قرآن دارای چه فضایلی است؟

قرآن کریم کاملترین پیام آسمانی است که بر پیامبر خدا صلّی الله علیه و آله نازل شده است، زیرا این کتاب آخرین کتابی است که منشور سعادت بشر را داراست، از این رو باید جامع‌ترین، غنی‌ترین و پرمحتواترین کتاب آسمانی باشد، تا آن که بتواند انسانها را در طول تاریخ برای تکامل رهنمون گردد. پیامبران و شرایع پیش از شریعت‌ پیامبر ما، برای مقطع خاصی از تاریخ بشر در نظر گرفته شده بودند، و پس از پایان آن مقطع، لازم بود شریعت و کتاب کاملتری نازل شود، تا انسانها را چند گام فراتر به سوی تکامل پیش برد. ولی وقتی که نوبت به آخرین پیامبر الهی رسید، از آن جا که مراحل مقدماتی تکامل طی شده بود، قرآن کریم لازم شد تا با عمل به برنامه‌ها و دستورات این کتاب آسمانی از تمام ظرفیت‌ها و استعدادهای بشری برای رسیدن به کمال نهایی بهره برداری گردد.
قرآن حاوی فضایل دنیوی و اخروی است به خاطر اختصار به برخی از آنها اشاره می‌گردد:
الف. فضایل دنیوی
1. استجابت دعا: امام صادق علیه السّلام می‌فرماید: از حضرت رسول اکرم صلّی الله علیه و آله سوال شد، بهترین مردم چه کسانی هستند؟ فرمود: الحالُ المرتحل، سؤال شد یا رسول الله صلّی الله علیه و آله معنی حال المرتحل چیست؟ فرمود: کسی که قرائت قرآن را شروع کند، و آن را ختم نماید، برای او نزد خداوند دعای مستجاب شده‌ای است.[1]
2. برآورده شدن حاجت ها:
از امام رضا علیه السّلام از پدرانش علیهم السلام از امیر المؤمنین علیه السّلام نقل شده، هر گاه یکی از شما حاجتی داشته باشد، روز پنج شنبه صبح زود از خانه خارج شود، و هنگام خارج شدن از منزل آیه آخر سوره آل عمران و آیت الکرسی و انا انزلناه و حمد را قرائت کند، که در قرائت آنها، برآورده شدن حوائج دنیا و آخرت است.[2]
3. رزق و روزی:
1. حضرت رسول اکرم صلّی الله علیه و آله می‌فرماید: خانه‌های خود را به تلاوت قرآن روشن کنید، و آنها را گورستان نکنید، چنان چه یهود و نصاری در کلیساها و عبادتگاه‌های خود نماز کنند، ولی خانه‌های خویش را معطل گذارده‌اند، (و در آنها عبادتی انجام نمی‌دهند) زیرا هر گاه در خانه‌ای بسیار تلاوت قرآن شد،‌خیر و برکتش زیاد می‌شود، و اهل آن به وسعت رسند، و آن خانه، برای اهل آسمان درخشندگی دارد، چنان چه ستارگان آسمان برای اهل زمین می‌درخشند.[3]
4. پیشگیری و درمان بیماری:
قرآن بیماری‌های جسمی و روحی انسان را شفا می‌دهد، به همین خاطر خداوند متعال می‌فرماید: (و ننزّل من القرآن ما هو شفاء و رحمة للمؤمنین و لا یزید الظالمین الا خساراً).[4]
و رسول خدا صلّی الله علیه و آله می‌فرماید: (من لم یستشف بالقرآن فلا شفاه الله).[5]
برای تیمم و تبرک چند مورد را ذکر می‌کنیم:
1. امام محمد باقر علیه السّلام می‌فرماید: مردی از همدان از درد کمرش شکایت کرد، که بر اثر درد کمر شب‌ها خواب نمی‌رود، حضرت امیر المؤمنین علیه السّلام به او فرمودند: دستت را به جایی ازکمرت که درد می‌کند، قرار بده، و سه بار بخوان: (و ما کان لنفس ان تموت الا باذن الله کتاباً موجلاً و من یرد ثواب الدنیا نؤته منها و من یرد ثواب الاخرة نؤته منها و سنجزی الشاکرین)؛[6] و هفت بار (انا انزلنا) را بخوان خداوند شما را شفا می‌دهد، انشاء الله.[7]
2. امام صادق علیه السّلام می‌فرماید: هر کس هفت مرتبه سوره حمد را بر دردی از دردها بخواند، آن درد به اذن خداوند بلند مرتبه آرام شود.[8]
3. درمان بیماری روانی: خداوند در قرآن کریم می‌فرماید: (الا بذکرالله تطمئن القلوب)[9] پس هر قلبی با ذکر خدا اطمینان می‌یابد، ‌و اضطرابش تسکین پیدا می‌کند. آری، این معنا حکمی است عمومی که هیچ قلبی از آن مستثنا نیست، مگر این که کار قلب به جایی برسد که در اثر از دست دادن بصیرت و رشدش دیگر نتوان آن را قلب نامید، البته چنین قلبی از ذکر خدا گریزان و از نعمت طمأنینه و سکون محروم خواهد بود.
ب. فضایل اخروی
1. آمرزش گناهان
رسول خدا صلّی الله علیه و آله فرمود: هر کس هنگامی که به بستر خواب رود، صد بار سورة قل هو الله احد را بخواند، خداوند گناه پنجاه سال او را بیامرزد.[10]
2. جلب حسنات
حضرت رسول اکرم صلّی الله علیه و آله می‌فرماید: هر کس به فرزندش قرآن خواندن را یاد بدهد، گوئی که ده هزار حج تمتع و ده هزار عمره به جا آورده است؛ و ده هزار برده از فرزندان حضرت اسماعیل را آزاد کرده است، و ده هزار غزوه (جنگ در رکاب پیامبر) انجام داده است؛ و ده هزار فقیر مسلمان گرسنه را طعام داده است، و گوئی ده هزار مسلمان برهنه را لباس پوشانده است، ‌و برای او به هر حرفی ده حسنه می‌نویسند، و ده گناه از او محو می‌کنند.[11]
3. ورود به بهشت
امام جعفر صادق علیه السّلام از قول رسول خدا صلّی الله علیه و آله می‌فرماید: هر که در حال جوانی قرآن بخواند، و با ایمان هم باشد، قرآن با گوشت وخونش بیامیزد، و خدای عز و جل او را با فرشتگان پیام برنده و نیک رفتار رفیق کند، و قرآن برای او در روز قیامت پرده و مانعی از آتش باشد، و گوید: بار پروردگارا! هر کارگری به مزد کار خویشتن رسیده به جز کارگر من، پس گرامی‌ترین عطاهای خود را به او برسان، فرمود: پس خدای عزیز و جبار دو جامه از جامه‌های بهشتی به او بپوشاند، و بر سرش تاج کرامت نهاده شود، سپس به قرآن گفته شود: آیا ما تو را دربارة این شخص خشنود کردیم؟ قرآن گوید: بار پروردگارا من برتر از این دربارة او میل داشتم، پس نامة امان (از دوزخ) به دست راستش می‌دهند، و فرمان جاویدان ماندن در بهشت را در دست چپش می‌دهند، و وارد بهشت گردد؛ پس به او گفته شود: بخوان (قرآن را) و یک درجه بالا برو، سپس به قرآن گویند: آیا آن چه تو خواستی به او رساندیم و تو را خشنود کردیم؟ گوید: آری. حضرت فرمود: هر کس قرآن را بسیار بخواند، و با این که حفظ آن (بر او) دشوار است، آن را به ذهن خویش بسپارد، خدای عز وجل دو بار پاداش آن را به او بدهد.[12]
با توجه به آیات و روایات و احادیث اندکی که از فضایل قرآن ذکر شد، قرائت قرآن و فهمیدن وعمل به قرآن در روح و روان و جسم انسان آن چنان تأثیری می‌گذارد که رفتار او را متعادل، محبوب مردم و خدا می‌گردد، در نتیجه سعادت دنیا و آخرت را برای خود به ارمغان می‌آورد.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. راه قرآن؛ رضا صدر.
2. آشنایی با قرآن؛ مرتضی مطهری.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] . مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، بیروت، انتشارات دارالاحیاء التراث، چاپ سوم، 1403 ه ، ج 89، ص 205.
[2] . همان، ج 92، ص 135.
[3] . کلینی، محمد؛ اصول کافی، با ترجمه و شرح حاجی سید هاشم رسولی، دفتر نشر فرهنگ اهل بیت علیهم السلام ، ج 4، ص 413.
[4] . قرآن را نازل می‌کنیم که شفا و رحمت برای مؤمنان است و ستمگران را جز خسران (و زیان) نمی‌افزاید: اسراء/ 82.
[5] . کسی که به وسیله قرآن شفا طلب نکند خداوند او را شفا نمی‌دهد. بحار الانوار، ج 89، ص 176.
[6] . آل عمران/ 145.
[7] . بحار الانوار، ج 92، ص 68.
[8] . بحار الانوار، ج 92، ص 148.
[9] . آگاه باشید که تنها با یاد خدا دلها آرامش پیدا می‌کند؛ رعد/ 28.
[10] . کلینی، اصول کافی، ج 4، ص 426.
[11] . بحار الانوار، ج 89، ص 188.
[12] . کلینی، اصول کافی، ج 4، ص 406.