امکان
امکان ، در یکی از کاربردهایش از مواد ثلاث، قسیم وجوب و امتناع ذاتی و به معنای سلب ضرورت وجود و عدم از ماهیت من حیث هی می‌باشد.
آیا امکان دارد خدا رزق کسی را در مال دزدی قرار داده باشد؟
پروردگار روزی مردم را در مال حلال پیش‌بینی کرده است و نه از مال حرام و دزدی، بر این اساس همه باید تلاش کنند تا از راه حلال کسب روزی کنند، امّا اگر از راه حرام بخواهند ثروتی را به دست آورند به همان اندازه از روزی حلال پیش‌بینی شده برای آنان کاسته خواهد شد. پیامبر اسلام(ص) در «حجّة الوداع» (آخرین حجّ پیامبر) فرمود: «فرشته امین وحی مرا آگاه کرده است که هیچ‌کس پیش از آن‌که روزی خود را - تمام و کمال - مصرف کند از دنیا نخواهد رفت؛ پس، از خدای بزرگ بترسید و در مال و روزی اعتدال را رعایت کنید [و همه وقت خود را صرف آن نکنید]، و مبادا دیر شدن وصول روزی شما را بر آن دارد که از راهی که در آن معصیت باشد طلب کنید، که خداوند متعال روزی را میان بندگان خود به صورت حلال تقسیم کرده است نه حرام؛ پس هر کس از خدا بترسد و شکیبا باشد، خدا روزی او را از راه حلال به او خواهد رساند، و هر کس بی‌حیایی کند و شتاب ورزد و آن‌را از غیر حلال به دست آورد، هم از روزی حلال او کاسته خواهد شد، و هم روز قیامت حساب آن‌را باید پس بدهد».[1] امام باقر(ع) فرمود: «هیچ‌کس نیست مگر آن‌که خداوند روزی‌اش را از راه حلال، ثابت و معیّن کرده که با عافیت آن‌را به دست آورد و از طرف دیگر آن‌را به وسیله حرام [نیز] بر وی عرضه کرده است. پس اگر او چیزی از حرام به دست آورد، از [آن روزی‏] حلالی که برایش مقرر شده، کاسته می‌گردد. به‌جز این دو، نزد خداوند فضل و بخشش بسیار است و این [معنای‏] سخن خداوند است: "از خداوند فضلش را درخواست کنید"[2] ».[3] [1] . کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ‏5، ص 80، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم‏، 1407ق‏. [2] . نساء، 32. [3] . کافی، ج ‏5، ص 80.
پروردگار روزی مردم را در مال حلال پیش‌بینی کرده است و نه از مال حرام و دزدی، بر این اساس همه باید تلاش کنند تا از راه حلال کسب روزی کنند، امّا اگر از راه حرام بخواهند ثروتی را به دست آورند به همان اندازه از روزی حلال پیش‌بینی شده برای آنان کاسته خواهد شد. پیامبر اسلام(ص) در «حجّة الوداع» (آخرین حجّ پیامبر) فرمود: «فرشته امین وحی مرا آگاه کرده است که هیچ‌کس پیش از آن‌که روزی خود را - تمام و کمال - مصرف کند از دنیا نخواهد رفت؛ پس، از خدای بزرگ بترسید و در مال و روزی اعتدال را رعایت کنید [و همه وقت خود را صرف آن نکنید]، و مبادا دیر شدن وصول روزی شما را بر آن دارد که از راهی که در آن معصیت باشد طلب کنید، که خداوند متعال روزی را میان بندگان خود به صورت حلال تقسیم کرده است نه حرام؛ پس هر کس از خدا بترسد و شکیبا باشد، خدا روزی او را از راه حلال به او خواهد رساند، و هر کس بی‌حیایی کند و شتاب ورزد و آن‌را از غیر حلال به دست آورد، هم از روزی حلال او کاسته خواهد شد، و هم روز قیامت حساب آن‌را باید پس بدهد».[1] امام باقر(ع) فرمود: «هیچ‌کس نیست مگر آن‌که خداوند روزی‌اش را از راه حلال، ثابت و معیّن کرده که با عافیت آن‌را به دست آورد و از طرف دیگر آن‌را به وسیله حرام [نیز] بر وی عرضه کرده است. پس اگر او چیزی از حرام به دست آورد، از [آن روزی‏] حلالی که برایش مقرر شده، کاسته می‌گردد. به‌جز این دو، نزد خداوند فضل و بخشش بسیار است و این [معنای‏] سخن خداوند است: "از خداوند فضلش را درخواست کنید"[2] ».[3] [1] . کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ‏5، ص 80، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم‏، 1407ق‏. [2] . نساء، 32. [3] . کافی، ج ‏5، ص 80.
پاسخ:
پروردگار روزی مردم را در مال حلال پیش‌بینی کرده است و نه از مال حرام و دزدی، بر این اساس همه باید تلاش کنند تا از راه حلال کسب روزی کنند، امّا اگر از راه حرام بخواهند ثروتی را به دست آورند به همان اندازه از روزی حلال پیش‌بینی شده برای آنان کاسته خواهد شد.
پیامبر اسلام(ص) در «حجّة الوداع» (آخرین حجّ پیامبر) فرمود: «فرشته امین وحی مرا آگاه کرده است که هیچ‌کس پیش از آنکه روزی خود را - تمام و کمال - مصرف کند از دنیا نخواهد رفت؛ پس، از خدای بزرگ بترسید و در مال و روزی اعتدال را رعایت کنید [و همه وقت خود را صرف آن نکنید]، و مبادا دیر شدن وصول روزی شما را بر آن دارد که از راهی که در آن معصیت باشد طلب کنید، که خداوند متعال روزی را میان بندگان خود به صورت حلال تقسیم کرده است نه حرام؛ پس هر کس از خدا بترسد و شکیبا باشد، خدا روزی او را از راه حلال به او خواهد رساند، و هر کس بی‌حیایی کند و شتاب ورزد و آن‌را از غیر حلال به دست آورد، هم از روزی حلال او کاسته خواهد شد، و هم روز قیامت حساب آن‌را باید پس بدهد».[1]
امام باقر(ع) فرمود: «هیچ‌کس نیست مگر آنکه خداوند روزی‌اش را از راه حلال، ثابت و معیّن کرده که با عافیت آن‌را به دست آورد و از طرف دیگر آن‌را به وسیله حرام [نیز] بر وی عرضه کرده است. پس اگر او چیزی از حرام به دست آورد، از [آن روزی] حلالی که برایش مقرر شده، کاسته می‌گردد. به‌جز این دو، نزد خداوند فضل و بخشش بسیار است و این [معنای] سخن خداوند است: "از خداوند فضلش را درخواست کنید"[2] ».[3] [1] . کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج 5، ص 80، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق. [2] . نساء، 32. [3] . کافی، ج 5، ص 80.
- [سایر] آیا امکان دارد خدا رزق کسی را در مال دزدی قرار داده باشد؟
- [سایر] خداوند چگونه به وسیله رزق و روزی انسان را آزمایش میکند؟
- [سایر] منظور از این که خداوند فرموده است: رزق و روزی شما و هرآنچه وعده دارید در آسمان است، چیست؟
- [سایر] اینکه خدا به بعضی از بندگانش رزق نمی دهد ناشی از چیست؟ نمی داند یا نمی تواند یا خسیس است؟
- [سایر] سلام خسته نباشید. چه روایاتی در زمینه رزق وجود دارد؟ راه های دست یابی به رزق حلال چیست؟ چه دعاهایی برای افزایش رزق وجود دارد؟ و چه کارهایی سبب کاهش رزق می شوند؟
- [سایر] چه روایاتی در زمینه رزق وجود دارد؟ راه های دست یابی به رزق حلال چیست؟ چه دعاهایی برای افزایش رزق وجود دارد؟
- [آیت الله مظاهری] فردی پس از خرید یک مال یا یک جنس می فهمد که فروشنده معمولاً مال دزدی می فروشد، ولی اطمینان پیدا نمی کند که مال خریداری شده نیز دزدی است یا خیر در این صورت چه وظیفه ای دارد؟آیا مالک آن مال است؟
- [سایر] چرا برخی عارفان و عالمان شیعه با وجود تمکن مالی و داشتن رزق حلال؛ هرگز تن به تفریحات، لذائذ و نعمت های حلال خداوند نمی دهند؟
- [سایر] در قرآن منظور از این که خداوند فرموده است: رزق و روزی شما و هرآنچه وعده دارید در آسمان است چیست؟ لطفاً شرح دهید.
