارای ولایت امیر مؤمنان علی(ع) باشد، پس از هر دری از درهای بهشت که بخواهد داخل بهشت شود».[4] 2. امام علی(ع): «رسول خدا(ص) از جهاد یاد کرد. زنی به رسول خدا گفت: ای رسول خدا! از این جهاد [چیزی] برای زنان نیست؟ پیامبر فرمود: برای زن در فاصله حاملگی تا زایمانش و تا از شیر گرفتن فرزندش اجری است چونان اجر کسی که خود را در راه خدا [و جهاد] قرار داده است، پس اگر در این فاصله بمیرد موقعیّت شهید را دارد».[5] 3. مردی خدمت پیامبر اکرم(ص) آمد و گفت: همسری دارم که چون به خانه درمی‌آیم به استقبالم می‌شتابد و چون بیرون می‌آیم مرا بدرقه می‌کند و چون مرا غصه‌دار می‌بیند می‌پرسد که چه غصه‌ای داری؟ اگر به خاطر روزیت غصه می‌خوری که دیگری (خدا) آن‌را برای تو به عهده گرفته است و اگر در ارتباط با امور آخرتت غصه می‌خوری خداوند بر غصه‌ات بیفزاید، رسول خدا(ص) فرمود: «خداوند کارگزارانی دارد و این زن از کارگزاران خداست و نیمی از اجر شهیدان از آن اوست».[6] 4. ابوحمزه گوید: از جابر انصاری شنیدم که می‌گفت: ما همراه پیامبر(ص) نشسته بودیم سخن از زنان و فضیلت برخی از آنان بر بعضی بود. رسول خدا(ص) فرمود: «آیا شما را از بهترین زنان‌تان با خبر سازم. گفتیم: آری ای رسول خدا! حضرت به ما خبر داد و فرمود: از بهترین زنان شما همان زنی است که در فرزند‌آوری سستی نکند، بسیار مهرپیشه، پوشیده و خویشتن‌دار باشد در میان بستگان، وزین و گرانقدر بوده و با شوهرش فروتن باشد. خود را برای شوهرش بیاراید، اما خویشتن را از دید دیگران مصون نگه‌دارد، به سخن شوهرش گوش فرا دهد و خواهش او را بپذیرد و هنگامی که با او خلوت کند، نیازهای جنسی شوهرش را برطرف کند...».[7] نمایه‌های مرتبط: شخصیت و جایگاه زن در اسلام، 265 مقام و جایگاه زن، 6519 زن و مرد، سؤال 11855 برتری مردان نسبت به زنان در برخی جنبه‌ها، سؤال 6580 عدم برتری مرد بر زن، سؤال 531 عقل و ایمان زنان در کلام امام علی (ع)، سؤال 4897   [1] . آل عمران، 195. «فَاسْتَجابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ أَنِّی لا أُضیعُ عَمَلَ عامِلٍ مِنْکُمْ مِنْ ذَکَرٍ أَوْ أُنْثی‏ بَعْضُکُمْ مِنْ بَعْضٍ». [2] . نساء، 124. «وَ مَنْ یَعْمَلْ مِنَ الصَّالِحاتِ مِنْ ذَکَرٍ أَوْ أُنْثی‏ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولئِکَ یَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ وَ لا یُظْلَمُونَ نَقیراً». [3] . غافر، 40. «وَ مَنْ عَمِلَ صالِحاً مِنْ ذَکَرٍ أَوْ أُنْثی‏ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولئِکَ یَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ یُرْزَقُونَ فیها بِغَیْرِ حِسابٍ». [4] . شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، ج 3، ص 441، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، 1413ق. [5] . همان، ص 561. [6] . همان، ص 389. [7] . همان.
عنوان سوال:

لطفاً چند نمونه از احادیثی که صحیح السند یا موثّق یا متواتر یا مشهور، که در خصوص شأن و منزلت زن از ائمه اطهار(ع) وارد شده، را بیان کنید.


پاسخ:

پیش از بیان روایات باید گفت؛ قرآن بارها اعلام کرده که زن و مرد با یکدیگر در برابر خداوند از جایگاه مساوی برخوردار بوده و ملاک ارزش افراد تقوای آنان است:
«خداوند، درخواست آنها را پذیرفت؛ [و فرمود:] من عمل هیچ عمل‌کننده‌ای از شما را، زن باشد یا مرد، ضایع نخواهم کرد؛ شما هم‌نوعید، و از جنس یکدیگر!».[1]
«و کسی که چیزی از اعمال صالح را انجام دهد، خواه مرد باشد یا زن، در حالی که ایمان داشته باشد، چنان کسانی داخل بهشت می‌شوند؛ و کمترین ستمی به آنها نخواهد شد».[2]
«هر کس بدی کند، جز بمانند آن کیفر داده نمی‌شود؛ ولی هر کس کار شایسته‌ای انجام دهد -خواه مرد یا زن- در حالی که مؤمن باشد آنها وارد بهشت می‌شوند و در آن روزی بی‌حسابی به آنها داده خواهد شد».[3]
روایاتی که در شأن و منزلت زن در منابع روایی ذکر شده بسیار است که به ذکر چند نمونه بسنده می‌کنیم:
1. امام صادق(ع): «هر گاه زن نماز پنج‌گانه خود را بخواند و روزه ماه رمضانش را بگیرد، و حج خانه خدا را [در صورت استطاعت] انجام‏ دهد، و از شوهر خود اطاعت کند و دارای ولایت امیر مؤمنان علی(ع) باشد، پس از هر دری از درهای بهشت که بخواهد داخل بهشت شود».[4]
2. امام علی(ع): «رسول خدا(ص) از جهاد یاد کرد. زنی به رسول خدا گفت: ای رسول خدا! از این جهاد [چیزی] برای زنان نیست؟ پیامبر فرمود: برای زن در فاصله حاملگی تا زایمانش و تا از شیر گرفتن فرزندش اجری است چونان اجر کسی که خود را در راه خدا [و جهاد] قرار داده است، پس اگر در این فاصله بمیرد موقعیّت شهید را دارد».[5]
3. مردی خدمت پیامبر اکرم(ص) آمد و گفت: همسری دارم که چون به خانه درمی‌آیم به استقبالم می‌شتابد و چون بیرون می‌آیم مرا بدرقه می‌کند و چون مرا غصه‌دار می‌بیند می‌پرسد که چه غصه‌ای داری؟ اگر به خاطر روزیت غصه می‌خوری که دیگری (خدا) آن‌را برای تو به عهده گرفته است و اگر در ارتباط با امور آخرتت غصه می‌خوری خداوند بر غصه‌ات بیفزاید، رسول خدا(ص) فرمود: «خداوند کارگزارانی دارد و این زن از کارگزاران خداست و نیمی از اجر شهیدان از آن اوست».[6]
4. ابوحمزه گوید: از جابر انصاری شنیدم که می‌گفت: ما همراه پیامبر(ص) نشسته بودیم سخن از زنان و فضیلت برخی از آنان بر بعضی بود. رسول خدا(ص) فرمود: «آیا شما را از بهترین زنان‌تان با خبر سازم. گفتیم: آری ای رسول خدا! حضرت به ما خبر داد و فرمود: از بهترین زنان شما همان زنی است که در فرزند‌آوری سستی نکند، بسیار مهرپیشه، پوشیده و خویشتن‌دار باشد در میان بستگان، وزین و گرانقدر بوده و با شوهرش فروتن باشد. خود را برای شوهرش بیاراید، اما خویشتن را از دید دیگران مصون نگه‌دارد، به سخن شوهرش گوش فرا دهد و خواهش او را بپذیرد و هنگامی که با او خلوت کند، نیازهای جنسی شوهرش را برطرف کند...».[7]
نمایه‌های مرتبط:
شخصیت و جایگاه زن در اسلام، 265
مقام و جایگاه زن، 6519
زن و مرد، سؤال 11855
برتری مردان نسبت به زنان در برخی جنبه‌ها، سؤال 6580
عدم برتری مرد بر زن، سؤال 531
عقل و ایمان زنان در کلام امام علی (ع)، سؤال 4897   [1] . آل عمران، 195. «فَاسْتَجابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ أَنِّی لا أُضیعُ عَمَلَ عامِلٍ مِنْکُمْ مِنْ ذَکَرٍ أَوْ أُنْثی‏ بَعْضُکُمْ مِنْ بَعْضٍ». [2] . نساء، 124. «وَ مَنْ یَعْمَلْ مِنَ الصَّالِحاتِ مِنْ ذَکَرٍ أَوْ أُنْثی‏ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولئِکَ یَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ وَ لا یُظْلَمُونَ نَقیراً». [3] . غافر، 40. «وَ مَنْ عَمِلَ صالِحاً مِنْ ذَکَرٍ أَوْ أُنْثی‏ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولئِکَ یَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ یُرْزَقُونَ فیها بِغَیْرِ حِسابٍ». [4] . شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، ج 3، ص 441، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، 1413ق. [5] . همان، ص 561. [6] . همان، ص 389. [7] . همان.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین