امام کاظم (ع) دارای فرزندان زیادی بود ؛ گاهی اسم آنان همانند است ؛ یکی از اولاد حضرت امام کاظم علیه السلام عباس می باشد. اطلاع دقیقی از نحوه زندگی ایشان در دست نیست و فقط گفته اند که عباس کم اولاد بوده اند و بنا به نقلی مدفن او در مشهد می باشد.[1]
معلوم نیست که ایشان برادر تنی امام رضا علیه السلام بوده یا نبوده و نیز سن ایشان نیز در هنگام وفات، معلوم نیست. برخی از گزاره ها حاکی است عباس بن موسی الکاظم حکومت کوفه را از جانب مأمون بعهده گرفت؛ودر خطبه ها دستور داد نام امام رضا(ع) همراه مامون گفته شود [2] ؛
داستانی از او در منابع روایی گزارش شده که با امام رضا (ع) بر سر وصیت پدر مجادله کرده است : (عبد اللَّه بن محمّد جعفری گفت: عباس بن موسی بن جعفر به پسر عمران، قاضی طلحی گفت: درون این وصیت نامه گنج و جواهری است برای ما ولی او (امام رضا) میخواهد صاحب آن شود و بما ندهد هر چه پدرمان واگذاشته در اختیار اوست ما را دست تنگ و بینوا کرده. ابراهیم بن محمّد جعفری باو حمله کرد و ملامت نمود داد همچنین اسحاق بن جعفر.
عباس بقاضی گفت: مهر از وصیت‌نامه بردار ببین چه نوشته گفت: من چنین کاری نمیکنم که مورد لعنت پدرت قرار گیرم. عباس گفت: خودم مهر را پاره می کنم گفت: اختیار با تو است. عباس مهر از نامه برگرفت دید آنها را از وصیت خارج کرده فقط علی (امام رضا)را وصی قرار داده و ایشان را به اطاعت از امام رضا(ع) ملزم نموده چه بخواهند و چه نخواهند یا مانند یتیمان در تحت کفالت او باشند ..
در این موقع حضرت رضا (ع) رو به عباس کرده فرمود: برادر! من میدانم قرض ترا وادار باین کار کرده فرمود: سعد! برو تعیین کن چقدر قرض دارند قرض آنها را بپرداز و سند مقروض بودنش را بگیر و قبض رسید از طلبکاران بستان بخدا قسم برابری و برادری و نیکی بشما را رها نمیکنم تا زنده باشم شما هر چه مایلید بگوئید.
عباس گفت: هر چه بما بدهی مقداری از اموال ما است که در اختیار تو است آنچه باقیمانده بیشتر است فرمود: شما هر چه مایلید بگوئید و هر ادعائی که مایلید بکنید خدایا برادران مرا اصلاح کن و آنها را وسیله راهنمائی دیگران قرار ده؛ شیطان را از ما و آنها دور گردان و ایشان را یاری کن بر اطاعت خود. خدا را بر آنچه میگویم دلیل میگیرم که واقعیتی را می گویم.
عباس گفت: چقدر زبان‌دار هستی مرا قدرت مقابله با تو نیست، بعد از این سخن از هم جدا شدند.)[3] دربرخی از منابع نیز گفته شده امام رضا(ع) اورا سرزنش کرده ودرمنابع رجالی نیز همین قضایا گزارش شده است ؛[4] نسب عباس ادامه یافت وفرزندانی داشته است [5] محل دفن عباس شاید کوفه یا شوش باشد.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. فی رحاب ائمة اهل البیت(ع) ، سیدمحسن امین.
2. تحلیلی از زندگانی امام رضا(ع)، محمد جواد فضل ا...، مترجم سیدمحمدصادق عارف.
پی نوشتها:
[1] . الحموی ،أنیس المؤمنین، متن،ص:193
[2] . جاسم حسین ، تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم(عج)، ص76
[3] . عیون اخبار الرضا (ع) ج1 ،ص 68؛ زندگانی حضرت امام موسی کاظم(ع)، ترجمه بحار الأنوار ،ص:255
[4] . همان ص282
[5] . الفخری، المروزی الأزوارقانی ،المتن،ص:15؛زندگانی حضرت امام موسی کاظم(ع)، ترجمه، بحار الأنوار،ص 254
منبع: اندیشه قم
