آیات مربوط به شفاعت را می توان به سه دسته تقسیم نمود:
1. آیاتی که شفاعت را نفی می نماید; مانند: (و اتقوا یوماً لاتجزی نفس عن نفس شیئاً و لا یقبل منها شفاعه و لایؤخذ منها عدل و لاهم ینصرون;(1) یعنی: از آن روز بترسید که کسی به جای کسی دیگر، مجازات نمی گردد؛ و نه شفاعت از او پذیرفته می شود، و نه غرامت و بدلی قبول خواهد شد، و آنان یاری نمی شوند).
2. آیاتی که شفاعت را از آن خدا دانسته و آن را به ذات خدا منحصر می داند; مانند: (مالکم من دونه من ولی و لا شفیع(2); برای شما(در روز رستاخیز) یار و شفاعت کننده ای جز خدا نیست).
3. آیاتی که پذیرش شفاعت شفیعان را به اذن خداوند محدود می سازد; مانند: (من ذا الذی یشفع عنده الا باذنه(3); کیست که در پیشگاه خداوند بدون اذن او شفاعت کند).
و نیز می فرماید: (یومَئذ لاتنفع الشفاعة الا من اذن له الرحمن و رضی له قولا(4)؛ در آن روز شفاعت سودی نمی بخشد، مگر شفاعت کسی که خداوند به او اذن دهد و به گفتار او راضی باشد).
این آیات به صراحت ثابت می کنند که در روز رستاخیز به طور اجمالی شفیعانی وجود دارند که به اذن پروردگار درباره گناهکاران، شفاعت می کنند و خداوند نیز شفاعت آنان را می پذیرد(5).
با این آیات صریحی که در قرآن درباره وجود شفاعت وارد شده است، تکلیف کسانی که درباره آن به خود شک و تردید راه می دهند، و یا به طور کلّی به انکار آن برمی خیزند روشن است.
پی نوشتها:
1 - سوره بقره، آیه 48 و قریب به همین مضمون آیات دیگری در قرآن وجود دارد. ر.ک: سوره بقره، آیات 123 و 254; سوره مدثر، آیه48.
2 - سوره سجده، آیه 4; سوره انعام، آیات 51 و 70.
3 - سوره بقره، آیه 255.
4 - سوره طه، آیه 109.
5 - به این مضمون آیات زیادی در قرآن وارد شده است؛ به سوره های یونس، آیه 2، سوره انبیاء، آیه 28، سوره مریم آیه 87، سوره سبا، آیه 23، سوره زخرف آیه 86، و سوره نجم آیه 26 مراجعه بفرمائید.
eporsesh.com
