سوره‌هایی از قرآن که هم نام با بعضی از ساعات شبانه‌روز هستند، را بیان نمایید.
سوره‌های مورد نظر شما عبارت‌اند از: "فجر، لَیل‌، ضُحی‌َ، عصر و فلق‌" که همة آن‌ها مکی بوده و در جزء سی‌ام قرآن قرار دارند. 1. فجر، به هنگام سپیده دم صبح می‌گویند. در اصل به معنای شکافتن‌ِ وسیع است‌، و از آن جا که نورِ صبح‌، تاریکی شب را می‌شکافد، از آن به "فجر" تعبیر شده و بر دو گونه است‌: فجرِ کاذب و فجر صادق که اعلام پایان شب و آغاز روز است‌; در این موقع‌، روزه‌داران باید امساک را آغاز نمایند و وقت نماز صبح هم می‌باشد. سورة فجر، دارای 30 آیه بوده و در روایات‌، به علت وجود آیات "یَََّأَیَّتُهَا النَّفْس‌ُ الْمُطْمَغ‌نَّة‌ُ # ارْجِعِی‌َّ إِلَی‌َ رَبِّکِ رَاضِیَة‌ً مَّرْضِیَّة‌ً # فَادْخُلِی فِی عِبََدِی # وَ ادْخُلِی جَنَّتِی‌" در پایان آن‌، به سورة امام حسین‌نامیده شده است‌.(ر.ک‌: تفسیر نمونه‌، آیت اللّه مکارم شیرازی و دیگران‌، ج 26، ص 438441، دارالکتب الاسلامیة‌.) 2. لیل‌، به معنای شب است‌. این سوره شامل 21 آیه با مقطع‌های کوتاه و محتوای داغ و عمدتاً، ناظر به قیامت‌، پاداش‌، کیفر الهی و عوامل و اسباب آن است‌. در فضیلت تلاوت این سوره از پیغمبر اکرم‌آمده است‌: "هر کس این سوره را تلاوت کند، خداوند آن قدر به او می‌بخشد که راضی شود، و او را از سختی‌ها نجات می‌دهد و مسیر زندگی را برای او آسان می‌سازد."(ر.ک‌: تفسیر نمونه‌، آیت اللّه مکارم شیرازی و دیگران‌، ج 27، ص 67 و 66، دارالکتب الاسلامیة‌.) 3. ضحی‌َ، به معنای اوایل روز است‌، آن موقعی که خورشید در آسمان بالا آمده نور آن بر همه جا مسلط می‌شود، و این در حقیقت‌، بهترین موقع روز است‌. سورة ضحی‌، 11 آیه دارد و طبق بعضی روایات‌، وقتی نازل شد که پیامبر6 بر اثر تأثیر و انقطاع‌ِ موقت‌ِ وحی‌، ناراحت بود، و زبان دشمنان علیه او باز شده بود. وقتی این سوره نازل شد، هم چون باران رحمتی‌، بر قلب پاک پیامبر6 نشست و زبان بدگویان قطع گردید. در حدیثی از پیامبر6 نقل شده است‌: "هر کس آن را تلاوت کند، از کسانی خواهد بود که خدا از آن‌ها راضی می‌شود و شایسته است که محمد6 برای او شفاعت کند و به عدد هر یتیم و مسکین‌ِ سؤال کننده‌، دَه حسنه برای او خواهد بود."(ر.ک‌: تفسیر نمونه‌، آیت اللّه مکارم شیرازی و دیگران‌، ج 27، ص 92 و 96، دارالکتب الاسلامیة‌.) 4. عصر، در اصل به معنای فشردن است و به وقت عصر هم اطلاق می‌شود; هم چنین به خاطر این که برنامه‌ها و کارهای روزانه‌، در آن پیچیده و فشرده می‌شود، به آن عصر می‌گویند. این کلمه به معنای "زمان‌" و دوران تاریخ بشر و یا بخشی از زمان‌، مانند زمان ظهور اسلام و قیام پیامبر اکرم‌و امثال آن نیز آمده است‌. سورة عصر، 3 آیه دارد، و در عین کوتاه بودن‌، برنامة جامع و کاملی برای سعادت انسان‌، تنظیم و ارائه نموده است‌.(ر.ک‌: تفسیر نمونه‌، آیت اللّه مکارم شیرازی و دیگران‌، ج 27، ص 290 و 293، دارالکتب الاسلامیة‌.) 5. فلق‌، در اصل به معنای شکافتن چیزی و جدا کردن بعضی از بعضی دیگر است‌، و از آن جا که هنگام دمیدن سپیدة صبح‌، پرده سیاه شب می‌شکافد، این واژه به معنای طلوع صبح به کار رفته است‌. سورة فلق‌، 5 آیه داشته و محتوای آن تعلیماتی است‌، که خداوندبه پیامبر اکرم‌خصوصاً، و به سایر مسلمانان عموماً در زمینه پناه بردن به ذات پاک او از شرّ همة اشرار می‌دهد، تا خود را به او سپرده‌، و در پناه او، از شرّ هر موجود صاحب شرّی در امان بمانند.(ر.ک‌: تفسیر نمونه‌، آیت اللّه مکارم شیرازی و دیگران‌، ج 27، ص 454 و 458، دارالکتب الاسلامیة‌.) eporsesh.com
عنوان سوال:

سوره‌هایی از قرآن که هم نام با بعضی از ساعات شبانه‌روز هستند، را بیان نمایید.


پاسخ:

سوره‌های مورد نظر شما عبارت‌اند از: "فجر، لَیل‌، ضُحی‌َ، عصر و فلق‌" که همة آن‌ها مکی بوده و در جزء سی‌ام قرآن قرار دارند.
1. فجر، به هنگام سپیده دم صبح می‌گویند. در اصل به معنای شکافتن‌ِ وسیع است‌، و از آن جا که نورِ صبح‌، تاریکی شب را می‌شکافد، از آن به "فجر" تعبیر شده و بر دو گونه است‌: فجرِ کاذب و فجر صادق که اعلام پایان شب و آغاز روز است‌; در این موقع‌، روزه‌داران باید امساک را آغاز نمایند و وقت نماز صبح هم می‌باشد.
سورة فجر، دارای 30 آیه بوده و در روایات‌، به علت وجود آیات "یَََّأَیَّتُهَا النَّفْس‌ُ الْمُطْمَغ‌نَّة‌ُ # ارْجِعِی‌َّ إِلَی‌َ رَبِّکِ رَاضِیَة‌ً مَّرْضِیَّة‌ً # فَادْخُلِی فِی عِبََدِی # وَ ادْخُلِی جَنَّتِی‌" در پایان آن‌، به سورة امام حسین‌نامیده شده است‌.(ر.ک‌: تفسیر نمونه‌، آیت اللّه مکارم شیرازی و دیگران‌، ج 26، ص 438441، دارالکتب الاسلامیة‌.)
2. لیل‌، به معنای شب است‌. این سوره شامل 21 آیه با مقطع‌های کوتاه و محتوای داغ و عمدتاً، ناظر به قیامت‌، پاداش‌، کیفر الهی و عوامل و اسباب آن است‌. در فضیلت تلاوت این سوره از پیغمبر اکرم‌آمده است‌: "هر کس این سوره را تلاوت کند، خداوند آن قدر به او می‌بخشد که راضی شود، و او را از سختی‌ها نجات می‌دهد و مسیر زندگی را برای او آسان می‌سازد."(ر.ک‌: تفسیر نمونه‌، آیت اللّه مکارم شیرازی و دیگران‌، ج 27، ص 67 و 66، دارالکتب الاسلامیة‌.)
3. ضحی‌َ، به معنای اوایل روز است‌، آن موقعی که خورشید در آسمان بالا آمده نور آن بر همه جا مسلط می‌شود، و این در حقیقت‌، بهترین موقع روز است‌. سورة ضحی‌، 11 آیه دارد و طبق بعضی روایات‌، وقتی نازل شد که پیامبر6 بر اثر تأثیر و انقطاع‌ِ موقت‌ِ وحی‌، ناراحت بود، و زبان دشمنان علیه او باز شده بود. وقتی این سوره نازل شد، هم چون باران رحمتی‌، بر قلب پاک پیامبر6 نشست و زبان بدگویان قطع گردید. در حدیثی از پیامبر6 نقل شده است‌: "هر کس آن را تلاوت کند، از کسانی خواهد بود که خدا از آن‌ها راضی می‌شود و شایسته است که محمد6 برای او شفاعت کند و به عدد هر یتیم و مسکین‌ِ سؤال کننده‌، دَه حسنه برای او خواهد بود."(ر.ک‌: تفسیر نمونه‌، آیت اللّه مکارم شیرازی و دیگران‌، ج 27، ص 92 و 96، دارالکتب الاسلامیة‌.)
4. عصر، در اصل به معنای فشردن است و به وقت عصر هم اطلاق می‌شود; هم چنین به خاطر این که برنامه‌ها و کارهای روزانه‌، در آن پیچیده و فشرده می‌شود، به آن عصر می‌گویند. این کلمه به معنای "زمان‌" و دوران تاریخ بشر و یا بخشی از زمان‌، مانند زمان ظهور اسلام و قیام پیامبر اکرم‌و امثال آن نیز آمده است‌. سورة عصر، 3 آیه دارد، و در عین کوتاه بودن‌، برنامة جامع و کاملی برای سعادت انسان‌، تنظیم و ارائه نموده است‌.(ر.ک‌: تفسیر نمونه‌، آیت اللّه مکارم شیرازی و دیگران‌، ج 27، ص 290 و 293، دارالکتب الاسلامیة‌.)
5. فلق‌، در اصل به معنای شکافتن چیزی و جدا کردن بعضی از بعضی دیگر است‌، و از آن جا که هنگام دمیدن سپیدة صبح‌، پرده سیاه شب می‌شکافد، این واژه به معنای طلوع صبح به کار رفته است‌. سورة فلق‌، 5 آیه داشته و محتوای آن تعلیماتی است‌، که خداوندبه پیامبر اکرم‌خصوصاً، و به سایر مسلمانان عموماً در زمینه پناه بردن به ذات پاک او از شرّ همة اشرار می‌دهد، تا خود را به او سپرده‌، و در پناه او، از شرّ هر موجود صاحب شرّی در امان بمانند.(ر.ک‌: تفسیر نمونه‌، آیت اللّه مکارم شیرازی و دیگران‌، ج 27، ص 454 و 458، دارالکتب الاسلامیة‌.)
eporsesh.com





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین