چرا در زیارت ناحیه مقدسه نامی و یا اشاره‌ای از حضرت عباس(ع) نیامده در صورتی که ایشان باب الحوائج کربلایند؟
در بین زیارات مختلف، دو زیارت را می‌توان زیارت ناحیه مقدسه نامید: 1. زیارتی که در بخشی از سند آن چنین آمده است: «خَرَجَ مِنَ النَّاحِیَةِ سَنَةَ اثْنَتَیْنِ وَ خَمْسِینَ وَ مِائَتَیْنِ عَلَی یَدِ الشَّیْخِ مُحَمَّدِ بْنِ غَالِبٍ الْأَصْفَهَانِی‏».[1] این زیارت، در سال 252 قمری از ناحیه مقدّسه) امام عسکری ع) به دست شیخ محمد غالب اصفهانی رسیده است. در این زیارت، نام حضرت عباس بن علی(ع) وجود دارد: «السَّلَامُ عَلَی الْعَبَّاسِ [أَبِی الْفَضْلِ‏] بْنِ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ الْمَوَاسِی أَخَاهُ بِنَفْسِه‏».[2] 2. زیارت دیگر، زیارتی است که هم‌اکنون در بین شیعیان به زیارت ناحیه مقدسه معروف شده است و با عبارت «السَّلَامُ عَلَی آدَمَ صَفْوَةِ اللهِ مِنْ خَلِیقَتِه» آغاز می‌شود. این زیارت که بر محوریت امام حسین(ع) شکل گرفته و جز در مواردی خاص مانند «السَّلَامُ عَلَی عَلِیٍّ الْکَبِیرِ، السَّلَامُ عَلَی الرَّضِیعِ الصَّغِیرِ»[3] که تنها از فرزندان شهید امام در کربلا یاد شده، نامی از دیگر اصحاب آن‌حضرت نیاورده است و این دلیلی بر کسر شأن آن بزرگواران نیست؛ چرا که با تعابیر کلی از همه اصحاب آن‌حضرت یاد شده است. [4]   [1] . سید ابن طاووس، علی بن موسی، اقبال الاعمال، ج 2، ص 573، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ دوم، 1367ش. [2] . همان، ص 574. [3] . ابن مشهدی، محمد بن جعفر، المزار الکبیر، ص 496، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، 1419ق. [4] . در بخشی از این زیارت در سوگ شهدای کربلاء چنین آمده است: «السَّلَامُ عَلَی الْأَبْدَانِ السَّلِیبَةِ، السَّلَامُ عَلَی الْعِتْرَةِ الْقَرِیبَةِ، السَّلَامُ عَلَی الْمُجَدَّلِینَ فِی الْفَلَوَاتِ، السَّلَامُ عَلَی النَّازِحِینَ عَنِ الْأَوْطَانِ، السَّلَامُ عَلَی الْمَدْفُونِینَ بِلَا أَکْفَانٍ، السَّلَامُ عَلَی الرُّءُوسِ الْمُفَرَّقَةِ عَنِ الْأَبْدَانِ؛ سلام بر پیکرهای برهنه شده! سلام بر خاندان نزدیک [و خویشاوند]! سلام بر افتادگان در دشت‌ها! سلام بر بیرون آورده شدگان از وطن‌ها! سلام بر به خاک سپرده شدگان بدون کفن! سلام بر سرهای بُریده از بدن!»؛ المزار الکبیر، ص 499.
عنوان سوال:

چرا در زیارت ناحیه مقدسه نامی و یا اشاره‌ای از حضرت عباس(ع) نیامده در صورتی که ایشان باب الحوائج کربلایند؟


پاسخ:

در بین زیارات مختلف، دو زیارت را می‌توان زیارت ناحیه مقدسه نامید:
1. زیارتی که در بخشی از سند آن چنین آمده است: «خَرَجَ مِنَ النَّاحِیَةِ سَنَةَ اثْنَتَیْنِ وَ خَمْسِینَ وَ مِائَتَیْنِ عَلَی یَدِ الشَّیْخِ مُحَمَّدِ بْنِ غَالِبٍ الْأَصْفَهَانِی‏».[1] این زیارت، در سال 252 قمری از ناحیه مقدّسه) امام عسکری ع) به دست شیخ محمد غالب اصفهانی رسیده است. در این زیارت، نام حضرت عباس بن علی(ع) وجود دارد: «السَّلَامُ عَلَی الْعَبَّاسِ [أَبِی الْفَضْلِ‏] بْنِ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ الْمَوَاسِی أَخَاهُ بِنَفْسِه‏».[2]
2. زیارت دیگر، زیارتی است که هم‌اکنون در بین شیعیان به زیارت ناحیه مقدسه معروف شده است و با عبارت «السَّلَامُ عَلَی آدَمَ صَفْوَةِ اللهِ مِنْ خَلِیقَتِه» آغاز می‌شود. این زیارت که بر محوریت امام حسین(ع) شکل گرفته و جز در مواردی خاص مانند «السَّلَامُ عَلَی عَلِیٍّ الْکَبِیرِ، السَّلَامُ عَلَی الرَّضِیعِ الصَّغِیرِ»[3] که تنها از فرزندان شهید امام در کربلا یاد شده، نامی از دیگر اصحاب آن‌حضرت نیاورده است و این دلیلی بر کسر شأن آن بزرگواران نیست؛ چرا که با تعابیر کلی از همه اصحاب آن‌حضرت یاد شده است. [4]   [1] . سید ابن طاووس، علی بن موسی، اقبال الاعمال، ج 2، ص 573، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ دوم، 1367ش. [2] . همان، ص 574. [3] . ابن مشهدی، محمد بن جعفر، المزار الکبیر، ص 496، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، 1419ق. [4] . در بخشی از این زیارت در سوگ شهدای کربلاء چنین آمده است: «السَّلَامُ عَلَی الْأَبْدَانِ السَّلِیبَةِ، السَّلَامُ عَلَی الْعِتْرَةِ الْقَرِیبَةِ، السَّلَامُ عَلَی الْمُجَدَّلِینَ فِی الْفَلَوَاتِ، السَّلَامُ عَلَی النَّازِحِینَ عَنِ الْأَوْطَانِ، السَّلَامُ عَلَی الْمَدْفُونِینَ بِلَا أَکْفَانٍ، السَّلَامُ عَلَی الرُّءُوسِ الْمُفَرَّقَةِ عَنِ الْأَبْدَانِ؛ سلام بر پیکرهای برهنه شده! سلام بر خاندان نزدیک [و خویشاوند]! سلام بر افتادگان در دشت‌ها! سلام بر بیرون آورده شدگان از وطن‌ها! سلام بر به خاک سپرده شدگان بدون کفن! سلام بر سرهای بُریده از بدن!»؛ المزار الکبیر، ص 499.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین