درباره اولین شهید در راه حرکت امام حسین(ع) به سوی کوفه باید گفت:
1. در برخی از منابع تاریخی آمده: پس از آنکه امام حسین(ع) از مکه خارج شد، در پاسخ نامه مسلم که در آن خواستار آمدن امام(ع) شده و اتحاد مردم را به اطلاع آن‌حضرت رسانده بود، امام حسین نامهای به وسیله عبد اللّه بن یَقطُر حمیری، نزد مسلم فرستاد. عبد اللّه، توسط حُصَین بن تمیم(یا نُمَیر) در قادسیه دستگیر شد، وی او را نزد عبید اللّه بن زیاد فرستاد، عبید اللّه ماجرای او را جویا شد، ولی او اطلاعاتی در اختیار وی قرار نداد، از این‌رو، گفت: بالای دار الاماره برو و دروغگو فرزند دروغگو [منظورش امام حسین(ع) بود] را لعنت نما و سپس پایین بیا، تا درباره‌ات بیندیشم، وی بالای دار الاماره رفت، وقتی مشرف بر مردم شد، گفت: مردم! من فرستاده حسین پسر فاطمه دخت رسول خدا(ص) به سوی شما هستم، بیایید و او را یاری کنید و در برابر پسر مرجانه و پسر سمیّه، فرومایه فرزند فرومایه، از حسین حمایت و پشتیبانی نمایید. عبید اللّه فرمان داد او را از بالای دار الاماره به زمین افکندند و استخوان‌هایش درهم شکست و اندک رمقی در بدنش باقی مانده بود، که عبد الملک بن عمیر لخمی وارد شد و با کاردی سر از بدن او جدا ساخت و زمانی که او را بر این کار مورد نکوهش قرار دادند، گفت: من خواستم او را راحت کنم.[1] بر طبق این نقل، اولین شهید مربوط به حرکت امام حسین(ع) به کوفه عبد الله بن یقطر حمیری بوده است.
2. در برخی دیگر از منابع همان جریان بالا را برای قیس بن مسهر نقل کرده‌اند.[2]
بنابراین، طبق نقل‌های تاریخی در ترتیب جریانی که در کوفه اتفاق افتاد؛ بعد از عبد اللّه بن یَقطُر یا قیس بن مسهر، مسلم بن عقیل و هانی بن عروه در کوفه به شهادت رسیدند.[3] [1] . ر.ک: طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوری بأعلام الهدی، ج 1، ص 446 – 447، قم، مؤسسه آل البیت(ع)، چاپ اول، 1417ق؛ فتال نیشابوری، محمد بن احمد، روضة الواعظین و بصیرة المتعظین، ج 1، ص 405، قم، انتشارات دلیل ما، چاپ اول، 1423ق؛ بلاذری، احمد بن یحیی، أنساب الاشراف، ج 3، ص 168 – 169، بیروت، دار الفکر، چاپ اول، 1417ق. [2] . شیخ مفید، الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج 2، ص 70 – 71، قم، کنگره شیخ مفید، چاپ اول، 1413ق؛ سید بن طاوس، اللهوف فی قتلی الطفوف، ص 75 – 77، تهران، نشر جهان، چاپ اول، 1348ش؛ روضة الواعظین، ج 1، ص 405؛ سبط بن جوزی، تذکرة الخواص من الأمة فی ذکر خصائص الأئمة، ص 221، قم، منشورات الشریف الرضی، چاپ اول، 1418ق. [3] . إعلام الوری بأعلام الهدی، ج 1، ص 447؛ الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج 2، ص 74؛ روضة الواعظین، ج 1، ص 407؛ أنساب الأشراف، ج 3، ص 168.
