قرآن کتاب هدایت و راهنمای انسانها برای رسیدن به آرامش، خوش بختی و سعادت دنیا و آخرت است و همه آیات و کلماتش نوری است برای رهانیدن بشریت از تاریکی، لذا رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله فرمود: محبوبترین و بهترین چیز نزد خداوند متعال، خواندن قرآن کریم از اول تا آخر است.[1] اگر هم برای برخی سورهها تاکید بیشتری شده، نظر به اهمیّت والای معارف آن سوره است و تشویقی برای مؤمنان وارسته بر پیوستن به جامعه قرآنی و درک پیامهای آن که در این مورد روایات فراوان است و ما به یکی از روایات نورانی اشاره میکنیم که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: هیچ چیزی در نزد خداوند از سوره فلق و ناس محبوبتر نیست.[2] البته همه این فضایل برای سورههای قرآنی در این است که خواننده، پیامهای آن را درک کرده و عمل کند نه این که خیال شود هر کاری که دلش خواست انجام دهد بعد بنشنید قرآن بخواند و بدون فهم پیام الهی و عمل به آن، گناهانش پاک شود. چنان چه امام باقر علیه السّلام فرمود: قرآن خوانها سه گروهند: 1. قرآن را برای ریا و موقعیت پیدا کردن پیش حکام و مردم میخوانند. 2. حروف قرآن را حفظ میکنند ولی حدودش را ضایع میکنند. بعد فرمود: خداوند چنین قرآن خوانها را زیاد نکند. 3. قرآن را میخوانند و درد قلبشان را با قرآن درمان میکنند و به خاطر قرآن به مساجد میآیند و برنامههای روز و شبشان را با پیامهای قرآنی تنظیم میکنند و به خاطر تلاوت قرآن شب از رخت خواب بلند میشوند. سپس خداوند با این اشخاص بلا و گرفتاری را از جامعه دور ساخته و دشمنان را نابود میسازد و به خاطر اینها از آسمان نعمتش را بر بشریت ارزانی میدارد.[3] درباره سوره هود باید گفت: این سوره در اواخر سالهایی که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در مکه بودند و ابوطالب و خدیجه دو حامی بزرگ معنوی و مادی خویش را از دست داده بود و قریش جرأت بیشتری پیدا کرده بود، نازل شده است و برای همین از تعبیراتی که در عین سازندگی جنبه دلداری و تسلی نسبت به پیامبر صلی الله علیه و آله و مؤمنان دارد دیده می شود.[4] قسمت عمده آیات این سوره را سرگذشت پیامبران مخصوصاً حضرت نوح که با وجود نفرات کم بر دشمنان بسیار، پیروز شد، تشکیل میدهد.[5] و این سرگذشتها هم وسیله آرامش خاطر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و مؤمنان در برابر انبوه دشمنان بود و هم درس عبرتی برای مخالفان که باطل رفتنی است و نویدی برای مؤمنان که مأیوس نشوند که حق ماندگار است هر چند با پیروان ضیعف ولی با ایمان راسخ.[6] این سوره به روشنی این امر را بیان میکند که مسلمانان نباید به خاطر قدرت دشمنان میدان را خالی کرده و دست از آرمانهای اسلامی بردارند بلکه باید استقامت ورزیده و با راه کارهای منطقی منتظر پیروزی خویش باشند. علاوه بر سرگذشت پیامبران الهی که هر کدام درس استقامت و دین داری را به ما میآموزد این سوره در چهار محور اساسی بحث میکند که حتی سرگذشت انبیاء از آن خارج نیست و فشرده این چهار محور در اول سوره به این شرح آمده است: 1. عبادت پرودگار و تطبیق امور زندگی با فرمانها و قانونهای الهی.[7] 2. بشارت به سعادت در صورت فهم پیامها و عمل به آن و ترساندن از بدبختی در صورت مخالفت با دستورات.[8] 3. توبه و برگشت انسانها به سوی خدا و اصلاح اعمال و باز سازی خویش که سبب سعادت الهی است وگرنه عذاب خداوند را دارد.[9] 4. معاد و دیدن نتایج اعمال خویش.