رها کردن نمازِ واجب(شکستن نماز) حرام است؛[1] اما در حال ناچاری یا برای هر غرض دینی یا دنیوی که مورد اهتمام نمازگزار است مانعی ندارد. مانند این موارد: 1. حفظ جان خود یا دیگری 2. حفظ مال مهمّی از خود یا دیگری 3. جلوگیری از ضرر مالی و بدنی[2] 4. همچنین، شکستن نماز برای پرداخت بدهی مردم با این شرایط اشکال ندارد: الف. طلبکار، در طلب خود تعجیل داشته باشد، و نمازگزار در بین نماز نتواند بدون شکستن نماز، دین خود را پرداخت کند. ب. وقت نماز تنگ نیست؛ یعنی می‌تواند پس از پرداخت بدهی، نماز را در وقتِ آن بخواند.[3] لازم به تذکر است که شکستن نمازهای مستحبی از روی اختیار اشکالی ندارد.[4] [1] . آیات عظام خوئی، تبریزی، سیستانی، مکارم شیرازی: (بنا بر احتیاط ...)؛ امام خمینی، توضیح المسائل (محشّٰی)، گردآورنده: بنی‌هاشمی خمینی، سید محمدحسین، ج ‌1، ص 631، م 1159، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ هشتم، 1424ق. [2] . مکارم شیرازی، ناصر، رساله احکام برای جوانان، ص 78، م 267، انتشارات مدرسه امام علی بن ابی طالب(ع)، قم، چاپ پانزدهم، 1428ق. [3] . فاضل لنکرانی، محمد، احکام جوانان، ص 119، م 278، انتشارات امیر قلم، قم، چاپ سی و پنجم، 1427ق؛ صافی گلپایگانی، لطف الله، احکام نوجوانان، ص 100، م 266، نشر راسخون، قم، چاپ پانزدهم، 1424ق. [4] . ر.ک: توضیح المسائل (محشّٰی)، ج ‌1، ص 631.
رها کردن نمازِ واجب(شکستن نماز) حرام است؛[1] اما در حال ناچاری یا برای هر غرض دینی یا دنیوی که مورد اهتمام نمازگزار است مانعی ندارد. مانند این موارد:
1. حفظ جان خود یا دیگری
2. حفظ مال مهمّی از خود یا دیگری
3. جلوگیری از ضرر مالی و بدنی[2]
4. همچنین، شکستن نماز برای پرداخت بدهی مردم با این شرایط اشکال ندارد:
الف. طلبکار، در طلب خود تعجیل داشته باشد، و نمازگزار در بین نماز نتواند بدون شکستن نماز، دین خود را پرداخت کند.
ب. وقت نماز تنگ نیست؛ یعنی میتواند پس از پرداخت بدهی، نماز را در وقتِ آن بخواند.[3]
لازم به تذکر است که شکستن نمازهای مستحبی از روی اختیار اشکالی ندارد.[4] [1] . آیات عظام خوئی، تبریزی، سیستانی، مکارم شیرازی: (بنا بر احتیاط ...)؛ امام خمینی، توضیح المسائل (محشّٰی)، گردآورنده: بنیهاشمی خمینی، سید محمدحسین، ج 1، ص 631، م 1159، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ هشتم، 1424ق. [2] . مکارم شیرازی، ناصر، رساله احکام برای جوانان، ص 78، م 267، انتشارات مدرسه امام علی بن ابی طالب(ع)، قم، چاپ پانزدهم، 1428ق. [3] . فاضل لنکرانی، محمد، احکام جوانان، ص 119، م 278، انتشارات امیر قلم، قم، چاپ سی و پنجم، 1427ق؛ صافی گلپایگانی، لطف الله، احکام نوجوانان، ص 100، م 266، نشر راسخون، قم، چاپ پانزدهم، 1424ق. [4] . ر.ک: توضیح المسائل (محشّٰی)، ج 1، ص 631.
