نیابت
انجام دادن يك عمل برای شخص ديگر
در چه صورت می توان به نیابت از پدر و مادر نماز به جا آورد؟
نیابت در نماز و روزه از برای انسان زنده جایز نیست. بر هر فرد مکلف واجب است که نماز های واجب خود را، به هر نحوی که می تواند (ایستاده، نشسته، خوابیده و یا حتی با اشاره) خود به جا آورد. حضرت امام خمینی (ره) و سایر مراجع دیگر فرموده اند: "تا انسان می‌تواند بنشیند نباید خوابیده نماز بخواند و اگر نتواند راست بنشیند، باید هر طور که می‌تواند بنشیند و اگر به هیچ قسم نمی‌تواند بنشیند، باید به پهلوی راست بخوابد و اگر نمی‌تواند، به پهلوی چپ و اگر آن هم ممکن نیست به پشت بخوابد، به طوری که کف پاهای او رو به قبله باشد".[1] همچنین عبادات واجبی را که انجام نداده، باید در حال حیات خود قضا کند. حضرت امام خمینی و سایر مراجع دیگر در این زمینه نیز فرموده اند: "تا انسان زنده است اگر چه از خواندن نماز قضاهای خود عاجز باشد، دیگری نمی‌تواند نمازهای او را قضا نماید".[2] بنابراین، تا زمانی که پدر و مادر زنده باشند نمی توان به نیابت از آنان نمازهای واجب شان را به جا آورد، ولی خواندن نمازهای مستحبی به نیابت از آنان صحیح است. پی نوشتها: [1]. توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج ‌1، ص 541، مسأله 971. [2]. توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج ‌1، ص 757 مسأله 1387. منبع: www.islamquest.net
نیابت در نماز و روزه از برای انسان زنده جایز نیست. بر هر فرد مکلف واجب است که نماز های واجب خود را، به هر نحوی که می تواند (ایستاده، نشسته، خوابیده و یا حتی با اشاره) خود به جا آورد. حضرت امام خمینی (ره) و سایر مراجع دیگر فرموده اند: "تا انسان می‌تواند بنشیند نباید خوابیده نماز بخواند و اگر نتواند راست بنشیند، باید هر طور که می‌تواند بنشیند و اگر به هیچ قسم نمی‌تواند بنشیند، باید به پهلوی راست بخوابد و اگر نمی‌تواند، به پهلوی چپ و اگر آن هم ممکن نیست به پشت بخوابد، به طوری که کف پاهای او رو به قبله باشد".[1] همچنین عبادات واجبی را که انجام نداده، باید در حال حیات خود قضا کند. حضرت امام خمینی و سایر مراجع دیگر در این زمینه نیز فرموده اند: "تا انسان زنده است اگر چه از خواندن نماز قضاهای خود عاجز باشد، دیگری نمی‌تواند نمازهای او را قضا نماید".[2] بنابراین، تا زمانی که پدر و مادر زنده باشند نمی توان به نیابت از آنان نمازهای واجب شان را به جا آورد، ولی خواندن نمازهای مستحبی به نیابت از آنان صحیح است. پی نوشتها: [1]. توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج ‌1، ص 541، مسأله 971. [2]. توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج ‌1، ص 757 مسأله 1387. منبع: www.islamquest.net
پاسخ:
نیابت در نماز و روزه از برای انسان زنده جایز نیست. بر هر فرد مکلف واجب است که نماز های واجب خود را، به هر نحوی که می تواند (ایستاده، نشسته، خوابیده و یا حتی با اشاره) خود به جا آورد.
حضرت امام خمینی (ره) و سایر مراجع دیگر فرموده اند:
"تا انسان می‌تواند بنشیند نباید خوابیده نماز بخواند و اگر نتواند راست بنشیند، باید هر طور که می‌تواند بنشیند و اگر به هیچ قسم نمی‌تواند بنشیند، باید به پهلوی راست بخوابد و اگر نمی‌تواند، به پهلوی چپ و اگر آن هم ممکن نیست به پشت بخوابد، به طوری که کف پاهای او رو به قبله باشد".[1]
همچنین عبادات واجبی را که انجام نداده، باید در حال حیات خود قضا کند. حضرت امام خمینی و سایر مراجع دیگر در این زمینه نیز فرموده اند: "تا انسان زنده است اگر چه از خواندن نماز قضاهای خود عاجز باشد، دیگری نمی‌تواند نمازهای او را قضا نماید".[2]
بنابراین، تا زمانی که پدر و مادر زنده باشند نمی توان به نیابت از آنان نمازهای واجب شان را به جا آورد، ولی خواندن نمازهای مستحبی به نیابت از آنان صحیح است.
پی نوشتها:
[1]. توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج 1، ص 541، مسأله 971.
[2]. توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج 1، ص 757 مسأله 1387.
منبع: www.islamquest.net
- [سایر] خواندن نماز به نیابت از پدر و مادر به چه صورت باید باشد؟ اگر آنها در حالت بیماری باشند می توانند به صورت خوابیده نماز بخوانند؟
- [سایر] آیا می توان به پدر و مادر، بعد از فوت آنها نیکی کرد؟
- [سایر] چطور می توان پدر و مادر را راضی کرد که اجازه دهند خواستگار به منزل بیاید؟
- [آیت الله سبحانی] آیا می توان رد مظالم را به پدر یا مادر یا فرزند یا همسر فقیر داد؟
- [آیت الله سیستانی] آیا غسل زیارت امام حسین (علیه السلام) نیابت از وضو می کند و می توان با آن نماز خواند ؟
- [سایر] آیا کسر خدمت ناشی از جبهه یا جانبازی پدر یا مادر را می توان بین دو فرزند تقسیم کرد؟
- [سایر] آیا می توان به نیابت یک نفر زنده معتکف شد؟
- [آیت الله بهجت] اگر پسر بزرگ تر هنگام فوت پدر، دیوانه باشد، قضای نماز پدر و مادر به عهده ی چه کسی است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] نماز اول وقت واجب تر است یا امر و فرمان پدر و مادر؟ یعنی اگر مادر یا پدر انسان امر به کاری کرد آیا باید ابتدا آن کار را انجام داد یا نماز اول وقت را به جا آورد؟
- [سایر] نقش الگوی والدین در تربیت فرزند بسیار مهم می باشد آیا می توان طبقه بندی رفتار پدر و مادر را بیان نمائید ؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه پسر بزرگتر در موقع مرگ پدر یا مادر نابالغ یا دیوانه بوده، هروقت بالغ و عاقل شود باید نماز و روزه پدر یا مادر را قضا نماید.
- [آیت الله سیستانی] عمه و خاله انسان ، و عمه و خاله پدر ، و عمه و خاله پدرِ پدر ، یا مادرِ پدر ، و عمه و خاله مادر ، و عمه و خاله مادرِ مادر ، یا پدرِ مادر هر چه بالا روند به انسان محرمند .
- [آیت الله خوئی] عمه و خالة انسان و عمه و خالة پدر و عمه و خالة پدر پدر، و یا مادر پدر و عمه و خال مادر و عمه و خالة مادر مادر، یا پدر مادر هر چه بالا روند به انسان محرمند.
- [آیت الله وحید خراسانی] عمه و خاله انسان و عمه و خاله پدر و عمه و خاله پدر پدر یا مادر پدر و عمه و خاله مادر و عمه و خاله مادر مادر یا پدر مادر هرچه بالا روند به انسان محرمند
- [آیت الله علوی گرگانی] عمّه وخاله پدر وعمّه وخاله پدر پدر وعمّه وخاله مادر وعمّه وخاله مادر مادر هرچه بالا روند، به انسان محرمند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر پسر بزرگتر بخواهد نماز پدر یا مادر را بخواند ، باید به تکلیف خود عمل کند . مثلاً قضای نماز ها را باید ایستاده بخواند . هر چند پدر یا مادر قدرت ایستادن را نداشته اند .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر پدر یا مادر به فرزند خود امر کنند که نماز را به جماعت بخواند در صورتی که ترک آن موجب اذیت و ناراحتی یا اسائه ادب به پدر یا مادر باشد واجب است نماز را به جماعت بخواند.
- [امام خمینی] اگر پدر یا مادر به فرزند خود امر کند که نماز را به جماعت بخواند چون اطاعت پدر و مادر واجب است، بنابر احتیاط واجب باید نماز را به جماعت بخواند و قصد استحباب نماید.
- [آیت الله مکارم شیرازی] سوم، واجب النفقه نبودن، یعنی زکات را نمی توان به فرزند و همسر و پدر و مادر داد، ولی اگر آنها بدهکار باشند و نتوانند بدهی خود را بپردازند زکات را به مقدار اداء دین می توان به آنها داد.
- [آیت الله سبحانی] عمّه و خاله پدر و عمّه و خاله پدرِ پدر و عمّه و خاله مادر و عمّه و خاله مادرِ مادر هر چه بالا روند، به انسان محرمند.