در آموزه‌های دینی، به «لا اله الا الله» گفتن «تهلیل» می‌گویند. و اهل لغت نیز آن‌را همین گونه معنا کرده‌اند.[1] در منابع حدیثی برای این ذکر جایگاه ویژه و آثار و برکاتی ذکر شده است؛ مانند: 1. بهترین عبادت: امام صادق(ع) از رسول خدا(ص) نقل می‌فرماید: بهترین عبادت ذکر لا اله الا الله است.[2] 2. دارای بالاترین اجر و پاداش: راوی می‌گوید از امام باقر(ع) شنیدم که می‌فرمود: هیچ چیزی از جهت ثواب به ذکر لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ‏ نمی‌رسد، هیچ چیزی جایگزین او نمی‌شود و هیچ چیزی با او برابری نمی‌کند.[3] 3. پاداش هر ذکر لا اله الا الله، درختی در بهشت: رسول خدا(ص) فرمود: کسی که لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ بگوید در بهشت برایش درختی کاشته می‌شود از یاقوت سرخ، محصولش مشک سفید است که از عسل شیرین‌تر و از برف سفیدتر، و دارای بهترین عطر و بو است... .[4] 4. محبوب‌ترین چیز در پیشگاه خداوند: راوی می‌گوید از امام باقر یا امام صادق(ع) شنیدم که می‌فرمود زیاد ذکر تهلیل و تکبیر بگویید؛ زیرا هیچ چیزی در پیشگاه خداوند محبوب‌تر از تهلیل و تکبیر نیست.[5] 5. بهای بهشت: بهای بهشت ذکر لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَکْبَرُ است. [6] 6. مژده جبرئیل به لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ گویان: امام صادق(ع) می‌فرماید: جبرئیل به پیامبر(ص) فرمود: خوشا به حال کسانی از پیروان تو که ذکر لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ وَحْدَهُ وَحْدَهُ می‌گویند.[7] 7. کفاره گناهان: راوی می‌گوید از امام صادق(ع) شنیدم که می‌فرمود: کسی که در روز ده مرتبه قبل از طوع آفتاب و قبل از غروب خورشید «لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لا شَرِیکَ لَهُ لَهُ الْمُلْکُ وَ لَهُ الْحَمْدُ یُحْیِی وَ یُمِیتُ* وَ یُمِیتُ وَ یُحْیِی وَ هُوَ حَیٌّ لَا یَمُوتُ بِیَدِهِ الْخَیْرُ وَ هُوَ عَلی‏ کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدِیرٌ»، بگوید کفاره گناهان آن روزش خواهد بود. [8] [1] . فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، ج ‏3، ص 353، قم، هجرت، 1410ق. [2] . کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج ‏2، ص 506، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق. [3] . همان، ص 516. [4] . همان، ص 517. [5] . همان، ص 506. [6] . همان، ص 517. [7] . همان. [8] . همان، ص 518.
در آموزههای دینی، به «لا اله الا الله» گفتن «تهلیل» میگویند. و اهل لغت نیز آنرا همین گونه معنا کردهاند.[1]
در منابع حدیثی برای این ذکر جایگاه ویژه و آثار و برکاتی ذکر شده است؛ مانند:
1. بهترین عبادت:
امام صادق(ع) از رسول خدا(ص) نقل میفرماید: بهترین عبادت ذکر لا اله الا الله است.[2]
2. دارای بالاترین اجر و پاداش:
راوی میگوید از امام باقر(ع) شنیدم که میفرمود: هیچ چیزی از جهت ثواب به ذکر لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ نمیرسد، هیچ چیزی جایگزین او نمیشود و هیچ چیزی با او برابری نمیکند.[3]
3. پاداش هر ذکر لا اله الا الله، درختی در بهشت:
رسول خدا(ص) فرمود: کسی که لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ بگوید در بهشت برایش درختی کاشته میشود از یاقوت سرخ، محصولش مشک سفید است که از عسل شیرینتر و از برف سفیدتر، و دارای بهترین عطر و بو است... .[4]
4. محبوبترین چیز در پیشگاه خداوند:
راوی میگوید از امام باقر یا امام صادق(ع) شنیدم که میفرمود زیاد ذکر تهلیل و تکبیر بگویید؛ زیرا هیچ چیزی در پیشگاه خداوند محبوبتر از تهلیل و تکبیر نیست.[5]
5. بهای بهشت:
بهای بهشت ذکر لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَکْبَرُ است. [6]
6. مژده جبرئیل به لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ گویان:
امام صادق(ع) میفرماید: جبرئیل به پیامبر(ص) فرمود: خوشا به حال کسانی از پیروان تو که ذکر لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ وَحْدَهُ وَحْدَهُ میگویند.[7]
7. کفاره گناهان:
راوی میگوید از امام صادق(ع) شنیدم که میفرمود: کسی که در روز ده مرتبه قبل از طوع آفتاب و قبل از غروب خورشید «لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لا شَرِیکَ لَهُ لَهُ الْمُلْکُ وَ لَهُ الْحَمْدُ یُحْیِی وَ یُمِیتُ* وَ یُمِیتُ وَ یُحْیِی وَ هُوَ حَیٌّ لَا یَمُوتُ بِیَدِهِ الْخَیْرُ وَ هُوَ عَلی کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ»، بگوید کفاره گناهان آن روزش خواهد بود. [8] [1] . فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، ج 3، ص 353، قم، هجرت، 1410ق. [2] . کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 2، ص 506، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق. [3] . همان، ص 516. [4] . همان، ص 517. [5] . همان، ص 506. [6] . همان، ص 517. [7] . همان. [8] . همان، ص 518.
- [سایر] چرا ثواب وام دادن از ثواب صدقه دادن بیشتر است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا اعتدال در اکتساب ثواب پاداش بیشتری دارد یا افراط در اکتساب ثواب؟
- [آیت الله بهجت] آیا ثواب خواندن نماز آیات به جماعت همانند ثواب نماز جماعت یومیّه می باشد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا اعتدال در اکتساب ثواب پاداش بیشتری دارد یا افراط در اکتساب ثواب؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر امام جماعت به خاطر سنّ زیادش نتواند نماز را تند بخواند اگر ما ذکر را زودتر از او بگوییم، آیا اشکال دارد و از ثواب جماعت کم می شود؟ من مثلاً می خواهم ثواب زیادی در نماز جماعت بگیرم آیا درست است که ذکر بیشتر بگویم و به این خاطر از امام جماعت جلو بزنم؟
- [سایر] آیا ثواب قرائت برخی از سوره های قرآن که به اندازه ختم قرآن ذکر شده است انسان را از ختم قرآن بی نیاز می کند؟
- [سایر] آیا برپایی مجالس اهل بیت عصمت و طهارت(ع) در منزل شخصی ثواب ویژه دارد؟ اگر در این مورد احادیثی وجود دارد لطفاً ذکر کنید.
- [سایر] ثواب تربت امام حسین(علیه السلام) را ذکر کنید و بگویید هنگام دفن مرده در کجای بدن میّت تربت گذارده می شود؟
- [آیت الله بهجت] حیله های شرعی و راه های فرار از ربا با شدت حرمت و عذاب و عقاب هایی که برای ربا ذکر شده است، چگونه توجیه می شود؟
- [سایر] پر ثواب ترین عبادت چیست؟
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر یک نفر به امام جماعت اقتدا کند؛ هر رکعت از نماز آنان ثواب صد و پنجاه نماز دارد و اگر دو نفر اقتدا کنند هر رکعتی ثواب ششصد نماز دارد و هرچه بیشتر شوند ثواب نمازشان بیشتر می شود تا به ده نفر برسند و عده آنان که از ده گذشت؛ اگر تمام آسمانها کاغذ و دریاها مرکب و درختها قلم و جن و انس و ملائکه نویسنده شوند نمی توانند ثواب یک رکعت آن را بنویسند.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر یک نفر بامام جماعت اقتدا کند، هر رکعت از نماز آنان ثواب صد وپنجاه نماز دارد و اگر دو نفر اقتدا کنند هر رکعتی ثواب ششصد نماز دارد و هرچه بیشتر شوند ثواب نمازشان بیشتر میشود تا به ده نفر برسند وعده آنان که از ده گذشت، اگر تمام آسمانها کاغذ ودریاها مرکّب ودرختها قلم وجن وانس وملائکه نویسنده شوند، نمیتوانند ثواب یک رکعت آن را بنویسند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . در خبر است اگر یک نفر به امام جماعت اقتدا کند، هر رکعت از نماز آنان ثواب صد و پنجاه نماز دارد، و اگر دو نفر اقتدا کنند هر رکعت ثواب ششصد نماز دارد، و هرچه بیشتر شوند ثواب نمازشان بیشتر می شود، تا به ده نفر برسند، و عده آنان که از ده گذشت، اگر تمام آسمان ها کاغذ و دریاها مرکب و درخت ها قلم و جن و انس و ملائکه نویسنده شود، نمی توانند ثواب یک رکعت آن را بنویسند.
