شرح پرسش: اعتقاد به معاد جزء اصول دین ما بوده که شامل اشارات مکرر قرآنی می باشد ، که در آن روز لازم خواهد بود که روح به جسم پیوسته و در محضر پروردگار حاضر گردد، حضرتعالی استحضار دارید که امروزه امر فضا و فضانوردی که تا چند دهه قبل امری عجیب به شمار می رفت ، صورت متداولی به خود گرفته است و حتی در میان فضانوردان اعزامی به فضا هم فضانوردان مسلمان به چشم می خورند . سوال این است که اگر در حین ماموریت فضایی بعنوان مثال اگر فضانوردی مسلمان و معتقد در کره ماه یا یکی از کرات آسمانی فرود آمده و بر اثر بروز حادثه در آنجا فوت نماید ، مساله حشر او در روز قیامت چگونه خواهد بود؟ پاسخ اجمالی: در مورد حشرِ فردی که خارج از زمین بمیرد باید توجه داشت که ارض محشر تفاوتهای عمده ای با تصور ما از زمین دارد بلکه در آغاز قیامت زمین به غیر این زمین تبدیل شده و تغییر و تبدلات زیادی در کل عالم هستی رخ خواهد داد به طوری که ارض محشر متناسب با حیات برتری بوده و استعداد بقا و حیات بهشتی و ... را خواهد داشت. پاسخ تفصیلی: قبل از هرچیز تذکر می دهیم که بحث قبر و بر انگیخته شدن از قبور بحثی فراتر از قبر مادی بوده و طبق روایات مراد از عالم قبر، عالم برزخ است. ضمن اینکه در مورد حشرِ فردی که خارج از زمین بمیرد باید توجه داشته باشیم که ارض محشر تفاوتهای عمده ای با تصور ما از زمین دارد بلکه در آغاز قیامت زمین به غیر این زمین تبدیل شده و تغییر و تبدلات زیادی در کل عالم هستی رخ خواهد داد به طوری که ارض محشر متناسب با حیات برتری بوده و استعداد بقا و حیات بهشتی و ... را خواهد داشت. بر اساس یک دیدگاه کلی و هستی شناسانه اگر کل عالم ماده با تمام اجرام آن را ارض به معنای عام بگیریم و فضای بین کرات را آسمان اول و شش آسمان بعدی را آسمانهایی غیر مادی، خواهیم دید که در مسئله بر انگیخته شدن از قبور، مقید بودن قبر به کره زمین ضرورتی ندارد. و هر کره خاکی اعم از زمین و سایر کرات همان ارض به مفهوم عام خواهد بود و می دانیم که فعل و انفعالات و پدیده های مربوط به معاد و قیامت کبری واقعه ای در کل عالم هستی است. هرچند متبادر از ارض در خطابات قرآن و معنای لفظ همان کره زمین است ولی این از باب اغلبیت بوده یعنی مخاطبین آن تصوری از امکان ادامه حیات در سایر کرات با پیشرفت های فضایی و غیره نداشته اند. با این حال در جاهای زیادی اصطلاح ارض برای بهشت و برزخ (ارض بهشت و ...) و قرآن (ارض قرآن) و... به کار رفته که همگی نشان می دهد واژه ارض از لحاظ معنایی فقط به معنای کره زمین نیست و به عنوان بستر و ماده وجود در هر مقامی استعمال شده است. بنابراین از این دیدگاه، آیاتی که در مورد حشر انسان ها نازل شده شامل همه کرات خاکی است. و همه انسان ها را در بر می گیرد . و حتی ماده کره ماه را در روز قیامت می توان جزو ارض محشر محسوب کرد. در پایان گفتنی است که به این سؤال از دیدگاه های مختلفی پاسخ داده شده از جمله دیدگاه نقلی و کلامی و ... که می توان به آنها مراجعه کرد و ما در اینجا با دیدگاهی کلی به این بحث پرداختیم تا بتوانیم پاسخگوی بسیاری از شبهات دیگر ی هم که حاصل نگرش کیهانی و مقایسه آن با مطالب قرآنی است، بوده باشیم. منبع: www.islamquest.net
شرح پرسش:
اعتقاد به معاد جزء اصول دین ما بوده که شامل اشارات مکرر قرآنی می باشد ، که در آن روز لازم خواهد بود که روح به جسم پیوسته و در محضر پروردگار حاضر گردد، حضرتعالی استحضار دارید که امروزه امر فضا و فضانوردی که تا چند دهه قبل امری عجیب به شمار می رفت ، صورت متداولی به خود گرفته است و حتی در میان فضانوردان اعزامی به فضا هم فضانوردان مسلمان به چشم می خورند . سوال این است که اگر در حین ماموریت فضایی بعنوان مثال اگر فضانوردی مسلمان و معتقد در کره ماه یا یکی از کرات آسمانی فرود آمده و بر اثر بروز حادثه در آنجا فوت نماید ، مساله حشر او در روز قیامت چگونه خواهد بود؟
پاسخ اجمالی:
در مورد حشرِ فردی که خارج از زمین بمیرد باید توجه داشت که ارض محشر تفاوتهای عمده ای با تصور ما از زمین دارد بلکه در آغاز قیامت زمین به غیر این زمین تبدیل شده و تغییر و تبدلات زیادی در کل عالم هستی رخ خواهد داد به طوری که ارض محشر متناسب با حیات برتری بوده و استعداد بقا و حیات بهشتی و ... را خواهد داشت.
پاسخ تفصیلی:
قبل از هرچیز تذکر می دهیم که بحث قبر و بر انگیخته شدن از قبور بحثی فراتر از قبر مادی بوده و طبق روایات مراد از عالم قبر، عالم برزخ است.
ضمن اینکه در مورد حشرِ فردی که خارج از زمین بمیرد باید توجه داشته باشیم که ارض محشر تفاوتهای عمده ای با تصور ما از زمین دارد بلکه در آغاز قیامت زمین به غیر این زمین تبدیل شده و تغییر و تبدلات زیادی در کل عالم هستی رخ خواهد داد به طوری که ارض محشر متناسب با حیات برتری بوده و استعداد بقا و حیات بهشتی و ... را خواهد داشت.
بر اساس یک دیدگاه کلی و هستی شناسانه اگر کل عالم ماده با تمام اجرام آن را ارض به معنای عام بگیریم و فضای بین کرات را آسمان اول و شش آسمان بعدی را آسمانهایی غیر مادی، خواهیم دید که در مسئله بر انگیخته شدن از قبور، مقید بودن قبر به کره زمین ضرورتی ندارد. و هر کره خاکی اعم از زمین و سایر کرات همان ارض به مفهوم عام خواهد بود و می دانیم که فعل و انفعالات و پدیده های مربوط به معاد و قیامت کبری واقعه ای در کل عالم هستی است.
هرچند متبادر از ارض در خطابات قرآن و معنای لفظ همان کره زمین است ولی این از باب اغلبیت بوده یعنی مخاطبین آن تصوری از امکان ادامه حیات در سایر کرات با پیشرفت های فضایی و غیره نداشته اند. با این حال در جاهای زیادی اصطلاح ارض برای بهشت و برزخ (ارض بهشت و ...) و قرآن (ارض قرآن) و... به کار رفته که همگی نشان می دهد واژه ارض از لحاظ معنایی فقط به معنای کره زمین نیست و به عنوان بستر و ماده وجود در هر مقامی استعمال شده است.
بنابراین از این دیدگاه، آیاتی که در مورد حشر انسان ها نازل شده شامل همه کرات خاکی است. و همه انسان ها را در بر می گیرد . و حتی ماده کره ماه را در روز قیامت می توان جزو ارض محشر محسوب کرد.
در پایان گفتنی است که به این سؤال از دیدگاه های مختلفی پاسخ داده شده از جمله دیدگاه نقلی و کلامی و ... که می توان به آنها مراجعه کرد و ما در اینجا با دیدگاهی کلی به این بحث پرداختیم تا بتوانیم پاسخگوی بسیاری از شبهات دیگر ی هم که حاصل نگرش کیهانی و مقایسه آن با مطالب قرآنی است، بوده باشیم.
منبع: www.islamquest.net
- [سایر] آیا برای کره زمین در رابطه با ماه، شروق متعددی است یا اینکه فقط یک طلوع و غروب برای کل کره زمین می باشد؟
- [سایر] اگر معاد جسمانی - روحانی باشد، کره ی زمین چگونه گنجایش حیات اخروی همه ی انسان ها را دارد؟
- [سایر] آیا عذاب در زمان حضرت نوح(ع) همه کره زمین را در بر گرفت یا نه؟ اگر همه کره زمین را در بر گرفت آیا حضرت نوح(ع) از کل نژادهای کره زمین در کشتی برده بود؟ اگر بردند آیا کل نژادهای موجودات در منطقه حضرت نوح(ع) موجود بوده یا خیر؟ به عنوان مثال آیا انسان سفید و سیاه و زرد پوست در کشتی آن حضرت موجود بوده که بگوییم این انسانهای فعلی از آن نسل میباشند؟
- [آیت الله سبحانی] نظر حضرتعالی در خصوص فتوای مرحوم آیة الله عظمای خویی چیست که می فرمود(هلال ماه اگر در هر جایی از کره زمین رؤیت شود، همه ی امت اسلام باید اول ماه قمری را در یک روز مشترک آغاز نمایند)؟
- [سایر] عالم حشر و سیر تکاملی انسان چگونه است؟
- [سایر] شب قدر در کره زمین چند شب است؟
- [سایر] مگر کره زمین گرد نیست؟ و قبله در قسمتی از آن پس می توان به هر جهت نماز خواند چون بالأخره در آن قسمت کره زمین به قبله می رسیم.
- [آیت الله بهجت] اگر راستای خانه ی کعبه را عمود بر سطح زمین امتداد دهیم از آن سمت دیگر کره ی زمین خارج می شود. با توجه به این که فضای بالا و پایین کعبه در حکم خود کعبه است، افرادی که در آن سوی کره ی زمین زندگی می کنند به سمت امتداد کعبه که به آن ها نزدیک تر است نماز بخوانند یا به سمتی که آن ها را از روی سطح کره ی زمین به کعبه وصل می کند؟
- [سایر] آیا قبل از حضرت آدم(ع) انسانهایی بر روی کره زمین وجود داشته اند؟
- [آیت الله سیستانی] مسافرت به کره ماه جهات قبله را برای ادای نماز چگونه تشخیص بدهیم ؟
- [آیت الله خوئی] انسان میتواند در هر شب از ماه رمضان برای روزه فردای آن نیت کند بهتر آن است که شب اول ماه هم نیت روزه همة ماه را بنماید.
- [آیت الله مکارم شیرازی] انسان نمی تواند بیش از مقدار ثلث مال خود را وصیت کند، مگر این که ورثه اجازه دهند، خواه این اجازه قبل از فوت او باشد یا بعد از فوت و ورثه بعد از اجازه نمی توانند از حرف خود برگردند، خواه قبل از فوت اجازه داده باشند یا بعد از آن بنابر احتیاط واجب.
- [آیت الله نوری همدانی] انسان می تواند در هر شب از ماه رمضان رای روزة فرادی آننیت کند و بهتر است که شب اول ماه هم نیت روزة همة ماه را بنماید .
- [آیت الله اردبیلی] انسان میتواند در هر شب از ماه رمضان برای روزه فردای آن نیّت کند و بهتر است که شب اوّل ماه، نیّت روزه همه ماه را نیز بنماید.
- [آیت الله بروجردی] انسان میتواند در هر شب از ماه رمضان برای فردای آن نیت کند و بهتر است که شب اوّل ماه هم نیت روزهی همهی ماه را بنماید.
- [امام خمینی] انسان می تواند در هر شب از ماه رمضان برای روزه فردای آن نیت کند بهتر است که شب اول ماه هم نیت روزه همه ماه را بنماید.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر انسان یازده ماه مالک گاو و گوسفند و شتر و طلا و نقره باشد، اول ماه دوازدهم باید زکات آن را بدهد ولی اول سال بعد را باید بعد از تمام شدن ماه دوازدهم حساب کند.
- [آیت الله خوئی] اگر انسان یازده ماه مالک گاو و گوسفند و شتر و طلا و نقره باشد، اگرچه اول ماه دوازدهم زکات بر او واجب میشود ولی اول سال بعد را باید بعد از تمام شدن ماه دوازدهم حساب کند.
- [آیت الله سیستانی] اگر انسان یازده ماه مالک گاو و گوسفند و شتر و طلا و نقره باشد ، اگر چه اول ماه دوازدهم زکات بر او واجب میشود ، ولی اول سال بعد را باید بعد از تمام شدن ماه دوازدهم حساب کند .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر انسان یازده ماه مالک گاو و گوسفند و شتر و طلا و نقره باشد، اوّل ماه دوازدهم باید زکات آنرا بدهد. ولی اوّل سال بعد را باید بعد از تمام شدن ماه دوازدهم حساب کند.