مطلق
لفظ شامل تمام افراد یک ماهیت را مطلق گویند.
از آنجا که خداوند فیاض مطلق است، چرا انسانها از همان اول در بهشت آفریده نشده‌اند؟
پاسخ اجمالی: بهشت و جهنم نتیجه و ثمره اعمال اختیاری انسان است. پس بهشت که نهایت مسیر است بدون وجود دنیا و عمل صالح درآن به دست نمی آید و این منافات با فیاض مطلق بودن خداوند ندارد؛ چون فیض خداوند براساس حکمت الهی جریان پیدا می کند نه این که با حکمت خداوند منافات داشته باشد. انسان نباید به یک صفت از صفات الهی توجه کند و از صفات دیگر غافل شود. پاسخ تفصیلی: خلقت انسان ها و تمام موجودات به گونه ای پی ریزی شده است که هدف خاص را به دنبال دارد. خداوند در قرآن می فرماید: (خلق الله السماوات و الارض بالحق)[1]؛ خداوند آسمان ها و زمین را به حق خلق کرد. پس خلقت آسمان ها و زمین از آن جهت که منسب به ذات حق هستند. یک کار پوچ و بیهوده ای نیست. خداوند در قرآن به گونه صریح هدف از خلقت انسان را عبادت معرفی می کند و می فرماید: ( من جنّ و انس را نیافریدم جز برای این که عبادتم کنند (و از این راه تکامل یابند و به من نزدیک شوند)!).[2] معنای عبادت در زبان عربی وقتی چیزی رام، نرم و مطیع شد، به طوری که هیچ گونه عصیان و سرکشی نداشته باشد، این حالت را تعبّد گویند. به همین جهت به راه هموار (طریق معبّد) گفته می شود.[3] و انسان عابد به کسی گویند که تسلیم و مطیع خدا است و هیچ گونه عصیانی ندارد. عبادت و تسلیم بودن در صورتی معنا دارد که زمینه سرکشی و طغیان برای انسان وجود داشته باشد؛ یعنی انسان در میان سرکشی و اطاعت، اطاعت را انتخاب کند. به عبارت دیگر، امتیاز انسان از موجودات دیگر به داشتن اراده و قدرت انتخاب است و خداوند در درون انسان نیروهای متعدد و مختلف قرار داده است و مسیر تکاملی انسان از میان این نیروهای مخالف می گذرد. امیر المؤمنین علی (ع) می فرماید: "خدا ی عزّ و جلّ به فرشته‌ها عقل بی ‌شهوت داده و به بهائم شهوت بی‌ عقل و به آدمی هر دو را داده، هر کس عقلش را بر شهوتش چیره سازد، بهتر از فرشته‌ها است و هر کس شهوتش را بر عقلش چیره سازد بدتر از بهائم است.[4] نکته دیگر این که بهشت و جهنم نتیجه و ثمره اعمال اختیاری انسان است. قرآن می فرماید: (ای پیامبر!) بگو: (آیا این بهتر است یا بهشت جاویدانی که به پرهیزگاران وعده داده شده؟! بهشتی که پاداش اعمال آنها، و قرارگاهشان است.)[5] و به پاداش صبر برای آنان است، بهشت و جامه‌های ابریشم باف.[6] پس بهشت که نهایت مسیر است بدون وجود دنیا و عمل صالح درآن به دست نمی آید. و این منافات با فیض مطلق خداوند ندارد؛ چون فیض خداوند براساس حکمت الهی جریان پیدا می کند، نه این که با حکمت خداوند منافات داشته باشد. انسان نباید به یک صفت از صفات الهی توجه کند و از صفات دیگر غافل شود. پی نوشتها: [1] عنکبوت، 44. [2] "وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلاَّ لِیَعْبُدُونِ". ذاریات، 56. [3] مفردات راغب. [4] آسمان و جهان، ترجمه کتاب السماء و العالم بحارالانوار، ج ‌4، ص 273 . الْعِلَلُ، عَنْ أَبِیهِ عَنْ سَعْدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَی عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحَکَمِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ الصَّادِقَ ع فَقُلْتُ الْمَلَائِکَةُ أَفْضَلُ أَمْ بَنُو آدَمَ فَقَالَ قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ ع إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ رَکَّبَ فِی الْمَلَائِکَةِ عَقْلًا بِلَا شَهْوَةٍ وَ رَکَّبَ فِی الْبَهَائِمِ شَهْوَةً بِلَا عَقْلٍ وَ رَکَّبَ فِی بَنِی آدَمَ کِلْتَیْهِمَا فَمَنْ غَلَبَ عَقْلُهُ شَهْوَتَهُ فَهُوَ خَیْرٌ مِنَ الْمَلَائِکَةِ وَ مَنْ غَلَبَ شَهْوَتُهُ عَقْلَهُ فَهُوَ شَرٌّ مِنَ الْبَهَائِمِ [5] "قُلْ أَ ذلِکَ خَیْرٌ أَمْ جَنَّةُ الْخُلْدِ الَّتی وُعِدَ الْمُتَّقُونَ کانَتْ لَهُمْ جَزاءً وَ مَصیرا"ً. فرقان، 15. [6] "وَ جَزاهُمْ بِما صَبَرُوا جَنَّةً وَ حَریراً". انسان، 12. منبع: www.islamquest.net
پاسخ اجمالی: بهشت و جهنم نتیجه و ثمره اعمال اختیاری انسان است. پس بهشت که نهایت مسیر است بدون وجود دنیا و عمل صالح درآن به دست نمی آید و این منافات با فیاض مطلق بودن خداوند ندارد؛ چون فیض خداوند براساس حکمت الهی جریان پیدا می کند نه این که با حکمت خداوند منافات داشته باشد. انسان نباید به یک صفت از صفات الهی توجه کند و از صفات دیگر غافل شود. پاسخ تفصیلی: خلقت انسان ها و تمام موجودات به گونه ای پی ریزی شده است که هدف خاص را به دنبال دارد. خداوند در قرآن می فرماید: (خلق الله السماوات و الارض بالحق)[1]؛ خداوند آسمان ها و زمین را به حق خلق کرد. پس خلقت آسمان ها و زمین از آن جهت که منسب به ذات حق هستند. یک کار پوچ و بیهوده ای نیست. خداوند در قرآن به گونه صریح هدف از خلقت انسان را عبادت معرفی می کند و می فرماید: ( من جنّ و انس را نیافریدم جز برای این که عبادتم کنند (و از این راه تکامل یابند و به من نزدیک شوند)!).[2] معنای عبادت در زبان عربی وقتی چیزی رام، نرم و مطیع شد، به طوری که هیچ گونه عصیان و سرکشی نداشته باشد، این حالت را تعبّد گویند. به همین جهت به راه هموار (طریق معبّد) گفته می شود.[3] و انسان عابد به کسی گویند که تسلیم و مطیع خدا است و هیچ گونه عصیانی ندارد. عبادت و تسلیم بودن در صورتی معنا دارد که زمینه سرکشی و طغیان برای انسان وجود داشته باشد؛ یعنی انسان در میان سرکشی و اطاعت، اطاعت را انتخاب کند. به عبارت دیگر، امتیاز انسان از موجودات دیگر به داشتن اراده و قدرت انتخاب است و خداوند در درون انسان نیروهای متعدد و مختلف قرار داده است و مسیر تکاملی انسان از میان این نیروهای مخالف می گذرد. امیر المؤمنین علی (ع) می فرماید: "خدا ی عزّ و جلّ به فرشته‌ها عقل بی ‌شهوت داده و به بهائم شهوت بی‌ عقل و به آدمی هر دو را داده، هر کس عقلش را بر شهوتش چیره سازد، بهتر از فرشته‌ها است و هر کس شهوتش را بر عقلش چیره سازد بدتر از بهائم است.[4] نکته دیگر این که بهشت و جهنم نتیجه و ثمره اعمال اختیاری انسان است. قرآن می فرماید: (ای پیامبر!) بگو: (آیا این بهتر است یا بهشت جاویدانی که به پرهیزگاران وعده داده شده؟! بهشتی که پاداش اعمال آنها، و قرارگاهشان است.)[5] و به پاداش صبر برای آنان است، بهشت و جامه‌های ابریشم باف.[6] پس بهشت که نهایت مسیر است بدون وجود دنیا و عمل صالح درآن به دست نمی آید. و این منافات با فیض مطلق خداوند ندارد؛ چون فیض خداوند براساس حکمت الهی جریان پیدا می کند، نه این که با حکمت خداوند منافات داشته باشد. انسان نباید به یک صفت از صفات الهی توجه کند و از صفات دیگر غافل شود. پی نوشتها: [1] عنکبوت، 44. [2] "وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلاَّ لِیَعْبُدُونِ". ذاریات، 56. [3] مفردات راغب. [4] آسمان و جهان، ترجمه کتاب السماء و العالم بحارالانوار، ج ‌4، ص 273 . الْعِلَلُ، عَنْ أَبِیهِ عَنْ سَعْدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَی عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحَکَمِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ الصَّادِقَ ع فَقُلْتُ الْمَلَائِکَةُ أَفْضَلُ أَمْ بَنُو آدَمَ فَقَالَ قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ ع إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ رَکَّبَ فِی الْمَلَائِکَةِ عَقْلًا بِلَا شَهْوَةٍ وَ رَکَّبَ فِی الْبَهَائِمِ شَهْوَةً بِلَا عَقْلٍ وَ رَکَّبَ فِی بَنِی آدَمَ کِلْتَیْهِمَا فَمَنْ غَلَبَ عَقْلُهُ شَهْوَتَهُ فَهُوَ خَیْرٌ مِنَ الْمَلَائِکَةِ وَ مَنْ غَلَبَ شَهْوَتُهُ عَقْلَهُ فَهُوَ شَرٌّ مِنَ الْبَهَائِمِ [5] "قُلْ أَ ذلِکَ خَیْرٌ أَمْ جَنَّةُ الْخُلْدِ الَّتی وُعِدَ الْمُتَّقُونَ کانَتْ لَهُمْ جَزاءً وَ مَصیرا"ً. فرقان، 15. [6] "وَ جَزاهُمْ بِما صَبَرُوا جَنَّةً وَ حَریراً". انسان، 12. منبع: www.islamquest.net
پاسخ:
پاسخ اجمالی:
بهشت و جهنم نتیجه و ثمره اعمال اختیاری انسان است. پس بهشت که نهایت مسیر است بدون وجود دنیا و عمل صالح درآن به دست نمی آید و این منافات با فیاض مطلق بودن خداوند ندارد؛ چون فیض خداوند براساس حکمت الهی جریان پیدا می کند نه این که با حکمت خداوند منافات داشته باشد. انسان نباید به یک صفت از صفات الهی توجه کند و از صفات دیگر غافل شود.
پاسخ تفصیلی:
خلقت انسان ها و تمام موجودات به گونه ای پی ریزی شده است که هدف خاص را به دنبال دارد. خداوند در قرآن می فرماید: (خلق الله السماوات و الارض بالحق)[1]؛ خداوند آسمان ها و زمین را به حق خلق کرد. پس خلقت آسمان ها و زمین از آن جهت که منسب به ذات حق هستند. یک کار پوچ و بیهوده ای نیست.
خداوند در قرآن به گونه صریح هدف از خلقت انسان را عبادت معرفی می کند و می فرماید: ( من جنّ و انس را نیافریدم جز برای این که عبادتم کنند (و از این راه تکامل یابند و به من نزدیک شوند)!).[2]
معنای عبادت
در زبان عربی وقتی چیزی رام، نرم و مطیع شد، به طوری که هیچ گونه عصیان و سرکشی نداشته باشد، این حالت را تعبّد گویند. به همین جهت به راه هموار (طریق معبّد) گفته می شود.[3] و انسان عابد به کسی گویند که تسلیم و مطیع خدا است و هیچ گونه عصیانی ندارد.
عبادت و تسلیم بودن در صورتی معنا دارد که زمینه سرکشی و طغیان برای انسان وجود داشته باشد؛ یعنی انسان در میان سرکشی و اطاعت، اطاعت را انتخاب کند. به عبارت دیگر، امتیاز انسان از موجودات دیگر به داشتن اراده و قدرت انتخاب است و خداوند در درون انسان نیروهای متعدد و مختلف قرار داده است و مسیر تکاملی انسان از میان این نیروهای مخالف می گذرد.
امیر المؤمنین علی (ع) می فرماید: "خدا ی عزّ و جلّ به فرشته‌ها عقل بی شهوت داده و به بهائم شهوت بی عقل و به آدمی هر دو را داده، هر کس عقلش را بر شهوتش چیره سازد، بهتر از فرشته‌ها است و هر کس شهوتش را بر عقلش چیره سازد بدتر از بهائم است.[4]
نکته دیگر این که بهشت و جهنم نتیجه و ثمره اعمال اختیاری انسان است. قرآن می فرماید: (ای پیامبر!) بگو: (آیا این بهتر است یا بهشت جاویدانی که به پرهیزگاران وعده داده شده؟! بهشتی که پاداش اعمال آنها، و قرارگاهشان است.)[5] و به پاداش صبر برای آنان است، بهشت و جامه‌های ابریشم باف.[6] پس بهشت که نهایت مسیر است بدون وجود دنیا و عمل صالح درآن به دست نمی آید.
و این منافات با فیض مطلق خداوند ندارد؛ چون فیض خداوند براساس حکمت الهی جریان پیدا می کند، نه این که با حکمت خداوند منافات داشته باشد. انسان نباید به یک صفت از صفات الهی توجه کند و از صفات دیگر غافل شود.
پی نوشتها:
[1] عنکبوت، 44.
[2] "وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلاَّ لِیَعْبُدُونِ". ذاریات، 56.
[3] مفردات راغب.
[4] آسمان و جهان، ترجمه کتاب السماء و العالم بحارالانوار، ج 4، ص 273 . الْعِلَلُ، عَنْ أَبِیهِ عَنْ سَعْدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَی عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحَکَمِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ الصَّادِقَ ع فَقُلْتُ الْمَلَائِکَةُ أَفْضَلُ أَمْ بَنُو آدَمَ فَقَالَ قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ ع إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ رَکَّبَ فِی الْمَلَائِکَةِ عَقْلًا بِلَا شَهْوَةٍ وَ رَکَّبَ فِی الْبَهَائِمِ شَهْوَةً بِلَا عَقْلٍ وَ رَکَّبَ فِی بَنِی آدَمَ کِلْتَیْهِمَا فَمَنْ غَلَبَ عَقْلُهُ شَهْوَتَهُ فَهُوَ خَیْرٌ مِنَ الْمَلَائِکَةِ وَ مَنْ غَلَبَ شَهْوَتُهُ عَقْلَهُ فَهُوَ شَرٌّ مِنَ الْبَهَائِمِ
[5] "قُلْ أَ ذلِکَ خَیْرٌ أَمْ جَنَّةُ الْخُلْدِ الَّتی وُعِدَ الْمُتَّقُونَ کانَتْ لَهُمْ جَزاءً وَ مَصیرا"ً. فرقان، 15.
[6] "وَ جَزاهُمْ بِما صَبَرُوا جَنَّةً وَ حَریراً". انسان، 12.
منبع: www.islamquest.net
- [سایر] چرا انسان ها از همان اول در بهشت آفریده نشده اند چون خداوند فیاض مطلق است؟
- [سایر] چرا خداوند جهنم، بهشت و فرشتگان را از دید انسانها مخفی نگه داشت؟
- [سایر] چرا برخی انسانها ناقص آفریده شده‌اند؟ آیا تقصیری داشتهاند؟
- [سایر] انتقال انسانها از محشر به جنت یا دوزخ چگونه است؟
- [سایر] انتقال انسانها از محشر به جنت یا دوزخ چگونه است؟
- [سایر] مگر خدای متعال از همه چیز بینیاز نیست؛ پس چه نیازی به آفرینش جهان داشت؟ اگر بگویید خدا فیاض است، این سؤال پدید میآید که پس خداوند باید جهان را بیافریند تا فیاض باشد؛ آیا این نوعی نیاز نیست؟
- [سایر] جایی که ملائکه در آنجا حضور دارند کجا است؟ بهشت و ملکوت چه فرق و تفاوتهای با هم دارند؟ رابطه اهل بهشت و ملائکه چگونه است؟
- [سایر] آیا قبل از آفرینش حضرت آدم(ع) خداوند زمین را آفریده بود؟ اگر آری، مگر قرار نبود که حضرت آدم در بهشت زندگی کند پس چرا خداوند زمین را آفریده بود؟ اگر نه، پس خداوند خاک آدم را از کجا آورد و با آن آدم را ساخت؟
- [سایر] هر چیزی رو خدا آفریده و از ابتدای هستی با آینده همه چیز را خدا آفریده یعنی خالق هر چیزی خداست، پس خدا رو کی آفریده؟
- [سایر] در قیامت جنیان هم با انسانها حسابرسی می‌شوند؟ آیا در برزخ هم جنیان در کنار انسانها هستند؟ در بهشت و دوزخ چطور؟
- [آیت الله جوادی آملی] .نماز واجب را فریضه و نماز مستحب را نافله گویند. نماز نافله زیاد است. برخی از آنها به نماز فریضه مرتبط است و برخی دیگر به زمانها و مکانهای خاص یا امور و شرایط ویژه ارتباط دار ند. اقامه نماز , در هر حال به عنوان بندگی مطلق خدا، ثواب دارد؛ ولی نافله شبانهروز، بهویژه نافله شب، ثواب بیشتری دارد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] نذر دو قسم است: اوّل: نذری که بصورت مشروط انجام می شود مثلا می گوید: چنانچه بیمار من بهبود یابد انجام فلان کار برای خدا بر عهده من است (اینگونه نذر را نذر شکر می گویند) یا اگر مرتکب فلان کار زشت شوم فلان کار خیر را برای خدا انجام خواهم داد (اینگونه نذر کردن را نذر زجر گویند). دوّم: نذر مطلق: و آن نذری است که بدون هیچ قید و شرطی بگوید: (لله علیّ) یا (برای خدا بر عهده من است) که فلان کار را انجام دهم و همه این نذرها صحیح است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] نذر دو قسم است: نذری که به صورت (مشروط) انجام می شود، مثلاً می گوید: چنانچه مریض من خوب شود انجام فلان کار برای خدا بر عهده من است (این را (نذر شکر) گویند) یا اگر مرتکب فلان کار بد شوم فلان کار خیر را برای خدا انجام خواهم داد (و آن را (نذر زجر) گویند)، دوم نذر مطلق است و آن این که بدون هیچ قید و شرطی بگوید: (من برای خدا نذر می کنم که نماز شب بخوانم) و همه اینها صحیح است.
- [آیت الله اردبیلی] (کهانت) و (تنجیم)(1) اگر به این شکل باشد که برای غیر خداوند، به نحو استقلال یا اشتراک با خداوند، تأثیر قائل شوند، حرام بلکه شرک است، ولی اگر مشیّت خدای متعال را مؤثر مطلق بدانند و پیشبینیهای آنها به نحو حدس و تخمین و =============================================================================== 1 (کاهن) ادّعا می‌کند که وقایع را به واسطه خبردادن اجنّه وشیاطین یا به واسطه اسباب خفیّه دیگری میفهمد و (منجّم) به وسیله حرکات افلاک و تقارن کواکب از آینده خبر میدهد. مبنی بر این باشد که پروردگار عالم بعضی امور را سبب یا مقارن و هماهنگ بعضی امور دیگر قرار داده و بقیه سببیّت یا تقارن و سلب آن در قبضه قدرت مطلقه او میباشد، اشکال ندارد.
- [آیت الله اردبیلی] جهاد از واجبات دین و دری از درهای بهشت است که خداوند آن را برای اولیای خود گشوده است(1) و در جهت حفظ کیان اسلام و امنیت مسلمانان و دفاع در مقابل هجوم کافران و ناپاکان و یاری مستضعفان، مورد تأکید قرآن و معصومان علیهم‌السلام قرار گرفته است. امّتی که از جهاد روی گردانند، جامه ذلّت و خواری و ردای بلا و گرفتاری بپوشند و با حقارت و پستی از انصاف و عدالت محروم شوند.
- [آیت الله جوادی آملی] .مستحب است نمازگزار پس از نماز در حالی که رو به قبله و با طهارت است, به ذکر، دعا، تلاوت و مانند آن که وارد شده, اشتغال داشته باشد. کار نیک, مانند تفکّر در عظمت خدا و گریه هراس از دوزخ یا شوق به بهشت یا اشتیاق به لقای الهی, از نمونههای خوبِ تعقیب نماز است. از بهترین ذکر تعقیبی، تسبیح حضرت زهرا(س) است و آن به این ترتیب است: سی و چهار بار (اللّه اکبر), سی و سه بار (الحمد للّه) و سی و سه بار (سبحان اللّه), هرچند تقدیم (سبحان اللّه) بر (الحمد للّه) صحیح است؛ لیکن اَولی تقدیم (الحمد للّه) بر (سبحان اللّه) است.
- [آیت الله مظاهری] اگر بعد از وضو چیزی که مانع از رسیدن آب است در اعضای وضو ببیند و نداند موقع وضو بوده یا بعد پیدا شده گرچه بداند که در وقت وضو ملتفت آن مانع نبوده، وضوی او صحیح است. ______ 1) به نام خداوند و به وسیله او، و حمد برای خداوندی است که آب را پاکیزه قرار داد و آن را نجس قرار نداد. 2) خداوندا مرا از توبه کنندگان و پاکیزهگان قرار ده. 3) پروردگارا در روزی که به حضور تو نائل میشوم مرا با حجّت و دلیل خویش مواجه گردان و زبانم را به ذکر خودت گویا فرما. 4) بار الها رایحه بهشت را بر من حرام مگردان و مرا از کسانی قرار ده که رایحه بهشت و دلفزایی و عطر آن را درک می‌کند. 5) خداوندا سفید گردان روی مرا در روزی که بسیاری از صورتها سیاه می‌شود و سیاه مگردان روی مرا در روزی که بسیاری از وجوه سفید میگردد. 6) خداوندا نامه عمل مرا به دست راستم عطا فرما و جاودانگی در بهشت را به دست چپم عطا فرما و محاسبه مرا محاسبهای آسان مقرر فرما. 7) پروردگارا نامه عمل مرا در دست چپم و از پشت سرم قرار مده و آن را همچون بار گرانی بر گردانم مگذار و من به تو پناه میبرم از تکّه پارههای آتش. 8) بار الها مرا به مهربانی خود و به فزونیهای خود و به بخشش خود، آغشته فرما. 9) خداوندا در روزی که در آن روز، قدمها میلغزد، مرا بر صراط ثابت قدم بدار و کوشش مرا در آن راهی قرار ده که موجب رضایت تو از من میباشد ای صاحب بزرگی و بزرگواری.
- [آیت الله اردبیلی] نذر بر چند قسم است: اوّل:نذری که برای شکر نعمت دنیوی یا اخروی باشد، مثلاً بگوید: (از برای خداست بر من که اگر مرا توفیق حجّ داد یا به من فرزندی عطا نمود، فلان کار خیر را انجام دهم)، یا برای شکرِ ترک گناه یا رفع بلا یا بیماری و یا سایر مشکلات صورت بگیرد، مثلاً بگوید: (از برای خداست بر من که اگر از فلان گناه محفوظ ماندم یا بیمارم شفا یافت، فلان عمل خیر را انجام دهم)؛ به این قسم نذر که برای شکرگزاری انجام می‌شود (نذر بِرّ) گفته می‌شود. دوم:نذری که برای زَجْر (یعنی بازداشتن) خود از عمل حرام یا مکروه انجام میدهد، مثلاً میگوید: (از برای خداست بر من که اگر عمدا غیبت کردم، یک روز روزه بگیرم)؛ این قسم نذر را (نذر زَجْر) می‌گویند. سوم: نذری که مطلق بوده و مشروط و معلّق به چیزی نباشد، به عنوان مثال بگوید: (از برای خدا بر من است که فردا را روزه بگیرم)؛ به این قسم نذر (نذر تَبَرُّعی) می‌گویند.
- [آیت الله وحید خراسانی] قرض دادن به مسلمان مخصوصا به مومنین از کارهای مستحب است و در قران مجید به ان امر شده و قرض دادن به مومن قرض دادن به خدا شمرده شده و وعده مغفرت به قرض دهنده داده شده و در اخبار راجع به ان سفارش شده است و از پیغمبر اکرم صلی الله علیه واله وسلم روایت شده که کسی که به برادر مسلمان خود قرض بدهد برای او به هر درهمی که قرض داده به وزن کوه احد از کوههای رضوی و طور سیناء حسنات است و اگر با او در طلب قرض مدارا کند بر صراط مانند برق بدون حساب و عذاب می گذرد و کسی که برادر مسلمان به او شکایت کند و قرض ندهد خداوندعزوجل بهشت را بر او حرام می کند و از حضرت صادق علیه السلام روایت شده که اگر قرض بدهم برای من محبوب تر است از ان که به مانند ان صدقه بدهم
- [آیت الله مظاهری] مکروه است که در گریه بر میّت صدا را خیلی بلند کنند. ______ 1) آیا تو بر پیمانی - که با آن ما را ترک کردی - وفاداری؟ پیمان بر شهادت به اینکه نیست خدایی غیر از خداوند متعال، او که یکتاست و شریکی برای او نیست و به اینکه محمد صلی الله علیه وآله وسلم بنده و رسول اوست و سید پیامبران و خاتم آنان است و به اینکه علی علیه السلام امیر مومنان و سید امامان و امامی است که خداوند متعال، فرمانبرداری از او را بر همه عالمیان واجب فرموده است و به اینکه حسن و حسین و علی بن الحسین و محمد بن علی و جعفر بن محمد و موسی بن جعفر و علی بن موسی و محمد بن علی و علی بن محمد و حسن بن علی و قائم آل محمد - که درودهای خداوند بر آنان باد - امامان مومنان و حجّتهای خداوند بر همه خلائق و امامان تو هستند، که پیشروان هدایت و نیکوکاری هستند. 2) هنگامی که دو فرشته نزدیک به خداوند (نکیر و منکر) که فرستادگان از جانب خدای متعالند، به سوی تو آمدند و از تو در مورد خدایت و پیامبرت و دینت و کتابت و قبلهات و امامانت سوال کردند،پس نترس و اندوهگین نشو و در جواب آنان بگو: خداوند، پروردگار من و محمد صلی الله علیه وآله وسلم، پیامبر من و اسلام، دین من و قرآن، کتاب من و کعبه، قبله من و امیر مومنان علی بن ابی طالب، امام من و حسن بن علی، امام من و حسین بن علی، امام من و زین العابدین، امام من و محمد باقر، امام من و جعفر صادق، امام من، و موسی کاظم، امام من و علی رضا، امام من و محمد جواد امام من و علی هادی، امام من و حسن عسکری، امام من و حجّت منتظَر، امام من میباشند، اینان - که درودهای خداوند بر آنان باد - امامان و سروران و رهبران و شفیعان من میباشند، در دنیا و آخرت به آنان دوستی میورزم و از دشمنان آنان دوری میجویم، سپس بدان ای فلان فرزند فلان. 3) بدرستی که خداوند متعال، بهترین پروردگار و محمد صلی الله علیه وآله وسلم، بهترین پیامبر و امیر مومنان علی بن ابی طالب و فرزندان معصوم او یعنی دوازده امام، بهترین امامان هستند و آنچه را محمد صلی الله علیه وآله وسلم آورده است حقّ است و مرگ حقّ است و سوال منکر و نکیر در قبر حقّ است و برانگیخته شدن (برای روز قیامت)، حقّ است و رستاخیز، حقّ است و صراط، حقّ است و میزان (اعمال)، حقّ است و تطایر کتب، حقّ است و بهشت، حقّ است و جهنم، حقّ است و آن ساعت معهود (روز قیامت)، خواهد آمد و هیچ تردیدی در آن نیست و به تحقیق خداوند متعال کسانی را، که در قبرها هستند، بر خواهد انگیخت. 4) خداوند تو را بر قول ثابت، پایدار فرماید و به راه مستقیم هدایت فرماید و بین تو و امامان تو در جایگاهی از رحمتش، شناخت ایجاد فرماید. 5) خداوندا زمین را از دو پهلوی او گشاده گردان و روح او را بسوی خودت بالا بر و او را با برهانی از خودت روبرو گردان، خداوندا (درخواست میکنیم)عفو تو را، عفو تو را. 6) خداوندا زمین را از دو پهلوی او گشاده گردان و روح او را بسوی خودت بالا بر و او را از جانب خودت با رضوان روبرو کن و قبر او را از بخشایش خودت آرام فرما، رحمتی که بوسیله آن از مهربانی هر کس دیگری بی نیاز گردد.