- [آیت الله اردبیلی] در مواردی که اذان، در نماز ساقط میشود، آیا سقوط اذان، لازم است یا جایز؟
- [سایر] با سلام در صورتی که نماز باطل شود آیا باید نماز را بشکنیم یا آن را تمام کنیم؟ مرجع تقلید: آیت الله خامنه ای
- [سایر] اگر به نماز جماعت برسیم و امام در رکوع باشد و ما تکبیرة الاحرام بگوییم و قبل از اینکه به رکوع امام برسیم امام از رکوع بلند شود چه کار باید بکنیم؟ نماز را بشکنیم یا فرادی بخوانیم؟
- [سایر] در چه مواردی دروغ گفتن جایز است ؟
- [سایر] در چه مواردی دروغ گفتن جایز است؟
- [آیت الله بهجت] در چه مواردی دروغ جایز است؟
- [سایر] در چه مواردی گرفتن ربا جایز است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در چه مواردی قسم دروغ جایز است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] تقیّه کردن در چه مواردی جایز است؟
- [آیت الله سیستانی] اگر به ائمه اطهار علیهم السلام قسم بخوریم و آن قسم را بشکنیم حکمش چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در مواردی که شکستن نماز واجب است چنانچه ادامه دهد معصیت کرده و نماز او نیز اشکال دارد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی که باید خوابیده نماز بخواند؛ اگر لحافش از اجزاء حیوان حرام گوشت باشد نماز در آن جایز نیست هر چند برهنه نباشد و اگر نجس یا ابریشم باشد در صورتی که پوشیدن بر آن صدق کند نماز در آن نیز جایز نیست؛ ولی مجرد روی خود کشیدن آن عیبی ندارد و ضرر به نماز نمی رساند. و اما تشک به هر حال عیب ندارد مگر اینکه مقداری از آن را به خود بپیچد که در عرف پوشیدن گفته شود؛ در این صورت حکم آن حکم لحاف است. مواردی که لازم نیست بدن و لباس نمازگزار پاک باشد
- [آیت الله سیستانی] بانکهای مشترک در مواردی که گذشت حکم بانکهای دولتی را دارد و اموال موجود در آن حکم اموال مجهولالمالک را دارد بدون اذن حاکم شرع تصرف در آن جایز نیست.
- [امام خمینی] اگر قطع عضو را بعد از مردن جایز دانستیم، بعید نیست که در حال حیات، فروش آن جایز باشد، و انسان بتواند اعضای خودش را بفروشد برای پیوند، در مواردی که قطع جایز است، بلکه جواز فروش تمام جسم را برای تشریح در موردی که جایز است، خیلی بعید نیست. اگر چه بیاشکال نیست لکن گرفتن مبلغی برای اجازه دادن در مورد جواز مانع ندارد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر در نماز احتیاط چیزی که رکن نیست سهوا کم یا زیاد شود، چنانچه از مواردی باشد که در اصل نماز موجب سجده سهو میشود، بنابر احتیاط سجده سهو دارد.
- [آیت الله اردبیلی] وکالت تنها در مواردی صحیح است که شرعا مباشرت شخص در آن شرط نباشد، پس در مواردی همچون قسم خوردن و شهادت دادن نزد حاکم شرع و عبادات بدنی مثل نماز و روزه که مباشرت در آنها شرط میباشد، وکیل گرفتن صحیح نیست، امّا در عبادات مالی مثل پرداختن زکات و خمس، وکالت مانعی ندارد.
- [آیت الله جوادی آملی] .در مواردی که انتقال خمس به شهر دیگر جایز است، چنانچه مالک بخواهد خمس را به شهر دیگر انتقال دهد، هزینه انتقال به عهده خودش خواهد بود؛ ولی در مواردی که انتقال خمس به شهر دیگر واجب باشد مانند اینکه در شهر خودش مستحق خمس نباشد ; یا فقیه جامع الشرای ط حکم به انتقال خمس به شهر دیگر کرده باشد هزینه انتقال به عهده مالک نیست و میتواند از خمس کسر نماید.
- [آیت الله جوادی آملی] .برگردان نیّت از نماز سابق به لاحق؛ مانند نماز ظهر به عصر یا مغرب ب ه عشا ء, خواه در نماز اَدا و خواه در نماز قضا , جایز نیست , نیز برگرداندن نیّت از نماز قضا به نماز اَدا جایز نیست؛ ولی از اَدا به قضا جایز است .
- [آیت الله علوی گرگانی] برگرداندن نیّت از نماز قضا به نماز ادا و از مستحبّ به نماز واجب جائز نیست.
- [آیت الله سیستانی] اگر صاحب ملک به زبان ، اجازه نماز خواندن بدهد و انسان بداند که قلباً راضی نیست ، نماز خواندن در ملک او جایز نیست و اگر اجازه ندهد و انسان یقین کند که قلباً راضی است ، نماز خواندن جایز است .