پاسخ اجمالی: از آنجایی که مشرک به کسی گفته می شود که، برای خدای متعال شریک و همتا قائل است، مسیحیان به دلیل این که قائل به تثلیث (سه گانه پرستی به طور مستقل) بوده و برخی از یهودیان هم عزیر را پسر خدا دانسته و هر دو مستلزم ترکیب در ذات الاهی می شود، در حالی که او مرکب نبوده و وجود تام و کامل و بسیط است، به همین دلیل چون برخی از مردم امریکا و انگلیس مسیحی و یهودی به معنای ذکر شده، مشرک هستند و این افراد اگر با دنیای اسلام و مسلمانان دشمنی کنند و به ظلم و ستم بپردازند (مثل دولت مردان این دو کشور) شامل برائت و بیزاری از مشرکین که یکی از مراسم حج است، می شوند. البته باید توجه داشت که یهودیت و مسیحیتی که از سوی حضرت موسی (ع) و حضرت عیسی (ع) ارائه شده بودند از اعتقادات باطل و شرک آمیز به دور بوده و بعدها در گذر زمان دو کتاب تورات و انجیل آنان دچار تحریف گردیده و این افکار شرک آلود در آن وارد شده است. پاسخ تفصیلی: برای روشن شدن پاسخ، دانستن مطالب زیر لازم است: شرک چیست و مشرک چه کسی است؟ (شرک)، در لغت به معنای این است که چیزی یا کسی در کاری مورد شرکت و کمک قرار گیرد؛ یعنی به همان معنای معروف، شریک شود.[1] و در فرهنگ و اصطلاحات دینی به معنای شریک قرار دادن موجود دیگری با خدای بزرگ در یکی از مقامات و شئون مخصوص به آفریننده عالم است؛ چه این که در آفرینش جهان شریک شمرده شود، یا در تدبیر و اداره نظام هستی یا در تأمین نیازمندی های انسان و یا در چیزهای مشابه آن. پس، مشرک به کسی گویند که برای خدا در ذات یا در صفات شریک قائل است، و یا غیرخداوند را مستقل در عالم وجود می داند؛ خواه کتابی باشد یا غیر کتابی و معلوم است که شریک گرفتن مراتب مختلفی از نظر ظهور و خفا دارد، همان طور که کفر و ایمان هم از این نظر دارای مراتبند؛ مثلاً اعتقاد به این که خدا دو تا و یا بیشتر است و نیز بت ها را شفیعان درگاه خدا گرفتن، شرکی است ظاهر، و از این شرک کمی پنهان‌تر شرکی است که اهل کتاب دارند، و برای خدا فرزند قائلند، و مخصوصاً مسیح و عزیر را پسران خدا می‌دانستند.[2] چنان چه قرآن کریم می فرماید: ( یهود گفتند: عزیر پسر خدا است! و نصاری (مسیحیان)گفتند مسیح پسر خدا است! این سخنی است که با زبان خود می‌ گویند که همانند گفتار کافران پیشین است، لعنت خدا بر آنها باد، چگونه دروغ می‌ گویند؟!).[3] البته، اعتقاد یهودیت درباره عزیر، مختصّ برخی از فرقه های یهود بوده که در زمان حیات رسول گرامی اسلام (ص ) می زیسته اند، اما آنان به تدریج منقرض شدند و اکنون یهودیان چنین عقیده ای نداشته و محکوم به شرک نیستند.[4] گرچه فقط بعضی از یهودیان مدینه این عقیده را داشته اند، اما چون بقیه یهودیان راضی به این سخن بوده و در برابر جواب پیامبر اکرم (ص) و نزول این آیه شریفه ساکت شدند، می توان این اعتقاد را به آنان نیز نسبت داد و خدای متعال هم در قرآن کریم شرک را به همه یهودیان نسبت داده است.[5] پس، هرکسی، گروهی و افراد هر کشوری اگر این طور اعتقاد داشته باشند، مشرک هستند؛ مانند برخی از مسیحیان؛ زیرا یکی از آموزه هایی که همواره از سوی کلیسا برای جوامع مسیحی القاء می شود، مسأله اعتقاد به تثلیث است. مطابق تلقی مسیحیت، تثلیث عبارت از (أب)، (إبن) و (روح القدس) است. مراد از (أب) براساس ادبیات کتاب مقدس، خداوند است. و مراد از (ابن) یا پسر، حضرت مسیح است. بر اساس قطعنامه (نیقاوی) در سال325 میلادی فرزندی حضرت مسیح برای خدا، نه به صورت مجازی و تشریفی بلکه به صورت حقیقی تلقی می گردید. بنابراین در عقیده رسمی مسیحیت، مسیح فرزند حقیقی خدا تلقی شده است. مراد مسیحیت از روح القدس، وجود فعال و توانای خداوند در زمین است که به وسیله آن حضرت مسیح در شکم مادر خود قرار گرفت. روح القدس تعلیم جامعه مسیحیت را به عهده دارد و در عهد جدید از روح القدس به عنوان تسلّی دهنده، روح حکمت و ایمان، روح شجاعت، محبت و شادی، نامبرده شده است. براساس نگرش مسیحیان، میان (اب) و (إبن) و (روح القدس) فرع و اصلی وجود ندارد. همه این ها از ارزش و اصالت یکسان برخوردارند. در عین این که از هم متمایزاند، واحد اند؛ یعنی هر یک از (اب) و (ابن) و (روح القدس) خداوند تمام عیار و کامل است. در عین این که هر کدام خدای کامل است، هر سه تای شان نیز واحد حقیقی اند.[6] البته از نخستین اوان مسیحیت تا دوران معاصر عالمان و دانشمندان بسیاری در میان مسیحیان به توحید روی آورده و با عقیده تثلیث به مخالفت برخاسته اند و حتی برخی در اثر این مخالفت، مورد آزار و شکنجه واقع شده و کشته شدند.[7] و تثلیث هم با توحید حقیقی متباین است؛ به گونه ای که با فطرت و بدیهیات اولیه عقلی در تضاد می باشد و مستلزم تعدد خداوند است که یک شرک صریح است و عقل هرگونه مانند و بدیل و شریک را از خداوند کامل غنی بالذّات و واجب الوجود نفی می کند. از سوی دیگر لازم به یادآوری است که تاکنون هیچ یک از عالمان و یا فرقه های مسیحی نتوانسته اند شرح مبسوط و روشنی از تثلیث ارائه دهند و به سبب نفوذ برخی از افکار یونانی و آیین های غیر الاهی، دین مسیحیت را به شرک آلوده کردند. و یا یهودیان، که عزیر را پسر خدا می دانستند؛ ولی همانطور که گفته شد، یهودیان در عصر حاضر چنین اعتقادی نداشته و مشرک نیستند. [8] آیا مردم آمریکا و انگلیس مشرک هستند؟ در هر کشوری، انسان هایی با ادیان و اعتقادات مختلف زندگی می کنند؛ در کشور آمریکا و انگلیس هم دارای افراد مختلفی با ادیان متفاوت زندگی می کنند که برخی از افراد این کشور را مسیحیان و یهودیان تشکیل می دهند و هرکدام از مسیحیت و یهودیت اهل کتاب هستند؛ یعنی حضرت عیسی (ع) و حضرت موسی(ع) دارای کتاب مقدس آسمانی از طرف خداوند بودند[9] که البته بسیاری از قسمت های آن کتاب های (انجیل و تورات) در زمان حاضر، تحریف و دست کاری شده است. به طور کلی باید گفت: آن دسته از مسیحیانی که در این کشورها زندگی می کنند، اگر اعتقاد به تثلیث به معنایی که ذکر شد، داشته باشند، مشرک هستند، اما اگر چنین نباشند، مشرک نیستند. و یهودیانی که همان اعتقادات گذشته را دارند، مشرک بوده و گرنه مشرک نیستند. پس، عموم اهل کتاب مثل یهودیت و مسیحیت، به دلیل این که جزء ادیان الاهی بوده و در حقیقت،بر اصل توحید استوارند، مشرک نیستند مگر برخی از آنها. برائت از مشرکین: برائت و بیزاری از مشرکین یکی از مراسمی است، که در حج انجام می گیرد؛و در قرآن کریم هم به آن اشاره شده است:( و این اعلامی است از ناحیه خدا و پیامبرش به (عموم) مردم در روز حج اکبر (روز عید قربان) که خداوند و پیامبر او از مشرکان بیزارند... ).[10] خدا و رسول در روز حج اکبر به عموم مردم این طور اعلام کرده‌اند که، برای همیشه از مشرکین بریء و بیزارند و مؤمنین که پیرو خدا و رسول می‌باشند بدون تردید باید برای همیشه از مشرکین بیزار باشند. آیات برائت و اعلان بیزاری خدا و رسول (ص) در مورد مشرکان قریش که در حقیقت بت پرستان آن زمان بودند ، و پیمان شکنی کرده بودند، نازل شد. [11] و این آیه شریفه یک اصل کلی را به همه مردم جهان تا روز قیامت می دهد؛ یعنی مشرکینی (که در هر درجه ای از شرک باشند) که با دنیای اسلام و مسلمانان دشمن باشند و پیمان شکنی و ظلم و ستم کنند، باید از آنها بیزاری جست؛[12] مثل آنچه را که یهودیان صهیونیسم بر سر مردم مسلمان فلسطین می آورند و یا ظلم و ستمی که بر مردم لبنان روا داشتند و دولتمردان مسیحی کشورهای انگلیس و آمریکا از آنان حمایت می کنند. نتیجه: 1.با توجه به توضیحات بالا، آن دسته از مردم آمریکا و انگلیس که دارای دین مسیحیت و یهودیت با اعتقادات ذکر شده را داشته باشند، ازجهت این که مرتبه ای از شرک را دارند، مشرک هستند. 2. منظور از کسانی که در این کشور ها هستند و به مردم جهان ظلم و ستم می کنند و جزء مستکبرین شمرده می شوند، دولت مردان و پیروانشان هستند. 3. آنهایی که با مسلمانان و دنیای اسلام دشمن هستند و ظلم و ستم و تفرقه افکنی می کنند، شامل مراسم برائت و بیزاری از مشرکین می گردند. چه می خواهد مردم این کشورها باشند و چه دولت مردان آنها که این بارها در بیانات مقام معظم رهبری حضرت آیة الله العظمی خامنه ای بیان شده است. پی نوشتها: [1] . ابن منظور، محمد بن مکرم،لسان العرب، ج10، ص 449، دار صادر، بیروت، چاپ سوم، 1414 قمری؛ فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، ج5، ص 293، انتشارات هجرت، قم، چاپ دوم، 1410 قمری؛ قرشی، سید علی اکبر، قاموس قرآن، ج4، ص 20، دار الکتب الاسلامیة، تهران، چاپ ششم، 1371 شمسی؛ مهیار، رضا، فرهنگ ابجدی عربی – فارسی، ص 78. [2] . طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان، ج2، ص 303، مترجم: موسوی همدانی، سید محمدباقر، دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ پنجم، 1374 شمسی؛ حسینی جرجانی، سید امیر ابوالفتوح،آیات الاحکام، ج1، ص 78، انتشارات نوید، تهران، چاپ اول، 1404 قمری؛ قاموس قرآن، ج4، ص 20؛ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج10 ، ص 184، بیروت، مؤسسه الوفاء. [3] . توبه، 30. [4] . مجمع البیان، ج3، ص 23؛ امام خمینی، الطهارة، ج3، ص 298. [5] . المیزان، ج9، ص 244؛ التبیان، ج5، ص 239. [6] . توفیقی، حسین،آشنایی با ادیان بزرگ، ص 147 تا 149، سمت، تهران،چاپ دوم، 1381؛ میلر، و.م، تاریخ کلیسای قدیم در امپراتوری روم و ایران، ترجمه:نخستین، علی، ص 244، تهران، انتشارات حیات ابدی. [7] .شاکرین، حمید رضا، ادیان و مذاهب( پرسش و پاسخ های دانشجویی)، ص 120، دفتر نشر معارف، چاپ دوم، 1387ش. [8] . مجمع البیان، ج3، ص 23؛ امام خمینی، الطهارة، ج3، ص 298. [9] . بحارالانوار، ج 51، ص 27، ح 27. [10] . توبه، 3. [11] . مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج7، ص 285 تا 287، دارالکتب الاسلامیة، تهران، چاپ اول، 1374 شمسی. [12] . این تعابیر را بارها مقام معظم رهبری در اعلامیه برائت از مشرکین در روز عید قربان خطاب به حجاج بیت الله حرام فرموده اند؛ سایت مقام معظم رهبری،بخش حج ابراهیمی، مثل (حج، کانون توحید) منبع: www.islamquest.net
پاسخ اجمالی:
از آنجایی که مشرک به کسی گفته می شود که، برای خدای متعال شریک و همتا قائل است، مسیحیان به دلیل این که قائل به تثلیث (سه گانه پرستی به طور مستقل) بوده و برخی از یهودیان هم عزیر را پسر خدا دانسته و هر دو مستلزم ترکیب در ذات الاهی می شود، در حالی که او مرکب نبوده و وجود تام و کامل و بسیط است، به همین دلیل چون برخی از مردم امریکا و انگلیس مسیحی و یهودی به معنای ذکر شده، مشرک هستند و این افراد اگر با دنیای اسلام و مسلمانان دشمنی کنند و به ظلم و ستم بپردازند (مثل دولت مردان این دو کشور) شامل برائت و بیزاری از مشرکین که یکی از مراسم حج است، می شوند.
البته باید توجه داشت که یهودیت و مسیحیتی که از سوی حضرت موسی (ع) و حضرت عیسی (ع) ارائه شده بودند از اعتقادات باطل و شرک آمیز به دور بوده و بعدها در گذر زمان دو کتاب تورات و انجیل آنان دچار تحریف گردیده و این افکار شرک آلود در آن وارد شده است.
پاسخ تفصیلی:
برای روشن شدن پاسخ، دانستن مطالب زیر لازم است:
شرک چیست و مشرک چه کسی است؟
(شرک)، در لغت به معنای این است که چیزی یا کسی در کاری مورد شرکت و کمک قرار گیرد؛ یعنی به همان معنای معروف، شریک شود.[1] و در فرهنگ و اصطلاحات دینی به معنای شریک قرار دادن موجود دیگری با خدای بزرگ در یکی از مقامات و شئون مخصوص به آفریننده عالم است؛ چه این که در آفرینش جهان شریک شمرده شود، یا در تدبیر و اداره نظام هستی یا در تأمین نیازمندی های انسان و یا در چیزهای مشابه آن. پس، مشرک به کسی گویند که برای خدا در ذات یا در صفات شریک قائل است، و یا غیرخداوند را مستقل در عالم وجود می داند؛ خواه کتابی باشد یا غیر کتابی و معلوم است که شریک گرفتن مراتب مختلفی از نظر ظهور و خفا دارد، همان طور که کفر و ایمان هم از این نظر دارای مراتبند؛ مثلاً اعتقاد به این که خدا دو تا و یا بیشتر است و نیز بت ها را شفیعان درگاه خدا گرفتن، شرکی است ظاهر، و از این شرک کمی پنهانتر شرکی است که اهل کتاب دارند، و برای خدا فرزند قائلند، و مخصوصاً مسیح و عزیر را پسران خدا میدانستند.[2] چنان چه قرآن کریم می فرماید: ( یهود گفتند: عزیر پسر خدا است! و نصاری (مسیحیان)گفتند مسیح پسر خدا است! این سخنی است که با زبان خود می گویند که همانند گفتار کافران پیشین است، لعنت خدا بر آنها باد، چگونه دروغ می گویند؟!).[3] البته، اعتقاد یهودیت درباره عزیر، مختصّ برخی از فرقه های یهود بوده که در زمان حیات رسول گرامی اسلام (ص ) می زیسته اند، اما آنان به تدریج منقرض شدند و اکنون یهودیان چنین عقیده ای نداشته و محکوم به شرک نیستند.[4] گرچه فقط بعضی از یهودیان مدینه این عقیده را داشته اند، اما چون بقیه یهودیان راضی به این سخن بوده و در برابر جواب پیامبر اکرم (ص) و نزول این آیه شریفه ساکت شدند، می توان این اعتقاد را به آنان نیز نسبت داد و خدای متعال هم در قرآن کریم شرک را به همه یهودیان نسبت داده است.[5]
پس، هرکسی، گروهی و افراد هر کشوری اگر این طور اعتقاد داشته باشند، مشرک هستند؛ مانند برخی از مسیحیان؛ زیرا یکی از آموزه هایی که همواره از سوی کلیسا برای جوامع مسیحی القاء می شود، مسأله اعتقاد به تثلیث است. مطابق تلقی مسیحیت، تثلیث عبارت از (أب)، (إبن) و (روح القدس) است. مراد از (أب) براساس ادبیات کتاب مقدس، خداوند است. و مراد از (ابن) یا پسر، حضرت مسیح است. بر اساس قطعنامه (نیقاوی) در سال325 میلادی فرزندی حضرت مسیح برای خدا، نه به صورت مجازی و تشریفی بلکه به صورت حقیقی تلقی می گردید. بنابراین در عقیده رسمی مسیحیت، مسیح فرزند حقیقی خدا تلقی شده است. مراد مسیحیت از روح القدس، وجود فعال و توانای خداوند در زمین است که به وسیله آن حضرت مسیح در شکم مادر خود قرار گرفت. روح القدس تعلیم جامعه مسیحیت را به عهده دارد و در عهد جدید از روح القدس به عنوان تسلّی دهنده، روح حکمت و ایمان، روح شجاعت، محبت و شادی، نامبرده شده است. براساس نگرش مسیحیان، میان (اب) و (إبن) و (روح القدس) فرع و اصلی وجود ندارد. همه این ها از ارزش و اصالت یکسان برخوردارند. در عین این که از هم متمایزاند، واحد اند؛ یعنی هر یک از (اب) و (ابن) و (روح القدس) خداوند تمام عیار و کامل است. در عین این که هر کدام خدای کامل است، هر سه تای شان نیز واحد حقیقی اند.[6] البته از نخستین اوان مسیحیت تا دوران معاصر عالمان و دانشمندان بسیاری در میان مسیحیان به توحید روی آورده و با عقیده تثلیث به مخالفت برخاسته اند و حتی برخی در اثر این مخالفت، مورد آزار و شکنجه واقع شده و کشته شدند.[7]
و تثلیث هم با توحید حقیقی متباین است؛ به گونه ای که با فطرت و بدیهیات اولیه عقلی در تضاد می باشد و مستلزم تعدد خداوند است که یک شرک صریح است و عقل هرگونه مانند و بدیل و شریک را از خداوند کامل غنی بالذّات و واجب الوجود نفی می کند.
از سوی دیگر لازم به یادآوری است که تاکنون هیچ یک از عالمان و یا فرقه های مسیحی نتوانسته اند شرح مبسوط و روشنی از تثلیث ارائه دهند و به سبب نفوذ برخی از افکار یونانی و آیین های غیر الاهی، دین مسیحیت را به شرک آلوده کردند.
و یا یهودیان، که عزیر را پسر خدا می دانستند؛ ولی همانطور که گفته شد، یهودیان در عصر حاضر چنین اعتقادی نداشته و مشرک نیستند. [8]
آیا مردم آمریکا و انگلیس مشرک هستند؟
در هر کشوری، انسان هایی با ادیان و اعتقادات مختلف زندگی می کنند؛ در کشور آمریکا و انگلیس هم دارای افراد مختلفی با ادیان متفاوت زندگی می کنند که برخی از افراد این کشور را مسیحیان و یهودیان تشکیل می دهند و هرکدام از مسیحیت و یهودیت اهل کتاب هستند؛ یعنی حضرت عیسی (ع) و حضرت موسی(ع) دارای کتاب مقدس آسمانی از طرف خداوند بودند[9] که البته بسیاری از قسمت های آن کتاب های (انجیل و تورات) در زمان حاضر، تحریف و دست کاری شده است.
به طور کلی باید گفت: آن دسته از مسیحیانی که در این کشورها زندگی می کنند، اگر اعتقاد به تثلیث به معنایی که ذکر شد، داشته باشند، مشرک هستند، اما اگر چنین نباشند، مشرک نیستند. و یهودیانی که همان اعتقادات گذشته را دارند، مشرک بوده و گرنه مشرک نیستند. پس، عموم اهل کتاب مثل یهودیت و مسیحیت، به دلیل این که جزء ادیان الاهی بوده و در حقیقت،بر اصل توحید استوارند، مشرک نیستند مگر برخی از آنها.
برائت از مشرکین:
برائت و بیزاری از مشرکین یکی از مراسمی است، که در حج انجام می گیرد؛و در قرآن کریم هم به آن اشاره شده است:( و این اعلامی است از ناحیه خدا و پیامبرش به (عموم) مردم در روز حج اکبر (روز عید قربان) که خداوند و پیامبر او از مشرکان بیزارند... ).[10]
خدا و رسول در روز حج اکبر به عموم مردم این طور اعلام کردهاند که، برای همیشه از مشرکین بریء و بیزارند و مؤمنین که پیرو خدا و رسول میباشند بدون تردید باید برای همیشه از مشرکین بیزار باشند. آیات برائت و اعلان بیزاری خدا و رسول (ص) در مورد مشرکان قریش که در حقیقت بت پرستان آن زمان بودند ، و پیمان شکنی کرده بودند، نازل شد. [11] و این آیه شریفه یک اصل کلی را به همه مردم جهان تا روز قیامت می دهد؛ یعنی مشرکینی (که در هر درجه ای از شرک باشند) که با دنیای اسلام و مسلمانان دشمن باشند و پیمان شکنی و ظلم و ستم کنند، باید از آنها بیزاری جست؛[12] مثل آنچه را که یهودیان صهیونیسم بر سر مردم مسلمان فلسطین می آورند و یا ظلم و ستمی که بر مردم لبنان روا داشتند و دولتمردان مسیحی کشورهای انگلیس و آمریکا از آنان حمایت می کنند.
نتیجه:
1.با توجه به توضیحات بالا، آن دسته از مردم آمریکا و انگلیس که دارای دین مسیحیت و یهودیت با اعتقادات ذکر شده را داشته باشند، ازجهت این که مرتبه ای از شرک را دارند، مشرک هستند.
2. منظور از کسانی که در این کشور ها هستند و به مردم جهان ظلم و ستم می کنند و جزء مستکبرین شمرده می شوند، دولت مردان و پیروانشان هستند.
3. آنهایی که با مسلمانان و دنیای اسلام دشمن هستند و ظلم و ستم و تفرقه افکنی می کنند، شامل مراسم برائت و بیزاری از مشرکین می گردند. چه می خواهد مردم این کشورها باشند و چه دولت مردان آنها که این بارها در بیانات مقام معظم رهبری حضرت آیة الله العظمی خامنه ای بیان شده است.
پی نوشتها:
[1] . ابن منظور، محمد بن مکرم،لسان العرب، ج10، ص 449، دار صادر، بیروت، چاپ سوم، 1414 قمری؛ فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، ج5، ص 293، انتشارات هجرت، قم، چاپ دوم، 1410 قمری؛ قرشی، سید علی اکبر، قاموس قرآن، ج4، ص 20، دار الکتب الاسلامیة، تهران، چاپ ششم، 1371 شمسی؛ مهیار، رضا، فرهنگ ابجدی عربی – فارسی، ص 78.
[2] . طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان، ج2، ص 303، مترجم: موسوی همدانی، سید محمدباقر، دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ پنجم، 1374 شمسی؛ حسینی جرجانی، سید امیر ابوالفتوح،آیات الاحکام، ج1، ص 78، انتشارات نوید، تهران، چاپ اول، 1404 قمری؛ قاموس قرآن، ج4، ص 20؛ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج10 ، ص 184، بیروت، مؤسسه الوفاء.
[3] . توبه، 30.
[4] . مجمع البیان، ج3، ص 23؛ امام خمینی، الطهارة، ج3، ص 298.
[5] . المیزان، ج9، ص 244؛ التبیان، ج5، ص 239.
[6] . توفیقی، حسین،آشنایی با ادیان بزرگ، ص 147 تا 149، سمت، تهران،چاپ دوم، 1381؛ میلر، و.م، تاریخ کلیسای قدیم در امپراتوری روم و ایران، ترجمه:نخستین، علی، ص 244، تهران، انتشارات حیات ابدی.
[7] .شاکرین، حمید رضا، ادیان و مذاهب( پرسش و پاسخ های دانشجویی)، ص 120، دفتر نشر معارف، چاپ دوم، 1387ش.
[8] . مجمع البیان، ج3، ص 23؛ امام خمینی، الطهارة، ج3، ص 298.
[9] . بحارالانوار، ج 51، ص 27، ح 27.
[10] . توبه، 3.
[11] . مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج7، ص 285 تا 287، دارالکتب الاسلامیة، تهران، چاپ اول، 1374 شمسی.
[12] . این تعابیر را بارها مقام معظم رهبری در اعلامیه برائت از مشرکین در روز عید قربان خطاب به حجاج بیت الله حرام فرموده اند؛ سایت مقام معظم رهبری،بخش حج ابراهیمی، مثل (حج، کانون توحید)
منبع: www.islamquest.net
- [سایر] آیا آمریکا و انگلیس جزء مشرکین می باشند؟ و در مراسم برائت از مشرکین می گنجند؟
- [سایر] تهدیدات نظامی آمریکا و انگلیس و اسرائیل تا چه اندازه جدی است؟
- [سایر] اهمیت ایران برای آمریکا کدام است؟ ادوار رابطه ایران با آمریکا؟ آمریکا در نگاه امام خمینی؟ ابعاد ماهیت استکباری آمریکا؟
- [سایر] نقش انگلیس در انقلاب ایران چه بود..؟چرا آمریکا و انگلیس و تعدادی از کشورهای عربی از ادامه حکومت پهلوی ناراضی بودند و کمک به سرنگونی آن کردند؟
- [سایر] مگه سفارت هر کشوری جزء خاک اون کشور محسوب نمی شه؟ پس چرا دانشجوها به سفارت آمریکا حمله کردن؟ نظر امام در این رابطه چی بود؟
- [سایر] چرا ما از علم آمریکا استفاده میکنیم ولی شعار مرگ بر آمریکا سر می دهیم؟
- [سایر] بزرگترین دشمن ایدئولوژیک اسلام، آمریکا است، یا انگلیس، یا وهابیان و سلفیان؟ چون هر سهی آنها به شدت در حال تبلیغ شیطان و شیطانپرستی هستند.
- [سایر] چرا با آمریکا مذاکره نمیکنیم؟
- [سایر] چرا آمریکا حزب سوم ندارد؟
- [سایر] آیا تهدیدات آمریکا بر علیه ایران کارساز است و آیا بهتر نیست ایران با آمریکا رابطه بر قرار کند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر به واسطه ندانستن مسأله، چیزی از اجزاء نماز را کم یا زیاد کند نماز باطل است چه آن جزء واجب، رکن باشد یا غیر رکن.
- [آیت الله جوادی آملی] .هرگاه شک کند که آیه یا ذکری از اذکار نماز را گفته یا نه , یا آن را صحیح ادا کرده یا نه , تا وارد جزء بعدی نماز نشده باشد، باید آن را به صورت صحیح بگوید و اگر وارد جزء بعدی شد , لازم نیست به شک خود اعتنا کند, هرچند آن جزء بعدی رکن نباشد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر درخت انگور یا خرما را بخرد، قیمت آن جزء مخارج نیست، ولی اگر خرما یا انگور را پیش از چیدن بخرد، پولی که برای آن داده، جزء مخارج حساب میشود.
- [آیت الله سبحانی] پشت بام مسجد و محراب آن، و شبستان ها، جزء مسجد محسوب می شود مگر این که در شهری که در آن معتکف می شود، برخی از آنها را اهالی محل جزء مسجد ندانند.
- [آیت الله سبحانی] اگر به واسطه ندانستن مسأله، چیزی از اجزاء نماز را کم یا زیاد کند اگر آن جزء رکن نباشد و جاهل قاصر باشد نمازش صحیح است و الا بنابر احتیاط واجب، نماز را دوباره بخواند.
- [آیت الله بروجردی] اگر درخت انگور یا خرما را بخرد، قیمت آن جزء مخارج نیست، ولی اگر خرما یا انگور را پیش از چیدن بخرد، پولی را که برای آن داده، جزء مخارج حساب میشود.
- [امام خمینی] اگر به واسطه ندانستن مساله، چیزی از اجزاء نماز را کم یا زیاد کند اگر آن جزء، رکن نباشد نمازش صحیح است اگر جاهل قاصر باشد، و الا به احتیاط واجب نماز باطل است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] چشم انسان جزء اعضای باطنی به شمار آمده و با برطرف شدن عین نجاست پاک میشود.
- [آیت الله مظاهری] خونی که زن پیش از بیرون آمدن اوّلین جزء بچّه میبیند، نفاس نیست.
- [آیت الله وحید خراسانی] خونی که زن پیش از بیرون امدن اولین جزء بچه می بیند نفاس نیست