- [سایر] تعریف و اهمیت رزق حلال در اسلام را بیان فرمایید؟ و فرق میان نعمت و رزق چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر دزدی به قصد بردن مال انسان یا بستگان او هجوم آورد، انسان حق دارد با رعایت مراتب دفاع کند، هرچند به کشته شدن مهاجم بینجامد.
- [آیت الله بهجت] اگر مقداری از مال مضاربه بدون کوتاهی عامل به سوختن یا دزدی و مانند آن از بین برود، در جبران کردن آن به سود حاصل، تأمل است و مقتضای قاعده عدم جبران است.
- [آیت الله نوری همدانی] خریدن چیزی که از اقمار ، یا دزدی ، یا از معاملة باطل تهیّه شده باطل و تصّرف در آن مال حرام است . و اگر کسی آن را بخرد ، باید به صاحب اصلیش برگرداند .
- [آیت الله سبحانی] هرگاه مقداری از مال مضاربه بدون کوتاهی عامل از بین برود مثل این که آفت سماوی و یا دزدی نابود کند، چنین ضرری با سود جبران نمی شود بلکه متوجه اصل سرمایه می گردد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] خریدن چیزی که از قمار، یا دزدی، یا از معامله باطل تهیه شده باطل و تصرف در آن مال حرام است. و اگر کسی آن را بخرد یا به معامله دیگر به او منتقل شود، باید به صاحب اصلیش برگرداند.
- [امام خمینی] خریدن چیزی که از قمار یا دزدی یا از معامله باطل تهیه شده باطل و تصرف در آن مال حرام است و اگر کسی آن را بخرد باید به صاحب اصلیش برگرداند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسب مال باید از راه حلال و مشروع باشد و از راه های حرام، مثل قمار و دزدی و ربا و غنا و مسابقه های جدیده محرمه، حرام است.
- [آیت الله اردبیلی] خریدن چیزی که از راه قمار یا غصب و دزدی یا از راه معامله باطل تهیّه شده، باطل و تصرّف در آن مال حرام است و اگر کسی آن را بخرد، باید به صاحب اصلی آن برگرداند.
- [آیت الله جوادی آملی] .خرید و فروش مال حرام مانند چیزی که از قمار، دزدی، رشوه، ربا و داد و ستد باطل به دست آمد ه باطل است و تصرّف در آن مال , حرام است و هر کس آن را به دست آورد, باید به مالک اصلی آن برساند و اگر صاحب اصلیاش را نمیشناسد, به دستور حاکم شرع عمل کند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که مکلف و عاقل است، اگر چهار نخود و نیم طلای سکهدار یا چیز دیگری را که به این مقدار ارزش دارد دزدی کند، چنانچه شرایطی را که در شرع برای آن معین شده دارا باشد، در دفعه اول، باید چهار انگشت دست راست او را از بیخ ببرند، و کف دست و شست او را بگذارند، و در دفعه دوم بنابر احتیاط باید پای چپ او را از وسط قدم ببرند، و در دفعه سوم باید او را حبس کنند تا بمیرد، و چنانچه مال دارد، خرج او را از مال خودش، و اگر ندارد، از بیت المال بدهند، و در صورتی که در زندان دزدی کند، باید او را بکشند.