امام زمان
امام مهدی به دوازدهمین امام معصوم شیعیان اطلاق می‌شود. از آن بزرگوار به مناسبت در بابهای خمس و حج یاد شده است.
آیا امام زمان(عج) همه ساله در حج حضور می‌یابند؟
بر اساس روایات؛ حضرت مهدی(عج) به عنوان امام زنده و غایب، هر سال در موسم حج حضور می‌یابد؛ مانند دیگر مسلمانان مناسک حج را به جای می‌آورد؛ مردم را می‌بیند؛ اما آنان ‏او را نمی‌شناسند. امام صادق(ع): «مردم، امام خود را، نمی‌یابند. وی در موسم (مراسم حج) حضور پیدا می‌کند. وی آنان را می‌بیند، ولی آنان وی را نمی‌بینند».[1] محمّد بن عثمان عَمری - یکی از نوّاب خاصّ امام زمان(ع) در غیبت صغرا - می‌گوید: «به خدا سوگند، صاحب الأمر(عج)، همه ساله در موسم حج حضور می‌یابد. او مردم را می‌بیند و می‌شناسد و مردم هم او را می‌بینند، ولی او را نمی‌شناسند».[2] با این وجود در مواردی ادعا شده است؛ برخی شیعیان، به زیارت حضرتشان در این ایام موفّق شدند که اگرچه امکان چنین ملاقات محدودی را نمی‌توان انکار کرد، اما یکایک موارد ادعا شده را نیز نمی‌توان قطعی دانست. به هر حال، نقل‌هایی در این زمینه وجود دارد که به یک مورد آن اشاره می‌کنیم: علی بن ابراهیم فَدَکی از أودی روایت می‌کند: من در حال طواف بودم، شوط ششم را تمام کرده، خواستم دور هفتم را آغاز کنم که ناگهان حلقه‌ای را در سمت راست کعبه دیدم و جوانی خوش‌سیما و خوش‌بو و هیبت‌دار را دیدم که با تمام هیبتش از مردم دوری نمی‌گزید! من زیباتر از کلام و شیرین‌تر از منطق و خوش‌نماتر از نشستن او ندیده بودم، رفتم با او سخن گویم، مردم مرا راندند، پس از بعضی ایشان پرسیدم: این شخصیت کیست؟! گفتند: فرزند رسول خدا است، هرسال یک روز برای خواصّش ظاهر می‌شود و با آنها صحبت می‌کند. گفتم: ای آقای من! نیازمند راهنمایی هستم، مرا راهنمایی کن! خدا تو را راهنما شود! پس یک ریگ به من داد و من برگشتم. یکی از هم‌نشینانش از من پرسید: فرزند رسول خدا به تو چه داد؟! گفتم: یک «ریگ»، دستم را باز کردم دیدم قطعه‌ای از طلا است! پس به راهم ادامه دادم ناگه او خود را به من رسانید و فرمود: «[با طلا شدن ریگ] حجّت برای تو ثابت شد و حقّ آشکار گردید و کوری از تو برطرف شد! آیا مرا می‌شناسی؟» گفتم: خدایا! نه. فرمود: «منم مهدی، منم قائم زمان، منم آن‌کس که زمین را از عدالت پُر می‌نمایم، بعد از پُر شدنش با ظلم و ستم؛ زیرا زمین از حجّت الهی خالی نمی‌ماند....».[3] [1] . کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج ‏2، ص 150، قم، دار الحدیث، چاپ اول، ‏1429ق. [2] . شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، محقق، غفاری، علی اکبر، ج ‏2، ص 520، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، 1413ق. [3] . طوسی، محمد بن حسن‏، کتاب الغیبة، محقق، تهرانی، عباد الله، ناصح، علی احمد، ص 253 – 254، قم، دار المعارف الإسلامیة، چاپ اول، 1411ق.
بر اساس روایات؛ حضرت مهدی(عج) به عنوان امام زنده و غایب، هر سال در موسم حج حضور می‌یابد؛ مانند دیگر مسلمانان مناسک حج را به جای می‌آورد؛ مردم را می‌بیند؛ اما آنان ‏او را نمی‌شناسند. امام صادق(ع): «مردم، امام خود را، نمی‌یابند. وی در موسم (مراسم حج) حضور پیدا می‌کند. وی آنان را می‌بیند، ولی آنان وی را نمی‌بینند».[1] محمّد بن عثمان عَمری - یکی از نوّاب خاصّ امام زمان(ع) در غیبت صغرا - می‌گوید: «به خدا سوگند، صاحب الأمر(عج)، همه ساله در موسم حج حضور می‌یابد. او مردم را می‌بیند و می‌شناسد و مردم هم او را می‌بینند، ولی او را نمی‌شناسند».[2] با این وجود در مواردی ادعا شده است؛ برخی شیعیان، به زیارت حضرتشان در این ایام موفّق شدند که اگرچه امکان چنین ملاقات محدودی را نمی‌توان انکار کرد، اما یکایک موارد ادعا شده را نیز نمی‌توان قطعی دانست. به هر حال، نقل‌هایی در این زمینه وجود دارد که به یک مورد آن اشاره می‌کنیم: علی بن ابراهیم فَدَکی از أودی روایت می‌کند: من در حال طواف بودم، شوط ششم را تمام کرده، خواستم دور هفتم را آغاز کنم که ناگهان حلقه‌ای را در سمت راست کعبه دیدم و جوانی خوش‌سیما و خوش‌بو و هیبت‌دار را دیدم که با تمام هیبتش از مردم دوری نمی‌گزید! من زیباتر از کلام و شیرین‌تر از منطق و خوش‌نماتر از نشستن او ندیده بودم، رفتم با او سخن گویم، مردم مرا راندند، پس از بعضی ایشان پرسیدم: این شخصیت کیست؟! گفتند: فرزند رسول خدا است، هرسال یک روز برای خواصّش ظاهر می‌شود و با آنها صحبت می‌کند. گفتم: ای آقای من! نیازمند راهنمایی هستم، مرا راهنمایی کن! خدا تو را راهنما شود! پس یک ریگ به من داد و من برگشتم. یکی از هم‌نشینانش از من پرسید: فرزند رسول خدا به تو چه داد؟! گفتم: یک «ریگ»، دستم را باز کردم دیدم قطعه‌ای از طلا است! پس به راهم ادامه دادم ناگه او خود را به من رسانید و فرمود: «[با طلا شدن ریگ] حجّت برای تو ثابت شد و حقّ آشکار گردید و کوری از تو برطرف شد! آیا مرا می‌شناسی؟» گفتم: خدایا! نه. فرمود: «منم مهدی، منم قائم زمان، منم آن‌کس که زمین را از عدالت پُر می‌نمایم، بعد از پُر شدنش با ظلم و ستم؛ زیرا زمین از حجّت الهی خالی نمی‌ماند....».[3] [1] . کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج ‏2، ص 150، قم، دار الحدیث، چاپ اول، ‏1429ق. [2] . شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، محقق، غفاری، علی اکبر، ج ‏2، ص 520، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، 1413ق. [3] . طوسی، محمد بن حسن‏، کتاب الغیبة، محقق، تهرانی، عباد الله، ناصح، علی احمد، ص 253 – 254، قم، دار المعارف الإسلامیة، چاپ اول، 1411ق.
پاسخ:
بر اساس روایات؛ حضرت مهدی(عج) به عنوان امام زنده و غایب، هر سال در موسم حج حضور می‌یابد؛ مانند دیگر مسلمانان مناسک حج را به جای می‌آورد؛ مردم را میبیند؛ اما آنان او را نمی‌شناسند.
امام صادق(ع): «مردم، امام خود را، نمی‌یابند. وی در موسم (مراسم حج) حضور پیدا می‌کند. وی آنان را میبیند، ولی آنان وی را نمی‌بینند».[1]
محمّد بن عثمان عَمری - یکی از نوّاب خاصّ امام زمان(ع) در غیبت صغرا - می‌گوید: «به خدا سوگند، صاحب الأمر(عج)، همه ساله در موسم حج حضور می‌یابد. او مردم را میبیند و می‌شناسد و مردم هم او را می‌بینند، ولی او را نمی‌شناسند».[2]
با این وجود در مواردی ادعا شده است؛ برخی شیعیان، به زیارت حضرتشان در این ایام موفّق شدند که اگرچه امکان چنین ملاقات محدودی را نمی‌توان انکار کرد، اما یکایک موارد ادعا شده را نیز نمی‌توان قطعی دانست.
به هر حال، نقل‌هایی در این زمینه وجود دارد که به یک مورد آن اشاره می‌کنیم:
علی بن ابراهیم فَدَکی از أودی روایت می‌کند: من در حال طواف بودم، شوط ششم را تمام کرده، خواستم دور هفتم را آغاز کنم که ناگهان حلقه‌ای را در سمت راست کعبه دیدم و جوانی خوش‌سیما و خوش‌بو و هیبت‌دار را دیدم که با تمام هیبتش از مردم دوری نمی‌گزید! من زیباتر از کلام و شیرین‌تر از منطق و خوش‌نماتر از نشستن او ندیده بودم، رفتم با او سخن گویم، مردم مرا راندند، پس از بعضی ایشان پرسیدم: این شخصیت کیست؟!
گفتند: فرزند رسول خدا است، هرسال یک روز برای خواصّش ظاهر می‌شود و با آنها صحبت می‌کند.
گفتم: ای آقای من! نیازمند راهنمایی هستم، مرا راهنمایی کن! خدا تو را راهنما شود! پس یک ریگ به من داد و من برگشتم. یکی از هم‌نشینانش از من پرسید: فرزند رسول خدا به تو چه داد؟!
گفتم: یک «ریگ»، دستم را باز کردم دیدم قطعه‌ای از طلا است!
پس به راهم ادامه دادم ناگه او خود را به من رسانید و فرمود: «[با طلا شدن ریگ] حجّت برای تو ثابت شد و حقّ آشکار گردید و کوری از تو برطرف شد! آیا مرا می‌شناسی؟»
گفتم: خدایا! نه.
فرمود: «منم مهدی، منم قائم زمان، منم آن‌کس که زمین را از عدالت پُر می‌نمایم، بعد از پُر شدنش با ظلم و ستم؛ زیرا زمین از حجّت الهی خالی نمی‌ماند....».[3] [1] . کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج 2، ص 150، قم، دار الحدیث، چاپ اول، 1429ق. [2] . شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، محقق، غفاری، علی اکبر، ج 2، ص 520، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، 1413ق. [3] . طوسی، محمد بن حسن، کتاب الغیبة، محقق، تهرانی، عباد الله، ناصح، علی احمد، ص 253 – 254، قم، دار المعارف الإسلامیة، چاپ اول، 1411ق.
- [سایر] آیا این که می‌گویند امام زمان (ع) در روضه حضرت عباس (ع) حضور می‌یابند، صحیح است؟
- [سایر] سلام آیا امام زمان (عج) به حج رفته است؟ ممنون
- [سایر] اینکه گفته می‌شود امام زمان(عج) در همه جا حضور دارند آیا در بین مردم کشورهای غیر اسلامی مثلاً یهودی هم حضور می‌یابند؟ به کسانی که در فساد و فحشا هستند نیز نظر می‌کند؟
- [سایر] عوامل و آثار غفلت از حضور امام زمان (عج) چیست؟
- [سایر] آیا امام زمان ( عج ) در اجتماعات ما حضور جسمی دارند یا خیر ؟
- [سایر] چگونه ممکن است امام زمان (عج) در همه جا حضور داشته باشند؟
- [سایر] چرا مردم از فیض حضور امام زمان (عج) محروم شدهاند؟
- [سایر] چگونه امام زمان (عج) در یک زمان میتواند در چند مکان حضور داشته باشد؟
- [سایر] چگونه نسبت به وجود امام زمان (عج) یقین کرده و حضور وی را درک کنیم؟
- [سایر] چگونه می‌توان در عصر غیبت، حضور امام زمان (عج) را درک کرد؟
- [آیت الله نوری همدانی] در زمان غیبت ولّی عَصْر ( عج ) که نماز جمعه واجب تَعْیینی نیست ، خرید و فروش و سایر معاملات ، پس از اذان جمعه حرام نیست .
- [آیت الله نوری همدانی] در زمان غیبت ولیّ عصر (عج ) نماز جمعه واجب تَخییری است ( یعنی مُکَلَّفْ می تواند روز جمعه بجای نماز ظهر نماز جمعه بخواند ) ولی جمعه اَفْضَلْ است وظهر اَحْوَط واحتیاط بیشتر در آن است که هر دو را بجا آورند .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مسلمانان باید در مورد اشخاص مجهول که ملبس به لباس علما و طلاب هستند تحقیق نمایند اگر به مقامی دیگر غیر از مقام علما و مجتهدین که نواب حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه می باشند ارتباط داشته باشند از آنها کناره گرفته و از ضلالت و اضلال آن ها بپرهیزند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در زمان غیبت ولی عصر (عج) نماز جمعه واجب تخییری است (یعنی مکلّف می تواند روز جمعه به جای نماز ظهر نماز جمعه بخواند) ولی جمعه افضل است و ظهر احوط و احتیاط بیشتر در آن است که هردو را بجا آورد.
- [آیت الله جوادی آملی] .دریافت کننده خمس، امام ( ع)و در غیبت آن , فقیه جامع الشرایط و حاکم شرع است و مکلف , بدون اجازه از آنان نمی تواند آن را به موارد مصرف برساند . به تعبیر دیگر , همه خمس , اعم از سهم امام ( ع) و سهم سادات, در اختیار منصب امامت (شخصیت حقوقی) است. در زمان غیبت حضرت ولیّ عصر (عج) ،فقیه جامع الشرایط, جانشین شخصیت حقوقیِ امامت است، بنابراین در زمان غیبت باید تمام خمس را به فقیه جامع الشرای ط تحویل داد و هرگونه دخل و ت صرف در خمس (سهم امام( ع) و سهم سادات) باید با اجازه او باشد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . "أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیّاً وَلِیُّ الله"جزو اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعد از "أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسوُلُ الله"، به قصد قربت گفته شود. اللهُ أکْبَرُ خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند. أَشْهَدُ أَنْ لا إِلَهَ إِلاَّ الله شهادت می دهم که نیست خدایی جز خدای یکتا و بی همتا. أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسوُلُ الله شهادت می دهم که حضرت محمد بن عبدالله صلی الله علیه و آله پیغمبر و فرستاده خداست. أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیّاً أمِیرَ المُؤمِنینَ وَلِیُّ الله شهادت می دهم که حضرت علی علیه السلام أمیرالمؤمنین و ولی خدا بر همه خلق است. حَیَّ عَلَی الصَّلاَة بشتاب برای نماز. حَیَّ عَلَی الْفَلاَح بشتاب برای رستگاری. حَیَّ عَلی خَیْرِ الْعَمَل بشتاب برای بهترین کارها که نماز است. قَد قامَتِ الصَّلاَة به تحقیق نماز برپا شد. لا إلَهَ إِلاَّ الله نیست خدایی مگر خدای یکتا و بی همتا.
- [آیت الله بروجردی] (اَشْهَدُ اَنَّ عَلِیاً وَلِی اللهِ) جزء اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعد از (اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رسُولُ اللهِ) به قصد قربت گفته شود.ترجمهی اذان و اقامه(اللهُ اکبر): یعنی خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند.(اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ الا اللهُ): یعنی شهادت میدهم که غیر خدایی که یکتا و بیهمتاست خدای دیگری سزاوار پرستش نیست.(اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رسُولُ اللهِ): یعنی شهادت میدهم که حضرت محمّد بن عبدالله) ص) پیغمبر و فرستادة خدا است.(اَشْهَدُ اَنَّ عَلیا اَمیرَالمؤمنینَ وَلِی اللهِ): یعنی شهادت میدهم که حضرت علی (علیه الصلوة و السلام)، امیرالمؤمنین و ولی خدا بر همه‌ی خلق است.(حَی عَلَی الصَّلوة): یعنی بشتاب برای نماز.(حَی عَلَی الفَلاحِ): یعنی بشتاب برای رستگاری.(حَی عَلَی خَیرِ العَمَلِ): یعنی بشتاب برای بهترین کارها که نماز است.(قَد قامَتِ الصَّلوة): یعنی به تحقیق نماز بر پا شد.(لا اِلهَ اِلاَّ الله): یعنی خدایی سزاوار پرستش نیست مگر خدایی که یکتا و بیهمتا است.
- [امام خمینی] "اشهد ان علیا ولی الله" جزو اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعداز "اشهد ان محمدا رسول الله" به قصد قربت گفته شود. ترجمه اذان و اقامه "الله اکبر" یعنی خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند."اشهد ان لا اله الا الله" یعنی شهادت می دهم که غیر خدایی که یکتا و بی همتا است، خدای دیگری سزاوار پرستش نیست. "اشهد ان محمدا رسول الله" یعنی شهادت می دهم که حضرت محمد بن عبد الله صلی الله علیه و آله و سلم، پیغمبر و فرستاده خدا است. "اشهد ان علیا امیر المؤمنین ولی الله" یعنی شهادت می دهم که حضرت علی علیه الصلاة و السلام، امیر المؤمنین و ولی خدا بر همه خلق است. "حی علی الصلاه"یعنی بشتاب برای نماز. "حی علی الفلاح" یعنی بشتاب برای رستگاری. "حی علی خیرالعمل" یعنی بشتاب برای بهترین کارها که نماز است. "قد قامت الصلاه" یعنی به تحقیق نماز برپا شد. "لا اله الا الله" یعنی خدایی سزاوار پرستش نیست مگر خدایی که یکتا و بی همتا است.
- [آیت الله نوری همدانی] اشهدً انّ علیاً ولیً اللهِ جزء اذان و اقامه نیست ولی خوب است بعد از اشهدً انّ محمداً رسولُ اللهِ ، به قصد قربت گفته شود . و چون در امثال زمان ما ، شعا ر تشیع محسوب می شود در هر جا که اظهار این شعار مستحسن و لازم باشد ، گفتن آن هم مستحسن و لازم است . ترجمه اذان و اقامه اللهَ اکبرً یعنی خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند اشهدً ان لا الهَ الاّ اللهً یعنی شهادت می دهم که غیر خدائی که یکتا و بی همتا است خدای دیگر سزاوار پرستش نیست . اشَهدً انّ محمداً رسولُ اللهِ یعنی شهادت می دهم که حضرت محمد بن عبدالله صلی علیه و آله و سلم پیغمبر و فرستادة خداست . اشهدً ان علیاً امیر المؤمنینَ ولیّ الله یعنی شهادت می دهم که حضرت علی (علیه الصلاهَ و السلام ) امیر المؤمنین ولی خدا بر همة خلق است حیّ علیَ الصلاهِ یعنی بشتاب برای نماز . حیّ علی الفلاحِ یعنی بشتاب برای رستگاری . حیّ علی خیرِ العملِ یعنی بشتاب برای بهترین کارها که نماز است . قَد قامتِ الصلاهُ یعنی بتحقیق نماز بر پا شد . لا الهَ الاّ اللهُ یعنی خدائی سزاوار پرستش نیست مگر خدائی که یکتا و بی همتا است .
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اشهد ان علیا ولی اللّه جزو اذان و اقامه نیست؛ ولی خوب است بعد از اشهد ان محمدا رسول اللّه به قصد قربت گفته شود. ترجمه اذان و اقامه اللّه اکبر: یعنی خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند. اشهد ان لا اله الا اللّه: یعنی شهادت می دهم که خدائی سزاوار پرستش نیست جز خدائی که یکتا و بی همتا است. اشهد ان محمدا رسول اللّه: یعنی شهادت می دهم که حضرت محمد بن عبداللّه (ص) پیغمبر و فرستاده خدا است. اشهد ان علیا امیر المؤمنین ولی اللّه: یعنی شهادت می دهم که حضرت علی علیه الصلاه و السلام امیر مؤمنین و ولی خدا بر همه خلق است. حی علی الصلاه: یعنی بشتاب برای نماز. حی علی الفلاح: یعنی بشتاب برای رستگاری. حی علی خیر العمل: یعنی بشتاب برای بهترین کارها که نماز است. قد قامت الصلاه: یعنی به تحقیق نماز بر پا شد. لا اله الا اللّه: یعنی خدائی سزاوار پرستش نیست مگر خدائی که یکتا و بی همتا است.