آیا آیه (أَطِیعُوا اللَّهَ وَ أَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ ...) شامل ولایت‌فقیه هم می‌شود؟
تفسیرهای مختلفی در مورد (اولی الامر) در این آیه انجام گرفته است؛ از جمله: 1. عموم مفسران شیعه (اولی‌الامر) را بر حسب روایات مأثور و بر حسب قرینه‌های موجود در آیه، به ائمه معصومین(ع) تفسیر کرده‌اند؛ زیرا روایات متعددی دلالت دارد که (اولی‌الامر) امامان معصوم(ع) می‌باشند. حضرت رسول(ص) در پاسخ به این سؤال می‌فرماید: (ایشان جانشینان من و امامان معصوم(ع) می‌باشند).(تفسیر المیزان، ج 4، ص 408.) پس منظور از (اولی‌الامر) در آیه شریفه، کسانی‌اند که همانند پیامبر(ص) معصوم بوده و هرگز خطا یا گناهی از آنان سرنمی‌زند؛ یعنی، همان امامان دوازده‌گانه. بنابراین (اولی‌الامر) اولاً و بالذات حتی در زمان غیبت نیز خود امام زمان(عج) می‌باشند. 2. اهل سنت آن را به مطلق امیر و حاکم تفسیر کرده‌اند.(سیوطی، جلال‌الدین، الدرالمنثور، ج 2، ص 176.) 3. برخی گفته‌اند: (اولی‌الامر) شامل حاکمان راستین است و لذا آیه شریفه دلالت بر لزوم تبعیت از فقهای جامع شرایط دارد که منصوب از سوی امام معصوم‌اند. این تفسیر مورد قبول برخی از متفکران شیعی قرار گرفته است.(اندیشه‌های فقهی سیاسی امام خمینی، ص 174.) بنا بر تفسیر دوم و سوم، (اولی‌الامر) به طور مستقیم شامل (ولایت‌فقیه) نیز می‌شود. بنا بر تفسیر اول هر چند این آیه، به صورت مستقیم شامل ولی‌فقیه نمی‌شود؛ ولی با واسطه، اطاعت از ولی‌فقیه را نیز واجب می‌داند؛ زیرا براساس احادیث و روایات متعدد، ولی‌فقیه در زمان غیبت امام معصوم(ع) از طرف آن بزرگواران برای رهبری و اداره جامعه اسلامی منصوب شده است. در توقیع شریف از جانب امام زمان(عج) آمده است:(اما الحوادث الواقعه فارجعوا الی رواه حدیثنا فانهم حجتی علیکم و انا حجه‌الله علیهم) . eporsesh.com
عنوان سوال:

آیا آیه (أَطِیعُوا اللَّهَ وَ أَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ ...) شامل ولایت‌فقیه هم می‌شود؟


پاسخ:

تفسیرهای مختلفی در مورد (اولی الامر) در این آیه انجام گرفته است؛ از جمله:
1. عموم مفسران شیعه (اولی‌الامر) را بر حسب روایات مأثور و بر حسب قرینه‌های موجود در آیه، به ائمه معصومین(ع) تفسیر کرده‌اند؛ زیرا روایات متعددی دلالت دارد که (اولی‌الامر) امامان معصوم(ع) می‌باشند. حضرت رسول(ص) در پاسخ به این سؤال می‌فرماید: (ایشان جانشینان من و امامان معصوم(ع) می‌باشند).(تفسیر المیزان، ج 4، ص 408.) پس منظور از (اولی‌الامر) در آیه شریفه، کسانی‌اند که همانند پیامبر(ص) معصوم بوده و هرگز خطا یا گناهی از آنان سرنمی‌زند؛ یعنی، همان امامان دوازده‌گانه. بنابراین (اولی‌الامر) اولاً و بالذات حتی در زمان غیبت نیز خود امام زمان(عج) می‌باشند.
2. اهل سنت آن را به مطلق امیر و حاکم تفسیر کرده‌اند.(سیوطی، جلال‌الدین، الدرالمنثور، ج 2، ص 176.)
3. برخی گفته‌اند: (اولی‌الامر) شامل حاکمان راستین است و لذا آیه شریفه دلالت بر لزوم تبعیت از فقهای جامع شرایط دارد که منصوب از سوی امام معصوم‌اند. این تفسیر مورد قبول برخی از متفکران شیعی قرار گرفته است.(اندیشه‌های فقهی سیاسی امام خمینی، ص 174.)
بنا بر تفسیر دوم و سوم، (اولی‌الامر) به طور مستقیم شامل (ولایت‌فقیه) نیز می‌شود. بنا بر تفسیر اول هر چند این آیه، به صورت مستقیم شامل ولی‌فقیه نمی‌شود؛ ولی با واسطه، اطاعت از ولی‌فقیه را نیز واجب می‌داند؛ زیرا براساس احادیث و روایات متعدد، ولی‌فقیه در زمان غیبت امام معصوم(ع) از طرف آن بزرگواران برای رهبری و اداره جامعه اسلامی منصوب شده است. در توقیع شریف از جانب امام زمان(عج) آمده است:(اما الحوادث الواقعه فارجعوا الی رواه حدیثنا فانهم حجتی علیکم و انا حجه‌الله علیهم) .
eporsesh.com





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین