عنوان "شکستن دل دیگران" عنوانی کلی است که می تواند بر اثر اتفاقات مختلفی به وجود آید؛ و به همین دلیل نباید به دنبال حکمی کلی در مورد آن، چه در قرآن و چه در روایات بود. به عنوان نمونه، اگر فردی به دلیل نصیحتی مشفقانه به او که در راستای امر به معروف و نهی از منکر انجام شده است، دل شکسته شود، نمی توان دل شکستگی او را نشانی از نامناسب بودن رفتار آمر به معروف و ناهی از منکر دانست، اما در طرف مقابل، موارد بسیاری وجود دارند که به ناحق، باعث دل شکستگی دیگران می شوند. در قرآن کریم آیات بسیاری وجود دارد که به این موارد اشاره نموده و در واقع، به ریشه و دلیل آزرده خاطر شدن دیگران پرداخته و توصیه هایی در این زمینه ارائه فرموده اند که به برخی از آنها اشاره می کنیم: الف. برخی آنچه از آنها نهی شده است: 1. مسخره کردن دیگران: "یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا یَسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ عَسی‌ أَنْ یَکُونُوا خَیْراً مِنْهُمْ وَ لا نِساءٌ مِنْ نِساءٍ عَسی‌ أَنْ یَکُنَّ خَیْراً مِنْهُن‌"؛[1] ای افراد با ایمان! گروهی از مردان شما گروهی دیگر را مسخره نکنند، شاید آن مسخره‌شدگان بهتر از آنها باشند. و گروهی از زنان شما نیز دیگران را مسخره کند، شاید آن مسخره‌شدگان بهتر از آنها باشند. 2. عیب جویی: "وَ لا تَلْمِزُوا أَنْفُسَکُم‌"؛[2] به عیب جویی از یکدیگر مپردازید. 3. یکدیگر را با نام زشت خواندن: "وَ لا تَنابَزُوا بِالْأَلْقاب‌"؛[3] با نامهای زشت، یکدیگر را مورد خطاب قرار ندهید. 4. روی از دیگران برگرداندن: "وَ لا تُصَعِّرْ خَدَّکَ لِلنَّاس‌"؛[4] با بی اعتنایی از مردم رو مگردان. 5. با تکبر و غرور راه رفتن: "لا تَمْشِ فِی الْأَرْضِ مَرَحا"؛[5] هنگام راه رفتن، باد نخوت بر گلو مینداز! 6. سر از کار دیگران در آوردن و غیبت کردن: "وَ لا تَجَسَّسُوا وَ لا یَغْتَبْ بَعْضُکُمْ بَعْضا"؛[6] به دنبال سردرآوردن از کار دیگران نبوده و غیبت نکنید. ب. برخی آنچه بدانها فرمان داده شده است: 1. رعایت اخلاق خانوادگی: "وَ أْتَمِرُوا بَیْنَکُمْ بِمَعْرُوف‌"؛[7] در زندگی خانوادگی با یکدیگر با خوبی و خوشی رفتار کنید. 2. با مردم به نیکی سخن گفتن: "قُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنا"؛[8] با مردم به نیکی سخن گویید. اکنون می توان گفت: اگر به توصیه های یاد شده و نیز دیگر توصیه های قرآنی عمل شود، هیچ فردی به ناحق دل شکسته نخواهد شد. پی نوشت: [1] حجرات، 11. [2] همان. [3] همان. [4] لقمان، 18. [5] همان. [6] حجرات، 12. [7] طلاق، 6. [8] بقره، 83. منبع:islamquest.net
عنوان "شکستن دل دیگران" عنوانی کلی است که می تواند بر اثر اتفاقات مختلفی به وجود آید؛ و به همین دلیل نباید به دنبال حکمی کلی در مورد آن، چه در قرآن و چه در روایات بود. به عنوان نمونه، اگر فردی به دلیل نصیحتی مشفقانه به او که در راستای امر به معروف و نهی از منکر انجام شده است، دل شکسته شود، نمی توان دل شکستگی او را نشانی از نامناسب بودن رفتار آمر به معروف و ناهی از منکر دانست، اما در طرف مقابل، موارد بسیاری وجود دارند که به ناحق، باعث دل شکستگی دیگران می شوند.
در قرآن کریم آیات بسیاری وجود دارد که به این موارد اشاره نموده و در واقع، به ریشه و دلیل آزرده خاطر شدن دیگران پرداخته و توصیه هایی در این زمینه ارائه فرموده اند که به برخی از آنها اشاره می کنیم:
الف. برخی آنچه از آنها نهی شده است:
1. مسخره کردن دیگران: "یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا یَسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ عَسی أَنْ یَکُونُوا خَیْراً مِنْهُمْ وَ لا نِساءٌ مِنْ نِساءٍ عَسی أَنْ یَکُنَّ خَیْراً مِنْهُن"؛[1] ای افراد با ایمان! گروهی از مردان شما گروهی دیگر را مسخره نکنند، شاید آن مسخرهشدگان بهتر از آنها باشند. و گروهی از زنان شما نیز دیگران را مسخره کند، شاید آن مسخرهشدگان بهتر از آنها باشند.
2. عیب جویی: "وَ لا تَلْمِزُوا أَنْفُسَکُم"؛[2] به عیب جویی از یکدیگر مپردازید.
3. یکدیگر را با نام زشت خواندن: "وَ لا تَنابَزُوا بِالْأَلْقاب"؛[3] با نامهای زشت، یکدیگر را مورد خطاب قرار ندهید.
4. روی از دیگران برگرداندن: "وَ لا تُصَعِّرْ خَدَّکَ لِلنَّاس"؛[4] با بی اعتنایی از مردم رو مگردان.
5. با تکبر و غرور راه رفتن: "لا تَمْشِ فِی الْأَرْضِ مَرَحا"؛[5] هنگام راه رفتن، باد نخوت بر گلو مینداز!
6. سر از کار دیگران در آوردن و غیبت کردن: "وَ لا تَجَسَّسُوا وَ لا یَغْتَبْ بَعْضُکُمْ بَعْضا"؛[6] به دنبال سردرآوردن از کار دیگران نبوده و غیبت نکنید.
ب. برخی آنچه بدانها فرمان داده شده است:
1. رعایت اخلاق خانوادگی: "وَ أْتَمِرُوا بَیْنَکُمْ بِمَعْرُوف"؛[7] در زندگی خانوادگی با یکدیگر با خوبی و خوشی رفتار کنید.
2. با مردم به نیکی سخن گفتن: "قُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنا"؛[8] با مردم به نیکی سخن گویید.
اکنون می توان گفت: اگر به توصیه های یاد شده و نیز دیگر توصیه های قرآنی عمل شود، هیچ فردی به ناحق دل شکسته نخواهد شد.
پی نوشت:
[1] حجرات، 11.
[2] همان.
[3] همان.
[4] لقمان، 18.
[5] همان.
[6] حجرات، 12.
[7] طلاق، 6.
[8] بقره، 83.
منبع:islamquest.net
- [سایر] آیا آیه ای در مورد شکستن دل دیگران وجود دارد؟
- [سایر] آیا آیه ای در مورد شکستن دل دیگران وجود دارد؟
- [سایر] چرا در سوره ملک آیه 23 (گوش) به صورت مفرد و (چشم و دل) به صورت جمع، آمده است؟
- [آیت الله سبحانی] شکستن نماز مستحبی بدون عذر جایز است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شکستن قفل نرمافزارهای کامپیوتری چه صورتی دارد؟
- [سایر] با سلام و خسته نباشد در آیه 60 سوره احزاب اشاره به کسانی شده که در دل مرض و ناپاکی دارند . منظور چه کسانی هستند؟ چون آیه قبل مربوط به حجاب زنان است آیا این آیه مربوط به کسانی میشود که دچار وسوسه های شهوانی هستند؟ در آیات دیگر هم اشاره به کسانی که در دل مرض دارند، شده است. آیا این افراد به صورت ذاتی این مرض را دارند یا در اثر کفر و نفاق به این مرض دچار شده اند؟ با تشکر فراوان آقای بهجت
- [آیت الله اردبیلی] آیا شکستن و رها کردن نماز اشکال دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] شکستن قفل سیدی و خرید و فروش آن
- [سایر] در چه حالاتی تماس زن و شوهر باعث شکستن وضوء می شود؟
- [سایر] آیا شکستن پهلوی حضرت فاطمه و سیلی خوردن آن حضرت از خلیفه دوم صحت دارد؟
- [آیت الله بروجردی] اگر حفظ جان خود انسان، یا کسی که حفظ جان او واجب است، یا حفظ مالی که نگهداری آن واجب میباشد، بدون شکستن نماز ممکن نباشد، باید نماز را بشکند؛ ولی شکستن نماز برای مالی که اهمیت ندارد مکروه است.
- [آیت الله بهجت] شکستن نماز واجب از روی اختیار حرام است، ولی برای حفظ مال و جلوگیری از ضرر مالی یا بدنی مانعی ندارد و همچنین شکستن نماز مستحبی از روی اختیار مانعی ندارد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] شکستن نماز واجب از روی اختیار حرام است، ولی برای حفظ مال و جلوگیری از ضرر مالی یا بدنی مانعی ندارد و شکستن نماز مستحب در حال اختیار هم جایز است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر حفظ جان خود یا کسی که حفظ جان او واجب است یا حفظ مالی که نگهداری آن واجب می باشد بدون شکستن نماز ممکن نباشد باید نماز را بشکند، ولی شکستن نماز برای مالی که اهمیّت ندارد مکروه است.
- [آیت الله مظاهری] شکستن نماز واجب از روی اختیار حرام است ولی برای جلوگیری از ضرر مالی یا بدنی یا عرضی مانعی ندارد بلکه واجب است، ولی شکستن نماز برای مالی که اهمیّت ندارد واجب نیست بلکه مکروه است.
- [آیت الله اردبیلی] اگر حفظ جان خود انسان یا کسی که حفظ جان او واجب است یا حفظ مالی که نگهداری آن واجب میباشد، بدون شکستن نماز ممکن نباشد، باید نماز را بشکند، ولی شکستن نماز برای مالی که اهمیت ندارد، مکروه است.
- [آیت الله بهجت] شکستن نماز واجب از روی اختیار حرام است، ولی برای حفظ مال و جلوگیری از ضرر مالی یا بدنی مانعی ندارد و همچنین شکستن نماز مستحبی از روی اختیار مانعی ندارد.
- [آیت الله علوی گرگانی] شکستن نماز واجب از روی اختیار حرام است، ولی برای حفظ مال وجلوگیری از ضرر مالی یا بدنی مانعی ندارد.
- [آیت الله نوری همدانی] شکستن نماز از روی اختیار حرام است ، ولی برای حفظ مال و جلوگیری از ضرر مالی یا بدنی مانعی ندارد .
- [آیت الله مکارم شیرازی] در مواردی که شکستن نماز واجب است چنانچه ادامه دهد معصیت کرده و نماز او نیز اشکال دارد.