- [آیت الله بروجردی] اگر یک نفر به امام جماعت اقتدا کند، هر رکعت از نماز آنان ثواب صد و پنجاه نماز دارد و اگر دو نفر اقتدا کنند هر رکعتی ثواب ششصد نماز دارد و هرچه بیشتر شوند ثواب نمازشان بیشتر میشود، تا به ده نفر برسند و عدّهی آنان که از ده گذشت، اگر تمام آسمانها کاغذ و دریاها مرکب و درختها قلم و جن و انس و ملائکه نویسنده شوند، نمیتوانند ثواب یک رکعت آن را بنویسند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که برای نیابت اجیر میشود، باید عمل را از طرف منوب عنه به جا آورد و اگر عملی را انجام دهد و ثواب آن را برای او هدیه کند کافی نیست؛ بلی اگر برای اهداء ثواب اجیر شود، عمل را انجام میدهد و ثواب آن را برای منوب عنه، هدیه مینماید.
- [آیت الله سبحانی] مستحب است پیش از نماز عید غسل کند و دعاهائی که پیش از نماز و بعد از آن در کتاب های دعا ذکر شده به امید ثواب بخواند.
- [آیت الله اردبیلی] مستحب است پیش از نماز عید غسل کنند و دعاهایی را که پیش از نماز و بعد از آن در کتابهای دعا ذکر شده، به امید ثواب بخوانند.
- [آیت الله مظاهری] در روایتی وارد شده است که اگر یک نفر به امام جماعت اقتدا کند هر رکعت از نماز آنان ثواب صد و پنجاه نماز دارد، و اگر دو نفر اقتدا کنند هر رکعتی ثواب ششصد نماز دارد، و هر چه بیشتر شوند ثواب نمازشان بیشتر میشود تا به ده نفر برسند، و تعداد آنان که از ده نفر گذشت اگر تمام آسمانها کاغذ و دریاها مرکب و درختها قلم و جن و انس و ملائکه نویسنده شوند، نمیتوانند ثواب یک رکعت آن را بنویسند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در روایتی وارد شده است که اگر یک نفر به امام جماعت اقتدا کند هر رکعت از نماز آنان ثواب صد و پنجاه نماز دارد و اگر دو نفر اقتدا کنند هر رکعتی ثواب ششصد نماز دارد و هرچه بیشتر شوند ثواب نمازشان بیشتر می شود تا به ده نفر برسند و عدّه آنان که از ده گذشت اگر تمام آسمانها کاغذ و دریاها مرکب و درختان قلم و جن و انس و ملائکه نویسنده شوند نمی توانند ثواب یک رکعت آن را بنویسند.
- [آیت الله اردبیلی] در روایتی وارد شده است که اگر یک نفر به امام جماعت اقتدا کند، هر رکعت از نماز آنان ثواب صد و پنجاه نماز را دارد و اگر دو نفر اقتدا کنند، هر رکعتی ثواب ششصد نماز را دارد و هر چه بیشتر شوند، ثواب نمازشان بیشتر میشود تا به ده نفر برسند و عدّه آنان که از ده گذشت، اگر تمام آسمانها کاغذ و دریاها مرکّب و درختها قلم و جنّ و انس و ملائکه نویسنده شوند، نمیتوانند ثواب یک رکعت آن را بنویسند(1). =============================================================================== 1 مستدرک الوسائل، باب 1 از (أبواب صلاة الجماعة)،ح3،ج1،ص487.