باسلام. در روایات آمده است شخص مؤمن از یک شکم می‌خورد، در حالی‌که کافر از هفت شکم می‌خورد، هفت شکم غذا خوردن به چه معنا است؟
روایتی با سندهای مختلف از امام صادق(ع) با چنین عبارتی نقل شده است: «الْمُؤْمِنُ یَأْکُلُ فِی مِعَاءٍ وَاحِدٍ، وَ الْکَافِرُ یَأْکُلُ‏ فِی‏ سَبْعَةِ أَمْعَاءٍ»؛[1] شخص مؤمن از یک شکم می‌خورد، در حالی‌که کافر از هفت شکم می‌خورد. در تبیین این سخن امام(ع) باید گفت؛ تعبیر این چنینی در حقیقت کنایه از این است که شخص مؤمن از طعام دنیا به مقدار اندک قانع است. مقداری که با آن رفع گرسنگی کند و بتواند عبادت خدا را انجام دهد. مؤمن در غذاخوردن تنها قصد لذت و تن‌پروری ندارد و به هیچ وجه شکم‌باره نیست. چنین قناعتی مانند آن است که به اندازه یک شکم می‌خورد، به جهت نهایت اختصار و پرهیز از پرخوری. اما کافر به جهت حرص و طمع در خوردن و جمع آوری مال دنیا، غذاخوردنش به هفت شکم تشبیه شده است؛ به دلیل آن‌که وی خوردنش برای لذت و تن‌پروری بوده و قدرت و نیرو گرفتن برای عبادت به هیچ‌وجه از انگیزه‌های او به‌شمار نمی‌آید.[2] بنابر این، عدد هفت کنایه از زیادی حرص کافر به خوردن و لذت‌بردن است. و عدد یک در مورد مؤمنان اشاره به قناعت و پارسایی آنان نسبت به لذات دنیا می‌باشد. آن‌گونه که امام علی(ع) در وصفشان می‌فرماید: «وَ أَجْسَادُهُمْ نَحِیفَةٌ وَ حَاجَاتُهُم خَفِیفَة»؛‏[3] بدن‌هایشان لاغر، نیازهایشان اندک است. چنان‌که:‏ «یَنْظُرُ إِلَیْهِمُ النَّاظِرُ فَیَحْسَبُهُمْ مَرْضَی وَ مَا بِالْقَوْمِ مِنْ مَرَضٍ»؛ مردم آنان را می‌بینند، تصور می‌کنند که بیمارند، ولی آنان بیمار نیستند. کافران نیز به دلیل همین شکم‌بارگی بارها در قرآن کریم مورد توبیخ پروردگار قرار گرفته‌اند: «کُلُوا وَ تَمَتَّعُوا قَلیلاً إِنَّکُمْ مُجْرِمُون»؛‏[4] مدت کوتاهی بخورید و لذت ببرید که شما مجرمانید!   [1] . شیخ صدوق، خصال، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، ج 2، ص 351، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، 1362ش. [2] . شریف الرضی، محمد بن حسین، المجازات النبویة، محقق، مصحح، صالح، صبحی، ص 341، قم، دار الحدیث، چاپ اول، 1422ق. [3] . شریف الرضی، محمد بن حسین، نهج البلاغة، محقق، صالح، صبحی، ص 303، قم، هجرت، چاپ اول، 1414ق. [4] . مرسلات، 46.
عنوان سوال:

باسلام. در روایات آمده است شخص مؤمن از یک شکم می‌خورد، در حالی‌که کافر از هفت شکم می‌خورد، هفت شکم غذا خوردن به چه معنا است؟


پاسخ:

روایتی با سندهای مختلف از امام صادق(ع) با چنین عبارتی نقل شده است: «الْمُؤْمِنُ یَأْکُلُ فِی مِعَاءٍ وَاحِدٍ، وَ الْکَافِرُ یَأْکُلُ‏ فِی‏ سَبْعَةِ أَمْعَاءٍ»؛[1] شخص مؤمن از یک شکم می‌خورد، در حالی‌که کافر از هفت شکم می‌خورد.
در تبیین این سخن امام(ع) باید گفت؛ تعبیر این چنینی در حقیقت کنایه از این است که شخص مؤمن از طعام دنیا به مقدار اندک قانع است. مقداری که با آن رفع گرسنگی کند و بتواند عبادت خدا را انجام دهد. مؤمن در غذاخوردن تنها قصد لذت و تن‌پروری ندارد و به هیچ وجه شکم‌باره نیست. چنین قناعتی مانند آن است که به اندازه یک شکم می‌خورد، به جهت نهایت اختصار و پرهیز از پرخوری. اما کافر به جهت حرص و طمع در خوردن و جمع آوری مال دنیا، غذاخوردنش به هفت شکم تشبیه شده است؛ به دلیل آن‌که وی خوردنش برای لذت و تن‌پروری بوده و قدرت و نیرو گرفتن برای عبادت به هیچ‌وجه از انگیزه‌های او به‌شمار نمی‌آید.[2]
بنابر این، عدد هفت کنایه از زیادی حرص کافر به خوردن و لذت‌بردن است. و عدد یک در مورد مؤمنان اشاره به قناعت و پارسایی آنان نسبت به لذات دنیا می‌باشد.
آن‌گونه که امام علی(ع) در وصفشان می‌فرماید: «وَ أَجْسَادُهُمْ نَحِیفَةٌ وَ حَاجَاتُهُم خَفِیفَة»؛‏[3] بدن‌هایشان لاغر، نیازهایشان اندک است. چنان‌که:‏ «یَنْظُرُ إِلَیْهِمُ النَّاظِرُ فَیَحْسَبُهُمْ مَرْضَی وَ مَا بِالْقَوْمِ مِنْ مَرَضٍ»؛ مردم آنان را می‌بینند، تصور می‌کنند که بیمارند، ولی آنان بیمار نیستند.
کافران نیز به دلیل همین شکم‌بارگی بارها در قرآن کریم مورد توبیخ پروردگار قرار گرفته‌اند: «کُلُوا وَ تَمَتَّعُوا قَلیلاً إِنَّکُمْ مُجْرِمُون»؛‏[4] مدت کوتاهی بخورید و لذت ببرید که شما مجرمانید!   [1] . شیخ صدوق، خصال، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، ج 2، ص 351، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، 1362ش. [2] . شریف الرضی، محمد بن حسین، المجازات النبویة، محقق، مصحح، صالح، صبحی، ص 341، قم، دار الحدیث، چاپ اول، 1422ق. [3] . شریف الرضی، محمد بن حسین، نهج البلاغة، محقق، صالح، صبحی، ص 303، قم، هجرت، چاپ اول، 1414ق. [4] . مرسلات، 46.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین