روزه تمام روزهای ماه مبارک رمضان واجب است و از این جهت تفاوتی با هم ندارند، اما با توجه به اینکه روزهای قدر هم مانند شبهای قدر نسبت به دیگر روزهای ماه رمضان با فضیلتترند، میتوان گفت ثوابی که به روزه این روزها تعلق میگیرد بیشتر است. احادیث وارده از معصوم(ع) این موضوع را تأیید میکنند: (حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ هَارُونَ الْفَامِیُ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنِی مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنُ جَعْفَرِ بْنِ جَامِعٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ هَارُونَ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ مَسْعَدَةَ الرَّبَعِیِّ عَنِ الصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ آبَائِهِ (ع) قَالَ: خَطَبَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ (ع) فِی أَوَّلِ یَوْمٍ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ فِی مَسْجِدِ الْکُوفَةِ فَحَمِدَ اللَّهَ بِأَفْضَلِ الْحَمْدِ وَ أَشْرَفِهَا وَ أَبْلَغِهَا وَ أَثْنَی عَلَیْهِ بِأَحْسَنِ الثَّنَاءِ وَ صَلَّی عَلَی مُحَمَّدٍ نَبِیِّهِ (ص) ثُمَّ قَالَ أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّ هَذَا الشَّهْرَ شَهْرٌ فَضَّلَهُ اللَّهُ عَلَی سَائِرِ الشُّهُورِ کَفَضْلِنَا أَهْلَ الْبَیْتِ عَلَی سَائِرِ النَّاسِ وَ هُوَ شَهْرٌ یُفْتَحُ فِیهِ أَبْوَابُ السَّمَاءِ وَ أَبْوَابُ الرَّحْمَةِ وَ یُغْلَقُ فِیهِ أَبْوَابُ النِّیرَانِ وَ هُوَ شَهْرٌ یُسْمَعُ فِیهِ النِّدَاءُ وَ یُسْتَجَابُ فِیهِ الدُّعَاءُ وَ یُرْحَمُ فِیهِ الْبُکَاءُ وَ هُوَ شَهْرٌ فِیهِ لَیْلَةٌ نَزَلَتِ الْمَلَائِکَةُ فِیهَا مِنَ السَّمَاءِ فَتُسَلِّمُ عَلَی الصَّائِمِینَ وَ الصَّائِمَاتِ بِإِذْنِ رَبِّهِمْ إِلَی مَطْلَعِ الْفَجْرِ وَ هِیَ لَیْلَةُ الْقَدْرِ قُدِّرَ فِیهَا وَلَایَتِی قَبْلَ أَنْ خُلِقَ آدَمُ ع بِأَلْفَیْ عَامٍ صِیَامُ‌ یَوْمِهَا أَفْضَلُ‌ مِنْ صِیَامِ أَلْفِ شَهْرٍ وَ الْعَمَلُ فِیهَا أَفْضَلُ مِنَ الْعَمَلِ فِی أَلْفِ شَهْرٍ ...)؛[1] راوی از امام صادق(ع) و آنحضرت از پدرانش(ع) نقل میکند، امام علی(ع) روز اول ماه رمضان در مسجد کوفه خطبه خواند، در آن خطبه بعد از حمد خدای متعال، فرمود این ماه ماهی است که خداوند آنرا بر ماههای دیگر برتری داد؛ مانند برتری دادن ما اهل بیت بر سایر مردم ... در این ماه شبی است که در آن شب فرشتگان از آسمان بر روزهداران نازل شدند و به فرمان پروردگار تا طلوع فجر بر آنان سلام فرستادند، و آن شب قدر است که در آن شب، ولایت من مقدر شد، دو هزار سال قبل از آنکه حضرت آدم(ع) خلق شود. روزهاش برتر از روزه هزار ماه است... . پی نوشت: [1]. ابن بابویه، محمد بن علی، ‌فضائل الأشهر الثلاثة، محقق، مصحح، عرفانیان یزدی، غلامرضا، ص 107- 108، کتاب فروشی داوری، قم، چاپ اول، 1396ق.‌
روزه تمام روزهای ماه مبارک رمضان واجب است و از این جهت تفاوتی با هم ندارند، اما با توجه به اینکه روزهای قدر هم مانند شبهای قدر نسبت به دیگر روزهای ماه رمضان با فضیلتترند، میتوان گفت ثوابی که به روزه این روزها تعلق میگیرد بیشتر است. احادیث وارده از معصوم(ع) این موضوع را تأیید میکنند:
(حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ هَارُونَ الْفَامِیُ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنِی مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنُ جَعْفَرِ بْنِ جَامِعٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ هَارُونَ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ مَسْعَدَةَ الرَّبَعِیِّ عَنِ الصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ آبَائِهِ (ع) قَالَ: خَطَبَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ (ع) فِی أَوَّلِ یَوْمٍ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ فِی مَسْجِدِ الْکُوفَةِ فَحَمِدَ اللَّهَ بِأَفْضَلِ الْحَمْدِ وَ أَشْرَفِهَا وَ أَبْلَغِهَا وَ أَثْنَی عَلَیْهِ بِأَحْسَنِ الثَّنَاءِ وَ صَلَّی عَلَی مُحَمَّدٍ نَبِیِّهِ (ص) ثُمَّ قَالَ أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّ هَذَا الشَّهْرَ شَهْرٌ فَضَّلَهُ اللَّهُ عَلَی سَائِرِ الشُّهُورِ کَفَضْلِنَا أَهْلَ الْبَیْتِ عَلَی سَائِرِ النَّاسِ وَ هُوَ شَهْرٌ یُفْتَحُ فِیهِ أَبْوَابُ السَّمَاءِ وَ أَبْوَابُ الرَّحْمَةِ وَ یُغْلَقُ فِیهِ أَبْوَابُ النِّیرَانِ وَ هُوَ شَهْرٌ یُسْمَعُ فِیهِ النِّدَاءُ وَ یُسْتَجَابُ فِیهِ الدُّعَاءُ وَ یُرْحَمُ فِیهِ الْبُکَاءُ وَ هُوَ شَهْرٌ فِیهِ لَیْلَةٌ نَزَلَتِ الْمَلَائِکَةُ فِیهَا مِنَ السَّمَاءِ فَتُسَلِّمُ عَلَی الصَّائِمِینَ وَ الصَّائِمَاتِ بِإِذْنِ رَبِّهِمْ إِلَی مَطْلَعِ الْفَجْرِ وَ هِیَ لَیْلَةُ الْقَدْرِ قُدِّرَ فِیهَا وَلَایَتِی قَبْلَ أَنْ خُلِقَ آدَمُ ع بِأَلْفَیْ عَامٍ صِیَامُ یَوْمِهَا أَفْضَلُ مِنْ صِیَامِ أَلْفِ شَهْرٍ وَ الْعَمَلُ فِیهَا أَفْضَلُ مِنَ الْعَمَلِ فِی أَلْفِ شَهْرٍ ...)؛[1] راوی از امام صادق(ع) و آنحضرت از پدرانش(ع) نقل میکند، امام علی(ع) روز اول ماه رمضان در مسجد کوفه خطبه خواند، در آن خطبه بعد از حمد خدای متعال، فرمود این ماه ماهی است که خداوند آنرا بر ماههای دیگر برتری داد؛ مانند برتری دادن ما اهل بیت بر سایر مردم ... در این ماه شبی است که در آن شب فرشتگان از آسمان بر روزهداران نازل شدند و به فرمان پروردگار تا طلوع فجر بر آنان سلام فرستادند، و آن شب قدر است که در آن شب، ولایت من مقدر شد، دو هزار سال قبل از آنکه حضرت آدم(ع) خلق شود. روزهاش برتر از روزه هزار ماه است... .
پی نوشت:
[1]. ابن بابویه، محمد بن علی، فضائل الأشهر الثلاثة، محقق، مصحح، عرفانیان یزدی، غلامرضا، ص 107- 108، کتاب فروشی داوری، قم، چاپ اول، 1396ق.
- [سایر] سلام؛ آیا روزه در روزهای 19 یا 21 ماه مبارک رمضان نسبت به سایر روزها فضیلتی دارد؟ یا مهمتر است؟
- [آیت الله بهجت] خانمی هر سال پیش از ماه مبارک رمضان، عدد روزهای عادتش را می دانسته، لذا زودتر از ماه مبارک رمضان، روزه آن روزها را می گرفته است. حکم روزه هایش چگونه است؟
- [سایر] ماه رمضان چه برتری یی بر سابر ماهها دارد؟
- [سایر] چرا شب قدر، شب نزول قرآن کریم بین مسلمین مورد اختلاف است؟ چرا شیعه شبهای 19، 21 و 23 و اهل سنت شبهای 23 و 27 را شب قدر می دانند؟
- [سایر] علی (ع) در شب 19 رمضان چه اذکاری می گفتند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] معمولا شبهای 19 21 23 ماه مبارک رمضان مردم در مساجد نمازهای قضای احتیاطی خود را به جماعت می خوانند(یک شبانه روز یا بیشتر) امام جماعت هم نماز قضای استیجاری میتی را که قضای یقینی دارد می خواند یا نمازهای خود را احتیاطاً اعاده می کند با فرض اینکه احتیاط امام و مأمومین از جهت احتمال خلل در نمازهای گذشته آنها می باشد. آیااین عمل صحیح است یا اشکال دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] معمولا شبهای 19 21 23 ماه مبارک رمضان مردم در مساجد نمازهای قضای احتیاطی خود را به جماعت می خوانند(یک شبانه روز یا بیشتر) امام جماعت هم نماز قضای استیجاری میتی را که قضای یقینی دارد می خواند یا نمازهای خود را احتیاطاً اعاده می کند با فرض اینکه احتیاط امام و مأمومین از جهت احتمال خلل در نمازهای گذشته آنها می باشد. آیااین عمل صحیح است یا اشکال دارد؟
- [سایر] چرا هر کس در ماه مبارک رمضان به مکه برود، باید 21 روز بماند؟
- [سایر] خواندن کدام سوره در شب 23 رمضان مستوجب اهل بهشت شدن است؟
- [سایر] آیا امام زمان (عج) در روز جمعهای که 23 ماه مبارک رمضان خواهد بود ظهور میکند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] روزی را که انسان شک دارد آخر شعبان است یا اوّل رمضان، واجب نیست روزه بگیرد و اگر بخواهد روزه بگیرد نمیتواند نیّت روزه رمضان کند و اگر نیّت کند که اگر رمضان است روزه رمضان و اگر رمضان نیست و روزه قضا یا مانند آن باشد روزه او احتیاطاً صحیح نیست ولی اگر به نیّت قربت مطلقه روزه را گرفته است روزه او صحیح است و چنانچه بعد معلوم شود رمضان بوده، از رمضان حساب میشود.
- [آیت الله مظاهری] اگر بداند ماه رمضان است و عمداً نیّت روزه غیر رمضان کند روزه ماه رمضان حساب میشود.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر بداند ماه رمضان است و عمداً نیت روزة غیر رمضان کند ، نه روزة رمضان حساب می شود و نه روزه ای که قصد کرده است .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر بداند که ماه رمضان است، و عمداً نیت روزه غیر رمضان کند، نه روزه رمضان حساب می شود، و نه روزه ای که قصد کرده است.
- [آیت الله خوئی] اگر بخواهد غیر روزه رمضان، روزه دیگری بگیرد باید آن را معین نماید، مثلًا نیت کند که روزه قضا یا روزه نذر میگیرم، ولی در ماه رمضان لازم نیست نیت کند که روزه ماه رمضان میگیرم، بلکه اگر نداند ماه رمضان است، یا فراموش نماید و روزه دیگری را نیت کند، روزه ماه رمضان حساب میشود.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر بداند ماه رمضان است و عمداً نیت روزه غیر رمضان کند، نه روزه رمضان حساب می شود و نه روزه ای که قصد کرده است.
- [امام خمینی] اگر بداند ماه رمضان است و عمدا نیت روزه غیر رمضان کند، نه روزه رمضان حساب می شود و نه روزه ای که قصد کرده است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر بخواهد غیر روزه رمضان روزه دیگری بگیرد باید آنرا معین نماید مثلاً نیت کند که روزه قضاء یا روزه نذر می گیرم، ولی در ماه رمضان لازم نیست نیت کند که روزه ماه رمضان می گیرم، بلکه اگر نداند ماه رمضان است یا فراموش نماید و روزه دیگری را نیت کند، روزه ماه رمضان حساب می شود.
- [آیت الله مظاهری] اگر بخواهد غیر روزه رمضان روزه دیگری بگیرد و تعیینِ واقعی نداشته باشد، باید آن را معیّن نماید. مثلاً نیّت کند که روزه قضا یا روزه نذر میگیرم. ولی در ماه رمضان لازم نیست نیّت کند که روزه ماه رمضان میگیرم. بلکه اگر نداند ماه رمضان است یا فراموش نماید و روزه دیگری را نیّت کند، روزه ماه رمضان حساب میشود.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر بخواهد غیر از روزه ماه رمضان روزه دیگری بگیرد باید ان را معین بنماید مثلا نیت کند که روزه قضا یا روزه نذر یا کفاره می گیرم ولی در ماه رمضان لازم نیست نیت کند که روزه ماه رمضان می گیرم بلکه اگر نداند ماه رمضان است یا فراموش نماید و روزه دیگری را نیت کند روزه ماه رمضان حساب می شود