در دعای ابوحمزه ثمالی آمده است: (أَنَا الَّذِی أَعْطَیْتُ عَلَی مَعَاصِی الْجَلِیلِ الرِّشَا)؛ یعنی منم کسی که برای نافرمانی‌های بزرگی که کرده‌ام رشوه داده‌ام. لطفاً بفرمایید منظور از رشوه دادن امام سجاد(ع) در این جمله چیست؟
در بخشی از دعای ابوحمزه ثمالی می‌خوانیم: «أَنَا الَّذِی أَعْطَیْتُ عَلَی مَعَاصِی الْجَلِیل الرُّشَا»؛[1] یعنی من آن کسی هستم که بر معصیت‌های بزرگ رشوه داده است( یا برای انجام معصیت، رشوه‌های سنگینی داده است). حضرت سجاد(ع) در این بخش از دعا، وضع حال گنه‌کاران را بیان می‌کند و از زبان آنها سخن می‌گوید که حاضرند برای رسیدن به معاصی و مراکز گناه، مبالغ سنگینی پرداخت کنند و گویا رشوه می‌دهند تا به مقصود خود برسند.[2] با چنین تفسیری، معنای عبارت یاد شده این نیست که لزوماً خود امام این کار را انجام داده باشد، بلکه ایشان خود را به‌عنوان نماینده‌ای از انسان‌های گناه‌کاری معرفی کرده که یکی از ویژگی‌هایشان آن است که مخارج سنگینی را متحمّل می‌شوند تا مرتکب گناهی شوند؛ زیرا ائمه اطهار(ع) از گناهان معصوم‌اند و این مطلبی است که با ادله نقلی و عقلی در جای خودش ثابت شده است.[3] در ضمن حتی اگر معتقد باشیم که این سخن ناظر به خودشان است، گناه بزرگ آنان، شاید چیزی باشد که برای ما مباح بوده و برای آن حضرات کراهت دارد(ترک اولی) و مخارج سنگین هم آن چیزی است که به نسبت این بزرگواران سنگین به شمار می‌آمده و شاید ما آن‌را بسیار سبک بشماریم. برای آگاهی بیشتر نمایه‌های زیر را مطالعه کنید: 1. «عصمت امام علی (ع) و استغفار در دعا»، سؤال 3026. 2. «ترک اولی از معصوم»، سؤال 7880.   [1] .  شیخ طوسی، محمد بن حسن‏، مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، ج 2، ص 589، بیروت، مؤسسه فقه الشیعه، چاپ اول، 1411ق. [2] . خزایلی، محمد علی، متن، شرح و تفسیر دعای ابوحمزه ثمالی، ص 226 – 227، قم، ابتکار دانش، 1387 ش.  [3] . ر.ک: «مقام امامان شیعه نسبت به پیامبران»، سؤال 5227؛ «ویژگی امامان در قرآن»، سؤال 2336؛ «ضرورت عصمت و راه های تشخیص آن در امام(ع)»، سؤال 258.
عنوان سوال:

در دعای ابوحمزه ثمالی آمده است: (أَنَا الَّذِی أَعْطَیْتُ عَلَی مَعَاصِی الْجَلِیلِ الرِّشَا)؛ یعنی منم کسی که برای نافرمانی‌های بزرگی که کرده‌ام رشوه داده‌ام. لطفاً بفرمایید منظور از رشوه دادن امام سجاد(ع) در این جمله چیست؟


پاسخ:

در بخشی از دعای ابوحمزه ثمالی می‌خوانیم: «أَنَا الَّذِی أَعْطَیْتُ عَلَی مَعَاصِی الْجَلِیل الرُّشَا»؛[1] یعنی من آن کسی هستم که بر معصیت‌های بزرگ رشوه داده است( یا برای انجام معصیت، رشوه‌های سنگینی داده است).
حضرت سجاد(ع) در این بخش از دعا، وضع حال گنه‌کاران را بیان می‌کند و از زبان آنها سخن می‌گوید که حاضرند برای رسیدن به معاصی و مراکز گناه، مبالغ سنگینی پرداخت کنند و گویا رشوه می‌دهند تا به مقصود خود برسند.[2]
با چنین تفسیری، معنای عبارت یاد شده این نیست که لزوماً خود امام این کار را انجام داده باشد، بلکه ایشان خود را به‌عنوان نماینده‌ای از انسان‌های گناه‌کاری معرفی کرده که یکی از ویژگی‌هایشان آن است که مخارج سنگینی را متحمّل می‌شوند تا مرتکب گناهی شوند؛ زیرا ائمه اطهار(ع) از گناهان معصوم‌اند و این مطلبی است که با ادله نقلی و عقلی در جای خودش ثابت شده است.[3]
در ضمن حتی اگر معتقد باشیم که این سخن ناظر به خودشان است، گناه بزرگ آنان، شاید چیزی باشد که برای ما مباح بوده و برای آن حضرات کراهت دارد(ترک اولی) و مخارج سنگین هم آن چیزی است که به نسبت این بزرگواران سنگین به شمار می‌آمده و شاید ما آن‌را بسیار سبک بشماریم.
برای آگاهی بیشتر نمایه‌های زیر را مطالعه کنید:
1. «عصمت امام علی (ع) و استغفار در دعا»، سؤال 3026.
2. «ترک اولی از معصوم»، سؤال 7880.   [1] .  شیخ طوسی، محمد بن حسن‏، مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، ج 2، ص 589، بیروت، مؤسسه فقه الشیعه، چاپ اول، 1411ق. [2] . خزایلی، محمد علی، متن، شرح و تفسیر دعای ابوحمزه ثمالی، ص 226 – 227، قم، ابتکار دانش، 1387 ش.  [3] . ر.ک: «مقام امامان شیعه نسبت به پیامبران»، سؤال 5227؛ «ویژگی امامان در قرآن»، سؤال 2336؛ «ضرورت عصمت و راه های تشخیص آن در امام(ع)»، سؤال 258.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین