بنابر تحقیق و جست‌وجو در منابع حدیثی؛ چنین روایتی را نیافتیم، اما می‌توان با توجه به نکات زیر، این مطلب را به دست آورد: 1. اصل داشتن ریش لازم است؛ ر.ک: «دلیل فقهی نتراشیدن ریش»، سؤال 3313. 2. بلند کردن ریش بیش از یک قبضه مکروه است و براساس برخی از روایات نشانه کم عقلی است: پیامبر اکرم(ص) فرمود: «از نیکبختی مرد است که ریش او سبک و کوتاه باشد».[1] امام صادق(ع) فرمود: «آنچه از ریش که بیش از یک قبضه است (یعنی اگر صاحب ریش طول آن‌را با دست بگیرد آن مقداری که بیرون از دست خودش می‌ماند[2] ) آن مقدار در آتش خواهد بود».[3] 3. همان‌طور که فقهای بزرگوار با توجه به این روایات، نتیجه گرفته‌اند که اعتدال و میانه‌روی در گذاشتن ریش مطلوب است؛[4] می‌توان گفت: به اندازه داشتن ریش(نه زیاد طولانی و نه زیاد کوتاه) نشانه عقل و خِرَد است چون نه بدان اندازه کوتاه است که مخالفت شرع را بدنبال داشته باشد و نه بدان اندازه بلند است که نشانی از بیخردی باشد. [1] . ابن شعبه حرانی، حسن بن علی، تحف العقول عن آل الرسول(ص)، ص 42، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، 1404ق. [2] . مراد از قبضه؛ قبضه دست خود شخص نسبت به ریشش است. [3] . شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج ‏1، ص 130، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، 1413ق. [4] . ر. ک: کاشف الغطاء، جعفر بن خضر، کشف الغطاء عن مبهمات الشریعة الغراء، ج ‌2، ص 418، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ اول، 1422ق؛ میر داماد استرآبادی، محمّد باقر، شارع النجاة فی أحکام العبادات، ص 350، ‌قم، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت(ع)، چاپ اول، 1426ق؛ طبسی نجفی، محمد رضا، تراش ریش از نظر اسلام (ترجمه المنیة فی حکم الشارب و اللحیة)، مترجم: محمدی اشتهاردی، محمد، ص 169، قم، مهر استوار، چاپ اول، 1353ش.
بنابر تحقیق و جستوجو در منابع حدیثی؛ چنین روایتی را نیافتیم، اما میتوان با توجه به نکات زیر، این مطلب را به دست آورد:
1. اصل داشتن ریش لازم است؛ ر.ک: «دلیل فقهی نتراشیدن ریش»، سؤال 3313.
2. بلند کردن ریش بیش از یک قبضه مکروه است و براساس برخی از روایات نشانه کم عقلی است:
پیامبر اکرم(ص) فرمود: «از نیکبختی مرد است که ریش او سبک و کوتاه باشد».[1]
امام صادق(ع) فرمود: «آنچه از ریش که بیش از یک قبضه است (یعنی اگر صاحب ریش طول آنرا با دست بگیرد آن مقداری که بیرون از دست خودش میماند[2] ) آن مقدار در آتش خواهد بود».[3]
3. همانطور که فقهای بزرگوار با توجه به این روایات، نتیجه گرفتهاند که اعتدال و میانهروی در گذاشتن ریش مطلوب است؛[4] میتوان گفت: به اندازه داشتن ریش(نه زیاد طولانی و نه زیاد کوتاه) نشانه عقل و خِرَد است چون نه بدان اندازه کوتاه است که مخالفت شرع را بدنبال داشته باشد و نه بدان اندازه بلند است که نشانی از بیخردی باشد. [1] . ابن شعبه حرانی، حسن بن علی، تحف العقول عن آل الرسول(ص)، ص 42، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، 1404ق. [2] . مراد از قبضه؛ قبضه دست خود شخص نسبت به ریشش است. [3] . شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج 1، ص 130، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، 1413ق. [4] . ر. ک: کاشف الغطاء، جعفر بن خضر، کشف الغطاء عن مبهمات الشریعة الغراء، ج 2، ص 418، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ اول، 1422ق؛ میر داماد استرآبادی، محمّد باقر، شارع النجاة فی أحکام العبادات، ص 350، قم، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت(ع)، چاپ اول، 1426ق؛ طبسی نجفی، محمد رضا، تراش ریش از نظر اسلام (ترجمه المنیة فی حکم الشارب و اللحیة)، مترجم: محمدی اشتهاردی، محمد، ص 169، قم، مهر استوار، چاپ اول، 1353ش.
- [سایر] در روایتی آمده که یک چهارم قرآن درباره اهل بیت عصمت و طهارت(ع) است. معنای این روایت چیست؟
- [آیت الله بهجت] طلایی که مرد برای زن خود می خرد، آیا باید خمس اش را بدهد؟
- [سایر] آیا روایتی که درباره تحولات مصر و سرنگونی محمد حسنی مبارک به عنوان نشانه ظهور امام زمان(عج) شایع شده، صحیح است؟
- [سایر] با سلام میخواستم نشانه های زمان ظهور مهدی موعود را بدانم و اینکه آیا روایتی داریم که بدانیم او بدست چه کسی به شهادت می رسد.
- [سایر] سلام نطر شما راجع به بخشش مهریه بعد از یارده سال زندگی مشترک چیست ؟ محاسن و معایب این کار را بیان فرمایید ؟ عکس العمل مرد در آینده چه خواهد بود ؟ و هر آنچه در این مورد مهم میدانید را بفرمایید .
- [آیت الله بهجت] اگر زنی قصد اقامه ی نماز قضای مرد مرحومی را داشته باشد، تکلیفش از نظر بلندی یا آهسته بودن قرائت حمد و سوره چیست؟
- [سایر] آیا حضرت موسی(ع) که در قرآن اشاره شده که مرد مصری را کشته معصوم هست یا نه؟
- [سایر] آیا حضرت موسی(ع) که در قرآن اشاره شده که مرد مصری را کشته معصوم هست یا نه؟
- [سایر] نشانه های یک مرد چشم چران چیست؟ به شوهرم در این مورد شک دارم؟
- [سایر] نقل میکنند: (کسی به حضرت علی(ع) کنیزی هدیه داد. روزی حضرت زهرا(س) وارد منزل شد و مشاهده کرد که علی(ع) سر بر پای کنیز گذاشته و خوابیده است. حضرت زهرا(س) به نشانه اعتراض پیش پیامبر اکرم(ص) رفتند که جبرئیل نازل شد و گفت: حضرت فاطمه حق ندارد که اعتراض کند و باید برگردد). حال سؤال این است که؛ آیا چنین رفتاری از یک بانوی دارای عصمت تعجبآور نیست؟ مخصوصاً که عصمت از اشتباه نیز دارند.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر مرد مکلّف عاقل با مکلّف عاقل دیگر لواط کند، باید هر دو را بکشند وحاکم شرع میتواند لواط کننده را با شمشیر بکشد یا زنده به آتش بسوزاند، یا دست وپای او را ببندد و از جای بلندی بزیر اندازد.
- [آیت الله بروجردی] اگر مرد مکلف عاقلی با مکلف عاقل دیگر لواط کند، باید هر دوی آنان را بکشند و حاکم شرع میتواند لواط کننده را با شمشیر بکشد، یا سنگسار کند، یا زندهی بسوزاند، یا دست و پای او را ببندد و از جای بلندی به زیر اندازد و یا دیواری را روی او خراب کند.
- [آیت الله خوئی] اگر مرد مکلف عاقل با مکلف عاقل دیگر لواط کند باید هر دوی آنان را بکشند. و حاکم شرع میتواند لواطکننده را با شمشیر بکشد یا زنده به آتش بسوزاند، یا دست و پای او را ببندد و از جای بلندی به زیر اندازد و با شرائطی که در مسألة (2795) گفته شد میتواند سنگسارش کند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . بچه ای که بالغ نشده شرعاً نمی تواند در مال خود تصرف کند و نشانه بالغ شدن در زن و مرد یکی از سه چیز است: اول تمام شدن پانزده سال قمری در مرد و نه سال قمری در زن. دوم روییدن موی درشت زیر شکم بالای عورت. سوم بیرون آمدن منی.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر مرد مکلف عاقلی با مکلف عاقل دیگر لواط کند، اگر هر دو به این عمل راضی باشند، باید هر دوی آنان را بکشند، و اگر یکی مکره باشد و از ترس جانش مرتکب شده او را نباید کشت، و حاکم شرع میتواند لواطکننده را با شمشیر بکشد، یا زنده به آتش بسوزاند، یا دست و پای او را ببندد و از جای بلندی به زیر اندازد، و یا دیواری را روی او خراب کند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر مرد مکلف عاقلی با مکلف عاقل دیگر لواط کند؛ باید هر دوی آنان را بکشند. و حاکم شرع می تواند لواط کننده را باشمشیر بکشد؛ یا زنده به آتش بسوزاند؛ یا دست و پای او را ببندد و از جای بلندی به زیر اندازد و با شرائطی که در مسأله (2795) گفته شد می تواند سنگسارش کند. ولی اگر لواط کننده غیر محصن باشد؛ کشتن او اشکال دارد و بعید نیست حدش جلد باشد.
- [آیت الله علوی گرگانی] بچهای که بالغ نشده شرعاً نمیتواند در مال خود تصرّف کند همانگونه که در )مسأله 2097) گذشت ونشانه بالغ شدن زن، تمام شدن نه سال قمری و نشانه بالغ شدن مرد یکی از سه چیز است: اوّل تمام شدن پانزده سال قمری; دوم روییدن موی درشت، زیر شکم بالای عورت; سوم محتلم شدن یعنی بیرون آمدن منی در خواب.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] بچه ای که بالغ نشده شرعاً نمی تواند در مال خود تصرف کند بلی اگر ممیّز باشد تصرف در اموال جزئی برای او مانعی ندارد. نشانه بالغ شدن یکی از سه چیز است: اول: روییدن موی درشت زیر شکم بالای عورت. دوّم: بیرون آمدن منی. سوّم: تمام شدن پانزده سال قمری در مرد و تمام شدن نه سال قمری در زن.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] بچه ای که بالغ نشده شرعا نمی تواند در مال خود تصرف کند و نشانه بالغ شدن یکی از سه چیز است: اول روئیدن موی درشت در زیر شکم بالای عورت. دوم بیرون آمدن منی. سوم تمام شدن پانزده سال قمری در مرد و تمام شدن نه سال قمری در زن.
- [امام خمینی] بچه ای که بالغ نشده شرعا نمی تواند در مال خود تصرف کند. و نشانه بالغ شدن یکی از سه چیز است: اول: روییدن موی درشت زیر شکم بالای عورت. دوم:بیرون آمدن منی. سوم: تمام شدن پانزده سال قمری در مرد و تمام شدن نه سال قمری در زن.