[10] این چهار محور در کلمات پیامبرانی که در این سوره ذکرشان آمده، تکرار شده و جزء رسالت آنان نیز بوده است. که محور اول در آیات 50، 61، 84 و محور دوم در آیات 12، 25، 69 و محور سوم در آیات 52، 90، 61، 41 و ... آمده است و بر اساس همین معارف والاست که در خواص این سوره روایات ارزشمندی وجود دارد که به چند نمونه آنها اشاره میکنیم: امام باقر علیه السّلام میفرماید: کسی که در هر جمعه سوره هود را بخواند، خداوند او را در زمره پیامبران محشور کرده و تمامی گناهانش را در آن روز میبخشد.[11] پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: کسی که سوره هود را بخواند خداوند ده برابر افرادی که حضرت نوح، هود، صالح، شیعب، لوط، ابراهیم و موسی را تصدیق و هم چنینن ده برابر افرادی که اینها را تکذیب کردهاند به او حسنه میدهد و در روز قیامت از سعادت یافتهگان است.[12] پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله میفرمایند: کسی که سوره هود را بخواند در روز قیامت به تعداد کسانی که هود را تصدیق و یا تکذیب کردهاند اجر و ثواب میبرد و دارای مقام و مرتبه شهداء باشد و حسابش آسان شود.[13] معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر: 1. تفسیر نمونه؛ ناصر مکارم شیرازی، ج 9، ص 1، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1353 1366 ه ش. 2. ترجمه تفسیر المیزان، محمد حسین طباطبائی، ج 10، ص 199، ترجمه: محمد باقر موسوی همدانی، قم، انتشارات اسلامی. 3. قرشی، سید علی اکبر، تفسیر احسن الحدیث، ج5. 4. قرائتی، محسن، تفسیر نور، ج5. -------------------------------------------------------------------------------- [1] . نوری، حسین، مستدرک الوسائل، قم، موسسه آل البیت، 1408 ه ق، ج4، ص 264. [2] . مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء، 1404 ه ق، ج 89، ص 367، باب 135. [3] . کلینی، محمد، کافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1365 ه ش، ج 2، ص 627. [4] . هود/ 17 11. [5] . هود/ 49 25. [6] . اسراء/ 81. [7] . هود/ 2. [8] . هود/2. [9] . هود/ 3. [10] . هود/ 4. [11] . حر عاملی، محمد، وسائل الشیعه، قم، مؤسسه آل البیت، 1409 ه ق، ج 7، ص 40، روایت 976. [12] . نوری، حسین، مستدرک الوسائل، قم، مؤسسه آل البیت، 1408 ه ق، ج 4، ص 341، روایت 4843. [13] . بروجردی، ابراهیم، تفسیر جامع، تهران، انتشارات صدر، چاپ سوم، 1341 ه ش، ج 2، ص 248.
آیا سورهای در قرآن هست که از طرف معصومی سفارش شده باشد که نزد خدا محبوبتر است در ضمن خواص سورة هود را بنویسید؟
قرآن کتاب هدایت و راهنمای انسانها برای رسیدن به آرامش، خوش بختی و سعادت دنیا و آخرت است و همه آیات و کلماتش نوری است برای رهانیدن بشریت از تاریکی، لذا رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله فرمود:
محبوبترین و بهترین چیز نزد خداوند متعال، خواندن قرآن کریم از اول تا آخر است.[1]
اگر هم برای برخی سورهها تاکید بیشتری شده، نظر به اهمیّت والای معارف آن سوره است و تشویقی برای مؤمنان وارسته بر پیوستن به جامعه قرآنی و درک پیامهای آن که در این مورد روایات فراوان است و ما به یکی از روایات نورانی اشاره میکنیم که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود:
هیچ چیزی در نزد خداوند از سوره فلق و ناس محبوبتر نیست.[2]
البته همه این فضایل برای سورههای قرآنی در این است که خواننده، پیامهای آن را درک کرده و عمل کند نه این که خیال شود هر کاری که دلش خواست انجام دهد بعد بنشنید قرآن بخواند و بدون فهم پیام الهی و عمل به آن، گناهانش پاک شود. چنان چه امام باقر علیه السّلام فرمود: قرآن خوانها سه گروهند:
1. قرآن را برای ریا و موقعیت پیدا کردن پیش حکام و مردم میخوانند.
2. حروف قرآن را حفظ میکنند ولی حدودش را ضایع میکنند.
بعد فرمود: خداوند چنین قرآن خوانها را زیاد نکند.
3. قرآن را میخوانند و درد قلبشان را با قرآن درمان میکنند و به خاطر قرآن به مساجد میآیند و برنامههای روز و شبشان را با پیامهای قرآنی تنظیم میکنند و به خاطر تلاوت قرآن شب از رخت خواب بلند میشوند. سپس خداوند با این اشخاص بلا و گرفتاری را از جامعه دور ساخته و دشمنان را نابود میسازد و به خاطر اینها از آسمان نعمتش را بر بشریت ارزانی میدارد.[3]
درباره سوره هود باید گفت: این سوره در اواخر سالهایی که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در مکه بودند و ابوطالب و خدیجه دو حامی بزرگ معنوی و مادی خویش را از دست داده بود و قریش جرأت بیشتری پیدا کرده بود، نازل شده است و برای همین از تعبیراتی که در عین سازندگی جنبه دلداری و تسلی نسبت به پیامبر صلی الله علیه و آله و مؤمنان دارد دیده می شود.[4]
قسمت عمده آیات این سوره را سرگذشت پیامبران مخصوصاً حضرت نوح که با وجود نفرات کم بر دشمنان بسیار، پیروز شد، تشکیل میدهد.[5] و این سرگذشتها هم وسیله آرامش خاطر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و مؤمنان در برابر انبوه دشمنان بود و هم درس عبرتی برای مخالفان که باطل رفتنی است و نویدی برای مؤمنان که مأیوس نشوند که حق ماندگار است هر چند با پیروان ضیعف ولی با ایمان راسخ.[6]
این سوره به روشنی این امر را بیان میکند که مسلمانان نباید به خاطر قدرت دشمنان میدان را خالی کرده و دست از آرمانهای اسلامی بردارند بلکه باید استقامت ورزیده و با راه کارهای منطقی منتظر پیروزی خویش باشند.
علاوه بر سرگذشت پیامبران الهی که هر کدام درس استقامت و دین داری را به ما میآموزد این سوره در چهار محور اساسی بحث میکند که حتی سرگذشت انبیاء از آن خارج نیست و فشرده این چهار محور در اول سوره به این شرح آمده است:
1. عبادت پرودگار و تطبیق امور زندگی با فرمانها و قانونهای الهی.[7]
2. بشارت به سعادت در صورت فهم پیامها و عمل به آن و ترساندن از بدبختی در صورت مخالفت با دستورات.[8]
3. توبه و برگشت انسانها به سوی خدا و اصلاح اعمال و باز سازی خویش که سبب سعادت الهی است وگرنه عذاب خداوند را دارد.[9]
4. معاد و دیدن نتایج اعمال خویش.[10]
این چهار محور در کلمات پیامبرانی که در این سوره ذکرشان آمده، تکرار شده و جزء رسالت آنان نیز بوده است. که محور اول در آیات 50، 61، 84 و محور دوم در آیات 12، 25، 69 و محور سوم در آیات 52، 90، 61، 41 و ... آمده است و بر اساس همین معارف والاست که در خواص این سوره روایات ارزشمندی وجود دارد که به چند نمونه آنها اشاره میکنیم:
امام باقر علیه السّلام میفرماید: کسی که در هر جمعه سوره هود را بخواند، خداوند او را در زمره پیامبران محشور کرده و تمامی گناهانش را در آن روز میبخشد.[11]
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: کسی که سوره هود را بخواند خداوند ده برابر افرادی که حضرت نوح، هود، صالح، شیعب، لوط، ابراهیم و موسی را تصدیق و هم چنینن ده برابر افرادی که اینها را تکذیب کردهاند به او حسنه میدهد و در روز قیامت از سعادت یافتهگان است.[12]
پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله میفرمایند: کسی که سوره هود را بخواند در روز قیامت به تعداد کسانی که هود را تصدیق و یا تکذیب کردهاند اجر و ثواب میبرد و دارای مقام و مرتبه شهداء باشد و حسابش آسان شود.[13]
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. تفسیر نمونه؛ ناصر مکارم شیرازی، ج 9، ص 1، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1353 1366 ه ش.
2. ترجمه تفسیر المیزان، محمد حسین طباطبائی، ج 10، ص 199، ترجمه: محمد باقر موسوی همدانی، قم، انتشارات اسلامی.
3. قرشی، سید علی اکبر، تفسیر احسن الحدیث، ج5.
4. قرائتی، محسن، تفسیر نور، ج5.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] . نوری، حسین، مستدرک الوسائل، قم، موسسه آل البیت، 1408 ه ق، ج4، ص 264.
[2] . مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء، 1404 ه ق، ج 89، ص 367، باب 135.
[3] . کلینی، محمد، کافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1365 ه ش، ج 2، ص 627.
[4] . هود/ 17 11.
[5] . هود/ 49 25.
[6] . اسراء/ 81.
[7] . هود/ 2.
[8] . هود/2.
[9] . هود/ 3.
[10] . هود/ 4.
[11] . حر عاملی، محمد، وسائل الشیعه، قم، مؤسسه آل البیت، 1409 ه ق، ج 7، ص 40، روایت 976.
[12] . نوری، حسین، مستدرک الوسائل، قم، مؤسسه آل البیت، 1408 ه ق، ج 4، ص 341، روایت 4843.
[13] . بروجردی، ابراهیم، تفسیر جامع، تهران، انتشارات صدر، چاپ سوم، 1341 ه ش، ج 2، ص 248.
- [سایر] تفسیر آیه 11 سورة رعد را بنویسید.
- [سایر] لطفاً تفسیر سوره انبیأ را مختصرا بنویسید؟
- [سایر] سورهای که پیامبر اکرم(ص) و امام علی(ع) قبل از جنگها میخواندند، کدام سوره از قرآن بود؟
- [سایر] در روایات کدام نوع استخاره (قرآن یا تسبیح) بیشتر سفارش شده است؟ لطفاً یک مورد استخاره که دقیق باشد را برایم بنویسید؟
- [سایر] کدام سوره قرآن است که سفارش شده زنها آن را بیشتر بخوانند؟
- [سایر] در کجای قرآن از امام زمان(علیه السلام) یاد شده است؟ لطفاً نام سوره وآیه آن را بنویسید؟
- [سایر] با سلام خواهش می کنم من رو در مورد خواص هر یک از سوره های قرآن راهنمایی کنید .. مثلا خواندن سوره یس چه فایده ای دارد ؟ من شنیده ام خواندن این سوره در دوران بارداری بسیار سودمند است . با سپاس
- [سایر] سورة مبارکة قدر در شأن حضرت علیاست. و خداوند با نزول این سوره پیامبراکرمرا از شهادت امام علیبا خبر کرده است. لطفاً در این باره تفسیری بنویسید؟
- [سایر] خداوند در آیه 23 سوره بقره فرموده است: (کسی نمیتواند سورهای همانند قرآن بیاورد). حال سؤال این است که: آیا این تحدّی باید به زبان عربی باشد تا همانند قرآن شود، یا میتوان به زبانهای دیگر نیز تحدّی کرد؟ اگر مثلاً با زبان فارسی بشود تحدّی کرد، کجای زبان فارسی همانند قرآن است؟
- [سایر] چرا خداوند متعال به پیامبر اکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) فرمود که قرآن را بنویسید؟
- [آیت الله بروجردی] پنج چیز بر جُنب حرام است:اوّل:رساندن جایی از بدن به خط قرآن، یا به اسم خدا و پیغمبران و امامان) عَلَیْهمُالسَّلَام) به طوری که در وضو گفته شد.دوم:رفتن در مسجد الحرام و مسجد پیغمبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم، اگر چه از یک در داخل و از در دیگر خارج شود.سوم:توقف در مساجد دیگر و حرم امامان) عَلَیْهمُالسَّلَام)، ولی اگر از یک در داخل و از در دیگر خارج شود، یا برای برداشتن چیزی برود مانعی ندارد.چهارم:گذاشتن چیزی در مسجد.پنجم:خواندن سورهای که سجدهی واجب دارد و آن چهار سوره است.اوّل:سورهی سی و دوم قرآن (الم تنزیل).دوم:سورهی چهل و یکم (حم سجده).سوم:سورهی پنجاه و سوم (و النّجم).چهارم:سورهی نود و ششم (اقرء ) و اگر یک حرف از این چهار سوره را هم بخواند حرام است.
- [آیت الله بهجت] محل دو خطبه در نماز عید فطر و قربان بعد از نماز است و هر خطبه بنابر احوط باید مشتمل بر همان چیزهایی باشد که خطبه جمعه مشتمل بر آن است؛ یعنی: حمد و ثنای الهی و شهادتین و سفارش به تقوا و قرائت سوره کوتاه قرآن و نشستن امام بین دو خطبه.
- [امام خمینی] پنج چیز بر جنب حرام است: اول: رساندن جایی از بدن به خط قرآن یا به اسم خدا و اسامی مبارکه پیامبران و امامان علیهم السلام، به احتیاط واجب حکم اسم خدا را دارد. دوم: رفتن در مسجدالحرام و مسجد پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم، اگر چه از یک در داخل و از در دیگر خارج شود. سوم: توقف در مساجد دیگر، ولی اگر از یک در داخل و از در دیگر خارج شود، یا برای برداشتن چیزی برود مانعی ندارد. و احتیاط واجب آن است که در حرم امامان هم توقف نکند. چهارم: گذاشتن چیزی در مسجد. پنجم: خواندن سوره ای که سجده واجب دارد و آن چهار سوره است: اول: سوره سی و دوم قرآن (الم تنزیل) دوم: سوره چهل و یکم (حم سجده) سوم: سوره پنجاه و سوم (و النجم) چهارم: سوره نود و ششم (اقرا) و اگر یک حرف را به قصد یکی از این چهار سوره هم بخواند حرام است.
- [آیت الله بهجت] پنج چیز بر جنب حرام است: 1 رساندن جایی از بدن به خط قرآن، یا به اسم خدا و بنابر احتیاط به اسم پیغمبران و امامان و اسم حضرت زهرا علیهمالسلام بهطوریکه در وضو گفته شد. 2 رفتن به مسجدالحرام و مسجد پیغمبر صلیاللهعلیهوآله، اگرچه از یک در داخل و از در دیگر خارج شود؛ و همچنین داخل شدن به آنجا برای برداشتن چیزی، بنابر احوط. 3 توقف در مساجد دیگر؛ ولی اگر از یک در داخل و از در دیگر خارج شود، یا برای برداشتن چیزی برود مانعی ندارد. و احتیاط واجب آن است که در حرم امامان هم توقف نکند، بلکه عبور نیز ننماید و همچنین در رواقها. 4 گذاشتن چیزی در مسجد. 5 خواندن سورهای که سجده واجب دارد و آن چهار سوره است: 1 سجده (سوره ??)؛ 2 فصّلت (??)؛ 3 نجم (??)؛ ? علق (??)؛ و اگر یک کلمه از این چهار سوره را هم بخواند حرام است.
- [آیت الله علوی گرگانی] پنج چیز بر جنب حرام است: اوّل رساندن جایی از بدن به خطّ قرآن، یا باسم خدا و بنابر احتیاط واجب باسم پیغمبران وامامان: وحضرت زهرأ3، به طوری که در وضو گفته شد، دوم رفتن در مسجد الحرام ومسجد پیغمبر اگر چه از یک در داخل و از در دیگر خارج شود، سوم توقف در مساجد دیگر، ولی اگر از یک در داخل و از در دیگر خارج شود، یا برای برداشتن چیزی برود مانعی ندارد وحرم امامان بنابر احتیاط واجب ملحق به مسجد النّبی است و در رواق امامان هم مکث به احتیاط واجب جایز نیست، چهارم گذاشتن چیزی در مسجد، پنجم خواندن سورهای که سجده واجب دارد و آن چهار سوره است: اوّل سوره سی ودوم قرآن )الم تنزیل(، دوم سوره چهل ویکم )حم سجده(، سوم سوره پنجاه وسوم )والنجم(، چهارم سوره نود وششم )اقر( و اگر یک حرف از این چهار سوره را هم بخواند حرام است و حتی بسم ا& را هم اگر به نیّت این سورهها بخواند حرام است.
- [آیت الله نوری همدانی] پنج چیز بر جنب حرام است : اول : رساندن جائی از بدن به خط قرآن یا به اسم خدا و اسم پیامبران و امامان ( علیهم السلام ) بطوری که در وضو گفته شد . دوم : رفتن در مسجد الحرام و مسجد پیغمبر ( صلی الله علیه و آله و سلم ) اگر چه از یک در داخل ، و از در دیگری خارج شود . سوم : توقف در مساجد دیگر ، ولی اگر از یک در داخل و از در دیگری خارج شود ، یا برای برداشتن چیزی برود مانعی ندارد و احتیاط واجب آن است که در حرم امامان هم توقف نکند . چهارم : گذاشتن چیزی در مسجد . پنجم : خواندن سوره ای که سجده واجب دارد و آن چهار سوره است : اول ، سورة سی و دوم قرآن ( الم تنزیل ) دوم ، سورة چهل و یکم ( حم سجده ) سوم ، سورة پنجاه و سوم ( و النجم ) چهارم ، سورة نود و ششم ( اقرء ) و اگر یک حرف ر ا به قصد یکی از این چهار سوره هم بخواند حرام است . چیزهائی که بر جنب مکروه است
- [آیت الله سبحانی] پنج چیز بر جنب حرام است: اول رساندن جایی از بدن به خط قرآن یا به اسم خدا و پیغمبران و امامان(علیهم السلام)، به طوری که در وضو گفته شد. دوم رفتن در مسجدالحرام و مسجد پیامبر(صلی الله علیه وآله) اگرچه از یک در داخل و از در دیگر خارج شود. سوم توقف در مساجد دیگر ولی اگر از یک در داخل و از در دیگر خارج شود، یا برای برداشتن چیزی برود مانعی ندارد و احتیاط واجب آن است که در حرم امامان هم توقف نکند. چهارم گذاشتن چیزی در مسجد در غیر حال عبور. پنجم خواندن آیه ای که پس از خواندن باید سجده کرد و آنها در چهار سوره است اول: سوره سی و دوم قرآن (الم تنزیل) دوم: سوره چهل و یکم (حم سجده) سوم: سوره پنجاه و سوم (والنجم) چهارم: سوره نود و ششم (اقرأ) و احتیاط آن است یک حرف از این چهار سوره را هم نخواند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] پنج چیز بر جنب حرام است: اوّل: رساندن جایی از بدن به خط قرآن یا به اسم خدا، و اسامی مبارکه پیامبران و امامان(علیهم السلام)، که بنابر احتیاط واجب حکم اسم خدا را دارد. دوّم: رفتن در مسجدالحرام و مسجد پیغمبر(صلی الله علیه وآله)، اگرچه از یک در داخل و از در دیگر خارج شود. سوّم: توقف در مساجد دیگر، ولی اگر از یک در داخل و از در دیگر خارج شود، یا برای برداشتن چیزی برود مانعی ندارد. و احتیاط واجب آن است که در حرم امامان هم توقف نکند، اگرچه اولی آن است که حکم مسجدالحرام و مسجد پیامبر(صلی الله علیه وآله) را در حرم امامان(علیه السلام)رعایت نماید. چهارم: گذاشتن چیزی در مسجد. پنجم: خواندن سوره ای که سجده واجب دارد و آن چهار سوره است: 1 سوره سی و دوم قرآن (الم تنزیل). 2 سوره چهل و یکم (حم سجده). 3 سوره پنجاه و سوّم (والنّجم). 4 سوره نود و ششم (اقرء). و اگر یک حرف از این چهار سوره را هم بخواند حرام است
- [آیت الله شبیری زنجانی] پنج چیز بر جنب حرام است: اول: رساندن جایی از بدن خود به خط قرآن و بنا بر احتیاط به اسم خدا و صفات خاصه او به هر لغت که باشد، مگر پولی که بر آن نام خدا نوشته شده باشد که دست زدن به آن اشکال ندارد و احتیاط مستحب آن است که جایی از بدن خود را به اسم پیغمبران و امامان و حضرت زهرا علیهمالسلام نیز نرساند. دوم: رفتن یا ماندن در مسجد الحرام و مسجد پیغمبر صلی الله علیه و آله و حرم امامان علیهمالسلام اگر چه از یک در داخل و از در دیگر خارج شود و مراد از حرم امامان علیهمالسلام : محوّطهایست که ضریح مقدّس و قبر مطهّر در آن قرار دارد، نه تمام رواقها یا صحنها. سوم: داخل شدن یا ماندن در مساجد دیگر، مگر آنکه از یک در داخل و از در دیگر خارج شود. چهارم: گذاشتن چیزی در مسجد. پنجم: خواندن هر یک از آیات سجده واجب و آن آیات در چهار سوره است. اول: سوره سی و دوم قرآن (الم تنزیل (=سجده) )، آیه پانزدهم؛ دوم: سوره چهل و یکم (حم سجده (=فُصّلت) )، آیه سی و هفتم؛ سوم: سوره پنجاه و سوم (النجم)، آیه آخر؛ چهارم: سوره نود و ششم (اقرء (=العلق) )، آیه آخر. بلکه بنا بر احتیاط خواندن آیات دیگر یا قسمتی از یک آیه از سورههای سجده نیز جایز نیست. چیزهایی که بر جنب مکروهست
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . پنج عمل بر جنب حرام است: اول رساندن جایی از بدن بخط قرآن، یا به اسم خدا و سائر اسما و صفات خاصه خدا، و بنابر احتیاط رساندن جایی از بدن به نام پیغمبران و ائمه:، و حضرت زهرا علیها السلام، بطوری که در وضو گفته شد. دوم رفتن در مسجد الحرام و مسجد پیغمبر صلی الله علیه وآله اگر چه از یک در داخل و از در دیگر خارج شود. سوم توقف در مساجد دیگر، ولی اگر از یک در داخل و از در دیگر خارج شود، یا برای برداشتن چیزی برود مانعی ندارد. و احتیاط واجب نرفتن در حرم ائمه:است اگر چه از یک در وارد و از در دیگر خارج شود. چهارم گذاشتن چیزی در مسجد بلکه بنابر احتیاط لازم از خارج هم چیزی در مسجد نگذارد. پنجم خواندن آیه ای که سجده واجب دارد و آن در چهار سوره است: 1. سوره سی و دوم قرآن " الم تنزیل". 2. سوره چهل و یکم " حم سجده". 3. سوره پنجاه و سوم " والنجم". 4. سوره نود و ششم " اقرأ " و اگر یک حرف از این چهار آیه را هم بخواند حرام است و احتیاط مستحب آن است که آیات دیگر سوره سجده دار را نیز نخواند.